Jak opodatkować VAT i udokumentować sprzedaż towarów w zestawach

Sprzedaż towarów w zestawach jest w ostatnim czasie szczególnie kontrolowana przez organy podatkowe. Ich zdaniem w tym przypadku często występuje nadużycie prawa, czyli takie kształtowanie polityki cenowej zestawu, aby zapłacić jak najmniej VAT. Takie postępowanie jest negowane przez organy podatkowe i sądy. Przedstawiamy aktualne stanowisko organów podatkowych, z którym nie zawsze można się zgodzić.

Przedsiębiorcy w ramach realizowanych akcji promocyjnych mogą łączyć dwa lub więcej niż dwa towary w jeden zestaw i sprzedawać taki zestaw, w którym poszczególne towary są opodatkowane tymi samymi lub różnymi stawkami VAT. Zwykle towary objęte takim zestawem promocyjnym są podobne do siebie rodzajowo (np. zestaw obejmujący płyn do WC i kostkę WC), ale ich sprzedaż może następować także w sposób odrębny, bez uszczerbku dla poszczególnych towarów. Korzyścią, jaką osiąga w ten sposób nabywca, jest zapłata niższej ceny za zestaw towarów w porównaniu z ceną, którą zapłaciłby, nabywając osobno towary wchodzące w skład tego zestawu. Dla sprzedawcy celem transakcji jest natomiast zwiększenie przychodów ze sprzedaży towarów opodatkowanych VAT.

1. Towary sprzedawane w zestawach promocyjnych - jakie są zasady ustalania podstawy opodatkowania i stawki VAT

W przypadku sprzedaży zestawu promocyjnego mamy do czynienia ze sprzedażą kilku towarów, a nie zestawu. Dlatego dostawę każdego z nich, w VAT, należy rozpatrywać odrębnie, z wszelkimi konsekwencjami podatkowymi. W rezultacie każdy towar wchodzący w skład zestawu podlega opodatkowaniu według właściwej dla niego stawki VAT. Podstawą opodatkowania z tytułu dokonanej dostawy danego towaru jest otrzymana lub należna zapłata, pomniejszona o kwotę VAT.

Sprzedaży towarów w zestawach promocyjnych nie należy natomiast rozpatrywać w kontekście świadczenia kompleksowego, które podlega opodatkowaniu jedną stawką VAT właściwą dla świadczenia głównego (tu: produktu podstawowego zestawu). Sprzedaż promocyjnego zestawu towarów nie jest świadczeniem kompleksowym, w ramach którego sprzedaż pozostałych towarów w zestawie miałaby wobec produktu głównego charakter pomocniczy, tzn. między produktem głównym w zestawie a pozostałymi produktami występowałby ścisły związek funkcjonalny, który powodowałby, że sprzedaż produktu głównego bez produktów ubocznych jest niemożliwa. Wręcz przeciwnie, sprzedaż towarów w zestawie może być realizowana również oddzielnie, w sposób niezależny od siebie, bez uszczerbku dla ich gospodarczego znaczenia. Dlatego ze względu na brak warunków do uznania sprzedaży dokonywanej w zestawach promocyjnych za świadczenie kompleksowe nie ma podstaw do traktowania jej jako jednolitego świadczenia opodatkowanego według jednakowych zasad wyznaczonych dla dostawy towaru mającego charakter świadczenia głównego. Tak samo uznał Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 19 października 2017 r. (sygn. 0114-KDIP1-3.4012.314.2017.1.KC), odnosząc się do sprzedaży towarów w ramach zestawów promocyjnych, w których poszczególne towary były opodatkowane różnymi stawkami VAT. W piśmie tym organ podatkowy wyjaśnił, że: