Jak ustalić, czy rozliczenie VAT uległo przedawnieniu

Zobowiązania podatkowe, w tym również w zakresie VAT, przedawniają się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Jednak specyfika podatku VAT powoduje problemy z ustaleniem terminu przedawnienia, szczególnie gdy rozliczenie kończyło się kwotą zwrotu lub nadwyżką do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy, gdyż one też ulegają przedawnieniu. Ponadto nie można automatycznie przyjmować zawsze 5-letniego terminu, gdyż w praktyce ze względu na zawieszenie lub przerwanie często ulega on znacznemu wydłużeniu. Przedawnienie rozliczenia powoduje, że podatnik nie musi przechowywać już dokumentacji za ten okres, a organ nie może żądać zapłaty podatku i dokonywać kontroli rozliczenia. Podatnik nie może natomiast skorygować przedawnionego rozliczenia, wystąpić o zwrot czy nadpłatę za ten okres. Warto zatem wiedzieć, jak ustalać termin przedawnienia w VAT.

Zasadniczo zobowiązanie podatkowe w VAT przedawnia się z upływem 5 lat, ale od końca roku, w którym przypadał termin zapłaty podatku.

Przykład 1

Rozliczenie stycznia 2020 r. (termin płatności: 25 lutego 2020 r.) przedawnia się z końcem 2025 r.

Przykład 2

Rozliczenie VAT z grudnia 2020 r. (termin płatności: 25 stycznia 2021 r.) przedawni się dopiero z końcem 2026 r.

Warto więc mieć na uwadze, że grudzień oraz IV kwartał danego roku przedawniają się „rok później” (w uproszczeniu - wystąpi tu 6-letni termin przedawnienia). Wyjaśnienie tego będzie zresztą bardzo pomocne przy bardziej skomplikowanych kwestiach, tj. dotyczących zwrotów VAT i tzw. zwrotów pośrednich, czyli przeniesień.

Ponadto termin ten może zostać znacznie wydłużony, gdy dojdzie do jego zawieszenia lub przerwania.

Ponadto według Ordynacji podatkowej przedawnieniu nie ulegają w ogóle zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym. Jednak po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu. Często jednak zasada ta jest podważana jako „niekonstytucyjna”.