Mechanizm podzielonej płatności (split payment) - jak stosować od 1 listopada 2019 r.

1. Uwagi wstępne

Podatek od towarów i usług jest jednym z podstawowych dochodów budżetu państwa. Jego wydajność fiskalna jest jednak poważnie zagrożona przez rozpowszechnione w nim nadużycia i oszustwa podatkowe. W ostatnich latach wprowadzono wiele rozwiązań służących ograniczeniu oszustw podatkowych, w tym zmiany o charakterze merytorycznym, polegające na wprowadzeniu mechanizmów typu odwrotne obciążenie, solidarna odpowiedzialność czy podzielona płatność, oraz o charakterze organizacyjnym, takie jak nowy model administracji skarbowej czy obowiązki cyfryzacyjne podatników VAT (deklaracje elektroniczne, jednolity plik kontrolny). Zmiany te, jak zapewnia Ministerstwo Finansów, przynoszą wymierne efekty i znacząco ograniczają nadużycia w VAT, uszczelniając przy tym system poboru tego podatku i podnosząc jego efektywność.

Jedną z bardziej nowatorskich zmian jest mechanizm podzielonej płatności (MPP), wdrażany w Polsce etapowo.

Pierwszym etapem było wprowadzenie w lipcu 2018 r. MPP w wersji dobrowolnej, jako możliwej, w pełni zależnej od nabywcy, opcji wyboru. Drugim zaś etapem jest wprowadzenie od 1 listopada 2019 r. wersji obowiązkowej dla niektórych branż, uznanych przez resort finansów za narażone na nadużycia.

Wprowadzenie obligatoryjnej wersji MPP nie eliminuje możliwości korzystania z wersji dobrowolnej przez pozostałych podatników. Od 1 listopada 2019 r. obie wersje MPP będą funkcjonowały obok siebie, często wzajemnie się uzupełniając. Dlatego w opracowaniu przedstawiono zasady funkcjonowania zarówno MPP dobrowolnego, jak i obowiązkowego. Uwzględniono także modyfikacje dotyczące pozostałych zmian w zakresie funkcjonowania MPP, w tym m.in. możliwość dokonywania płatności zbiorczych. Szczególną uwagę poświęcono sankcjom i karom, jakie dla obu stron transakcji przewidują nowe regulacje obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności.

2. Fakultatywny mechanizmu podzielonej płatności

MPP (