Rozliczanie VAT w transakcjach wewnątrzwspólnotowych

Do transakcji wewnątrzwspólnotowych tj. określonych w ustawie o VAT - wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT), wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT) oraz wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług, w zakresie opodatkowania podatkiem VAT i zasad ich rozliczania należy stosować szczególne przepisy zawarte w ustawie o VAT.

Z kolei świadczenia usług w krajach Unii Europejskiej dotyczą odpowiednie przepisy dotyczące określania miejsca ich świadczenia, zgodnie z przepisami ustawy o VAT. Od określenia miejsca ich świadczenia zależeć będzie, czy usługi te będą opodatkowane w Polsce czy też w innym kraju Unii Europejskiej.

Ogólną zasadą w przypadku transakcji dokonywanych pomiędzy przedsiębiorcami z różnych krajów Unii Europejskiej jest to, iż opodatkowanie podatkiem VAT ma miejsce w kraju nabywcy towaru, natomiast w kraju dostawcy stosuje się stawkę 0% VAT lub zwolnienie z prawem do odliczenia podatku naliczonego. Natomiast miejscem opodatkowania podatkiem VAT świadczenia usług jest określone w ustawie o VAT miejsce świadczenia usługi, nie zawsze tożsame z miejscem jej faktycznego wykonania. Jeśli miejscem świadczenia usługi będzie kraj nabywcy usługi, inny niż Polska, wówczas polski przedsiębiorca-sprzedawca usługi wystawi fakturę bez podatku, zaś zobowiązanym do naliczenia i zapłaty VAT w swoim kraju będzie zobowiązany nabywca usługi. Z kolei jeśli polski przedsiębiorca zakupi usługę u swojego kontrahenta z innego kraju Unii Europejskiej, wówczas miejscem świadczenia usług będzie Polska i w związku z tym zobowiązanym do naliczenia i zapłaty podatku VAT będzie polski przedsiębiorca. Ogólna zasada określona w art. 28b ustawy o VAT stanowi bowiem, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Od tej ogólnej zasady są jednak wyjątki określone w ustawie o VAT oraz w rozporządzeniu w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług.