Wyrok SN z dnia 14 kwietnia 2021 r., sygn. III CSKP 79/21

Zakres odpowiedniego zastosowania art. 328 § 2 k.p.c. w postępowaniu przed sądem drugiej instancji (art. 391 § 1 k.p.c.) zależy od treści wydanego orzeczenia oraz, w dużym stopniu, od przebiegu postępowania apelacyjnego (np. tego czy przed sądem apelacyjnym były przeprowadzane dowody), a także od działań procesowych podjętych przez sąd odwoławczy, dyktowanych rodzajem zarzutów apelacyjnych oraz limitowanych granicami wniosków apelacji.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jacek Widło (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Marcin Łochowski

‎SSN Mariusz Łodko

w sprawie z powództw Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w K. przeciwko O. spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji w R. o zapłatę, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 14 kwietnia 2021 r., ‎skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…) z dnia 8 października 2018 r., sygn. akt I ACa (…),

1. odrzuca skargę kasacyjną w zakresie punktu 2. I zaskarżonego wyroku,

2. oddala skargę kasacyjną w pozostałym zakresie,

3. zasądza od O. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji z siedzibą w R. na rzecz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej z siedzibą w K. kwotę 7.500 (siedem tysięcy pięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powód Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w K. w ostatecznie sprecyzowanym żądaniu pozwu skierowanym przeciwko stronie pozwanej - „O." spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji z siedzibą w R. wniósł o zasądzenie na jego rzecz kwoty 2.844.747,27 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 5 marca 2008 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 3.838.355,43 zł wraz ze skapitalizowanymi odsetkami ustawowymi (od kwoty pożyczki w wysokości 2.810.208,00 zł) w wysokości 991.502,98 zł wraz z odsetkami ustawowymi od tej kwoty liczonymi od dnia 4 stycznia 2011 r. do dnia zapłaty.

Na uzasadnienie żądania strona powodowa wskazała, iż w dniu 22 stycznia 2003 r. udzieliła stronie pozwanej pożyczki na sfinansowanie zadania pod nazwą „Produkcja bioetanolu do biopaliw" w wysokości 3.420.000 zł. Dnia 29 października 2003 r. strony zawarły umowę zastawu rejestrowego na rzeczach ruchomych w celu zabezpieczenia wierzytelności powodowego Funduszu z tytułu przedmiotowej umowy pożyczki, tj. na „Linii technologicznej do produkcji bioetanolu do biopaliw", która obejmuje urządzenia i wyposażenie wymienione w załączniku do umowy, a których wartość została wyceniona na kwotę 4.553.800,00 zł. Pozwana spółka w wykonaniu wskazanej umowy otrzymała pożyczkę, którą była zobowiązana spłacić w ustalonych ratach. Na wniosek strony pozwanej poszczególne raty były odraczane kolejnymi aneksami do umowy pożyczki, ze względu na problemy finansowe pozwanej spółki. Mimo odraczanych spłat pozwana spółka nie wywiązywała się ze zwrotu pożyczki, wobec czego powód pismem z 5 marca 2008 r. wypowiedział umowę pożyczki, żądając zapłaty należności wraz z odsetkami, co wobec bezczynności pozwanej spółki okazało się bezskuteczne. Powód podał, iż jako dysponent środków publicznych nie mógł zgodzić się na umorzenie udzielonej pożyczki, a zatem skorzystał z prawa przejęcia na własność linii technologicznej, na której ustanowiony był zastaw rejestrowy na jego rzecz. Jednakże wartość linii tylko w nieznacznym zakresie pokryła należności przysługujące od strony pozwanej, tj. w wysokości 500.000,00 zł, na które to warunki przejęcia zastawu przedstawiciel zarządu pozwanej spółki wyraził zgodę, zawierając umowę przejęcia na własność przez stronę powodową linii technologicznej. Powód bezskutecznie próbował sprzedać przejętą linię produkcyjną. Przedmiot zastawu nadal pozostawał w siedzibie pozwanej spółki. Następnie 17 września 2010 r. przedstawiciel strony pozwanej dostarczył powodowi pisma opatrzone datą 14 i 16 września 2010 r., dotyczące częściowego wypowiedzenia umowy przejęcia na własność przedmiotu zastawu w postaci „Linii technologicznej do produkcji bioetanolu do biopaliw". Strona pozwana nie podała podstawy prawnej swojej decyzji, wskazując jedynie, że po dniu 1 listopada 2010 r. strona pozwana przystąpi do demontażu linii technologicznej i przekazania jej do przechowania innym osobom trzecim, co zdaniem powoda jest sprzeczne z postanowieniami umowy z 2008 r. Powód wskazał, że w umowie przejęcia przedmiotu zastawu strony nie przewidywały możliwości jej wypowiedzenia w całości lub w części, jak również nie określiły terminu obowiązywania tejże umowy. Wobec powyższego, w ocenie powoda, wypowiedzenie umowy było bezpodstawne. Nadto, przedmiot zastawu nie został w całości wydany powodowi, nie została przekazana kompletna linia technologiczna, brakuje bowiem dwóch urządzeń w postaci zbiorników.