Ewidencja podatku VAT w księgach rachunkowych

Rozrachunki z tytułu VAT występują we wszystkich jednostkach będących podatnikami podatku od towarów i usług. Ewidencja prowadzona na potrzeby podatku od towarów i usług musi pozwalać na oddzielne ustalenie kwoty podatku należnego i kwoty podatku naliczonego oraz finalne ich rozliczenie. W niniejszym opracowaniu prezentujemy, jak ujmować w księgach rachunkowych VAT, by możliwe było ustalenie prawidłowej wysokości zobowiązania z tytułu VAT i sporządzenie deklaracji VAT.

1. Organizacja w księgach rachunkowych ewidencji syntetycznej i analitycznej dla podatku VAT

W jednostkach, które są czynnymi podatnikami VAT, w celu prawidłowego sporządzenia sprawozdania finansowego i innych sprawozdań, w tym deklaracji VAT, wskazane jest prowadzenie ewidencji syntetycznej:

• na koncie 220 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Podatek VAT), które jest przeznaczone do ewidencji należności i zobowiązań z tytułu podatku od towarów i usług w kwotach zgodnych ze sporządzonymi deklaracjami VAT,
• na koncie 221 „Podatek naliczony i jego rozliczenie”, które jest przeznaczone do ewidencji kwot podatku naliczonego podlegającego odliczeniu w całości lub części na podstawie m.in. faktur zakupu,
• na koncie 222 „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego”, które jest przeznaczone do ewidencji kwot podatku należnego, co do których powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonania czynności opodatkowanych VAT.

Ewidencja analityczna związana z rozliczeniem podatku VAT powinna uwzględniać indywidualne potrzeby jednostki w tym zakresie. Konta te powinny być tak dobrane, aby umożliwiały prawidłowe sporządzenie deklaracji VAT oraz zapewniały rzetelne i sprawdzalne prowadzenie ksiąg rachunkowych (art. 24 ust. 1 uor).

Przykładowo ewidencja analityczna do konta 221 „Podatek naliczony i jego rozliczenie” może wyglądać następująco: