Postanowienie SN z dnia 16 września 2021 r., sygn. I CSKP 176/21

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący, sprawozdawca)
‎SSN Marian Kocon
‎SSN Roman Trzaskowski

w sprawie z powództwa R. P.
‎przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Centralny Zarząd Służby Więziennej
‎o zadośćuczynienie, odszkodowanie, rentę i świadczenie na cel społeczny,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej

w dniu 16 września 2021 r.,
‎skargi kasacyjnej powoda

od postanowienia Sądu Apelacyjnego w (...)
‎z dnia 19 września 2018 r., sygn. akt V ACa (...),

uchyla zaskarżone postanowienie, pozostawiając rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego Sądowi Apelacyjnemu w (...).

UZASADNIENIE

Dnia 27 października 1989 r. powód R. P. wniósł pozew przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji, Centralnemu Zarządowi Służby Więziennej, w którym, po ostatecznym sprecyzowaniu powództwa, wnosił o zasądzenie kwoty 1 000 000 zł tytułem odszkodowania, 1 200 000 zł tytułem zadośćuczynienia, 1 000 zł miesięcznie tytułem renty i 500 000 zł na rzecz Polskiego Czerwonego Krzyża wraz z odsetkami od wskazanych kwot od października 1986 r. do dnia zapłaty i odsetkami od zaległych odsetek. Podstawą dochodzonych roszczeń było celowe, planowe i rozmyślne ciężkie okaleczenie fizyczne powoda i spowodowanie u niego choroby psychicznej, co miało nastąpić w związku z zatrzymaniem go przez milicję w dniu 28 września 1986 r., a następnie tymczasowym osadzeniem go w Zakładzie Karnym w K. w okresie od 30 września 1986 r. do 17 listopada 1986 r.

Wyrokiem z dnia 1 października 2010 r. Sąd Okręgowy w W. oddalił powództwo i nie obciążył powoda kosztami procesu. Ustalił, że zatrzymanie, a następnie tymczasowe aresztowanie powoda nastąpiło na mocy postanowienia Prokuratury Rejonowej w K. w związku z toczącym się przeciwko niemu postępowaniem przygotowawczym z art. 268 Kodeksu karnego z 1969 r. Powód podejrzany był o usunięcie dokumentów z akt sprawy o ubezwłasnowolnienie, która toczyła się wobec niego z wniosku Prokuratora Rejonowego w K.. Powód w tym okresie poszukiwany był listem gończym. W treści opinii sądowo-psychiatrycznej sporządzonej w dniu 16 października 1986 r. na zlecenie Prokuratury Rejonowej w K. opisano dostępną wówczas dokumentację dotyczącą powoda. Z treści przytoczonych w opinii dokumentów, w tym książki zdrowia tymczasowo aresztowanego wynika, że w dniu 29 września 1986 r. powód doznał w zakładzie karnym urazu prawego barku. Powodowi założono opatrunek gipsowy na okres sześciu tygodni. Z zapisu z dnia 2 października 1986 r. wynika, że założony opatrunek gipsowy został uszkodzony, przy czym nie sprecyzowano przyczyn tego uszkodzenia. Z kolei z zapisu z dnia 4 października 1986 r. wynika, że powód z podejrzeniem połknięcia gwoździ został poddany badaniom RTG. Kserokopia książki zdrowia została dołączona do akt sprawy. W toku postępowania nie udało się sądowi, pomimo wielokrotnych prób podejmowanych w tym zakresie, zgromadzić dokumentacji odnoszącej się do powoda i dotyczącej jego pobytu w Zakładzie Karnym w K. oraz jego ówczesnego stanu zdrowia. Z odpowiedzi udzielanych Sądowi Okręgowemu przez różne instytucje wynika, że pełna dokumentacja zaginęła w związku z licznymi powództwami wytaczanymi w tym zakresie przez powoda. Powód był dwukrotnie przesłuchiwany w sprawie w charakterze strony. Jego zeznania zostały ocenione jako w przeważającej części niewiarygodne, a przedstawiony przez niego przebieg zdarzeń jako niespójny i nielogiczny.