Elastyczny czas pracy – przykłady stosowania i korzyści dla pracodawcy

Przez elastyczny czas pracy należy rozumieć wszelkie przewidziane prawem możliwości organizacji czasu pracy odbiegające od podstawowej normy czasu pracy. Takie możliwości daje w szczególności stosowanie przedłużonych okresów rozliczeniowych czy ruchomych godzin rozpoczynania pracy, system równoważnego czasu pracy, a także inne rozwiązania wynikające z przepisów, dzięki którym pracodawca zyskuje większą swobodę w zakresie dostosowania czasu pracy pracowników do bieżących potrzeb przedsiębiorstwa.

Pewne rozwiązania w zakresie uelastycznienia czasu pracy wprowadziły również tarcze antykryzysowe, które przewidują rozwiązania pomocowe dla pracodawców dotkniętych kryzysem spowodowanym epidemią koronawirusa.

Przedłużenie okresów rozliczeniowych

Każdy pracodawca jest zobowiązany ustalić okresy rozliczeniowe, jakie będą u niego stosowane, w ramach których rozlicza czas pracy pracowników. Okresy te ustala się w wewnątrzzakładowych przepisach prawa pracy, zasadniczo w układach zbiorowych pracy, regulaminach pracy lub obwieszczeniu (art. 150 § 1 Kodeksu pracy).

Okres rozliczeniowy w podstawowym systemie czasu pracy wynosi maksymalnie 4 miesiące. Jeszcze krótszy, bo 1-miesięczny okres rozliczeniowy, obowiązuje w systemie skróconego systemu czasu pracy, w weekendowym systemie czasu pracy, a także, co do zasady, w równoważnym systemie czasu pracy. Jednak w systemie równoważnym w którym dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin, istnieje możliwość jego przedłużenia maksymalnie do 3 miesięcy w szczególnie uzasadnionych przypadkach oraz do 4 miesięcy przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych.

Oprócz tego istnieje możliwość wydłużenia okresów rozliczeniowych czasu pracy, nawet do 12 miesięcy, w każdym systemie czasu pracy (art. 129 § 2 Kodeksu pracy).

Oznacza to, że okres rozliczeniowy może:

• obejmować dowolną liczbę miesięcy lub tygodni: 5, 7, 10 miesięcy, 20 tygodni, jednak nie więcej niż 12 miesięcy, a jednocześnie