Zatrudnienie oraz pomoc socjalna dla obywateli Ukrainy na podstawie specustawy i innych regulacji

Obywatele Ukrainy, którzy przekraczają granicę ukraińsko-polską od pierwszego dnia rosyjskiej inwazji zbrojnej, czyli od 24 lutego 2022 r., mogą przebywać legalnie w Polsce przez 18 miesięcy. W tym czasie wolno im pracować na takich samych zasadach jak Polakom, tyle że zatrudniający musi poinformować o tym powiatowy urząd pracy. Mają też prawo wystąpić o PESEL.

Ustawa z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (dalej: ustawa pomocowa) obowiązuje od 12 marca 2022 r., lecz z mocą wsteczną od 24 lutego 2022 r. (pierwszy dzień ataku rosyjskiego). Jej rozwiązania zostały przewidziane przede wszystkim dla obywateli ukraińskich (w tym posiadających Kartę Polaka) oraz ich małżonków nieposiadających obywatelstwa ukraińskiego, którzy przybyli do Polski z Ukrainy w związku z toczącą się w tym państwie wojną (art. 1 ust. 1-2 ustawy pomocowej). Dotyczą też w ograniczonym zakresie Ukraińców, którzy przyjechali do Polski przed inwazją rosyjską i przebywają tu legalnie. W wyniku nowelizacji ustawą pomocową objęto również obywateli ukraińskich, którzy wjecali lub będą wjeżdżali do Polski z innych krajów, a nie tylko z terytorium Ukrainy.

Warunki legalnego pobytu obywateli Ukrainy w Polsce

Pobyt obywateli Ukrainy w Polsce uważa się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1-2 ustawy pomocowej, jeżeli spełniają łącznie następujące warunki: ■ wjechali legalnie do Polski w okresie od 24 lutego 2022 r. do dnia określonego przez rząd w rozporządzeniu jako ostatni dzień uprawniający do uznania pobytu za legalny, ■ deklarują zamiar pozostania na polskim terytorium. Okres legalności pobytu wynosi 18 miesięcy, licząc od 24 lutego 2022 r. Ustala się go w trybie art. 57 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego. Oznacza to, że okres ten zakończy się z upływem tego dnia w ostatnim miesiącu, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca.