ZALECENIE nr 1/2024 SPECJALNEGO KOMITETU DS. ENERGII USTANOWIONEGO W ART. 8 UST. 1 LIT. L) UMOWY O HANDLU I WSPÓŁPRACY MIĘDZY UNIĄ EUROPEJSKĄ I EUROPEJSKĄ WSPÓLNOTĄ ENERGII ATOMOWEJ, Z JEDNEJ STRONY, A ZJEDNOCZONYM KRÓLESTWEM WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ, Z DRUGIEJ STRONY
z dnia 19 grudnia 2024 r.
dla każdej ze Stron dotyczące przygotowania procedur technicznych do celów efektywnego wykorzystania elektroenergetycznych połączeń międzysystemowych [2025/706]
SPECJALNY KOMITET DS. ENERGII,
uwzględniając Umowę o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony (1) (zwaną dalej „umową o handlu i współpracy”), w szczególności jej art. 311 ust. 1 i 2, art. 312 ust. 1 i 2, art. 317 ust. 1, 2 i 3 oraz załącznik 29 do niej,
a także mając na uwadze, co następuje:
1) | Na podstawie art. 8 ust. 4 lit. a) umowy o handlu i współpracy, Specjalny Komitet ds. Energii (zwany dalej „Specjalnym Komitetem”) jest uprawniony do monitorowania i przeglądu wdrażania oraz do zapewniania właściwego funkcjonowania umowy o handlu i współpracy w obszarze swoich kompetencji. Na podstawie art. 8 ust. 4 lit. c) Specjalny Komitet jest uprawniony do przyjmowania decyzji oraz zaleceń w odniesieniu do wszystkich kwestii, w przypadku których umowa o handlu i współpracy tak stanowi lub w odniesieniu do których Rada Partnerstwa przekazała swoje uprawnienia Specjalnemu Komitetowi na podstawie art. 7 ust. 4 lit. f). Na podstawie art. 329 ust. 3 umowy o handlu i współpracy Komitet wydaje zalecenia niezbędne do zapewnienia skutecznego wykonania rozdziałów tytułu VIII, za które jest odpowiedzialny. |
2) | Na podstawie art. 312 ust. 1 umowy o handlu i współpracy Specjalny Komitet ds. Energii podejmuje, na zasadzie priorytetu, niezbędne działania zgodnie z art. 317 w celu zapewnienia, aby operatorzy systemów przesyłowych (OSP) opracowali w określonym terminie uzgodnienia określające procedury techniczne zgodnie z załącznikiem 29. |
3) | W dniu 7 lutego 2023 r. Specjalny Komitet przyjął zalecenie nr 1/2023 (2), dla każdej ze stron, aby zwróciły się one do swoich OSP o dostarczenie dodatkowych informacji określonych w załączniku II do tego zalecenia w ciągu pięciu miesięcy od daty zwrócenia się o te informacje przez każdą ze stron. |
4) | OSP z Unii Europejskiej (UE) i ze Zjednoczonego Królestwa przekazali stronom dodatkowe informacje w odpowiedzi na ich wnioski. W lipcu 2023 r. organy regulacyjne UE i Zjednoczonego Królestwa - odpowiednio - przedstawiły stronom opinie dotyczące tych dodatkowych informacji. Na posiedzeniu w dniu 9 listopada 2023 r. Specjalny Komitet z zadowoleniem przyjął ten istotny wkład we wdrażanie postanowień tytułu VIII umowy o handlu i współpracy. |
5) | OSP zarówno z UE, jak i ze Zjednoczonego Królestwa oraz organy regulacyjne zidentyfikowali znaczące ryzyko manipulacji na rynku związane z podejściem opartym na wstępnych książkach zleceń w odniesieniu do funkcjonowania uzgodnień dotyczących obrotu energią elektryczną w ramach czasowych rynku dnia następnego, opartych na koncepcji wieloregionalnego luźnego łączenia wolumenów (ang. Multi-Regional Loose Volume Coupling - MRLVC). |
6) | OSP zarówno z UE, jak i ze Zjednoczonego Królestwa oraz organy regulacyjne stwierdziły, że potencjalne korzyści wynikające z podejścia do MRLVC opartego na wspólnej książce zleceń będą zależały od rozwiązania szeregu podstawowych problemów projektowych. Przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji w sprawie wdrożenia konieczne są dalsze szczegółowe prace nad opracowaniem solidnego projektu MRLVC zgodnie z podejściem opartym na wspólnej książce zleceń. Projekt ten będzie musiał m.in. zapewnić bezpieczne i efektywne funkcjonowanie odpowiednich hurtowych rynków energii elektrycznej w UE i Zjednoczonym Królestwie oraz obejmować rozwiązanie kwestii ewentualnego kompromisu między efektywnością MRLVC a bezpiecznym i skutecznym funkcjonowaniem hurtowych rynków energii elektrycznej w UE i Zjednoczonym Królestwie. Przed podjęciem decyzji w sprawie wdrożenia wymagane będą również szczegółowe konsultacje, ocena i testy proponowanego mechanizmu. Ponadto Specjalny Komitet odnotował również, że opracowanie projektu musi być zgodne z procedurą określoną w art. 312 ust. 1, art. 312 ust. 2 i art. 317 umowy o handlu i współpracy oraz z wymogami określonymi w załączniku 29. |
7) | Zarówno w analizie kosztów i korzyści z 2021 r. (zwanej dalej „analizą z 2021 r.”), jak i w dodatkowych informacjach z 2023 r. przygotowanych przez OSP z UE i Zjednoczonego Królestwa stwierdzono, że efektywność MRLVC będzie w znacznym stopniu uzależniona od dokładności narzędzia prognozującego pozycję netto graniczącego obszaru rynkowego. Przed podjęciem decyzji w sprawie wdrożenia konieczne są dalsze szczegółowe prace nad potwierdzeniem trafności koncepcji tego narzędzia prognozującego. Specjalny Komitet odnotowuje, że OSP z UE i Zjednoczonego Królestwa zaproponowali w swoim sprawozdaniu podejście etapowe do opracowania narzędzia prognozującego, rozpoczynające się od wstępnej fazy projektowania i walidacji prototypu. |
8) | Zarówno UE, jak i Zjednoczone Królestwo mają ambitne cele, aby uwolnić potencjał energii z morskich źródeł odnawialnych na Morzu Północnym, zwiększyć dostęp do przystępnej cenowo energii i przyspieszyć swoją transformację w kierunku neutralności klimatycznej. Na podstawie art. 321 umowy o handlu i współpracy strony współpracują w zakresie rozwoju energii z morskich źródeł odnawialnych, dzieląc się najlepszymi praktykami oraz, w stosownych przypadkach, ułatwiając opracowywanie konkretnych projektów. W swoim sprawozdaniu OSP z UE i Zjednoczonego Królestwa stwierdzili, że przyszły rozwój morskich projektów hybrydowych będzie wymagał uzgodnień dotyczących obrotu energią elektryczną, sprzyjających efektywnemu ustalaniu cen i wykorzystaniu zdolności wytwórczych. Specjalny Komitet uznał, że należy położyć nacisk na to, aby uzgodnienia dotyczące obrotu energią elektryczną między UE a Zjednoczonym Królestwem służyły realizacji ich ambicji w zakresie szybkiego rozwoju projektów dotyczących energii ze źródeł odnawialnych na Morzu Północnym. |
9) | W analizie z 2021 r. we wszystkich uwzględnianych wariantach projektowych MRLVC w Wielkiej Brytanii w ramach czasowych rynku dnia następnego przyjęto jako założenie jedną cenę rozliczeniową. W sierpniu 2023 r. Zjednoczone Królestwo opublikowało swoje odpowiedzi uzyskane w ramach konsultacji na temat ponownego powiązania odpowiednich aukcji Wielkiej Brytanii na potrzeby handlu transgranicznego z UE w ramach czasowych rynku dnia następnego. Analiza przeprowadzona przez Zjednoczone Królestwo wykazała, że większość respondentów popiera propozycje przedstawione w ramach konsultacji. Od tego czasu Zjednoczone Królestwo współpracowało ze Specjalnym Komitetem i przedstawiło wyniki konsultacji. |
10) | W świetle postępów osiągniętych do tej pory przez OSP oraz dodatkowych informacji przedstawionych w odpowiedzi na załącznik II do zalecenia nr 1/2023 Specjalny Komitet powinien zwrócić się do stron o zapewnienie rozpoczęcia przez OSP kolejnego etapu prac. Prace te powinny skupiać się na rozwiązaniu podstawowych problemów projektowych, które zostały wcześniej zasygnalizowane, w celu wypełnienia zobowiązań Specjalnego Komitetu wynikających z art. 312 ust. 1 umowy o handlu i współpracy. |
11) | Specjalny Komitet odnotował, że strony oczekują etapowego podejścia do opracowania procedur technicznych na potrzeby MRLVC, rozpoczynając od wstępnej fazy walidacji koncepcji. W świetle ustaleń zawartych w sprawozdaniu OSP przedłożonym w lipcu 2023 r. konieczna jest dalsza analiza, którą należy uwzględnić w fazie walidacji koncepcji. Wstępny etap walidacji koncepcji powinien stanowić podstawę merytoryczną i pomóc przy opracowaniu jednolitego zestawu projektów procedur technicznych dotyczących MRLVC zgodnie z art. 312 ust. 1 i art. 317 ust. 2 umowy o handlu i współpracy. |
12) | Wszelkie decyzje Specjalnego Komitetu w sprawie wdrożenia procedur technicznych dotyczących rozwiązania MRLVC zgodnie z podejściem opartym na wspólnej książce zleceń, zgodnie z art. 317 ust. 4 umowy o handlu i współpracy, powinny być poparte konsultacjami z zainteresowanymi stronami, wystarczającymi okresami badań oraz zaktualizowaną analizą kosztów i korzyści, |
PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:
Artykuł 1
Specjalny Komitet uznaje, że podejście oparte na wstępnych książkach zleceń nie jest realną opcją dalszych prac nad rozwiązaniem polegającym na wieloregionalnym luźnym łączeniu wolumenów (zwanym dalej „MRLVC”) i zaleca, aby strony odstąpiły od niego.
Artykuł 2
Specjalny Komitet zaleca, aby każda ze stron zwróciła się do swoich odpowiednich OSP energii elektrycznej oraz, w przypadku Unii, do europejskiej sieci operatorów systemów przesyłowych energii elektrycznej (ENTSO-E) ułatwiającej pracę unijnych OSP, o wspólne rozpoczęcie wstępnej fazy walidacji koncepcji przed opracowaniem jednolitego zestawu wstępnych projektów procedur technicznych na potrzeby MRLVC zgodnie z załącznikiem 29 do umowy o handlu i współpracy oraz z analizą uzupełniającą, co obejmuje:
a) | optymalny harmonogram operacyjny łączący operacje MRLVC, jednolite łączenie rynków dnia następnego w UE oraz uzgodnienia dotyczące hurtowego rynku energii elektrycznej w Wielkiej Brytanii w ramach podejścia opartego na wspólnej książce zleceń, w tym optymalne ustalenia dotyczące walidacji i ustalenia awaryjne. Optymalny harmonogram operacyjny powinien sprzyjać solidnemu i efektywnemu wykorzystaniu połączeń międzysystemowych przy jednoczesnym zminimalizowaniu ryzyka dla bezpiecznego funkcjonowania hurtowych rynków energii elektrycznej w UE i Zjednoczonym Królestwie oraz z uwzględnieniem ewentualnych zmian na rynku w perspektywie lat 2030-2035. Ryzyko operacyjne związane z tym harmonogramem zarówno w przypadku jednolitego łączenia rynków dnia następnego w UE, jak i na hurtowym rynku energii elektrycznej w Wielkiej Brytanii należy ocenić i w miarę możliwości, określić ilościowo. W analizie uzupełniającej należy uwzględnić szereg wariantów dotyczących harmonogramów operacyjnych, aby ułatwić identyfikację i ocenę stosowności optymalnego harmonogramu; |
b) | projekt specyfikacji istotnych warunków zamówienia dotyczących prototypu narzędzia prognozującego pozycję netto graniczącego obszaru rynkowego, który powinien:
|
Artykuł 3
1. Specjalny Komitet zaleca, aby strony zwróciły się do swoich OSP energii elektrycznej, a w przypadku Unii do ENTSO-E ułatwiającej pracę unijnych OSP o sporządzenie dla Specjalnego Komitetu wspólnego sprawozdania z analizą wszelkich barier utrudniających realizację wspólnych i hybrydowych projektów morskich, które to bariery mogą wynikać z obowiązujących uzgodnień dotyczących obrotu lub MRLVC, oraz wszelkich szczególnych zmian potrzebnych w obowiązujących uzgodnieniach dotyczących obrotu lub szczególnych wymogów dotyczących projektu MRLVC niezbędnych do zapewnienia efektywnego obrotu energią elektryczną, sprzyjającego realizacji wspólnych i hybrydowych projektów morskich.
2. We wspólnym sprawozdaniu OSP należy:
a) | zbadać wpływ zarówno obowiązujących uzgodnień dotyczących obrotu, jak i rozwiązania MRLVC na wspólne i hybrydowe projekty w perspektywie średnioterminowej (okres 2030-2035), kładąc szczególny nacisk na następujące kwestie:
|
b) | uwzględnić:
|
Artykuł 4
Prace zalecane w art. 2 i 3 powinny obejmować regularny nadzór i wkład stron. Mogą one również obejmować współpracę OSP z szerszym gronem zainteresowanych stron, w tym organami regulacyjnymi, wyznaczonymi operatorami rynku energii elektrycznej/giełdami energii elektrycznej i środowiskiem akademickim.
Artykuł 5
Specjalny Komitet zaleca, aby strony koordynowały komunikację dotyczącą realizacji wymogów art. 2 i 3 ze swoimi OSP energii elektrycznej oraz, w przypadku Unii - z ENTSO-E ułatwiającą pracę unijnych OSP, oraz wymagały od nich zakończenia prac wymienionych w tych artykułach w terminie 11 miesięcy od daty przyjęcia niniejszego zalecenia.
Artykuł 6
Specjalny Komitet zaleca, aby strony zwróciły się do swoich OSP energii elektrycznej, a w przypadku Unii - do ENTSO-E ułatwiającej pracę OSP UE, o zwrócenie się do krajowych organów regulacyjnych ds. energii ze Zjednoczonego Królestwa i ACER o nieformalną opinię dotyczącą ich prac zakończonych w ramach realizacji wymogów art. 2 i 3, która to opinia ma zostać przedstawiona w terminie miesiąca od przedstawienia wspólnego sprawozdania OSP.
Sporządzono w Brukseli i Londynie dnia 19 grudnia 2024 r.
W imieniu Specjalnego Komitetu ds. Energii
Współprzewodniczący
Y. GARCÍA MEZQUITA
M. SKRINAR
(1) Dz.U. L 149 z 30.4.2021, s. 10, ELI: http://data.europa.eu/eli/agree_internation/2021/689(1)/oj.
(2) Zalecenie nr 1/2023 Specjalnego Komitetu ds. Energii ustanowionego na mocy art. 8 ust. 1 lit. l) Umowy o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony z dnia 7 lutego 2023 r. dla każdej ze Stron dotyczące zwrócenia się przez nie do operatorów systemów przesyłowych energii elektrycznej o przygotowanie procedur technicznych w celu skutecznego wykorzystania elektroenergetycznych połączeń międzysystemowych (Dz.U. L 61 z 27.2.2023, s. 71).
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00