Międzynarodowe transakcje towarowe – problemy w rozliczeniu VAT i należności celnych

Prawidłowe rozliczenie VAT z tytułu łańcuchowych dostaw towarów w obrębie UE (WNT/WDT) oraz poza terytorium Wspólnoty (import/eksport towarów) sprawia podatnikom wiele trudności. Ujednolicone na szczeblu unijnym reguły Quick fixes mają pomóc przedsiębiorcom dokonującym wewnątrzwspólnotowych operacji w ustaleniu, które transakcje mogą korzystać ze stawki 0% VAT. Wielu podatników nie zdaje sobie sprawy, jaki wpływ na kalkulację należności podatkowych i celnych mają stosowane w relacjach z kontrahentami warunki dostaw towarów.

Identyfikacja transakcji „ruchomej” w łańcuchu dostaw, czyli podatkowa łamigłówka

Z transakcją łańcuchową na gruncie podatku od towarów i usług mamy do czynienia w sytuacji, gdy w obrocie towarem uczestniczą co najmniej trzy podmioty, przy czym transport towaru odbywa się bezpośrednio od pierwszego do ostatniego uczestnika łańcucha. Zgodnie z obowiązującymi zasadami w takim przypadku tylko jedna dostawa w łańcuchu może zostać opodatkowana jako transakcja wewnątrzwspólnotowa, czyli korzystająca ze stawki 0% VAT (transakcja „ruchoma”), a pozostałe rozliczane są jako dostawy krajowe (transakcje „nieruchome”).

Przepisy ustawy o VAT w dość skomplikowany sposób określają w jaki sposób należy identyfikować transakcję „ruchomą”. Jeśli towar jest wysyłany lub transportowany, to jego wysyłka lub transport mogą być przypisane do tej jednej dostawy. W przypadku wysyłki lub transportu przez nabywcę dokonującego także dostawy, przyporządkowuje się je dostawie dla tego nabywcy, chyba że z warunków dostawy wynika, że wysyłkę lub transport należy przyporządkować jego dostawie. Ponadto dostawę towarów, która poprzedza wysyłkę lub transport towarów uznaje się za dokonaną w miejscu rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów, a tę następującą po wysyłce lub transporcie towarów uznaje się za dokonaną w miejscu zakończenia wysyłki lub transportu towarów. W celu określenia, która z dostaw będzie transakcją „ruchomą”, a w konsekwencji opodatkowaną stawką 0% VAT, należy zatem prawidłowo przyporządkować transport i wysyłkę towaru identyfikując organizatora transportu oraz miejsca dostaw.