Urlopy wypoczynkowe – praktyczne rozliczenia

Wstęp

Prawo do urlopu wypoczynkowego przysługuje pracownikom, czyli osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.

Wymiar urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi zależy od jego ogólnego okresu zatrudnienia – jest to tzw. staż urlopowy. Staż urlopowy krótszy niż 10 lat daje pracownikowi prawo do 20 dni urlopu. W przypadku stażu w wysokości co najmniej 10 lat pracownikowi należy się 26 dni urlopu wypoczynkowego. Pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się urlop proporcjonalny do wymiaru etatu.

Pracownik nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego z początkiem każdego roku kalendarzowego. Urlopu udziela się w tym roku, w którym pracownik nabył do niego prawo. Wyjątkiem od tej zasady jest udzielenie urlopu zaległego najpóźniej do 30 września następnego roku.

Inaczej prawo do urlopu nabywają pracownicy podejmujący pierwszą w życiu pracę. Taki pracownik w roku, w którym podjął pierwszą pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy. Dopiero od następnego roku kalendarzowego pracownik nabywa prawo do urlopu na zasadach obowiązujących pozostałych pracowników.

Za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie otrzymałby, gdyby w tym czasie pracował, tzn. że pracownik przebywający na urlopie wypoczynkowym nie może stracić finansowo. Inaczej wygląda sytuacja, gdy pracownikowi należy się ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Przysługuje on wówczas, gdy pracownik w trakcie zatrudnienia nie wykorzystał należnego urlopu w naturze z powodu rozwiązania bądź wygaśnięcia stosunku pracy. Wypłata ekwiwalentu powinna nastąpić najpóźniej w ostatnim dniu zatrudnienia. Niedotrzymanie przez pracodawcę tego terminu może go narazić na dodatkowe koszty w postaci odsetek za nieterminową wypłatę. Roszczenie o wypłatę zarówno wynagrodzenia urlopowego, jak też ekwiwalentu za niewykorzystany urlop przedawnia się z upływem 3 lat od dnia, w którym stało się wymagalne.