(1)

W następstwie rosyjskiej agresji wojskowej na Ukrainę i w obliczu możliwości przedłużającego się zakłócenia - a nawet wstrzymania - dostaw gazu z Rosji Unia Europejska, w celu ochrony swoich obywateli i gospodarki, podjęła inicjatywy zmierzające do zwiększenia gotowości na takie zakłócenia.

(2)

W tym kontekście przyjęto rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/1032 (2), aby zapewnić napełnienie podziemnych magazynów gazu w państwach członkowskich w okresie zimowym 2022-2023 i później, poprzez zmianę rozporządzenia (UE) 2017/1938.

(3)

Art. 6a ust. 7 akapit pierwszy rozporządzenia (UE) 2017/1938 przewiduje, że w odniesieniu do 2023 r. i kolejnych lat każde państwo członkowskie z podziemnymi magazynami gazu przedkłada Komisji do dnia 15 września poprzedniego roku, w formie zagregowanej, projekt trajektorii napełniania, z celami pośrednimi na luty, maj, lipiec i wrzesień, w tym informacje techniczne, dla takich magazynów znajdujących się na jego terytorium i bezpośrednio połączonych z jego obszarem rynku. Trajektoria napełniania i cele pośrednie opierają się na wskaźniku średniego napełnienia z pięciu poprzednich lat.

(4)

Art. 6a ust. 7 akapit trzeci rozporządzenia (UE) 2017/1938 stanowi, że na podstawie informacji technicznych dostarczonych przez każde państwo członkowskie oraz z uwzględnieniem oceny przeprowadzonej przez Grupę Koordynacyjną ds. Gazu (GKG) Komisja przyjmuje, do dnia 15 listopada roku poprzedzającego i zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 18a ust. 2 wspomnianego rozporządzenia, akty wykonawcze określające indywidualną trajektorię napełniania dla każdego państwa członkowskiego. Komisję wspomaga komitet procedury komitetowej, o którym mowa w art. 18a ust. 1 rozporządzenia (UE) 2017/1938 - Komitet ds. Magazynowania Gazu.

(5)

W związku z powyższym Komisja jest zobowiązana przyjąć do dnia 15 listopada 2024 r. akty wykonawcze określające trajektorię napełniania na 2025 r. dla każdego państwa członkowskiego z podziemnymi magazynami gazu. Z uwagi na ograniczony czas na przyjęcie tych aktów wykonawczych należy przyjąć jeden akt wykonawczy dla wszystkich państw członkowskich, których to dotyczy.

(6)

Ze względu na dużą niepewność w odniesieniu do ogólnej sytuacji w zakresie bezpieczeństwa dostaw gazu oraz kształtowania się popytu na gaz i podaży gazu w Unii oraz w poszczególnych państwach członkowskich, różne scenariusze zużycia w zależności od panujących zimą temperatur oraz zakres dobrowolnych środków zmniejszających zapotrzebowanie wdrożonych przez państwa członkowskie zgodnie z zaleceniem Rady (C/2024/2476) w sprawie kontynuowania skoordynowanych środków zmniejszających zapotrzebowanie na gaz (3), trajektorie napełniania określone w niniejszym rozporządzeniu wykonawczym obejmują technicznie wykonalne minimalne cele pośrednie, które umożliwiają państwom członkowskim osiągnięcie do dnia 1 listopada 2025 r. celu w zakresie napełnienia wynoszącego 90 %.

(7)

Trajektorie napełniania powinny w miarę możliwości uwzględniać trajektorie napełniania przedłożone przez państwa członkowskie oraz uwzględniać wskaźniki średniego napełnienia w poszczególnych państwach członkowskich w ciągu poprzednich pięciu lat. Techniczna wykonalność celów pośrednich określonych w niniejszym rozporządzeniu wykonawczym powinna również uwzględniać krzywą zagregowanej zdolności zatłaczania w miejscach magazynowania w każdym państwie członkowskim. Cele te należy określić w sposób gwarantujący bezpieczeństwo dostaw gazu na poziomie Unii, przy jednoczesnym unikaniu niepotrzebnych obciążeń dla państw członkowskich, uczestników rynku gazu, operatorów systemów magazynowania lub odbiorców oraz bez nadmiernego zakłócania konkurencji między instalacjami magazynowymi znajdującymi się w sąsiadujących ze sobą państwach członkowskich. Cele w zakresie napełnienia należy również określić w taki sposób, aby zagwarantować, że ich realizacja nie będzie zakłócać prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego gazu, w tym rynków derywatów gazowych.

(8)

Cele pośrednie z dnia 1 lutego i 1 maja 2025 r. są ważnymi celami w zakresie bezpieczeństwa dostaw w 2025 r., również w związku z wygaśnięciem 1 stycznia 2025 r. umowy o tranzycie gazu przez Ukrainę. Ustalenie celu na luty na poziomie minimalnej średniej wartości dla Unii wynoszącej ok. 50 % ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa dostaw gazu poprzez zapewnienie wysokiego poziomu dostępności w magazynach w grudniu 2024 r. i styczniu 2025 r., kiedy zapotrzebowanie na gaz jest wysokie. Będzie to miało szczególnie duże znaczenie, jeżeli zima 2024-2025 okaże się chłodniejsza niż zwykle. Biorąc pod uwagę prognozę ENTSOG dotyczącą dostaw gazu zimą, państwa członkowskie powinny jednak dążyć do osiągnięcia wspólnie poziomu napełnienia wynoszącego 55 % pojemności podziemnych magazynów gazu w Unii, aby zapobiec pogorszeniu bezpieczeństwa dostaw gazu w Unii. Minimalny cel pośredni na poziomie UE wynoszący około 30 % na dzień 1 maja 2025 r. uznaje się za wystarczający do osiągnięcia celu na listopad wynoszącego 90 %, przy jednoczesnym zapewnieniu magazynom elastyczności rynkowej. W przypadku zwiększonego popytu lub ograniczenia dostaw latem 2025 r. państwa członkowskie powinny jednak dążyć do wspólnego osiągnięcia poziomu napełnienia na poziomie 45 %, aby zwiększyć bezpieczeństwo dostaw poprzez umożliwienie ponownego napełnienia magazynów w dniu 1 listopada 2025 r. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/1938 poziomy napełnienia, które wynoszą do pięciu punktów procentowych mniej niż cel, uznaje się za zgodne z celami określonymi w rozporządzeniu (UE) 2017/1938. W przypadku gdy poziom napełnienia w państwie członkowskim jest o więcej niż pięć punktów procentowych niższy od poziomu określonego w jego trajektorii napełniania, właściwy organ powinien niezwłocznie zastosować skuteczne środki, aby zwiększyć ten poziom. Państwa członkowskie powinny informować Komisję oraz GKG o takich środkach.

(9)

Trajektorie napełniania przedłożone przez państwa członkowskie mogą się różnić, gdyż odzwierciedlają one specyficzną sytuację poszczególnych krajów. Cele w zakresie napełnienia na dzień 1 maja są również zasadniczo niższe od celów na dzień 1 lutego, gdyż pobory gazu z magazynów są powiązane z zapotrzebowaniem na ciepło i każdego roku na poziomie Unii magazyny odnotowują minimalne poziomy napełnienia w okolicy kwietnia.

(10)

W przypadku państw członkowskich objętych zakresem art. 6a ust. 3 rozporządzenia (UE) 2017/1938 cel w zakresie napełnienia należy zmniejszyć o wolumen dostarczony do państw trzecich w okresie referencyjnym 2016-2021, jeżeli średni wolumen dostaw wynosił ponad 15 TWh rocznie w okresie poboru gazu z magazynów (październik-kwiecień).

(11)

Państwa członkowskie powinny osiągnąć cel w zakresie napełnienia swoich magazynów na poziomie 90 %, o którym mowa w art. 6a ust. 1 rozporządzenia (UE) 2017/1938. Przy napełnianiu magazynów oraz w świetle wyzwań związanych z sezonem napełniania w 2025 r. państwa członkowskie powinny jak najlepiej wykorzystać wszystkie dostępne narzędzia koordynacji na szczeblu UE. Do lepszego koordynowania napełniania magazynów mogłoby przyczynić się wykorzystanie mechanizmu agregacji zapotrzebowania i mechanizmu wspólnych zakupów.

(12)

Trajektorie napełniania uwzględniają również ocenę GKG, z którą przeprowadzono konsultacje w trakcie jej posiedzenia w dniu 3 października 2024 r.

(13)

Niniejsze rozporządzenie odzwierciedla trajektorie napełniania państw członkowskich z podziemnymi magazynami gazu, podczas gdy art. 6c rozporządzenia (UE) 2017/1938 przewiduje inne obowiązki dla państw członkowskich bez podziemnych magazynów gazu.

(14)

Biorąc pod uwagę potrzebę ustalenia trajektorii napełniania na 2025 r. do dnia 15 listopada 2024 r., niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

(15)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Magazynowania Gazu,