Rozliczenia w zakresie składek ZUS i podatku obcokrajowców zza wschodniej granicy Polski

Przepisy dotyczące rozliczeń składkowo-podatkowych za osoby spoza UE znajdujące zatrudnienie w Polsce i pochodzące z: Ukrainy, Republiki Armenii, Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Republiki Mołdawii czy Federacji Rosyjskiej, są bardzo zbliżone. O ile w zakresie ubezpieczeń w ZUS tych odrębności zasadniczo nie ma, o tyle niewielkie różnice mogą pojawić się w opodatkowaniu przychodów tych osób. Decydują o tym bowiem przede wszystkim zawarte ze wskazanymi krajami międzynarodowe umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Rozliczenia w zakresie składek ZUS i podatku zostały przedstawione na przykładzie obywateli Ukrainy, którzy stanowią przeważającą część osób zza wschodniej granicy zatrudnianych w Polsce.

1. Zasady podlegania ubezpieczeniom przez pracowników i zleceniobiorców

Pracownicy z Ukrainy chętnie podejmują pracę w Polsce, szczególnie jeśli jest ona legalna, z uregulowanymi kwestiami ubezpieczeniowymi i podatkowymi. Ubezpieczenia społeczne zapewniają nie tylko przyszłą emeryturę bądź rentę, ale także świadczenia chorobowe. Mowa tu zarówno o wynagrodzeniu za czas choroby, jak i o zasiłkach chorobowym, opiekuńczym oraz macierzyńskim za czas urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego i urlopu ojcowskiego, a także świadczeniu rehabilitacyjnym. Uprawnienia w tym zakresie są takie same jak dla obywateli Polski.

Nowo zatrudnionego pracownika należy w ciągu 7 dni od daty zatrudnienia zgłosić do ZUS. Zgłoszenia dokonuje pracodawca na druku ZUS ZUA. Podstawowy kod ubezpieczenia to 01 10 00, stosowany wówczas, gdy pracownik nie ma orzeczonego stopnia niepełnosprawności oraz nie pobiera emerytury bądź renty. W przypadku pracowników, w tym pochodzących z Ukrainy, wszystkie rodzaje ubezpieczeń są obowiązkowe, należy więc zgłosić ich do ubezpieczeń:

• emerytalnego,

• rentowych,

• chorobowego,

• wypadkowego,

• zdrowotnego.

Oprócz tych ubezpieczeń za ukraińskich pracowników rozlicza się także składki na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, a także - pod ustawowymi warunkami - na Fundusz Emerytur Pomostowych, jeżeli osoby te nie spełniają warunków do zwolnienia z opłacania tych składek.