Jakie są konsekwencje dla rozliczeń VAT dokonania zmian osobowych w spółce cywilnej

Zmiany składu osobowego w podmiotach prowadzących działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej mogą się wiązać ze znaczącymi konsekwencjami podatkowymi, w tym przede wszystkim w zakresie VAT. Nie jest przeważnie problemem, jeżeli zmiany te dotyczą spółki więcej niż dwuosobowej. W przypadku spółki dwuosobowej wystąpienie jednego ze wspólników oznacza jednak faktyczną likwidację spółki, ze wszystkimi tego konsekwencjami. Konieczne jest wówczas wyrejestrowanie spółki jako czynnego podatnika VAT oraz sporządzenie remanentu likwidacyjnego.

Spółki cywilne, będące podmiotami nieposiadającymi osobowości prawnej, działają na podstawie przepisów art. 860-875 Kodeksu cywilnego. Definicję spółki cywilnej zawarto w art. 860 § 1 Kodeksu cywilnego.

Definicja

Przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego działając w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Umowa spółki powinna być stwierdzona pismem.

Dla rozliczeń VAT podatnikiem jest spółka cywilna, traktowana jako jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, a nie jej poszczególni wspólnicy. Dlatego ewentualne zmiany składu osobowego spółki cywilnej mogą wpływać na jej status jako zarejestrowanego i czynnego podatnika podatku od towarów i usług. Wypowiedzenie umowy spółki przez jednego ze wspólników spółki cywilnej skutkuje ustaniem umowy wobec wspólnika, który opuszcza spółkę. W przypadku dwuosobowej spółki cywilnej oznacza to faktyczną jej likwidację. Spółka cywilna nie będzie bowiem funkcjonowała wyłącznie z jednym wspólnikiem. Dalsze trwanie spółki jest możliwe pod warunkiem, że pozostaną w niej co najmniej dwie osoby. Nie ma tym samym możliwości kontynuowania działalności spółki przez jednego ze wspólników. Z chwilą wystąpienia wspólnika z dwuosobowej spółki cywilnej spółka ulega automatycznie likwidacji. W efekcie tego nie może być również podatnikiem VAT.