ROZDZIAŁ I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Definicje

1. Użyte w niniejszych wytycznych określenia oznaczają:

2. Definicje pozostałych terminów technicznych użytych w niniejszych wytycznych zostały zawarte w glosariuszu stanowiącym załącznik II.

Artykuł 2

Zakres zastosowania

1. Niniejsze wytyczne stosuje się do EBC oraz KBC dla realizacji celów rachunkowości i sprawozdawczości finansowej Eurosystemu.

2. Zakres zastosowania niniejszych wytycznych jest ograniczony do wymagań w zakresie rachunkowości i sprawozdawczości finansowej Eurosystemu określonych w Statucie ESBC. W związku z powyższym wytycznych nie stosuje się do sporządzania krajowych raportów i sprawozdań finansowych KBC. W celu zapewnienia spójności i porównywalności pomiędzy standardami Eurosystemu i standardami krajowymi zaleca się, aby przy sporządzaniu własnych krajowych raportów i sprawozdań finansowych KBC przestrzegały, o ile to możliwe, zasad ustanowionych w niniejszych wytycznych.

Artykuł 3

Cechy jakościowe

Stosuje się następujące cechy jakościowe:

Artykuł 4

Podstawowe zasady rachunkowości

Zastosowanie mają następujące podstawowe zasady rachunkowości:

Artykuł 5

Podejście ekonomiczne oraz podejście kasowe/rozliczeniowe

1. Podejście ekonomiczne stosuje się przy ujmowaniu transakcji walutowych, instrumentów finansowych w walutach obcych oraz związanych z nimi rozliczeń międzyokresowych. Wprowadza się dwie odrębne techniki realizacji tego podejścia:

2. Transakcje, których przedmiotem są papiery wartościowe, w tym instrumenty udziałowe w walutach obcych, mogą być nadal ujmowane zgodnie z podejściem kasowym/rozliczeniowym. Naliczone od nich odsetki, w tym premie lub dyskonto, ujmuje się codziennie, począwszy od dnia rozliczenia kasowego.

3. Do ujmowania wszelkich denominowanych w euro transakcji, instrumentów finansowych oraz związanych z nimi rozliczeń międzyokresowych KBC mogą stosować zarówno podejście ekonomiczne, jak i podejście kasowe/rozliczeniowe.

4. Z wyjątkiem korekt kwartalnych i rocznych oraz składników pozycji „Pozostałe aktywa” i „Pozostałe zobowiązania” kwoty ujawniane w ramach dziennej sprawozdawczości finansowej sporządzanej do celów sprawozdawczości finansowej Eurosystemu odzwierciedlają w pozycjach bilansu wyłącznie przepływy gotówkowe. Amortyzację oraz kwotę indeksacji płatną w terminie zapadalności w ramach kwoty głównej indeksowanych papierów wartościowych uwzględnia się również w wartości bilansowej papierów wartościowych na koniec każdego kwartału i każdego roku.

Artykuł 6

Ujmowanie aktywów i zobowiązań

Aktywa lub zobowiązania finansowe i inne ujmuje się w bilansie podmiotu sprawozdawczego wyłącznie wtedy, gdy spełnione są wszystkie poniższe warunki:

ROZDZIAŁ II

STRUKTURA BILANSU ORAZ ZASADY WYCENY BILANSOWEJ

Artykuł 7

Struktura bilansu

Struktura bilansu EBC oraz KBC sporządzanego do celów sprawozdawczości finansowej Eurosystemu opiera się na strukturze określonej w załączniku IV.

Artykuł 8

Rezerwy celowe na ryzyka finansowe

Mając należyty wzgląd na charakter działalności krajowych banków centralnych, banki te mogą ustanawiać w swoich bilansach rezerwę celową na ryzyka finansowe. Przy podejmowaniu decyzji o wielkości i wykorzystaniu rezerw KBC opiera się na rozsądnym oszacowaniu ponoszonego ryzyka.

Artykuł 9

Zasady wyceny bilansowej

1. Na potrzeby wyceny bilansowej stosuje się bieżące kursy i ceny rynkowe, chyba że załącznik IV stanowi inaczej.

2. Aktualizacja wyceny złota, instrumentów walutowych, papierów wartościowych (innych niż papiery wartościowe zaklasyfikowane jako utrzymywane do terminu zapadalności, nierynkowe papiery wartościowe i papiery wartościowe utrzymywane w celach związanych z polityką pieniężną, które ujmuje się według zamortyzowanego kosztu), a także instrumentów finansowych, zarówno bilansowych, jak i pozabilansowych, jest dokonywana w dacie kwartalnej aktualizacji wyceny, po średnich kursach i cenach rynkowych. Nie uniemożliwia to podmiotom sprawozdawczym dokonywania aktualizacji wyceny portfeli z większą częstotliwością na potrzeby wewnętrzne, pod warunkiem że w ciągu kwartału będą one wykazywać pozycje w swoich bilansach jedynie według wartości transakcyjnej.

3. Nie wprowadza się rozróżnienia pomiędzy różnicami z wyceny cenowej i kursowej złota. Ujmuje się tylko jedną różnicę z wyceny złota na podstawie wyrażonej w euro ceny określonej jednostki wagi złota, obliczoną na podstawie kursu wymiany euro do dolara amerykańskiego z dnia kwartalnej aktualizacji wyceny. Dla walut obcych, zarówno dla transakcji bilansowych, jak i pozabilansowych, aktualizacji wyceny dokonuje się odrębnie dla każdej waluty. Na potrzeby niniejszego artykułu posiadane zasoby specjalnych praw ciągnienia (SDR), obejmujące desygnowane poszczególne zasoby walut obcych tworzące koszyk SDR, ujmuje się jako jeden zasób. Aktualizacja wyceny papierów wartościowych odbywa się odrębnie dla każdego kodu, tj. tego samego typu/międzynarodowego kodu identyfikacyjnego papierów wartościowych i nie wydziela się na potrzeby wyceny jakichkolwiek wbudowanych opcji. Papiery wartościowe utrzymywane na potrzeby polityki pieniężnej lub zaliczone do pozycji „Inne aktywa finansowe” lub „Pozycje różne” ujmuje się jako osobne zasoby.

4. Zapisy księgowe związane z aktualizacją wyceny odwraca się na koniec kolejnego kwartału, z wyjątkiem niezrealizowanych strat ujmowanych na koniec roku w rachunku zysków i strat; w ciągu kwartału wszystkie transakcje wykazuje się po cenach i kursach transakcyjnych.

5. Rynkowe papiery wartościowe utrzymywane na potrzeby polityki pieniężnej ujmuje się jako osobne zasoby i wycenia - w zależności od względów polityki pieniężnej - według ceny rynkowej albo według zamortyzowanego kosztu (z uwzględnieniem odpisu z tytułu utraty wartości).

6. Papiery wartościowe sklasyfikowane jako utrzymywane do terminu zapadalności traktuje się jako osobne portfele i wycenia według zamortyzowanych kosztów (z uwzględnieniem utraty wartości). To samo podejście stosuje się do nierynkowych papierów wartościowych. Papiery wartościowe zaklasyfikowane jako utrzymywane do terminu zapadalności oraz nierynkowe papiery wartościowe mogą zostać zbyte przed terminem zapadalności w wymienionych poniżej sytuacjach:

Artykuł 10

Transakcje odwracalne

1. Transakcje odwracalne na podstawie umów z udzielonym przyrzeczeniem odkupu (umów repo) księguje się po stronie pasywów bilansu jako otrzymany depozyt zabezpieczony, natomiast przekazane zabezpieczenie pozostaje po stronie aktywów bilansu. Sprzedane papiery wartościowe podlegające odkupowi zgodnie z umową z udzielonym przyrzeczeniem odkupu są ujmowane przez podmiot sprawozdawczy zobowiązany do ich odkupu tak, jakby aktywa te były nadal częścią portfela, z którego zostały sprzedane.

2. Transakcje odwracalne na podstawie umów z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu (umów reverse repo) księguje się po stronie aktywów bilansu jako udzieloną pożyczkę zabezpieczoną, w kwocie równej wysokości pożyczki. Papiery wartościowe nabyte na podstawie umów z otrzymanym przyrzeczeniem (umów reverse repo) odkupu nie podlegają aktualizacji wyceny a podmiot sprawozdawczy udzielający pożyczki nie wykazuje zysków lub strat z tego tytułu w rachunku zysków i strat.

3. W przypadku pożyczek papierów wartościowych papiery te pozostają w bilansie pożyczkodawcy. Transakcje pożyczki papierów wartościowych, dla których złożono zabezpieczenie w gotówce, ujmuje się w taki sam sposób, jak operacje z udzielonym przyrzeczeniem odkupu. Transakcje pożyczki papierów wartościowych, dla których złożono zabezpieczenie w postaci papierów wartościowych, ujmuje się w bilansie jedynie wtedy, gdy gotówka:

Jeżeli w międzyczasie papiery te zostały sprzedane, pożyczkobiorca wykazuje zobowiązanie do zwrotu papierów wartościowych.

4. Transakcje zabezpieczone, których przedmiotem jest złoto, traktuje się jak umowy z przyrzeczeniem odkupu. Zmian stanu złota związanych z takimi transakcjami zabezpieczonymi nie wykazuje się w sprawozdaniach finansowych, a różnica pomiędzy kasową a terminową ceną transakcji jest rozliczana memoriałowo.

5. Transakcje odwracalne dokonywane w ramach automatycznego programu pożyczek papierów wartościowych (w tym transakcje pożyczki papierów wartościowych) ujmuje się w bilansie co najmniej na koniec okresu sprawozdawczego, jeżeli na rachunku właściwego KBC lub EBC złożono zabezpieczenie w gotówce i gotówka ta nie została zainwestowana.

Artykuł 11

Akcje rynkowe

1. Niniejszy artykuł stosuje się do akcji rynkowych, bez względu na to, czy transakcje są przeprowadzane bezpośrednio przez podmiot sprawozdawczy, czy też przez jego agenta, z wyjątkiem czynności związanych z udziałami partycypacyjnymi, inwestycjami w podmioty zależne lub znacznymi pakietami udziałów.

2. Akcje rynkowe w walutach obcych wykazywane w pozycji „Pozostałe aktywa” nie wchodzą w skład ogólnej pozycji walutowej, są natomiast częścią osobnego zasobu walutowego. Związane z tymi instrumentami zyski i straty z tytułu różnic kursowych wylicza się albo zgodnie z metodą kosztu średniego netto, albo metodą kosztu średniego.

3. Aktualizacji wyceny akcji rynkowych dokonuje się zgodnie z postanowieniami art. 9 ust. 3. Nie stosuje się kompensacji między różnymi rodzajami akcji.

4. Transakcje ujmuje się w bilansie według ceny transakcyjnej.

5. Prowizja maklerska może być ujęta jako koszt transakcyjny włączony do kosztu nabycia składnika aktywów albo jako koszt w rachunku zysków i strat.

6. Kwotę zakupionych dywidend uwzględnia się w koszcie nabycia akcji rynkowych. Po dniu ustalenia prawa do dywidendy kwota zakupionej dywidendy może być ujmowana jako osobna pozycja - aż do momentu otrzymania wypłaty dywidendy.

7. Narosłych dywidend nie księguje się na koniec okresu, ponieważ są one już uwzględnione w cenie rynkowej akcji (z wyjątkiem akcji notowanych po dniu ustalenia prawa do dywidendy).

8. Emisję praw do akcji ujmuje się w momencie emisji jako osobny składnik aktywów. Koszt nabycia oblicza się na podstawie bieżącego średniego kosztu danego instrumentu udziałowego, ceny wykonania prawa do nabycia instrumentów udziałowych nowej emisji oraz proporcji pomiędzy istniejącymi a nowymi instrumentami udziałowymi. Cena praw do akcji może być także wyliczana na podstawie wartości rynkowej tych praw, bieżącego średniego kosztu instrumentów udziałowych oraz rynkowej ceny instrumentów udziałowych przed emisją praw do akcji.

Artykuł 12

Rynkowe fundusze inwestycyjne

1. Niniejszy artykuł stosuje się do rynkowych funduszy inwestycyjnych, które spełniają następujące kryteria:

Z zastrzeżeniem kryteriów określonych w lit. a)-d) niniejszy artykuł może mieć również zastosowanie do długoterminowych funduszy świadczeń pracowniczych, chyba że mają zastosowanie inne ramy rachunkowości.

Z zastrzeżeniem kryteriów określonych w lit. a)-c) i zgodnie z opisem jakościowym zawartym w art. 3 ust. 1 niniejszy artykuł może mieć również zastosowanie do portfeli kapitałowych, które nie są odrębnym podmiotem prawnym, ale są zarządzane zewnętrznie i ściśle powielają wyniki funduszu indeksowanego. Na potrzeby niniejszego artykułu takie portfele kapitałowe uznaje się za rynkowe fundusze inwestycyjne.

2. Rynkowe fundusze inwestycyjne w walutach obcych wykazywane w pozycji „Pozostałe aktywa” nie wchodzą w skład ogólnej pozycji walutowej, są natomiast częścią osobnego zasobu walutowego. Związane z nimi zyski i straty z tytułu różnic kursowych wylicza się albo zgodnie z metodą kosztu średniego netto, albo metodą kosztu średniego.

3. Aktualizacji wyceny rynkowych funduszy inwestycyjnych dokonuje się w ujęciu netto a nie na aktywach bazowych. Nie stosuje się kompensacji między różnymi rynkowymi funduszami inwestycyjnymi.

4. Transakcje ujmuje się w bilansie według ceny transakcyjnej.

5. Prowizja maklerska może być ujęta jako koszt transakcyjny włączony do kosztu nabycia składnika aktywów albo jako koszt w rachunku zysków i strat.

6. Kwotę zakupionych dywidend uwzględnia się w koszcie nabycia rynkowych funduszy inwestycyjnych. Po dniu ustalenia prawa do dywidendy kwota zakupionej dywidendy może być ujmowana jako osobna pozycja - aż do momentu otrzymania wypłaty dywidendy.

7. Narosłych dywidend z tytułu rynkowych funduszy inwestycyjnych nie księguje się na koniec okresu, ponieważ są one już uwzględnione w cenie rynkowej rynkowych funduszy inwestycyjnych (z wyjątkiem akcji notowanych po dniu ustalenia prawa do dywidendy).

Artykuł 13

Zabezpieczenie papierów wartościowych przed ryzykiem stopy procentowej z wykorzystaniem instrumentów pochodnych

1. Zabezpieczenie papierów wartościowych przed ryzykiem stopy procentowej z wykorzystaniem instrumentów pochodnych oznacza desygnowanie instrumentu pochodnego w taki sposób, aby zmiana jego wartości godziwej kompensowała wynikającą ze zmian stóp procentowych oczekiwaną zmianę wartości godziwej zabezpieczanego papieru wartościowego.

2. Instrumenty zabezpieczane oraz zabezpieczające ujmuje się i wycenia zgodnie z określonymi w niniejszych wytycznych przepisami ogólnymi, zasadami wyceny, zasadami ustalania wyniku finansowego oraz szczególnymi wymogami dotyczącymi określonych instrumentów.

3. W drodze wyjątku od postanowień art. 3 ust. 2, art. 9 ust. 4, art. 16 ust. 1 i 2, art. 17 ust. 1 lit. b) i ust. 2 lit. d) oraz art. 18 ust. 2 wycena zabezpieczanego papieru wartościowego oraz zabezpieczającego instrumentu pochodnego może być dokonana w następujący alternatywny sposób:

4. W przypadku zaprzestania stosowania rachunkowości zabezpieczeń, od dnia tego zaprzestania papier wartościowy oraz instrument pochodny pozostałe w księgach podmiotu sprawozdawczego podlegają wycenie jako pojedyncze instrumenty zgodnie z zasadami ogólnymi określonymi w niniejszych wytycznych.

5. Metodę alternatywną określoną w ust. 3 można stosować tylko w przypadku, gdy spełnione są wszystkie z następujących warunków:

6. Do zabezpieczania grup papierów wartościowych stosuje się następujące zasady: papiery wartościowe o podobnym oprocentowaniu mogą podlegać grupowaniu i zabezpieczeniu jako grupa wyłącznie w przypadku, gdy spełnione są wszystkie z poniższych warunków:

Artykuł 14

Instrumenty syntetyczne

1. Instrumenty połączone w celu utworzenia instrumentu syntetycznego ujmuje się i wycenia oddzielnie od innych instrumentów, zgodnie z określonymi w niniejszych wytycznych przepisami ogólnymi, zasadami wyceny, ustalania wyniku finansowego i szczególnymi wymogami dotyczącymi określonych instrumentów.

2. W drodze wyjątku od przepisów art. 3 ust. 2, art. 9 ust. 4, art. 16 ust. 1 i art. 18 ust. 2 w odniesieniu do wyceny instrumentów syntetycznych można stosować następującą metodę alternatywną:

3. W razie wygaśnięcia, zbycia, przedterminowego zakończenia lub wykonania jednego z połączonych instrumentów podmiot sprawozdawczy zaprzestaje stosować od tego momentu metodę alternatywną określoną w ust. 2, a niezamortyzowane zyski z aktualizacji wyceny ujęte w poprzednich latach w rachunku zysków i strat podlegają natychmiastowemu odwróceniu.

4. Metodę alternatywną określoną w ust. 2 można stosować tylko w przypadku, gdy spełnione są wszystkie z następujących warunków:

Artykuł 15

Banknoty

1. Na potrzeby wykonania art. 49 Statutu ESBC banknotów innych państw członkowskich, których walutą jest euro, będących w posiadaniu KBC nie ujmuje się jako banknoty w obiegu, lecz jako salda w ramach Eurosystemu. W odniesieniu do banknotów innych państw członkowskich, których walutą jest euro, stosuje się następującą procedurę:

2. Wartość pozycji „Banknoty w obiegu” w bilansach KBC oblicza się na podstawie trzech składników:

ROZDZIAŁ III

USTALANIE WYNIKU FINANSOWEGO

Artykuł 16

Ustalanie wyniku finansowego

1. Do ustalania wyniku finansowego stosuje się następujące zasady:

2. Premie i dyskonta z tytułu wyemitowanych i zakupionych papierów wartościowych oblicza się i ujmuje jako część dochodu odsetkowego; podlegają one w pozostałym okresie umownego życia tych papierów wartościowych amortyzacji liniowej lub amortyzacji zgodnie z metodą wewnętrznej stopy zwrotu (metoda IRR). Metoda IRR jest przy tym obowiązkowa w odniesieniu do papierów wartościowych z dyskontem, do wykupu których w momencie nabycia pozostaje więcej niż jeden rok.

3. Rozliczenia międzyokresowe dotyczące aktywów i zobowiązań finansowych, np. odsetki do zapłaty lub zamortyzowane premie/dyskonta denominowane w walucie obcej, oblicza się i księguje codziennie, na podstawie ostatniego dostępnego kursu. Rozliczenia międzyokresowe dotyczące aktywów i zobowiązań finansowych denominowanych w euro oblicza się i księguje nie rzadziej niż raz na kwartał. Rozliczenia międzyokresowe związane z innymi pozycjami oblicza się i księguje nie rzadziej niż raz w roku.

4. Niezależnie od częstotliwości obliczania rozliczeń międzyokresowych, lecz z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych art. 5 ust. 4, w ciągu kwartału podmioty sprawozdawcze wykazują dane według wartości transakcyjnej.

5. Rozliczenia międzyokresowe w walutach obcych podlegają przeliczeniu po kursach obowiązujących w dacie ujęcia i są uwzględniane w pozycji walutowej.

6. Do obliczania w trakcie roku rozliczeń międzyokresowych można zasadniczo stosować praktykę lokalną (tzn. mogą one być obliczane do ostatniego dnia roboczego lub ostatniego dnia kalendarzowego kwartału). Niemniej jednak obowiązującą datą rozliczenia na koniec roku jest 31 grudnia.

7. Wypływy walutowe, które wywołują zmianę zasobu danej waluty, mogą powodować powstanie zrealizowanych zysków lub strat kursowych.

Artykuł 17

Koszty transakcji

1. Do kosztów transakcji stosuje się następujące zasady ogólne:

2. Do papierów wartościowych mają zastosowanie następujące zasady szczególne:

3. Do złota i walut obcych mają zastosowanie następujące zasady szczególne:

ROZDZIAŁ IV

ZASADY RACHUNKOWOŚCI DLA INSTRUMENTÓW POZABILANSOWYCH

Artykuł 18

Zasady ogólne

1. Przy obliczaniu średniego kosztu oraz zysków i strat z tytułu różnic kursowych w pozycjach walutowych netto uwzględnia się walutowe transakcje terminowe, terminowe części swapów walutowych oraz inne instrumenty walutowe polegające na zamianie jednej waluty na inną w przyszłym terminie.

2. Swapy na stopę procentową, kontrakty futures, transakcje terminowe na stopę procentową, inne instrumenty na stopę procentową i opcje, z wyjątkiem opcji wbudowanych w papiery wartościowe, ujmuje się i dokonuje się ich aktualizacji wyceny odrębnie dla poszczególnych pozycji. Instrumenty te ujmuje się odrębnie od pozycji bilansowych.

3. Zyski i straty z tytułu instrumentów pozabilansowych ujmuje się i wycenia w podobny sposób jak instrumenty bilansowe.

Artykuł 19

Walutowe transakcje terminowe

1. Terminowe transakcje zakupu i sprzedaży ujmuje się na kontach pozabilansowych od dnia transakcji do dnia rozliczenia po kursie kasowym transakcji terminowej. Zrealizowane zyski i straty z transakcji sprzedaży oblicza się przy wykorzystaniu średniego kosztu pozycji walutowej na dzień transakcji, zgodnie z procedurą dziennej kompensacji zakupów i sprzedaży.

2. Różnicę pomiędzy kursem kasowym a kursem terminowym ujmuje się memoriałowo jako odsetki do zapłaty lub otrzymania.

3. W dniu rozliczenia zapisy na kontach pozabilansowych podlegają odwróceniu.

4. Transakcje terminowe uwzględnia się w pozycji walutowej, począwszy od dnia transakcji po kursie kasowym.

5. Pozycje terminowe wycenia się łącznie z pozycją kasową tej samej waluty, co równoważy różnice, które mogą powstać w ramach jednej pozycji walutowej. Strata netto obciąża rachunek zysków i strat, jeżeli przewyższa poprzednie zyski z aktualizacji wyceny ujęte w różnicach z wyceny. Kwotą zysku netto uznaje się rachunek różnic z wyceny.

Artykuł 20

Swapy walutowe

1. Terminowe i kasowe transakcje kupna i sprzedaży ujmuje się na kontach bilansowych w odpowiednim dniu rozliczenia.

2. Od dnia transakcji do dnia rozliczenia terminowe i kasowe transakcje kupna i sprzedaży ujmuje się na kontach pozabilansowych po kursie kasowym transakcji.

3. Transakcje sprzedaży ujmuje się po kursie kasowym danej transakcji. Nie powstają zatem w tym przypadku zyski ani straty.

4. Zarówno w odniesieniu do zakupów, jak i sprzedaży, różnicę pomiędzy kursem kasowym a kursem terminowym ujmuje się memoriałowo jako odsetki do zapłaty lub otrzymania.

5. W dniu rozliczenia zapisy na kontach pozabilansowych podlegają odwróceniu.

6. Pozycja walutowa ulega zmianie wyłącznie w wyniku ujmowania rozliczeń międzyokresowych w walutach obcych.

7. Pozycję terminową wycenia się łącznie z odpowiadającą jej pozycją kasową.

Artykuł 21

Kontrakty futures

1. Kontrakty futures ujmuje się na kontach pozabilansowych w dniu transakcji.

2. Początkowy depozyt zabezpieczający ujmuje się jako osobny składnik aktywów, jeżeli został złożony w gotówce. Jeżeli depozyt został złożony w formie papierów wartościowych, ich stan w bilansie pozostaje niezmieniony.

3. Dzienne zmiany wielkości zmiennego depozytu zabezpieczającego ujmuje się w rachunku zysków i strat i uwzględnia w pozycji walutowej. Taką samą procedurę stosuje się w dniu zamknięcia otwartej pozycji, bez względu na to, czy miała miejsce dostawa. Jeżeli dostawa miała miejsce, zakup lub sprzedaż ujmuje się po cenie rynkowej.

4. Opłaty ujmuje się w rachunku zysków i strat.

Artykuł 22

Swapy na stopę procentową

1. Swapy na stopę procentową ujmuje się na kontach pozabilansowych w dniu transakcji.

2. Bieżące płatności odsetkowe otrzymane lub zapłacone ujmuje się zgodnie z zasadą memoriałową. Płatności mogą być rozliczane w ujęciu netto dla każdego swapu na stopę procentową, ale naliczone przychody i koszty odsetkowe wykazuje się w ujęciu brutto.

3. Opłaty ujmuje się w rachunku zysków i strat.

4. Swapy na stopę procentową, które nie podlegają rozliczeniu za pośrednictwem partnera centralnego, podlegają indywidualnej aktualizacji wyceny; w razie potrzeby przelicza się je na euro po kursie kasowym. Zaleca się, aby niezrealizowane straty ujęte na koniec roku w rachunku zysków i strat podlegały w kolejnych latach amortyzacji, aby w przypadku terminowych swapów na stopę procentową amortyzacja rozpoczynała się w dacie waluty transakcji oraz aby amortyzacja naliczana była metodą liniową. Niezrealizowane zyski z aktualizacji wyceny ujmuje się w różnicach z wyceny.

5. W odniesieniu do swapów na stopę procentową, które podlegają rozliczeniu za pośrednictwem partnera centralnego:

Artykuł 23

Transakcje terminowe na stopę procentową (FRA)

1. Transakcje terminowe na stopę procentową ujmuje się na kontach pozabilansowych w dniu transakcji.

2. Należną w dniu rozliczenia jednej stronie od drugiej strony płatność rozliczeniową ujmuje się w dniu rozliczenia w rachunku zysków i strat. Płatności rozliczeniowych nie ujmuje się memoriałowo.

3. W przypadku transakcji terminowej na stopę procentową w walutach obcych płatności rozliczeniowe mają wpływ na pozycję walutową. Płatności rozliczeniowe przelicza się na euro po kursie kasowym w dniu rozliczenia.

4. Transakcje terminowe na stopę procentową podlegają indywidualnej aktualizacji wyceny; w razie potrzeby przelicza się je na euro po kursie kasowym. Niezrealizowane straty ujęte na koniec roku w rachunku zysków i strat nie podlegają w kolejnych latach odwróceniu w przypadku wystąpienia niezrealizowanych zysków, chyba że dany instrument został zamknięty lub przedterminowo zakończony. Niezrealizowane zyski z aktualizacji wyceny ujmuje się w różnicach z wyceny.

5. Opłaty ujmuje się w rachunku zysków i strat.

Artykuł 24

Transakcje terminowe na papiery wartościowe

Transakcje terminowe na papiery wartościowe ujmuje się według jednej z dwóch poniższych metod:

Artykuł 25

Opcje

1. Od dnia transakcji do dnia ich wykonania lub wygaśnięcia opcje ujmuje się na kontach pozabilansowych po cenie instrumentu bazowego przyjętej jako cena wykonania opcji.

2. Premie denominowane w walucie obcej przelicza się na euro po kursie z dnia zawarcia umowy albo z dnia rozliczenia. Premię zapłaconą ujmuje się jako oddzielny składnik aktywów, a premię otrzymaną jako oddzielny składnik pasywów.

3. W przypadku wykonania opcji instrument bazowy ujmuje się w bilansie po cenie wykonania opcji powiększonej lub pomniejszonej o wartość początkowej premii. Początkowa premia opcyjna podlega korekcie o niezrealizowane straty ujęte w rachunku zysków i strat na koniec roku.

4. W przypadku niewykonania opcji kwotę premii opcyjnej, skorygowaną o niezrealizowane straty z końca poprzedniego roku, ujmuje się w rachunku zysków i strat po przeliczeniu według dostępnego kursu z dnia wygaśnięcia opcji.

5. Na pozycję walutową mają wpływ zmienny depozyt zabezpieczający w przypadku opcji podobnych do transakcji futures, korekty wartości premii opcyjnej dokonane na koniec roku, przeprowadzona w dniu wykonania opcji transakcja mająca za przedmiot instrument bazowy lub w dniu wygaśnięcia opcji - premia opcyjna. Dzienne zmiany wysokości zmiennego depozytu zabezpieczającego ujmuje się w rachunku zysków i strat.

6. Z wyjątkiem opcji wbudowanych w papiery wartościowe, umowy opcji podlegają indywidualnej aktualizacji wyceny. Niezrealizowane straty ujęte w rachunku zysków i strat nie podlegają odwróceniu w kolejnych latach w przypadku wystąpienia niezrealizowanych zysków. Niezrealizowane zyski z aktualizacji wyceny ujmuje się w różnicach z wyceny. Nie kompensuje się niezrealizowanych strat z jednej opcji z przychodami niezrealizowanymi z innej opcji.

7. Do celów stosowania ust. 6 wartościami rynkowymi są notowane ceny, o ile są one dostępne na giełdzie, w domu maklerskim (dealer), u brokera lub podobnego podmiotu. Jeżeli notowania nie są dostępne, wartość rynkową określa się z zastosowaniem techniki wyceny. Technikę taką stosuje się konsekwentnie w czasie; powinno być przy tym możliwe wykazanie, że dostarcza ona wiarygodnych oszacowań cen, które byłyby uzyskiwane w rzeczywistych transakcjach rynkowych.

8. Opłaty ujmuje się w rachunku zysków i strat.

ROZDZIAŁ V

OBOWIĄZKI W ZAKRESIE SPRAWOZDAWCZOŚCI

Artykuł 26

Format sprawozdań

1. KBC przekazują do EBC dane dla celów sprawozdawczości finansowej Eurosystemu zgodnie z niniejszymi wytycznymi.

2. Format sprawozdań Eurosystemu zawiera wszystkie pozycje wyszczególnione w załączniku IV. Załącznik IV określa także treść pozycji uwzględnianych w różnych formatach bilansów.

3. Formaty poszczególnych rodzajów publikowanych sprawozdań finansowych powinny być zgodne z następującymi załącznikami:

ROZDZIAŁ VI

ROCZNY PUBLIKOWANY BILANS I RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

Artykuł 27

Publikowane bilanse i rachunki zysków i strat

Zaleca się, aby KBC dostosowały swoje publikowane roczne bilanse i rachunki zysków i strat do załączników VIII i IX.

ROZDZIAŁ VII

ZASADY KONSOLIDACJI

Artykuł 28

Ogólne zasady konsolidacji

1. Bilanse skonsolidowane Eurosystemu zawierają wszystkie pozycje z bilansów EBC i KBC.

2. W ramach procesu konsolidacji powinna być zachowana spójność pomiędzy sprawozdaniami. Wszystkie sprawozdania finansowe Eurosystemu sporządza się według podobnych zasad i przy zastosowaniu tych samych metod i procesów konsolidacyjnych.

3. Bilanse skonsolidowane Eurosystemu sporządza EBC. Bilanse te powinny odpowiadać potrzebie istnienia jednolitych zasad i metod rachunkowości, zbieżności okresów obrachunkowych w Eurosystemie, korekt w ramach konsolidacji wynikających z transakcji i pozycji w ramach Eurosystemu, a także uwzględniać zmiany w składzie Eurosystemu.

4. Do celów konsolidacji poszczególne pozycje bilansów, poza saldami KBC i EBC w ramach Eurosystemu, podlegają agregowaniu.

5. Salda KBC i EBC ze stronami trzecimi są w ramach konsolidacji wykazywane w ujęciu brutto.

6. Salda w ramach Eurosystemu podlegają ujawnieniu w bilansach EBC i KBC w sposób wskazany w załączniku IV.

ROZDZIAŁ VIII

POSTANOWIENIA KOŃCOWE

Artykuł 29

Tworzenie, stosowanie i wykładnia zasad

1. Komitet do spraw Rachunkowości i Dochodu Pieniężnego ESBC składa Radzie Prezesów za pośrednictwem Zarządu sprawozdania z tworzenia, stosowania i wprowadzania zasad rachunkowości i sprawozdawczości finansowej ESBC.

2. Przy dokonywaniu wykładni niniejszych wytycznych należy brać pod uwagę prace przygotowawcze, zasady rachunkowości ujednolicone w prawie Unii oraz powszechnie przyjęte standardy rachunkowości.

Artykuł 30

Przepisy przejściowe

1. KBC dokonują wyceny aktywów finansowych i zobowiązań zgodnie z wymogami art. 9 na dzień, w którym stają się członkami Eurosystemu. Niezrealizowane zyski powstałe do tego dnia włącznie zostają oddzielone od ewentualnych powstałych później niezrealizowanych zysków z aktualizacji wyceny i pozostają do dyspozycji KBC. Ceny i kursy rynkowe stosowane przez KBC w bilansie otwarcia na moment rozpoczęcia uczestnictwa w Eurosystemie uważa się za średni koszt aktywów i zobowiązań tych KBC.

2. Zaleca się, aby niezrealizowane zyski, które powstały przed albo w momencie rozpoczęcia uczestnictwa KBC w Eurosystemie, nie były uważane za dostępne do podziału w momencie zmiany statusu, lecz były ujmowane jako podlegające realizacji/dostępne do podziału dopiero w związku z transakcjami, które następują po wstąpieniu do Eurosystemu.

3. Zyski i straty z tytułu różnic kursowych, zmian ceny złota i innych cen, powstałe w wyniku przekazania aktywów z KBC do EBC, uważa się za zrealizowane.

4. Niniejszy artykuł nie uchybia decyzjom wydawanym na podstawie art. 30 Statutu ESBC.

Artykuł 31

Uchylenie obowiązujących przepisów

1. Z dniem 31 grudnia 2024 r. tracą moc wytyczne (UE) 2016/2249 (EBC/2016/34).

2. Odniesienia do uchylonych wytycznych należy interpretować jako odniesienia do niniejszych wytycznych i odczytywać zgodnie z tabelą korelacji zawartą w załączniku XI.

Artykuł 32

Skuteczność i implementacja

1. Niniejsze wytyczne stają się skuteczne z dniem zawiadomienia o nich krajowych banków centralnych państw członkowskich, których walutą jest euro.

2. Krajowe banki centralne państw członkowskich, których walutą jest euro, stosują się do postanowień niniejszych wytycznych od dnia 31 grudnia 2024 r.

Artykuł 33

Adresaci

Niniejsze wytyczne są adresowane do wszystkich banków centralnych Eurosystemu.