Wyrok SN z dnia 27 kwietnia 2022 r., sygn. II CSKP 717/22

Zgodnie z art. 169 § 1 k.c. jeżeli osoba nieuprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą (z § 3 wynika, że dotyczy to także dokumentów na okaziciela) zbywa rzecz i ją wydaje nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze. Konstrukcja tego przepisu chroni dobrą wiarę nabywcy i nabycie przez niego własności, a nie właściciela, który swoje prawo utracił. Oznacza to, że dowód złej wiary obciąża tego, kto zarzut taki zgłasza, a wobec tego ochrona nabywcy jest silniejsza, ponieważ nie jest wystarczające jedynie wzruszenie domniemania dobrej wiary statuowanego przez art. 7 k.c.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Władysław Pawlak (przewodniczący, sprawozdawca) ‎

SSN Agnieszka Piotrowska ‎

SSN Marta Romańska

w sprawie z powództwa S. B. ‎przeciwko T. S.A. w K. ‎o zwolnienie od egzekucji, ‎na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 27 kwietnia 2022 r., ‎na skutek skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] ‎z dnia 25 lutego 2020 r., sygn. akt I ACa [...],

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w [...] do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Apelacyjny w [...] oddalił apelację powoda S. B. od wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 13 maja 2019 r. oddalającego jego powództwo (pozew został wniesiony w dniu 18 sierpnia 2017 r.) skierowane przeciwko T. S.A. w K. o zwolnienie od egzekucji szczegółowo opisanych akcji na okaziciela serii A H. S.A. w R., zajętych przez Komornika Sądowego, w ramach wykonania postanowienia zabezpieczającego.

Według ustaleń faktycznych Sądów obu instancji (Sąd drugiej instancji uzupełnił częściowo podstawę faktyczną rozstrzygnięcia) w statucie H. S.A. w R. została uregulowana kwestia organizacji obrotu jej akcjami pomiędzy osobami trzecimi. Zgodnie z jego postanowieniami w celu wydania akcji, Spółka złoży je do depozytu w wybranym przez siebie banku, biurze maklerskim lub innej instytucji posiadającej uprawnienia do przechowywania papierów wartościowych oraz spowoduje wydanie akcjonariuszowi przez ten bank, biuro maklerskie lub instytucję imiennego zaświadczenia depozytowego (art. 9 ust. 2). Akcjonariusz może podjąć akcje z tego depozytu, po ich uprzedniej zamianie na akcje imienne (art. 9 ust. 3), przy czym do zbycia akcji imiennych wymagana jest zgoda zarządu spółki wyrażona w terminie 5 miesięcy (art. 9 ust. 5). H. S.A. w R. wyznaczyła T. S.A. w K., który na podstawie umowy zawartej z H. S.A. w dniu 21 grudnia 2012 r. prowadził depozyt akcji na okaziciela wyemitowanych przez tą Spółkę oraz ewidencjonował stany posiadania i ich zmiany na indywidualnych kontach depozytowych akcjonariuszy. Stosownie do § 2 pkt 3 tej umowy, z zakresu jej obowiązywania, wyłączono akcje spółki H., które stanowią przedmiot niniejszej sprawy, bowiem w czasie zawarcia tej umowy zostały przez Prokuraturę Okręgową w G. zabezpieczone jako dowód rzeczowy w sprawie V Ds. [...] i w związku z tym były przechowywane w Narodowym Banku Polskim (NBP).