Wybrane formy zatrudnienia – aspekty prawne, ubezpieczeniowe i podatkowe

Przedsiębiorca, który decyduje się na zatrudnienie pracowników, powinien rozważyć możliwość zawarcia umowy zlecenia lub umowy o dzieło, ponieważ te formy powierzenia pracy są dla niego najkorzystniejsze. Natomiast z najwyższymi kosztami zatrudnienia i największą liczbą obowiązków muszą liczyć się podmioty zawierające umowę o pracę.

Na rynku pracy mamy do czynienia z wieloma formami zatrudnienia - od umowy o pracę, po umowy cywilnoprawne, jak zlecenie, umowa o świadczenie usług, do której mają zastosowanie przepisy o zleceniu, staże, praktyki absolwenckie czy wypożyczenie pracownika z agencji pracy tymczasowej. Wybór sposobu zatrudnienia zależy od potrzeb pracodawcy i rodzaju pracy, którą chce powierzyć współpracownikowi na określonych warunkach. Obecnie wciąż najczęściej wybór pracodawców dotyczy umowy o pracę oraz umowy zlecenia.

1. Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę

1.1. Charakterystyka umowy o pracę

Stosunek pracy jest podstawową formą zatrudnienia. Polega na tym, że jedna strona - pracownik, zobowiązuje się do świadczenia pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym, a pracodawca - do zatrudniania pracownika i wypłaty wynagrodzenia (art. 22 Kodeksu pracy). Stosunek pracy ma wiele cech charakterystycznych, odróżniających go od innych form zatrudnienia. Relacje, jakie panują między pracodawcą a pracownikiem, nie opierają się na równości stron. Jedna z nich, czyli pracownik, jest zawsze stroną podporządkowaną. Wykonuje pracę na rzecz i ryzyko pracodawcy, w sposób ciągły (trwały), w ustalonych godzinach i oznaczonym miejscu, pod nadzorem i kierownictwem przełożonego, osobiście, bez możliwości zastąpienia inną osobą. Za pracę otrzymuje określone wynagrodzenie. Zatrudnienie w takich warunkach jest zawsze stosunkiem pracy, bez względu na nazwę umowy zawartej między stronami. Nie ma więc znaczenia, czy pracownik świadczy pracę na podstawie umowy zlecenia, o dzieło jako osoba fizyczna czy jako osoba prowadząca działalność gospodarczą. Istotne jest, na jakich zasadach wykonuje tę pracę i w jaki sposób jest ona zorganizowana.