Wycena według ceny ewidencyjnej

Cena ewidencyjna to przyjęta przez jednostkę cena do ewidencji składników majątku na dzień ich nabycia lub wytworzenia. Za cenę ewidencyjną przyjmuje się, w zależności od rodzaju składnika majątku nabytego lub wytworzonego: cenę nabycia (zakupu, skupu), koszt wytworzenia, wartość nominalną, cenę sprzedaży netto, cenę sprzedaży brutto, wartość rynkową lub w inny sposób ustaloną wartość godziwą.

Różnice powstałe między rzeczywistymi cenami zakupu lub nabycia a cenami przyjętymi do ewidencji składników majątku traktuje się jako odchylenia od cen ewidencyjnych tych składników. Ujmuje się je w księgach rachunkowych na oddzielnym koncie „Odchylenia od cen ewidencyjnych” w zespole kont składnika majątku, którego dotyczy dana różnica.

Na przykład w zespole 3 są wyszczególnione następujące konta:

• Materiały
• Opakowania
• Towary
• Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów
• Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów
• Odchylenia od cen ewidencyjnych opakowań.

Natomiast w zespole 6 występują takie konta jak:

• Produkty gotowe
• Produkcja w toku
• Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów itp.

W bilansie salda kont odchyleń od cen ewidencyjnych poszczególnych składników majątku korygują wartość tych składników majątku, aby ich wartość doprowadzić do ceny zakupu lub nabycia. W zależności od tego, czy cena ewidencyjna składnika majątku jest wyższa lub niższa od ich ceny zakupu lub nabycia, powstała różnica stanowi odchylenie kredytowe lub debetowe od ceny ewidencyjnej. Odchylenia debetowe zwiększają ich wartość, a odchylenia kredytowe zmniejszają ich wartość.

Tabela 1. Ceny ewidencyjne w zależności od rodzaju składników majątku