Jak opodatkować nieodpłatne przekazanie nabytego lub wytworzonego towaru

Nieodpłatne przekazanie towarów przez podatnika zasadniczo jest traktowane na równi z dostawą odpłatną, a w konsekwencji podlega opodatkowaniu VAT. Kryterium decydującym o opodatkowaniu jest przysługujące podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu lub wytworzeniu przekazywanych towarów. Niezwykle istotne jest wówczas prawidłowe ustalenie podstawy opodatkowania, co niekiedy nastręcza podatnikom sporych trudności.

Na mocy postanowień art. 7 ust. 2 ustawy o VAT z podlegającą opodatkowaniu odpłatną dostawą towarów zrównano również nieodpłatne przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

• przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz
• wszelkie inne darowizny.

Warunkiem stosowania opodatkowania jest przysługujące podatnikowi w całości lub w części prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów bądź ich części składowych.

Wyjątkiem są przypadki, gdy przekazaniu podlegają prezenty o małej wartości i próbki, a przekazanie następuje na cele firmowe.

1. Towary, których nieodpłatne przekazanie nie podlega VAT

Opodatkowaniu VAT nie będą tym samym podlegały nieodpłatne przekazania towarów nabytych uprzednio od podmiotów niebędących podatnikami VAT, podmiotów korzystających ze zwolnienia od podatku czy towarów, których dostawa była zwolniona od podatku.

Przykład

W kwietniu 2019 r. przedsiębiorca będący podatnikiem VAT zakupił używany samochód od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Transakcję udokumentowano wyłącznie umową kupna-sprzedaży. W czerwcu 2021 r. przedsiębiorca zdecydował się na wycofanie samochodu z prowadzonej działalności gospodarczej poprzez jego nieodpłatne przekazanie. Ponieważ podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu samochodu, jego nieodpłatne przekazanie nie podlega opodatkowaniu VAT.