(1)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 (4) przyczynia się do ograniczenia ryzyka systemowego dzięki poprawie przejrzystości pozagiełdowego rynku instrumentów pochodnych oraz dzięki zmniejszeniu ryzyka kredytowego i ryzyka operacyjnego kontrahenta związanego z instrumentami pochodnymi będącymi przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym.

(2)

Infrastruktury posttransakcyjne stanowią jeden z podstawowych elementów unii rynków kapitałowych i odpowiadają za szereg czynności posttransakcyjnych, w tym za rozliczanie. Sprawnie działający i konkurencyjny system rozliczeniowy w Unii ma kluczowe znaczenie dla funkcjonowania unijnych rynków kapitałowych i stanowi fundament stabilności finansowej Unii. Należy zatem przyjąć dodatkowe przepisy służące poprawie efektywności usług rozliczeniowych w Unii w ujęciu ogólnym, a w szczególności usług rozliczeniowych świadczonych przez kontrahentów centralnych (CCP), poprzez uproszczenie procedur, zwłaszcza w zakresie świadczenia dodatkowych usług lub prowadzenia dodatkowej działalności i wprowadzania zmian w modelach ryzyka CCP, poprzez zwiększenie płynności, poprzez zapewnienie warunków sprzyjających dokonywaniu rozliczeń za pośrednictwem CCP z Unii, poprzez zmodernizowanie ram prowadzenia działalności przez CCP oraz poprzez zapewnienie CCP i innym podmiotom finansowym elastyczności niezbędnej do konkurowania na rynku wewnętrznym.

(3)

Uczestnicy rynku unijnego muszą mieć więcej możliwości dostępu do bezpiecznych i skutecznych usług rozliczeniowych. Aby przyciągnąć klientów, CCP muszą być bezpieczne i odporne W rozporządzeniu (UE) nr 648/2012 przewidziano środki służące poprawie przejrzystości rynków instrumentów pochodnych i ograniczaniu ryzyka poprzez dokonywanie rozliczeń i wymienianie się depozytami zabezpieczającymi. W tym kontekście CCP odgrywają ważną rolę w ograniczaniu ryzyka finansowego. Należy zatem przyjąć przepisy dodatkowo zwiększające stabilność CCP z Unii, w szczególności poprzez wprowadzenie zmian w niektórych aspektach ram regulacyjnych. Ponadto, uznając rolę CCP z Unii w utrzymywaniu stabilności finansowej Unii, należy zwiększyć nadzór nad CCP z Unii, zwracając szczególną uwagę na pełnioną przez nich funkcję w szerzej rozumianym systemie finansowym, a także na fakt, że świadczą one usługi transgraniczne.

(4)

Rozliczanie centralne to działalność o charakterze globalnym, a uczestnicy rynku z Unii są aktywni na poziomie międzynarodowym. Od chwili przyjęcia przez Komisję zmian w rozporządzeniu (UE) nr 648/2012 w odniesieniu do procedur i organów związanych z udzielaniem zezwolenia CCP oraz wymogów dotyczących uznawania CCP z państw trzecich różne podmioty, w tym m.in. Europejski Urząd Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA), ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 (5), wielokrotnie wyrażały jednak obawy dotyczące utrzymującego się ryzyka dla stabilności finansowej Unii wynikającego z nadmiernej koncentracji usług rozliczeniowych u niektórych CCP z państw trzecich, w szczególności z uwagi na potencjalne ryzyko, jakie może pojawić się w skrajnych warunkach rynkowych. W perspektywie krótkoterminowej, aby ograniczyć ryzyko wystąpienia zjawiska nagłych spadków związanego z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii i wynikającego zeń nagłego zakłócenia dostępu uczestników rynku z Unii do CCP ze Zjednoczonego Królestwa, Komisja przyjęła szereg decyzji o równoważności w celu utrzymania dostępu do CCP ze Zjednoczonego Królestwa. Komisja wezwała jednak uczestników rynku z Unii do ograniczenia, w perspektywie średnioterminowej, ich nadmiernej ekspozycji wobec CCP o znaczeniu systemowym z państw trzecich. Komisja ponowiła swój apel w komunikacie z 19 stycznia 2021 r. pt. „Europejski system gospodarczy i finansowy: wspieranie otwartości, wytrzymałości i odporności”. Ryzyko i skutki związane z nadmiernymi ekspozycjami wobec CCP o znaczeniu systemowym z państw trzecich zostały zbadane w sprawozdaniu opublikowanym przez ESMA w grudniu 2021 r. w następstwie oceny zgodnie z art. 25 ust. 2c rozporządzenia (UE) nr 648/2012. W sprawozdaniu tym stwierdzono, że niektóre usługi świadczone przez CCP o znaczeniu systemowym ze Zjednoczonego Królestwa miały na tyle istotne znaczenie systemowe, że uzgodnienia przewidziane obecnie w rozporządzeniu (UE) nr 648/2012 są niewystarczające do należytego zarządzania ryzykiem dla stabilności finansowej Unii. Aby ograniczyć potencjalne ryzyko dla stabilności finansowej Unii spowodowane dalszym nadmiernym poleganiem na CCP o znaczeniu systemowym z państw trzecich, ale również aby zwiększyć proporcjonalność środków stosowanych w odniesieniu do CCP z państw trzecich, którzy stanowią mniejsze zagrożenie dla stabilności finansowej Unii, należy lepiej dostosować ramy wprowadzone rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2099 (6) do ryzyka, z jakim wiąże się działalność różnych CCP z państw trzecich.

(5)

Rozporządzenie (UE) nr 648/2012 zwalnia transakcje wewnątrzgrupowe z obowiązku rozliczania i wymogów dotyczących depozytów zabezpieczających. Aby zapewnić większą pewność prawa i przewidywalność w kwestii ram ustanowionych na potrzeby transakcji wewnątrzgrupowych, system decyzji o równoważności, o których mowa w art. 13 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, powinny zostać zastąpione prostszymi ramami. Należy zatem zmienić art. 3 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 i zastąpić konieczność wydania decyzji o równoważności wykazem państw trzecich, w przypadku których nie powinno się przyznawać wyłączenia. Ponadto art. 13 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 powinien zostać zmieniony, aby przewidywał decyzje w sprawie równoważności wyłącznie w odniesieniu do art. 11 tego rozporządzenia. Ponieważ w art. 382 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 (7) odniesiono się do transakcji wewnątrzgrupowych w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 648/2012, w art. 382 rozporządzenia (UE) nr 575/2013 również powinno się wprowadzić stosowne zmiany.

(6)

Biorąc pod uwagę fakt, że podmioty mające siedzibę w państwach trzecich mających strategiczne braki w swoich krajowych systemach przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu („państwa trzecie wysokiego ryzyka”), o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1624 (8) lub w państwach trzecich wymienionych w załączniku I do konkluzji Rady w sprawie zmienionego unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych podlegają mniej rygorystycznemu otoczeniu regulacyjnemu, ich działalność może zwiększać ryzyko dla stabilności finansowej Unii, m.in. z uwagi na podwyższone ryzyko kredytowe kontrahenta i ryzyko prawne. Dlatego też tego rodzaju podmioty nie powinny kwalifikować się do objęcia ich ramami ustanowionymi na potrzeby transakcji wewnątrzgrupowych.

(7)

Strategiczne braki w krajowych systemach przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu lub brak współpracy do celów podatkowych niekoniecznie muszą być jedynymi czynnikami, które mogą wywierać wpływ na to ryzyko, w tym ryzyko kredytowe kontrahenta i ryzyko prawne, powiązane z kontraktami pochodnymi. W tym kontekście istotne mogą okazać się również inne czynniki, takie jak ramy nadzorcze. Komisja powinna być zatem uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych w celu wskazywania państw trzecich, których podmioty nie mogą korzystać ze zwolnień wewnątrzgrupowych, mimo że te państwa trzecie nie zostały wskazane jako państwa trzecie wysokiego ryzyka lub wymienione w załączniku I do konkluzji Rady w sprawie zmienionego unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych. W świetle faktu, że transakcje wewnątrzgrupowe podlegają mniej rygorystycznym wymogom regulacyjnym, organy regulacyjne i organy nadzoru powinny uważnie monitorować i oceniać ryzyko związane z transakcjami z udziałem podmiotów z państw trzecich.

(8)

Aby zapewnić równe warunki działania instytucjom kredytowym z Unii i z państw trzecich świadczącym usługi rozliczeniowe na rzecz systemów programów emerytalnych, należy wprowadzić zwolnienie z obowiązku rozliczania przewidzianego w rozporządzeniu (UE) nr 648/2012, jeżeli unijny kontrahent finansowy lub kontrahent niefinansowy podlegający obowiązkowi rozliczania dokonuje transakcji z systemem programów emerytalnych ustanowionym w państwie trzecim, który został zwolniony z obowiązku rozliczania zgodnie z prawem krajowym tego państwa trzeciego.

(9)

W rozporządzeniu (UE) nr 648/2012 propaguje się korzystanie z rozliczania centralnego jako głównej techniki ograniczania ryzyka związanego z instrumentami pochodnymi będącymi przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. Najlepszą metodą ograniczania ryzyka związanego z kontraktem pochodnym będącym przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym jest rozliczanie tego kontraktu pochodnego będącego przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym przez CCP posiadającego zezwolenie lub uznanego na mocy rozporządzenia (UE) nr 648/2012 („posiadający zezwolenie lub uznany CCP”). W związku z powyższym przy obliczaniu wartości pozycji porównywanej z progami wiążącymi się z obowiązkiem rozliczania wyznaczonymi zgodnie z art. 10 ust. 4 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 648/2012 powinno się brać pod uwagę wyłącznie te kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, które nie zostały rozliczone przez posiadającego zezwolenie lub uznanego CCP. W trosce o to, by nowa metodologia nie wpłynęła na obecne ostrożne objęcie obowiązkiem rozliczania, należy upoważnić ESMA do ustalenia zagregowanego progu wiążącego się z obowiązkiem rozliczania, jeśli zajdzie taka potrzeba.

(10)

Usługi posttransakcyjne w zakresie redukcji ryzyka (PTRR) zmniejszają ryzyko, takie jak ryzyko kredytowe i operacyjne portfeli instrumentów pochodnych, a zatem są cennym narzędziem służącym zwiększeniu odporności rynku instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. Obejmują one takie usługi jak kompresja portfela, optymalizacja portfela i usługi równoważenia jego struktury. Dostawcy usług PTRR często wykorzystują złożone instrumenty finansowe, aby zapewnić, że transakcje wynikające z działań PTRR nie podlegają obowiązkowi rozliczania. Ogranicza to użyteczność i dostępność usług PTRR dla zaawansowanych uczestników rynków finansowych i zmniejsza korzyści wynikające z korzystania z usług PTRR, ponieważ korzystanie ze złożonych produktów, które nie podlegają obowiązkowi rozliczania, zwiększa ryzyko w systemie finansowym. Biorąc pod uwagę korzyści płynące z usług PTRR, należy ułatwić korzystanie z nich i udostępnić je szerszej grupie uczestników rynku. Transakcje wynikające z usług PTRR powinny być zatem zwolnione z obowiązku rozliczania. Jednocześnie, w celu zapewnienia bezpiecznego i efektywnego korzystania z usług PTRR, wyłączenie powinno podlegać odpowiednim warunkom, które zostaną doprecyzowane i uzupełnione przez ESMA.

(11)

Należy odnieść się do ryzyka dla stabilności finansowej związanego z nadmiernymi ekspozycjami członków rozliczających i klientów z Unii wobec CCP o znaczeniu systemowym z państw trzecich (CCP Tier II) świadczących usługi rozliczeniowe, które ESMA uznał za usługi rozliczeniowe o istotnym znaczeniu systemowym zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 648/2012. W grudniu 2021 r. ESMA stwierdził, że określone usługi rozliczeniowe świadczone przez dwóch CCP Tier II, mianowicie usługi związane z instrumentami pochodnymi na stopę procentową będącymi przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym denominowanymi w euro, instrumentami pochodnymi na stopę procentową będącymi przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym denominowanymi w złotych polskich, usługi związane ze swapami ryzyka kredytowego denominowanymi w euro i usługi związane z instrumentami pochodnymi na krótkoterminową stopę procentową denominowanymi w euro, mają istotne znaczenie systemowe dla Unii lub dla co najmniej jednego spośród jej państw członkowskich. Jak wspomniał ESMA w swoim sprawozdaniu oceniającym z grudnia 2021 r., jeżeli ci CCP Tier II znaleźliby się w trudnej sytuacji finansowej, wprowadzenie zmian w ich uznanych zabezpieczeniach, depozytach zabezpieczających lub redukcjach wartości mogłoby wywrzeć niekorzystny wpływ na rynki obligacji skarbowych co najmniej jednego państwa członkowskiego, a w szerszym ujęciu - na stabilność finansową Unii. Ponadto zakłócenia na rynkach istotnych z punktu widzenia wdrażania polityki pieniężnej mogą utrudniać prawidłowe funkcjonowanie mechanizmu transmisji o kluczowym znaczeniu dla emisyjnych banków centralnych. Na wszystkich kontrahentów finansowych i niefinansowych podlegających obowiązkowi rozliczania należy zatem nałożyć wymóg utrzymywania - bezpośrednio lub pośrednio - aktywnego rachunku i rozliczania reprezentatywnej liczby transakcji u CCP z Unii. Wymóg ten powinien przyczynić się do ograniczenia skali świadczenia tego rodzaju usług rozliczeniowych przez tych CCP Tier II. W świetle ostatnich zmian na rynku, w szczególności dotyczących swapów ryzyka kredytowego denominowanych w euro, właściwe jest, aby wymóg ten miał zastosowanie wyłącznie do instrumentów pochodnych na stopę procentową będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym denominowanych w euro i w złotych polskich oraz krótkoterminowych instrumentów pochodnych stopy procentowej denominowanych w euro, oprócz wszelkich innych usług rozliczeniowych uznanych za mające istotne znaczenie systemowe w przyszłych ocenach zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 648/2012.

(12)

Wymóg posiadania aktywnego rachunku powinien mieć zastosowanie do kontrahentów finansowych i niefinansowych, którzy podlegają obowiązkowi rozliczania i przekraczają progi związane z obowiązkiem rozliczania w dowolnej kategorii kontraktów pochodnych określonych przez ESMA jako mające istotne znaczenie systemowe. Sprawdzając, czy podlegają wymogowi posiadania aktywnego rachunku, kontrahenci będący częścią grup z siedzibą w Unii powinni wziąć pod uwagę kontrakty pochodne należące do usług rozliczeniowych o istotnym znaczeniu systemowym, które są rozliczane przez dowolny podmiot w ramach grupy, w tym podmioty z siedzibą w państwach trzecich, ponieważ instrumenty te mogą przyczyniać się do nadmiernej ekspozycji grupy jako całości. Należy również uwzględnić kontrakty pochodne spółek zależnych z państw trzecich należących do grup unijnych, aby uniemożliwić tym grupom przenoszenie działalności rozliczeniowej poza Unię w celu uniknięcia wymogu posiadania aktywnego rachunku. Kontrahent, który podlega wymogowi posiadania aktywnego rachunku i który należy do grupy, powinien być zobowiązany do spełnienia obowiązku reprezentatywności w oparciu o własne transakcje. Podmioty z państw trzecich, które nie podlegają obowiązkowi rozliczania na mocy prawa Unii, nie podlegają obowiązkowi utrzymywania aktywnego rachunku.

(13)

Wymóg posiadania aktywnego rachunku jest nowym wymogiem. Należy odpowiednio uwzględnić nowatorski charakter wymogu i potrzebę stopniowego dostosowania się doń uczestników rynku. Dlatego właściwe jest, aby wymóg posiadania aktywnego rachunku mógł być spełniony przez uczestników rynku poprzez ustanowienie stale funkcjonujących rachunków u CCP z Unii. Wymóg posiadania aktywnego rachunku powinien obejmować elementy operacyjne. Rachunek powinien być odpowiedni do szybkiego rozliczania znacznej liczby transakcji przeniesionych od CCP Tier II oraz do rozliczania wszystkich nowych transakcji w kategoriach kontraktów pochodnych zidentyfikowanych jako mające istotne znaczenie systemowe. Te elementy operacyjne powinny również przyczyniać się do zachęcania kontrahentów do przenoszenia transakcji do Unii. W tym względzie należy wziąć pod uwagę sytuację kontrahentów, którzy już rozliczają znaczną część swoich transakcji na instrumentach pochodnych na stopę procentową denominowanych w euro i złotych polskich oraz na krótkoterminowych instrumentach pochodnych na stopę procentową denominowanych w euro u CCP z Unii. Kontrahenci ci nie powinni podlegać wymogom operacyjnym związanym z wymogiem posiadania aktywnego rachunku.

(14)

Aby zagwarantować, że wymóg posiadania aktywnego rachunku przyczynia się do realizacji nadrzędnego celu, jakim jest ograniczenie nadmiernej ekspozycji na usługi rozliczeniowe o istotnym znaczeniu systemowym świadczone przez CCP z państw trzecich, oraz że rachunek nie jest uśpiony, na aktywnych rachunkach powinna być rozliczana minimalna liczba kontraktów pochodnych. Instrumenty te powinny być reprezentatywne dla różnych podkategorii kontraktów pochodnych należących do usług rozliczeniowych o istotnym znaczeniu systemowym („obowiązek reprezentatywności”). Obowiązek reprezentatywności powinien odzwierciedlać różnorodność portfeli kontrahentów finansowych i niefinansowych podlegających wymogowi posiadania aktywnego rachunku. Za pośrednictwem aktywnych rachunków powinny być rozliczane kontrakty o różnych terminach zapadalności i różnej wielkości, podobnie jak kontrakty o różnym charakterze ekonomicznym, w tym wszystkie klasy instrumentów pochodnych na stopę procentową, które podlegają obowiązkowi rozliczania na mocy rozporządzeń delegowanych Komisji (UE) 2015/2205 (9) i (UE) 2016/1178 (10) w odniesieniu do tych denominowanych w złotych polskich. Aby określić minimalną liczbę kontraktów pochodnych, które powinny być rozliczane za pośrednictwem aktywnych rachunków, ESMA powinien zidentyfikować do trzech klas instrumentów pochodnych wśród kontraktów pochodnych należących do usług rozliczeniowych o istotnym znaczeniu systemowym. ESMA powinien ponadto wskazać do pięciu najistotniejszych podkategorii transakcji dla każdej klasy instrumentów pochodnych, w oparciu o kombinację wielkości i terminu zapadalności. Kontrahenci powinni następnie być zobowiązani do rozliczania co najmniej pięciu transakcji w okresie odniesienia w każdej odpowiedniej podkategorii. Liczba rozliczanych kontraktów pochodnych powinna wynosić co najmniej pięć transakcji w okresie odniesienia w ujęciu średniorocznym, co oznacza, że oceniając, czy kontrahenci spełniają obowiązek reprezentatywności, właściwe organy powinny wziąć pod uwagę całkowitą liczbę transakcji w ciągu roku. Aby zapewnić proporcjonalne podejście i uniknąć nakładania nadmiernych obciążeń na kontrahentów, którzy prowadzą ograniczoną działalność w różnych podkategoriach kontraktów pochodnych określonych przez ESMA, do obowiązku reprezentatywności powinien mieć zastosowanie próg de minimis. Ponadto należy odpowiednio uwzględnić szczególny model biznesowy unijnych systemów programów emerytalnych. W kilku przypadkach takie systemy obejmują ograniczoną liczbę transakcji na instrumentach pochodnych na stopę procentową, które są skoncentrowane, długoterminowe i mają wysoką wartość nominalną. Dlatego należy ustanowić ograniczony obowiązek reprezentatywności, który powinien wymagać rozliczenia jednej transakcji zamiast pięciu w najistotniejszych podkategoriach na okres odniesienia. Państwa członkowskie powinny wprowadzić odpowiednie okresowe kary pieniężne w przypadkach, gdy kontrahent podlegający wymogowi posiadania aktywnego rachunku nie spełnia wymogów w odniesieniu do kryteriów operacyjnych lub obowiązku reprezentatywności.

(15)

ESMA odgrywa ważną rolę w procesie oceny istotnego znaczenia systemowego CCP z państw trzecich i świadczonych przez nie usług rozliczeniowych. W ciągu 18 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia lub w dowolnym momencie w przypadku ryzyka dla stabilności finansowej ESMA powinien ocenić i przedstawić Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komisji sprawozdanie na temat skutków niniejszego rozporządzenia w zakresie ograniczania ekspozycji wobec CCP Tier II o znaczeniu systemowym. ESMA powinien zaproponować wszelkie środki, które uzna za konieczne, a także progi ilościowe, oraz dołączyć do nich ocenę skutków i analizę kosztów i korzyści. Przy sporządzaniu oceny i sprawozdania ESMA powinien współpracować z Europejskim Systemem Banków Centralnych (ESBC), Europejską Radą ds. Ryzyka Systemowego (ESRB) i wspólnym mechanizmem monitorowania ustanowionym na mocy niniejszego rozporządzenia. W ciągu sześciu miesięcy od otrzymania sprawozdania ESMA Komisja powinna przygotować własne sprawozdanie, któremu w stosownych przypadkach może towarzyszyć wniosek ustawodawczy.

(16)

Aby zachęcić do rozliczania w Unii i zapewnić stabilność finansową Unii, a także aby zagwarantować, że klienci zdają sobie sprawę z dostępnych możliwości i mogą podjąć świadomą decyzję w kwestii miejsca, w którym chcą rozliczać swoje kontrakty pochodne, członkowie rozliczający i klienci świadczący usługi rozliczeniowe zarówno w posiadających zezwolenie, jak i uznanych CCP powinni informować swoich klientów o możliwości rozliczenia kontraktu pochodnego za pośrednictwem CCP z Unii. Przekazywane informacje powinny obejmować informacje o wszystkich kosztach, którymi członkowie rozliczający i klienci świadczący usługi rozliczeniowe będą obciążać klientów. Informacje na temat kosztów, które członkowie rozliczający i klienci świadczący usługi rozliczeniowe powinni ujawniać, powinny być ograniczone do CCP z Unii, w odniesieniu do których świadczą usługi rozliczeniowe. Obowiązek informowania klientów o możliwości rozliczenia kontraktu pochodnego za pośrednictwem CCP z Unii jest odrębny od wymogu posiadania aktywnego rachunku i ma mieć bardziej ogólne zastosowanie w celu zapewnienia znajomości oferty rozliczeniowej CCP z Unii.

(17)

Aby zapewnić, by właściwe organy dysponowały niezbędnymi informacjami na temat działalności rozliczeniowej prowadzonej przez członków rozliczających lub klientów uznanych CCP z państw trzecich, należy wprowadzić obowiązek zgłaszania mający zastosowanie do takich członków rozliczających lub klientów. Przy przekazywaniu stosownych informacji należy dokonać rozróżnienia między transakcjami na papierach wartościowych, transakcjami na instrumentach pochodnych będących przedmiotem obrotu na rynku regulowanym oraz transakcjami na instrumentach pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. ESMA powinien szczegółowo określić treść i format informacji, które mają być zgłaszane, a przy tym powinien zadbać o to, by obowiązek ten nie tworzył dodatkowych wymogów sprawozdawczych innych niż konieczne, co pozwoli zminimalizować obciążenie administracyjne dla członków rozliczających i klientów.

(18)

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami ESMA otrzymuje dane transakcyjne na podstawie rozporządzenia (UE) nr 648/2012 i rozporządzenia (UE) 2015/2365 Parlamentu Europejskiego i Rady (11), które zapewniają ogólnounijny wgląd w rynki, ale nie w zarządzanie ryzykiem przez CCP. ESMA powinien zatem, oprócz takich danych, wymagać terminowych i wiarygodnych informacji na temat działań i praktyk CCP w celu wypełnienia swojego mandatu w zakresie stabilności finansowej. W związku z tym należy wprowadzić formalny wymóg zgłaszania danych dotyczących zarządzania ryzykiem CCP przez CCP z Unii do ESMA. Wprowadzenie takiego wymogu pomogłoby również w dalszym wzmocnieniu standaryzacji i porównywalności danych oraz w zapewnieniu, że dane będą dostarczane okresowo.

(19)

Niedawne przypadki warunków skrajnych na rynkach towarowych uwypukliły znaczenie posiadania przez organy kompleksowego obrazu działalności w zakresie instrumentów pochodnych i ekspozycji kontrahentów niefinansowych, którzy podlegają obowiązkowi rozliczania. Pozycje w instrumentach pochodnych kontrahentów niefinansowych podlegających obowiązkowi rozliczania, którzy są częścią grupy, której transakcje wewnątrzgrupowe są zwolnione z obowiązku zgłaszania, powinny być zgłaszane przez ich unijną jednostkę dominującą na zasadzie zagregowanej. Zgłaszanie powinno odbywać się co tydzień na poziomie podmiotu i powinno być podzielone według rodzaju instrumentów pochodnych. Takie informacje powinny być przekazywane ESMA i odpowiedniemu właściwemu organowi dla poszczególnych podmiotów należących do grupy. Należy również wziąć pod uwagę zgłaszane przez środowisko nadzorcze obawy dotyczące jakości danych przekazywanych przez kontrahentów finansowych i niefinansowych zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 648/2012. Podmioty podlegające obowiązkowi zgłaszania zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 648/2012 powinny być zatem zobowiązane do zachowania należytej staranności poprzez ustanowienie odpowiednich procedur i ustaleń w celu zapewnienia jakości danych przed ich przekazaniem. ESMA powinien wydać wytyczne w celu doprecyzowania takich procedur i ustaleń, biorąc pod uwagę możliwość stosowania wymogów w sposób proporcjonalny. Aby zapewnić spełnienie wymogów dotyczących jakości danych, państwa członkowskie powinny przyjąć odpowiednie kary w przypadku, gdy zgłoszone dane zawierają oczywiste systematyczne błędy. ESMA powinien opracować projekt regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia, co stanowi oczywisty systematyczny błąd, do celów nakładania tych kar. Chociaż podmioty mają możliwość delegowania swojej sprawozdawczości, pozostają odpowiedzialne w przypadku, gdy dane zgłaszane przez podmiot, któremu przekazały swoją sprawozdawczość, są niedokładne lub powielają się.

(20)

Aby zagwarantować, że właściwe organy przez cały czas będą świadome istnienia ekspozycji na poziomie podmiotu i na poziomie grupy i że będą w stanie monitorować takie ekspozycje, właściwe organy powinny ustanowić skuteczne procedury współpracy umożliwiające im obliczanie wartości pozycji w ramach kontraktów, które nie są rozliczane przez posiadających zezwolenie lub uznanych CCP, a także czynne szacowanie i ocenianie poziomu ekspozycji związanego z kontraktami pochodnymi będącymi przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym na poziomie podmiotu i na poziomie grupy. Aby ESMA miał ogólny obraz działalności w zakresie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym kontrahentów niefinansowych mających siedzibę w Unii, a także ich jednostek dominujących, organy odpowiedzialne za tych kontrahentów niefinansowych i jednostki dominujące powinny regularnie składać sprawozdania ESMA. Taka sprawozdawczość nie powinna powielać informacji już przekazanych w ramach innych wymogów sprawozdawczych określonych w rozporządzeniu (UE) nr 648/2012, lecz powinna dostarczać informacje na temat zmian w portfelach tych kontrahentów niefinansowych między dwiema datami sprawozdawczymi, a także oceny ryzyka, na które tacy kontrahenci mogą być narażeni. Organy odpowiedzialne za kontrahentów niefinansowych, którzy są częścią grupy, powinny współpracować w celu zminimalizowania obciążeń sprawozdawczych oraz oceny intensywności i rodzaju działalności tych kontrahentów niefinansowych w zakresie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym.

(21)

Należy zapewnić, aby rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 149/2013 (12) dotyczące kryteriów określania, które kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym można uznać za przyczyniające się w sposób obiektywnie mierzalny do zmniejszenia ryzyka, było nadal adekwatne w świetle zmian na rynku. Należy również zagwarantować, aby wartość progów wiążących się z obowiązkiem rozliczania wyznaczonych we wspomnianym rozporządzeniu delegowanym należycie i precyzyjnie odzwierciedlała poszczególne czynniki ryzyka i cechy charakterystyczne instrumentów pochodnych innych niż instrumenty pochodne na stopę procentową, walutowe instrumenty pochodne, kredytowe instrumenty pochodne i instrumenty pochodne na akcje. Dlatego też ESMA powinien przeprowadzić odpowiedni przegląd wspomnianego rozporządzenia delegowanego i, w stosownych przypadkach, objaśnić jego przepisy, w razie potrzeby proponując zmiany. ESMA zachęca się m.in. do rozważenia możliwości zapewnienia większego stopnia szczegółowości w odniesieniu do towarowych instrumentów pochodnych oraz - w stosownych przypadkach - do zagwarantowania takiego większego stopnia szczegółowości. Wspomniany większy stopień szczegółowości można byłoby osiągnąć, dzieląc progi wiążące się z obowiązkiem rozliczania według sektora i rodzaju, np. dokonując rozróżnienia między towarami z sektora rolnictwa, towarami z sektora energii lub towarami związanymi z sektorem metalowym bądź różnicując te towary w oparciu o inne właściwości, takie jak kryteria środowiskowe, społeczne i związane z zarządzaniem, zrównoważone środowiskowo inwestycje lub właściwości powiązane z kryptowalutami. W trakcie wspomnianego przeglądu ESMA powinien dążyć do zasięgnięcia opinii odpowiednich zainteresowanych stron dysponujących szczegółową wiedzą na temat określonych towarów.

(22)

Kontrahentom niefinansowym, którzy wymieniają się zabezpieczeniami w odniesieniu do kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym nierozliczanych przez CCP, należy zapewnić wystarczającą ilość czasu, aby mogli wynegocjować i sprawdzić ustalenia w zakresie wymiany tego rodzaju zabezpieczeń.

(23)

W celu uniknięcia fragmentacji rynku i zapewnienia równych szans, a także uznając fakt, że w niektórych jurysdykcjach państw trzecich wymiana zmiennego i początkowego depozytu zabezpieczającego dla pojedynczych opcji na akcje i opcji na indeks giełdowy nie podlega równoważnym wymogom dotyczącym depozytu zabezpieczającego, traktowanie takich produktów powinno być zwolnione z wymogu dysponowania procedurami zarządzania ryzykiem dotyczącymi terminowej, dokładnej i odpowiednio wyodrębnionej wymiany zabezpieczeń, o ile nie ma wystarczającej międzynarodowej zbieżności w ich traktowaniu. ESMA, we współpracy z Europejskim Urzędem Nadzoru (Europejskim Urzędem Nadzoru Bankowego) (EUNB) ustanowionym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 (13) oraz z Europejskim Urzędem Nadzoru (Europejskim Urzędem Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych) (EIOPA) ustanowionym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1094/2010 (14) (zwanymi łącznie „EUN”), powinien monitorować zmiany regulacyjne w jurysdykcjach państw trzecich oraz rozwój ekspozycji kontrahentów podlegających rozporządzeniu (UE) nr 648/2012 w zakresie pojedynczych opcji na akcje i opcji na indeks giełdowy nierozliczanych przez CCP, a także składać Komisji sprawozdania z wyników takiego monitorowania co najmniej raz na trzy lata. W przypadku otrzymania takiego sprawozdania Komisja powinna ocenić, czy rozwój sytuacji międzynarodowej doprowadził do większej zbieżności w traktowaniu pojedynczych opcji na akcje i opcji na indeks giełdowy oraz czy odstępstwo zagraża stabilności finansowej Unii lub co najmniej jednego z jej państw członkowskich. W takim przypadku Komisja powinna być uprawniona do uchylenia odstępstwa dotyczącego traktowania pojedynczych opcji na akcje i opcji na indeks giełdowy. W ten sposób można zapewnić, że w Unii obowiązują odpowiednie wymogi w celu ograniczenia ryzyka kredytowego kontrahenta w odniesieniu do takich umów, przy jednoczesnym uniknięciu możliwości arbitrażu regulacyjnego.

(24)

Aby spełnić wymogi dotyczące początkowego depozytu zabezpieczającego określone w rozporządzeniu (UE) nr 648/2012, wielu unijnych uczestników rynku stosuje ogólnobranżowe modele początkowego depozytu zabezpieczającego pro forma. Biorąc pod uwagę, że modele te są stosowane w całej branży, jest mało prawdopodobne, aby były one znacząco modyfikowane zgodnie z preferencjami poszczególnych użytkowników lub w związku z różnicami w ocenie między poszczególnymi właściwymi organami, które zatwierdzają stosowanie tych modeli przez nadzorowane przez nie podmioty. Ponieważ ten sam model jest stosowany przez dużą liczbę kontrahentów unijnych, wynikająca z tego potrzeba zatwierdzenia tego modelu przez wiele właściwych organów powoduje praktyczny problem koordynacyjny. Aby rozwiązać ten problem, EUNB powinien pełnić funkcję centralnego podmiotu zatwierdzającego takie modele pro forma. Pełniąc rolę centralnego podmiotu zatwierdzającego, EUNB powinien zatwierdzać elementy i ogólne aspekty tych modeli pro forma, w tym ich kalibrację, projekt i zakres instrumentów, klasy aktywów i czynniki ryzyka. Aby wspomóc swoją pracę, EUNB powinien gromadzić informacje zwrotne od właściwych organów, ESMA i EIOPA oraz koordynować ich wspólne stanowiska. Biorąc pod uwagę, że właściwe organy byłyby nadal odpowiedzialne za wydawanie zezwoleń na stosowanie tych modeli pro forma i za monitorowanie ich wdrażania na poziomie nadzorowanego podmiotu, EUNB powinien wspierać właściwe organy w procesach zatwierdzania ogólnych aspektów wdrażania tych modeli pro forma. Ponadto EUNB powinien służyć jako pojedynczy punkt dyskusji z branżą, aby zadbać o skuteczniejszą unijną koordynację w zakresie projektowania takich modeli. Właściwe organy pozostaną odpowiedzialne za wydawanie zezwoleń na stosowanie takich modeli oraz za monitorowanie wdrażania tych modeli na poziomie nadzorowanego podmiotu.

(25)

Banki centralne, organy publiczne odpowiedzialne za zarządzanie długiem publicznym lub interweniujące w tym zakresie oraz podmioty sektora publicznego mają swobodę wyboru, czy będą korzystać z usług rozliczeniowych CCP do rozliczania swoich kontraktów pochodnych. Jeżeli zdecydują się skorzystać z takich usług, zachęca się je do rozliczania, co do zasady, za pośrednictwem CCP z Unii, u których dostępne są poszukiwane produkty. Biorąc pod uwagę, że warunki uczestnictwa tych podmiotów w CCP różnią się w poszczególnych państwach członkowskich oraz w świetle rozbieżnych praktyk dotyczących obliczania ekspozycji tych podmiotów wobec CCP w Unii i ich wkładu w zasoby finansowe tych CCP, pożądana byłaby dalsza harmonizacja tych aspektów za pomocą wytycznych ESMA.

(26)

EUNB, we współpracy z ESMA i EIOPA, powinien opracować regulacyjne standardy techniczne w celu określenia procedur nadzorczych zapewniających początkową i bieżącą walidację procedur zarządzania ryzykiem. Aby zapewnić proporcjonalność, tylko kontrahenci finansowi, którzy są najbardziej aktywni w zakresie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym nierozliczanych przez CCP, powinni podlegać procedurom określonym w tych regulacyjnych standardach technicznych.

(27)

Aby zagwarantować stosowanie spójnego i zbieżnego podejścia przez właściwe organy w całej Unii, CCP posiadający zezwolenie lub osoby prawne mające siedzibę w Unii, które chcą uzyskać zezwolenie na mocy rozporządzenia (UE) nr 648/2012 na świadczenie usług rozliczeniowych i prowadzenie działalności w odniesieniu instrumentów finansowych, powinni mieć również możliwość uzyskania zezwolenia na świadczenie usług rozliczeniowych i prowadzenie innej działalności w odniesieniu do instrumentów niefinansowych. Rozporządzenie (UE) nr 648/2012 ma zastosowanie do CCP rozumianych jako podmioty, a nie do poszczególnych świadczonych przez nie usług. Jeżeli poza instrumentami finansowymi dany CCP rozlicza również instrumenty niefinansowe, organ właściwy dla tego CCP powinien mieć możliwość upewnienia się, że dany CCP spełnia wymogi rozporządzenia (UE) nr 648/2012 w ramach wszystkich oferowanych przez niego usług.

(28)

CCP z Unii borykają się z wyzwaniami przy próbie rozszerzenia oferty produktów w zakresie usług rozliczeniowych i napotykają trudności we wprowadzaniu na rynek usług rozliczeniowych dla nowych produktów. W świetle takich wyzwań i trudności oraz zgodnie z celem, jakim jest zwiększenie atrakcyjności unijnego systemu rozliczeniowego, procedura udzielania lub przedłużania zezwolenia dla CCP z Unii powinna zatem zostać uproszczona i powinna obejmować określone ramy czasowe przy jednoczesnym zagwarantowaniu odpowiedniego zaangażowania ESMA i kolegium danego CCP w Unii. Po pierwsze, aby uniknąć znacznych opóźnień związanych z przeprowadzaniem przez właściwe organy oceny kompletności wniosku o udzielenie zezwolenia, które mogą w niektórych przypadkach potencjalnie przerodzić się w opóźnienia o nieokreślonym czasie trwania, organ ten powinien niezwłocznie potwierdzić otrzymanie odpowiedniego wniosku, a właściwe organy powinny następnie ocenić kompletność wniosku o zezwolenie. Aby zapewnić, że osoby prawne z siedzibą w Unii, które chcą uzyskać zezwolenie na prowadzenie działalności jako CCP oraz CCP z Unii ubiegające się o przedłużenie zezwolenia, przedkładają wszystkie wymagane dokumenty i informacje do składanych przez nich wniosków, ESMA powinien opracować projekty regulacyjnych i wykonawczych standardów technicznych określające dokumenty, które należy przekazać, informacje, które mają znajdować się w tych dokumentach, oraz format, w jakim dokumenty te mają być przedłożone. Przygotowując projekty regulacyjnych standardów technicznych, ESMA powinien wziąć pod uwagę istniejące wymogi i praktyki dotyczące dokumentacji na mocy rozporządzenia (UE) nr 648/2012 i w miarę możliwości usprawnić ich przedkładanie, aby uniknąć zbyt długiego czasu wprowadzania produktu na rynek oraz zadbać o to, by informacje, które ma przekazać CCP ubiegający się o przedłużenie zezwolenia, były proporcjonalne do istotności zmiany, o którą ubiega się ten CCP. Po drugie, aby zapewnić sprawne i równoczesne ocenianie wniosków, osoby prawne z siedzibą w Unii, które chcą uzyskać zezwolenie na prowadzenie działalności jako CCP oraz CCP z Unii ubiegające się o przedłużenie zezwolenia, powinny mieć możliwość przesyłania wszystkich dokumentów za pośrednictwem centralnej bazy danych. Po trzecie, w trakcie okresu oceny organ właściwy dla CCP powinien koordynować i przekazywać pytania od tego właściwego organu, ESMA lub kolegium osobie prawnej mającej siedzibę w Unii, która chce uzyskać zezwolenie na prowadzenie działalności jako CCP oraz CCP z Unii ubiegającym się o przedłużenie zezwolenia, aby zagwarantować szybki, sprawny i oparty na współpracy przebieg procedury dokonywania kompleksowego przeglądu. Aby uniknąć powielania działań i zbędnych opóźnień, wszelkie zapytania i udzielane następnie wyjaśnienia powinny być również jednocześnie udostępniane organowi właściwemu dla CCP, ESMA i kolegium.

(29)

Obecnie istnieje niejaka niepewność w kwestii tego, kiedy dodatkowa usługa lub działalność jest objęta obowiązującym zezwoleniem udzielonym CCP. Należy wyeliminować tę niepewność i zapewnić proporcjonalność w sytuacji, gdy proponowana dodatkowa usługa lub działalność nieobjęta istniejącym zezwoleniem udzielonym CCP nie zwiększa znacząco ryzyka, na które narażony jest CCP. W takim przypadku dodatkowa usługa lub działalność nie powinna podlegać pełnej procedurze oceny, ale zamiast tego powinna korzystać z procedury przyspieszonej. Przyspieszona procedura nie powinna wymagać oddzielnej opinii ESMA i kolegium, ponieważ taki wymóg byłby nieproporcjonalny, ale raczej ESMA i członkowie kolegium powinni przekazać organowi właściwemu dla CCP wskazówki do oceny, czy rozszerzenie kwalifikuje się jako podlegające przyspieszonej procedurze. W celu zapewnienia zbieżności praktyk nadzorczych ESMA powinien opracować projekt regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania warunków stosowania procedury przyspieszonej, a także procedury przekazywania swoich wskazówek oraz wskazówek kolegium.

(30)

W celu zmniejszenia obciążenia administracyjnego CCP i właściwych organów, bez zmiany ogólnego profilu ryzyka CCP, CCP powinni mieć możliwość rozszerzenia zakresu usług w przypadku zmian wynikających z bieżącej działalności bez konieczności uzyskania zezwolenia, jeżeli CCP stwierdzi, że proponowana dodatkowa usługa lub działalność nie miałaby istotnego wpływu na jego profil ryzyka, w szczególności jeżeli nowa usługa rozliczeniowa lub działalność rozliczeniowa jest bardzo podobna do usług, na których świadczenie ten CCP uzyskał już zezwolenie. Aby umożliwić CCP szybkie wdrożenie takich zmian, CCP powinni być zwolnieni z procedur udzielania zezwoleń na rozszerzenie działalności i świadczenie usług w związku z takimi zmianami. CCP powinni powiadomić właściwy organ i ESMA, jeśli zdecydują się skorzystać z takiego zwolnienia. Właściwy organ powinien dokonać przeglądu wprowadzonych zmian w kontekście corocznego procesu przeglądu i oceny.

(31)

Aby zapewnić spójne funkcjonowanie wszystkich kolegiów i dodatkowo wzmocnić konwergencję praktyk nadzorczych, kolegium powinien współprzewodniczyć właściwy organ krajowy oraz dowolny z niezależnych członków komitetu nadzorczego ds. CCP. Aby wspierać współpracę między ESMA a właściwymi organami, współprzewodniczący powinni wspólnie decydować o terminach posiedzeń kolegium i ustalać porządek ich obrad. Jednakże, w celu zapewnienia spójnego procesu decyzyjnego oraz ostatecznej odpowiedzialności organu właściwego dla CCP, w przypadku braku porozumienia między współprzewodniczącymi, ostateczną decyzję powinien w każdym przypadku podejmować właściwy organ, który powinien przedstawić ESMA uzasadnione wyjaśnienie swojej decyzji.

(32)

ESMA powinien mieć możliwość wnoszenia bardziej efektywnego wkładu celem zapewnienia, aby CCP z Unii świadczyli swoje usługi w sposób bezpieczny, solidny, skuteczny i konkurencyjny w całej UE. W związku z tym ESMA powinien, poza kompetencjami nadzorczymi określonymi obecnie w rozporządzeniu (UE) nr 648/2012, wydawać opinię skierowaną do organu właściwego dla CCP w kwestii cofnięcia zezwolenia udzielonego CCP, z wyjątkiem sytuacji, gdy decyzja jest wymagana w trybie pilnym, czyli w terminie krótszym niż okres przeznaczony na wydanie opinii przez ESMA. ESMA powinien również wydawać opinie na temat przeglądu i oceny, wymogów dotyczących depozytów zabezpieczających i wymogów dotyczących uczestnictwa. Właściwe organy powinny przedstawiać wyjaśnienia dotyczące wszelkich znaczących odstępstw od opinii ESMA, a ESMA powinien informować Radę Organów Nadzoru w przypadku, gdy właściwy organ nie zastosuje się lub nie zamierza zastosować się do opinii ESMA oraz wszelkich warunków lub zaleceń w niej zawartych. Informacje te powinny również obejmować przedstawione przez właściwy organ powody niezgodności z opinią ESMA lub wszelkimi zawartymi w niej warunkami lub zaleceniami.

(33)

Aby zapewnić szybką i skuteczną wymianę informacji i dokumentacji zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 648/2012, wspierać ściślejszą współpracę między właściwymi organami zaangażowanymi w nadzór nad podmiotami podlegającymi temu rozporządzeniu oraz uprościć komunikację między właściwymi organami a nadzorowanymi przez nie podmiotami w odniesieniu do procedur określonych w tym rozporządzeniu, ESMA powinien ustanowić i utrzymywać elektroniczną centralną bazę danych. Wszystkie odpowiednie właściwe organy i podmioty powinny mieć dostęp do tej centralnej bazy danych w celu uzyskania informacji związanych z ich zadaniami i obowiązkami. Podobnie podmioty podlegające wymogom rozporządzenia (UE) nr 648/2012 powinny mieć dostęp do przekazanych przez siebie informacji i dokumentacji oraz do wszelkiej skierowanej do nich dokumentacji. Centralna baza danych powinna być wykorzystywana do udostępniania jak największej ilości informacji i dokumentacji, w tym co najmniej informacji i dokumentacji dotyczącej zezwoleń, rozszerzeń zakresu usług i zatwierdzania modeli.

(34)

Konieczne jest zapewnienie, aby CCP nieustannie spełniali wymogi rozporządzenia (UE) nr 648/2012, w szczególności w odniesieniu do świadczenia dodatkowych usług rozliczeniowych lub prowadzenia dodatkowej działalności, na którą wydano zezwolenie w ramach procedury przyspieszonej lub która została zwolniona z obowiązku uzyskania zezwolenia w wyniku wprowadzenia zmian w zwykłym toku działalności, a także wprowadzenia zmian w modelu po przeprowadzeniu przyspieszonej procedury zatwierdzenia takiej zmiany modelu, ponieważ w takich przypadkach ESMA i kolegium nie wydają odrębnych opinii. W związku z tym w przeglądzie przeprowadzanym przez organ właściwy dla danego CCP co najmniej raz w roku należy w szczególności uwzględnić te dodatkowe usługi rozliczeniowe lub dodatkową działalność rozliczeniową oraz zmiany w modelu. Celem zapewnienia konwergencji praktyk nadzorczych i koordynacji między właściwymi organami a ESMA oraz zapewnienia, aby CCP z Unii świadczyli swoje usługi w sposób bezpieczny, solidny i konkurencyjny w całej Unii, właściwy organ powinien co najmniej raz w roku przedkładać ESMA i kolegium sprawozdanie dotyczące przeglądu i oceny CCP w celu uzyskania ich opinii. Opinia ESMA powinna zawierać ocenę aspektów ujętych w sprawozdaniu właściwego organu, w tym działań następczych dotyczących świadczenia usług lub prowadzenia działalności przez CCP, ze szczególnym uwzględnieniem przyspieszonych procedur i zmian w zwykłym toku działalności, a także ryzyka transgranicznego, na które może być narażony CCP, oraz z uwzględnieniem ogólnej pozycji CCP jako dostawcy usług rozliczeniowych w Unii. Kontrole na miejscu odgrywają kluczową rolę w realizacji zadań nadzorczych, oferując właściwym organom bezcenne informacje. W związku z tym powinny być one przeprowadzane co najmniej raz w roku, a w celu zapewnienia szybkiej wymiany informacji, dzielenia się wiedzą i skutecznej współpracy między właściwymi organami a ESMA, ESMA powinien być informowany zarówno o planowanych, jak i pilnych kontrolach na miejscu, mieć możliwość wnoszenia o udział w takich kontrolach i otrzymywać wszelkie istotne informacje związane z takimi kontrolami na miejscu, a także uzasadnione wyjaśnienie każdej odmowy udziału ESMA w takich kontrolach. Ponadto, w celu dalszego wzmocnienia koordynacji między ESMA a właściwymi organami, ESMA, w szczególnych okolicznościach i w kontekście przeglądu i oceny nadzorczej, może zażądać spotkania ad hoc z CCP i zainteresowanym właściwym organem. Kolegium powinno być informowane o wynikach takiego spotkania. Aby wzmocnić wymianę informacji między właściwymi organami a ESMA, ESMA powinien mieć również możliwość zwracania się do właściwych organów o informacje, których potrzebuje do wykonywania swoich zadań w kontekście przeglądu i oceny nadzorczej.

(35)

ESMA powinien dysponować środkami umożliwiającymi identyfikację potencjalnych zagrożeń dla stabilności finansowej Unii. ESMA powinien zatem - we współpracy z ERRS, EUNB, EIOPA oraz Europejskim Bankiem Centralnym (EBC) w kontekście zadań dotyczących nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi w ramach jednolitego mechanizmu nadzorczego, powierzonych mu zgodnie z rozporządzeniem Rady (UE) nr 1024/2013 (15) - zidentyfikować wzajemne powiązania i współzależności między różnymi CCP i osobami prawnymi, w tym, w miarę możliwości, wspólnych członków rozliczających, klientów i klientów pośrednich, wspólnych istotnych dostawców usług, wspólnych istotnych dostawców płynności, uzgodnienia dotyczące wzajemnych zabezpieczeń, postanowienia w przypadku niewykonania zobowiązań i uzgodnienia wzajemne między CCP w zakresie uzgodnień dotyczących kompensowania sald, umowy dotyczące wzajemnych gwarancji oraz przypadki przeniesienia ryzyk oraz uzgodnienia dotyczące wewnątrzgrupowych transakcji zabezpieczających.

(36)

Banki centralne emitujące waluty unijne, w których wyrażone są instrumenty finansowe rozliczane przez CCP posiadających zezwolenie, które to banki zwróciły się o członkostwo w komitecie nadzorczym ds. CCP, są członkami komitetu nadzorczego ds. CCP bez prawa głosu. Uczestniczą one w jego posiedzeniach dotyczących CCP z Unii wyłącznie w kontekście dyskusji na temat ogólnounijnych ocen odporności CCP z Unii na niekorzystne zmiany na rynku oraz istotnych zmian na rynku. W przeciwieństwie do ich zaangażowania w nadzór nad CCP z państw trzecich emisyjne banki centralne są zatem niewystarczająco zaangażowane w kwestie nadzoru nad CCP z Unii, które mają bezpośrednie znaczenie dla prowadzenia polityki pieniężnej i sprawnego funkcjonowania systemów płatniczych, co prowadzi do niedostatecznego uwzględnienia ryzyka transgranicznego. Należy zatem umożliwić tym emisyjnym bankom centralnym uczestnictwo w charakterze członków bez prawa głosu we wszystkich posiedzeniach komitetu nadzorczego ds. CCP, gdy zbiera się on w sprawie CCP z Unii.

(37)

Aby zwiększyć zdolność organów Unii do uzyskania kompleksowego obrazu zmian na rynku mających znaczenie dla rozliczania w Unii, monitorowania wdrażania niektórych wymogów rozporządzenia (UE) nr 648/2012 dotyczących rozliczania oraz wspólnego omawiania kwestii potencjalnego ryzyka wynikającego ze wzajemnych powiązań między różnymi podmiotami finansowymi i innych kwestii związanych ze stabilnością finansową, konieczne jest ustanowienie międzysektorowego mechanizmu monitorowania zrzeszającego odpowiednie organy Unii zaangażowane w nadzór nad CCP z Unii, członkami rozliczającymi i klientami (wspólny mechanizm monitorowania). Wspólnym mechanizmem monitorowania powinien zarządzać - i mu przewodniczyć - ESMA, jako organ zaangażowany w nadzór nad CCP z Unii i nadzór nad CCP o znaczeniu systemowym z państw trzecich. W działaniu tego mechanizmu powinni również uczestniczyć przedstawiciele Komisji, EUNB, EIOPA, ERRS, banków centralnych emitujących waluty, w których denominowane są kontrakty należące do usług rozliczeniowych o istotnym znaczeniu systemowym, właściwych organów krajowych oraz EBC w kontekście zadań dotyczących nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi w ramach jednolitego mechanizmu nadzorczego powierzonych mu zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1024/2013.

(38)

Na potrzeby przyszłych decyzji w zakresie polityki ESMA, we współpracy z pozostałymi uczestnikami wspólnego mechanizmu monitorowania, powinien składać Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komisji sprawozdanie roczne dotyczące wyników ich działalności. ESMA może wszcząć postępowanie w sprawie naruszenia prawa Unii na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1095/2010, jeżeli na podstawie informacji otrzymanych w ramach wspólnego mechanizmu monitorowania i po przeprowadzeniu dyskusji w ramach tego mechanizmu ESMA uzna, że właściwe organy nie zapewniają przestrzegania przez członków rozliczających i klientów wymogu rozliczania co najmniej określonej liczby kontraktów na rachunkach prowadzonych przez CCP z Unii, lub jeżeli ESMA stwierdzi zagrożenie dla stabilności finansowej Unii wynikające z domniemanego naruszenia lub niestosowania prawa Unii. Przed wszczęciem takiego postępowania w sprawie naruszenia prawa Unii ESMA może wydać wytyczne i zalecenia zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010. Jeżeli na podstawie informacji otrzymanych w ramach wspólnego mechanizmu monitorowania i po przeprowadzeniu rozmów z innymi organami uczestniczącymi w tym mechanizmie ESMA uzna, że spełnienie wymogu rozliczania co najmniej określonej liczby kontraktów na rachunkach prowadzonych przez CCP z Unii nie zapewnia skutecznego zmniejszenia nadmiernej ekspozycji unijnych członków rozliczających i klientów na CCP Tier II, powinien on dokonać przeglądu i zaproponować zmianę odpowiedniego aktu delegowanego Komisji pod kątem doprecyzowania tego wymogu, a w stosownych przypadkach zaproponować odpowiedni okres dostosowawczy.

(39)

Zawirowania na rynku w 2020 r. będące skutkiem pandemii COVID-19 oraz wysokie ceny na hurtowych rynkach energii w 2022 r. wynikające z niesprowokowanej i nieuzasadnionej wojny napastniczej Rosji przeciwko Ukrainie pokazały, że chociaż współpraca i wymiana informacji między właściwymi organami w celu przeciwdziałania ryzyku powstałemu w przypadku wystąpienia wydarzeń ze skutkiem transgranicznym ma zasadnicze znaczenie, ESMA nadal nie dysponuje narzędziami niezbędnymi do zapewnienia takiej koordynacji i zbieżnego podejścia na szczeblu Unii. ESMA powinien zatem być uprawniony do działania w sytuacji nadzwyczajnej w odniesieniu do jednego lub większej liczby CCP, którzy mają lub mogą mieć destabilizujący wpływ na rynki transgraniczne. W takich sytuacjach kryzysowych ESMA powinien pełnić rolę koordynatora pomiędzy właściwymi organami, kolegiami i organami ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w celu wypracowania skoordynowanej reakcji. ESMA powinien mieć możliwość zwoływania posiedzeń komitetu nadzorczego ds. CCP z własnej inicjatywy albo na wniosek, potencjalnie w poszerzonym składzie, aby skutecznie koordynować działania podejmowane przez właściwe organy w odpowiedzi na wystąpienie sytuacji nadzwyczajnej. ESMA powinien mieć również możliwość zwrócenia się do odnośnych właściwych organów o udzielenie informacji, jeżeli jest to potrzebne ESMA do wywiązania się ze spoczywających na nim obowiązków w zakresie koordynacji działań w takich sytuacjach oraz mieć możliwość wydawania zaleceń właściwemu organowi, a ESMA powinien mieć możliwość żądania takich informacji bezpośrednio od CCP lub uczestników rynku, w przypadku gdy właściwy organ nie udzieli odpowiedzi w odpowiednim terminie. Rola ESMA w sytuacjach nadzwyczajnych powinna pozostawać bez uszczerbku dla ostatecznej odpowiedzialności organu właściwego dla CCP za podejmowanie decyzji nadzorczych w odniesieniu do CCP, którego nadzoruje, w tym środków nadzwyczajnych. Istotne jest również, aby członkowie kolegium byli w stanie przekazywać informacje otrzymane w sytuacji kryzysowej organom publicznym, w tym ministerstwom, odpowiedzialnym za stabilność finansową ich rynków.

(40)

W celu zmniejszenia obciążenia dla CCP i ESMA należy doprecyzować, że w sytuacji, gdy ESMA dokonuje przeglądu decyzji o uznaniu CCP z państw trzecich, dany CCP z państwa trzeciego nie powinien być zobowiązany do złożenia nowego wniosku o uznanie. Powinien on jednak dostarczyć ESMA wszelkich informacji niezbędnych do przeprowadzenia takiego przeglądu. W związku z tym dokonany przez ESMA przegląd decyzji o uznaniu CCP z państwa trzeciego nie powinien być traktowany jako nowe uznanie tego CCP z państwa trzeciego.

(41)

Podczas przyjmowania decyzji o równoważności Komisja powinna mieć możliwość zniesienia wymogu zobowiązującego dane państwo trzecie do dysponowania sprawnie działającym, równoważnym systemem uznawania CCP z państw trzecich. Podczas rozważania, czy takie podejście byłoby proporcjonalne, Komisja może wziąć pod uwagę szereg różnych czynników, w tym zgodność z zasadami dotyczącymi infrastruktury rynków finansowych opublikowanymi przez Komitet ds. Systemów Płatności i Rozrachunku oraz Międzynarodową Organizację Komisji Papierów Wartościowych, wielkość CCP z państw trzecich mających siedzibę w danej jurysdykcji oraz, jeśli jest to znane, przewidywaną działalność prowadzoną w tych CCP z państw trzecich przez członków rozliczających i systemy obrotu mające siedzibę w Unii.

(42)

Aby zapewnić proporcjonalność uzgodnień o współpracy między ESMA a odpowiednimi właściwymi organami państw trzecich, uzgodnienia takie powinny uwzględniać szereg różnych aspektów, w tym kategoryzację CCP z państw trzecich jako CCP Tier I lub II, specyfikę zakresu usług świadczonych (lub których świadczenie jest planowane) w Unii, to, czy usługi te wiążą się ze szczególnym ryzykiem dla Unii lub co najmniej jednego z jej państw członkowskich, a także przestrzeganie międzynarodowych standardów przez CCP z państw trzecich. Uzgodnienia o współpracy między ESMA a odpowiednimi właściwymi organami państw trzecich powinny zatem odzwierciedlać stopień ryzyka, jakie CCP mający siedzibę w państwie trzecim mogą stanowić dla stabilności finansowej Unii lub co najmniej jednego z jej państw członkowskich.

(43)

ESMA powinien zatem dostosować swoje uzgodnienia o współpracy do różnych jurysdykcji państw trzecich w oparciu o CCP mających siedzibę w danej jurysdykcji. W szczególności CCP Tier I obejmują szeroki zakres profili CCP, dlatego też ESMA powinien dopilnować, aby uzgodnienie o współpracy było proporcjonalne względem CCP mających siedzibę w jurysdykcjach poszczególnych państw trzecich. W szczególności ESMA powinien wziąć pod uwagę m.in. płynność odnośnych rynków, zakres, w jakim działalność rozliczeniowa CCP jest wyrażona w euro lub w innych walutach Unii, oraz zakres, w jakim podmioty unijne korzystają z usług takich CCP. Biorąc pod uwagę, że zdecydowana większość CCP Tier I świadczy usługi rozliczeniowe w ograniczonym zakresie na rzecz członków rozliczających i systemów obrotu mających siedzibę w Unii i może rozliczać produkty, które nie są objęte zakresem rozporządzenia (UE) nr 648/2012, również zakres oceny ESMA i informacji, o które należy się zwrócić, powinien być ograniczony we wszystkich tych jurysdykcjach. W celu ograniczenia liczby wniosków o udzielenie informacji kierowanych do CCP Tier I ESMA powinien co do zasady zwracać się corocznie o uprzednio określony zakres informacji. W sytuacjach, w których ryzyko związane z CCP Tier I lub daną jurysdykcją jest potencjalnie większe, zasadne byłoby składanie dodatkowych wniosków - co najmniej raz na kwartał - oraz szerszy zakres wymaganych informacji. Uzgodnienia o współpracy powinny być dostosowane tak, by odzwierciedlić takie zróżnicowanie profilu ryzyka różnych CCP Tier I, i powinny zawierać postanowienia organizujące odpowiednie ramy wymiany informacji. Nie należy jednak wymagać dostosowania jakichkolwiek uzgodnień o współpracy obowiązujących w chwili wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, chyba że zażądają tego organy odpowiedniego państwa trzeciego.

(44)

W przypadku uznania CCP za CCP Tier II na podstawie art. 25 ust. 2b rozporządzenia (UE) nr 648/2012, biorąc pod uwagę, że ci CCP mają znaczenie systemowe dla Unii lub co najmniej jednego z jej państw członkowskich, uzgodnienia o współpracy między ESMA a organami odpowiedniego państwa trzeciego powinny obejmować wymianę informacji w szerszym zakresie i ze zwiększoną częstotliwością. W takim przypadku uzgodnienia o współpracy powinny również obejmować procedury zapewniające nadzór nad takim CCP Tier II zgodnie z art. 25 tego rozporządzenia. ESMA powinien zapewnić sobie możliwość uzyskania wszystkich informacji niezbędnych do wypełniania obowiązków wynikających z rozporządzenia (UE) nr 648/2012, w tym informacji niezbędnych do zapewnienia zgodności z art. 25 ust. 2b tego rozporządzenia oraz do zapewnienia wymiany informacji w przypadku, gdy uznano - częściowo lub w pełni - że CCP spełnia porównywalne wymogi. Aby umożliwić ESMA sprawowanie pełnego i skutecznego nadzoru nad CCP Tier II, należy doprecyzować, że ci CCP mają okresowo przekazywać ESMA odpowiednie informacje.

(45)

W przypadku uznania, że CCP spełnia porównywalne wymogi, ESMA powinien również regularnie oceniać, czy CCP Tier II nadal spełniają warunki ich uznania za kontrahentów spełniających porównywalne wymogi, poprzez monitorowanie, czy CCP spełniają wymogi określone w art. 16 oraz tytułach IV i V rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2020/1304 (16). Dokonując tej oceny, ESMA powinien, oprócz otrzymywania odpowiednich informacji i potwierdzeń od CCP Tier II, współpracować i uzgadniać procedury administracyjne z organem państwa trzeciego w celu zapewnienia, że ESMA posiada odpowiednie informacje potrzebne do monitorowania, czy warunki porównywalnej zgodności są spełnione oraz, w możliwym zakresie, w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych i regulacyjnych dla tych CCP Tier II.

(46)

W celu zapewnienia, aby ESMA otrzymywał również informacje o tym, w jaki sposób CCP Tier II jest przygotowany na trudną sytuację finansową i może ją złagodzić i poradzić sobie z nią, uzgodnienia o współpracy powinny obejmować prawo ESMA do wydawania opinii w zakresie przygotowywania i oceny planów przywrócenia gotowości do pracy oraz przygotowywania planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, a także prawo ESMA do uzyskania informacji, gdy CCP Tier II opracuje plan przywrócenia gotowości do pracy po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej lub gdy organ państwa trzeciego opracuje plany restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. ESMA powinien otrzymywać również informacje o aspektach istotnych z punktu widzenia stabilności finansowej Unii lub co najmniej jednego z jej państw członkowskich, a także o tym, w jaki sposób poszczególni członkowie rozliczający - oraz w zakresie dostępnych informacji również klienci i klienci pośredni - mogliby znacznie odczuć skutki wdrożenia takich planów przywrócenia gotowości do pracy po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej lub planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. W uzgodnieniach o współpracy należy również wskazać, że ESMA powinien zostać poinformowany, gdy CCP Tier II zamierza uruchomić swój plan przywrócenia gotowości do pracy po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej lub gdy organy państwa trzeciego ustaliły, że istnieją przesłanki wskazujące na rozwijającą się sytuację kryzysową, która mogłaby wpłynąć na działalność CCP, jego zdolność do świadczenia usług rozliczeniowych, lub gdy organy państwa trzeciego będą przewidywały podjęcie w najbliższej przyszłości działań w zakresie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.

(47)

ESMA powinien mieć możliwość cofnięcia uznania CCP z państwa trzeciego, jeżeli ten CCP z państwa trzeciego poważnie i systematycznie narusza którykolwiek z obowiązujących wymogów określonych w rozporządzeniu (UE) nr 648/2012, w tym w zakresie przekazywania ESMA informacji na potrzeby uznania tego CCP z państwa trzeciego, wnoszenia opłat na rzecz ESMA lub udzielania odpowiedzi na wnioski ESMA o udzielenie informacji niezbędnych ESMA do wykonywania jego obowiązków w odniesieniu do CCP z państw trzecich, i nie podjął działań naprawczych wymaganych przez ESMA w odpowiednio określonych ramach czasowych.

(48)

Aby złagodzić potencjalne ryzyko dla stabilności finansowej Unii, CCP i izby rozliczeniowe nie powinni mieć możliwości bycia członkami rozliczającymi innych CCP, a CCP nie powinni mieć możliwości dopuszczenia, aby inni CCP lub izby rozliczeniowe byli członkami rozliczającymi lub pośrednimi członkami rozliczającymi. Uczestnicy rynku działający obecnie w takim systemie powinni być zobowiązani do znalezienia innych sposobów centralnego rozliczania. Taki zakaz nie powinien mieć wpływu na uzgodnienia interoperacyjne, które są regulowane na mocy tytułu V rozporządzenia (UE) nr 648/2012, oraz uzgodnienia zawarte w celu realizacji przez CCP polityki inwestycyjnej zgodnie z tym rozporządzeniem, takie jak członkostwo sponsorowane lub bezpośredni dostęp do rozliczonych rynków repo między CCP. Aby zapewnić wystarczający czas na dostosowanie, istniejące rozwiązania powinny zostać stopniowo wycofane w ciągu dwóch lat od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia. Uczestnicy rynku i organy powinny zbadać różne rozwiązania, w tym ustanowienie uzgodnień interoperacyjnych.

(49)

Rozporządzenie (UE) nr 648/2012 powinno mieć zastosowanie do uzgodnień interoperacyjnych dotyczących wszystkich rodzajów instrumentów finansowych i niefinansowych, takich jak kontrakty pochodne, oprócz instrumentów rynku pieniężnego i zbywalnych papierów wartościowych zdefiniowanych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE (17). ESMA, po konsultacji z członkami ESBC i ERRS, powinien zatem opracować projekt regulacyjnych standardów technicznych w celu zapewnienia spójnych, wydajnych i skutecznych ocen uzgodnień interoperacyjnych.

(50)

Aby zapewnić, że ramy nadzorcze dla CCP w Unii skutkują bezpiecznymi i odpornymi CCP oraz opierają się na współpracy między organem właściwym dla CCP a ESMA, wyniki niezależnych audytów powinny być przekazywane zarządowi CCP, a także udostępniane ESMA i organowi właściwemu dla CCP. Ponadto zarówno ESMA, jak i organ właściwy dla CCP powinny mieć możliwość wnoszenia o uczestnictwo w posiedzeniach komisji ds. ryzyka CCP bez prawa głosu oraz otrzymywania informacji o działaniach i decyzjach tej komisji ds. ryzyka. ESMA powinien również niezwłocznie otrzymywać wszelkie decyzje, w przypadku których zarząd CCP postanawia nie stosować się do zaleceń komisji ds. ryzyka, oraz wyjaśnienia CCP dla takich decyzji.

(51)

Ostatnie wydarzenia związane z ekstremalną zmiennością na rynkach towarowych ilustrują fakt, że kontrahenci niefinansowi nie mają takiego samego dostępu do płynności jak kontrahenci finansowi. W związku z tym kontrahenci niefinansowi powinni mieć możliwość oferowania usług rozliczeniowych wyłącznie na rzecz kontrahentów niefinansowych należących do tej samej grupy. W przypadku gdy kontrahenci niefinansowi są członkami rozliczającymi CCP lub gdy CCP zaakceptował lub zamierza ich zaakceptować w takiej roli, dany CCP powinien zapewnić, aby kontrahenci niefinansowi byli w stanie wykazać, że są w stanie spełnić wymogi dotyczące depozytów zabezpieczających i składek na rzecz funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania, w tym w warunkach skrajnych. Mając na uwadze, że kontrahenci niefinansowi nie podlegają takim samym wymogom ostrożnościowym i zabezpieczeniom dotyczącym utraty płynności jak kontrahenci finansowi, bezpośredni dostęp kontrahentów niefinansowych do CCP powinien być monitorowany przez organy właściwe dla CCP akceptujących ich jako członków rozliczających. Organ właściwy dla CCP powinien regularnie przekazywać ESMA i kolegium informacje na temat produktów rozliczanych przez kontrahentów niefinansowych, ogólnej ekspozycji i wszelkich zidentyfikowanych ryzyk. Niniejsze rozporządzenie nie ma na celu ograniczenia zdolności kontrahentów niefinansowych do zostania bezpośrednimi członkami rozliczającymi CCP w sposób zgodny z zasadami ostrożności.

(52)

Aby zapewnić klientom i klientom pośrednim lepszą widoczność i większą przewidywalność wezwań do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego, a tym samym aby mogli oni lepiej rozwijać swoje strategie zarządzania płynnością, członkowie rozliczający i klienci świadczący usługi rozliczeniowe powinni zagwarantować przejrzystość względem swoich klientów. Ze względu na świadczenie usług rozliczeniowych oraz doświadczenie specjalistyczne w zakresie rozliczania centralnego i zarządzania płynnością członkowie rozliczający są w stanie najlepiej poinformować klientów w jasny i przejrzysty sposób o tym, jak działają modele depozytów zabezpieczających, w tym w warunkach skrajnych, oraz o konsekwencjach, jakie takie warunki mogą mieć dla depozytów zabezpieczających, które klienci muszą wnieść, w tym o wszelkich dodatkowych depozytach zabezpieczających, których sami członkowie rozliczający mogą zażądać od swoich klientów. Lepsza wiedza na temat modeli depozytów zabezpieczających może zwiększyć zdolność klientów do racjonalnego przewidywania wezwań do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego i przygotowania się na żądania zabezpieczenia, w szczególności w warunkach skrajnych. Aby zagwarantować, że członkowie rozliczający będą w stanie skutecznie zapewnić swoim klientom wymagany poziom przejrzystości w zakresie wezwań do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego i modeli depozytów zabezpieczających CCP, CCP powinni również dostarczać im potrzebne informacje. ESMA, w porozumieniu z EUNB i ESBC, powinien dokładniej określić zakres i format wymiany informacji między CCP a członkami rozliczającymi oraz między członkami rozliczającymi a ich klientami.

(53)

W celu zapewnienia, aby modele depozytów zabezpieczających odzwierciedlały bieżące warunki rynkowe, CCP powinni nie tylko regularnie, ale także stale weryfikować poziom swoich depozytów zabezpieczających, uwzględniając wszelkie potencjalnie procykliczne skutki takich zmian. Gdy CCP wzywają do wniesienia depozytów zabezpieczających i pobierają je na podstawie notowań śróddziennych, powinni dodatkowo rozważyć potencjalny wpływ dokonywanych przez nich pobrań i wypłat depozytów zabezpieczających na podstawie notowań śróddziennych na poziomy płynności ich uczestników.

(54)

Aby zapewnić precyzyjne określenie ryzyka utraty płynności, CCP powinien przy określaniu tego ryzyka brać pod uwagę niewykonanie zobowiązania przez szerszy zestaw podmiotów, aby uwzględnić nie tylko ryzyko utraty płynności związane z niewykonaniem zobowiązania przez członków rozliczających, ale również ryzyko związane z dostawcami płynności, z wyłączeniem banków centralnych.

(55)

W celu ułatwienia dostępu do rozliczania podmiotom niefinansowym, które nie posiadają wystarczającej ilości wysoce płynnych aktywów, w szczególności przedsiębiorstwom energetycznym, na warunkach, które ma określić ESMA, oraz w celu zapewnienia, aby CCP uwzględniał te warunki przy obliczaniu swojej łącznej ekspozycji względem banku będącego również członkiem rozliczającym, gwarancje banków publicznych i komercyjnych należy traktować jako uznane zabezpieczenie. Określając warunki, na jakich te gwarancje mogą być przyjmowane jako zabezpieczenie, ESMA powinien zezwolić CCP na podjęcie decyzji o poziomie zabezpieczenia tych gwarancji w oparciu o jego ocenę ryzyka, w tym możliwość niezabezpieczenia tych gwarancji, z zastrzeżeniem odpowiednich limitów koncentracji, wymogów dotyczących jakości kredytowej i rygorystycznych wymogów dotyczących ryzyka niekorzystnej korelacji. Ponadto biorąc pod uwagę niski profil ryzyka kredytowego gwarancji publicznych, należy określić, że również takie gwarancje uznaje się za zabezpieczenie. Ponadto przy zmianie poziomu redukcji wartości aktywów przyjmowanych jako zabezpieczenie CCP powinien brać pod uwagę wszelkie skutki takich zmian o potencjalnie procyklicznym charakterze.

(56)

Aby przeniesienie pozycji klienta w przypadku niewykonania zobowiązania przez członka rozliczającego było łatwiejsze, członek rozliczający, który otrzymuje takie pozycje, powinien mieć czas na spełnienie określonych wymogów związanych ze świadczeniem usług rozliczeniowych dla klientów. W szczególności, biorąc pod uwagę, że przeniesienie pozycji klienta odbywa się w nadzwyczajnych okolicznościach i w krótkim okresie, nabywający członek rozliczający powinien mieć trzy miesiące na podjęcie i zakończenie procesów należytej staranności w celu zapewnienia zgodności z wymogami dotyczącymi przeciwdziałania praniu pieniędzy na mocy prawa Unii. Ponadto, w stosownych przypadkach, nabywający członek rozliczający powinien spełnić wymogi kapitałowe dotyczące ekspozycji członków rozliczających wobec klientów zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 575/2013 w okresie nie przekraczającym trzech miesięcy, uzgodnionym z właściwym organem. Punktem początkowym tego trzymiesięcznego okresu powinna być data przeniesienia pozycji klienta od niewykonującego zobowiązania członka rozliczającego do nabywającego członka rozliczającego.

(57)

W odniesieniu do zatwierdzania zmian w modelach i parametrach CCP należy wprowadzić zmiany w celu uproszczenia procesu, aby ułatwić CCP zdolność szybkiego reagowania na sytuacje na rynku, które mogą wymagać zmian w ich modelach i parametrach ryzyka. Aby zapewnić konwergencję praktyk nadzorczych, rozporządzenie (UE) nr 648/2012 powinno określać warunki, które należy uwzględnić przy ocenie, czy dana zmiana jest istotna, a ESMA, w ścisłej współpracy z ESBC, jest proszony o dalsze doprecyzowanie takich warunków poprzez określenie progów ilościowych i konkretnych elementów, które należy wziąć pod uwagę. W szczególności ESMA powinien określić kryteria zmian, które należy uznawać za istotne, w tym to, które elementy strukturalne modeli ryzyka powinny być objęte zakresem zmian uznawanych za istotne. Te elementy strukturalne modeli ryzyka powinny obejmować na przykład narzędzia antyprocykliczne wdrożone przez CCP. Wszystkie istotne zmiany powinny podlegać pełnemu zatwierdzeniu przed ich przyjęciem. W przypadku gdy CCP stosuje i wykorzystuje wcześniej zatwierdzony model lub wprowadza do niego jedynie niewielkie zmiany, takie jak dostosowanie parametrów w zatwierdzonym zakresie, który jest częścią zatwierdzonego modelu ze względu na czynniki zewnętrzne, takie jak zmiany cen na rynku, nie powinno to być uważane za zmianę modelu, a zatem nie wymaga walidacji.

(58)

Należy umożliwić szybkie zatwierdzanie nieistotnych zmian w modelach i parametrach, które nie zwiększają ryzyka dla CCP z Unii. W związku z tym, zgodnie z celem, jakim są bezpieczni i odporni unijni CCP, przy jednoczesnym budowaniu nowoczesnego i konkurencyjnego unijnego ekosystemu rozliczeniowego zdolnego przyciągnąć działalność gospodarczą, należy wprowadzić procedurę przyspieszoną w przypadku nieistotnych zmian w modelach i parametrach, aby ograniczyć obecne trudności i brak pewności charakteryzujące obecną nadzorczą procedurę zatwierdzania takich zmian. Gdy zmiana jest nieistotna, należy zastosować przyspieszoną procedurę zatwierdzania. Taka procedura ma na celu ułatwienie CCP szybkiego reagowania na rozwój sytuacji na rynku, który może wymagać zmian w ich modelach i parametrach ryzyka. W związku z tym procedurę zatwierdzania takich zmian w modelach i parametrach ryzyka należy uprościć.

(59)

Rozporządzenie (UE) nr 648/2012 należy poddać przeglądowi nie później niż po pięciu latach od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zmieniającego, aby dać wystarczający czas na zastosowanie zmian wprowadzonych niniejszym rozporządzeniem zmieniającym. Chociaż należy przeprowadzić przegląd całego rozporządzenia (UE) nr 648/2012, przegląd ten powinien skupić się na skuteczności i sprawności tego rozporządzenia w osiąganiu określonych w nim celów, w poprawie efektywności i bezpieczeństwa unijnych rynków usług rozliczeniowych oraz w zachowaniu stabilności finansowej Unii. W ramach przeglądu należy również zbadać atrakcyjność CCP z Unii, wpływ niniejszego rozporządzenia zmieniającego na zachęcanie do rozliczania w Unii oraz to, na ile lepsza ocena ryzyka transgranicznego i lepsze zarządzanie nim przyniosły korzyści Unii.

(60)

Aby zapewnić spójność rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1131 (18) z rozporządzeniem (UE) nr 648/2012 oraz zachować integralność i stabilność rynku wewnętrznego, konieczne jest ustanowienie w rozporządzeniu (UE) 2017/1131 jednolitego zbioru przepisów mających na celu ograniczenie ryzyka kontrahenta w transakcjach na pochodnych instrumentach finansowych przeprowadzanych przez fundusze rynku pieniężnego, w przypadku gdy transakcje te są rozliczane przez posiadającego zezwolenie lub uznanego CCP. Ponieważ uzgodnienia dotyczące rozliczania centralnego ograniczają ryzyko kontrahenta, które jest nieodłącznie związane z kontraktami na finansowe instrumenty pochodne, przy określaniu mających zastosowanie limitów ryzyka kontrahenta należy brać pod uwagę to, czy instrument pochodny został rozliczony centralnie przez posiadającego zezwolenie lub uznanego CCP. W celach regulacyjnych i harmonizacyjnych niezbędne jest również zniesienie limitów ryzyka kontrahenta wyłącznie wówczas, gdy w celu świadczenia usług rozliczeniowych na rzecz członków rozliczających i ich klientów kontrahenci korzystają z posiadających zezwolenie lub uznanych CCP.

(61)

Aby zapewnić spójną harmonizację przepisów wprowadzonych niniejszym rozporządzeniem, należy opracować standardy techniczne. Komisja powinna być uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych opracowanych przez ESMA w celu doprecyzowania następujących kwestii: wartość progów wiążących się z obowiązkiem rozliczania mających zastosowanie do pozycji zagregowanych; elementy i wymogi operacji PTRR oraz w odniesieniu do dostawcy usług PTRR; kryterium operacyjne i kryterium reprezentatywności w ramach wymogu posiadania aktywnego rachunku; szczegółowe informacje na temat odpowiedniego zgłaszania; rodzaj opłat i innych kosztów, o których należy informować klientów w razie świadczenia usług rozliczeniowych; zawartość informacji podlegających zgłoszeniu oraz poziom szczegółowości tych informacji w odniesieniu do CCP z państw trzecich uznanych na podstawie rozporządzenia (UE) nr 648/2012; szczegóły i zawartość informacji, które mają być przekazywane przez CCP mających siedzibę w Unii; zakres i szczegóły składania sprawozdań właściwym dla nich organom przez członków rozliczających i klientów z Unii na temat ich działalności rozliczeniowej u CCP z państw trzecich, a także zakres i szczegóły zapewnienia mechanizmów powodujących przeprowadzenie przeglądu progów wiążących się z obowiązkiem rozliczania w następstwie znacznej fluktuacji cen w bazowej klasie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, aby dokonać również przeglądu zakresu wyłączenia dotyczącego zabezpieczenia oraz progów niezbędnych do zastosowania obowiązku rozliczania; systematyczne oczywiste błędy przy zgłaszaniu; dokumenty i informacje, które CCP są zobowiązani przedłożyć, składając wniosek o udzielenie zezwolenia lub o rozszerzenie zakresu zezwolenia; rodzaj rozszerzenia, które nie miałoby istotnego wpływu na profil ryzyka CCP, oraz częstotliwość powiadamiania o zastosowaniu wyłączenia; warunki ustalania, czy zastosowanie ma przyspieszona procedura przedłużenia zezwolenia, oraz procedura zwracania się o informacje do ESMA i kolegium; elementy, które należy uwzględnić przy określaniu kryteriów dopuszczenia CCP oraz przy ocenie zdolności kontrahentów niefinansowych do spełnienia odpowiednich wymogów; wymogi dotyczące przejrzystości; wymogi dotyczące zabezpieczenia; aspekty zatwierdzania modelu; oraz wymogi dla CCP dotyczące odpowiedniego zarządzania ryzykiem wynikającym z uzgodnień interoperacyjnych. Komisja powinna przyjmować te regulacyjne standardy techniczne w drodze aktów delegowanych na podstawie art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) i zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

(62)

Aby zapewnić jednolite warunki wykonywania niniejszego rozporządzenia, Komisja powinna być również uprawniona do przyjmowania opracowanych przez ESMA wykonawczych standardów technicznych dotyczących formatu sprawozdań przedkładanych przez członków rozliczających i klientów z Unii na temat ich działalności rozliczeniowej u CCP z państw trzecich uznanych na mocy rozporządzenia (UE) nr 648/2012, standardów i formatów danych na potrzeby zgłaszania informacji przez CCP z Unii i przez ESMA, formatów dokumentów wymaganych przy składaniu wniosków o udzielenie zezwolenia, o rozszerzenie zakresu zezwolenia i zatwierdzenie zmian w modelu i parametrach. Komisja powinna przyjmować te wykonawcze standardy techniczne w drodze aktów wykonawczych zgodnie z art. 291 TFUE oraz zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

(63)

Aby zapewnić osiągnięcie celów niniejszego rozporządzenia, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa (19). W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(64)

Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, mianowicie zwiększenie bezpiecznego charakteru i skuteczności CCP z Unii poprzez zwiększenie ich atrakcyjności, zachęcanie do dokonywania rozliczeń w Unii i zintensyfikowanie transgranicznego uwzględniania ryzyka, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, mogą natomiast zostać lepiej osiągnięte na poziomie Unii, biorąc pod uwagę skalę i skutki działań, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

(65)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenia (UE) nr 648/2012, (UE) nr 575/2013 oraz (UE) 2017/1131,