Przelew wierzytelności

Wierzyciel może nawet bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, co powoduje skutki w podatku dochodowym, w VAT lub w podatku od czynności cywilnoprawnych. W przypadku posiadania złych długów zbycie wierzytelności powoduje skutek w postaci ich uregulowania przez inny podmiot.

Wierzyciel, który zamierza dokonać cesji, powinien zawiadomić o tym dłużnika. Ma to bardzo istotne znaczenie, ponieważ wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki, jak również braki i obciążenia, w tym nieściągalność czy przedawnienie (wyrok SN z 11 grudnia 2009 r., sygn. akt V CSK 184/09). Na nabywcę przechodzą również:

● roszczenie o odszkodowanie za nienależyte wykonanie zobowiązania,

● roszczenie o zapłatę kar umownych,

● roszczenie o uzyskanie surogatów przedmiotu świadczenia.

Dopóki wierzyciel nie zawiadomi dłużnika o przelewie, dłużnik, spełniając świadczenie do rąk poprzedniego wierzyciela, zwalnia się z długu. Ma to zatem skutek względem nabywcy, chyba że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o przelewie. Reguła ta dotyczy odpowiednio także innych czynności prawnych dokonanych między dłużnikiem a poprzednim wierzycielem, tj.:

● zwolnienia dłużnika z długu,

● prolongaty terminu spełnienia świadczenia,

● potrącenia umownego między cedentem a dłużnikiem,

● rozwiązania umownego stosunku zobowiązaniowego,

● odnowienia.

Jeżeli jednak dłużnik, który otrzymał po przelewie pisemne zawiadomienie pochodzące od zbywcy, spełni świadczenie do rąk nabywcy wierzytelności, jego zobowiązanie wygasa (wyrok SN z 11 grudnia 2009 r., sygn. akt V CSK 184/09). Zgodnie z ogólnymi zasadami domniemywa się istnienie w tej materii dobrej wiary dłużnika. W spornych przypadkach to wierzyciel powinien wykazać, że zawiadomienie dłużnika zostało dokonane w prawidłowej formie (wyrok SN z 10 października 2002 r., sygn. akt V CKN 1796/00).

Uwaga

Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (art. 509-518 Kodeksu cywilnego). Inaczej nazywany jest cesją.