Akt prawny
oczekujący
Wersja oczekująca od dnia notyfikacji
Wersja oczekująca od dnia notyfikacji
oczekujący
Alerty
Umowa między Unią Europejską, Islandią, Księstwem Liechtensteinu i Królestwem Norwegii w sprawie mechanizmu finansowego EOG na okres od maja 2021 r. do kwietnia 2028 r.
UNIA EUROPEJSKA,
ISLANDIA,
KSIĘSTWO LIECHTENSTEINU,
KRÓLESTWO NORWEGII,
MAJĄC NA UWADZE, że strony Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym („Porozumienia EOG”) zgadzają się co do potrzeby zmniejszenia różnic gospodarczych i społecznych między ich regionami w celu wspierania stałego i zrównoważonego wzmacniania stosunków handlowych i gospodarczych między nimi;
MAJĄC NA UWADZE, że aby przyczynić się do osiągnięcia tego celu, państwa EFTA ustanowiły Mechanizm Finansowy w ramach Europejskiego Obszaru Gospodarczego;
MAJĄC NA UWADZE, że postanowienia regulujące Mechanizm Finansowy EOG na lata 2004-2009 określono w Protokole 38a i w dodatku do Protokołu 38a do Porozumienia EOG;
MAJĄC NA UWADZE, że postanowienia regulujące Mechanizm Finansowy EOG na lata 2009-2014 określono w Protokole 38b i w dodatku do Protokołu 38b do Porozumienia EOG;
MAJĄC NA UWADZE, że postanowienia regulujące Mechanizm Finansowy EOG na lata 2014-2021 określono w Protokole 38c do Porozumienia EOG;
MAJĄC NA UWADZE, że potrzeba zmniejszenia różnic gospodarczych i społecznych w Europejskim Obszarze Gospodarczym istnieje nadal, i że należy zatem ustanowić nowy mechanizm wnoszenia wkładów finansowych przez państwa EOG-EFTA na okres od maja 2021 r. do kwietnia 2028 r.,
POSTANOWIŁY ZAWRZEĆ NASTĘPUJĄCĄ UMOWĘ:
Artykuł 1
Art. 117 Porozumienia EOG otrzymuje brzmienie:
„ARTYKUŁ 117
Postanowienia regulujące funkcjonowanie mechanizmów finansowych zawarte są w Protokole 38, Protokole 38a, dodatku do Protokołu 38a, Protokole 38b, dodatku do Protokołu 38b, Protokole 38c oraz w Protokole 38d.”.
Artykuł 2
Po Protokole 38c do Porozumienia EOG dodaje się nowy Protokół 38d. Tekst Protokołu 38d znajduje się w załączniku do niniejszej Umowy.
Artykuł 3
Niniejsza Umowa jest ratyfikowana lub zatwierdzona przez strony zgodnie z ich procedurami wewnętrznymi. Dokumenty ratyfikacyjne lub zatwierdzające zostają złożone w Sekretariacie Generalnym Rady Unii Europejskiej.
Protokół wchodzi w życie pierwszego dnia drugiego miesiąca po złożeniu ostatniego dokumentu ratyfikacyjnego lub zatwierdzającego.
Do czasu zakończenia procedur, o których mowa w ust. 1 i ust. 2, niniejszą Umowę stosuje się tymczasowo od pierwszego dnia pierwszego miesiąca następującego po złożeniu w tym celu ostatniej notyfikacji.
Artykuł 4
Niniejsza Umowa, sporządzona w jednym egzemplarzu w języku angielskim, bułgarskim, chorwackim, czeskim, duńskim, estońskim, fińskim, francuskim, greckim, hiszpańskim, irlandzkim, islandzkim litewskim, łotewskim, maltańskim, niderlandzkim, niemieckim, norweskim, polskim, portugalskim, rumuńskim, słowackim, słoweńskim, szwedzkim, węgierskim i włoskim, przy czym każda z tych wersji językowych jest na równi autentyczna, zostaje złożona w Sekretariacie Generalnym Rady Unii Europejskiej, który przekaże każdej ze stron niniejszej Umowy jej uwierzytelniony odpis.
ZAŁĄCZNIK
PROTOKÓŁ 38d
w sprawie Mechanizmu Finansowego EOG (2021-2028)
Artykuł 1
1. Cele
Islandia, Liechtenstein i Norwegia („państwa EFTA”) przyczyniają się do zmniejszenia różnic gospodarczych i społecznych w Europejskim Obszarze Gospodarczym i do wzmacniania swoich stosunków z państwami będącymi beneficjentami, dokonując wkładów finansowych na rzecz obszarów priorytetowych wymienionych w art. 3 (1).
2. Wspólne wartości i zasady
Mechanizm Finansowy EOG (2021-2028) opiera się na wspólnych wartościach i zasadach, takich jak zasada poszanowania godności ludzkiej oraz zasady wolności, demokracji, równości, praworządności i poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości.
Wszystkie programy i działania finansowane w ramach Mechanizmu Finansowego EOG wdrażane są z poszanowaniem tych wartości i zasad; a w ramach żadnego z tych programów i działań nie wspiera się działalności realizowanej bez poszanowania tych wartości i zasad. Wdrażanie programów i działań jest zgodne z podstawowymi prawami i obowiązkami przewidzianymi w odpowiednich instrumentach i normach.
Artykuł 2
Środki na zobowiązania
Kwota wkładu finansowego przewidzianego w art. 1 wynosi 1 705 000 000 EUR. Zostanie także udostępniony dodatkowy wkład finansowy w wysokości 100 000 000 EUR na projekty związane z wyzwaniami, jakie pojawiły się w wyniku inwazji na Ukrainę. Wkłady te udostępnia się na zobowiązania w rocznych transzach w wysokości 257 860 000 EUR w okresie od dnia 1 maja 2021 r. do dnia 30 kwietnia 2028 r. włącznie.
Całkowita kwota obejmuje przydziały dla poszczególnych państw określone w art. 6 oraz środki określone w art. 7.
Artykuł 3
1. Priorytety tematyczne
Przydziały dla poszczególnych państw udostępnia się w celu wspierania realizacji następujących ogólnych priorytetów tematycznych:
| a) | zielona transformacja Europy; |
| b) | demokracja, praworządność i prawa człowieka; |
| c) | włączenie społeczne i odporność. |
Obszary objęte programem, wchodzące w zakres tych priorytetów tematycznych, określono w załączniku do niniejszego Protokołu. Elementy składowe tych obszarów objętych programem będą określone po konsultacji z państwami będącymi beneficjentami.
2. Potrzeby państw będących beneficjentami
Obszary objęte programem wybiera się, kierunkuje i dostosowuje w taki sposób, aby odpowiadały one na różne potrzeby w poszczególnych państwach będących beneficjentami, z uwzględnieniem ich wielkości i wysokości wkładu. Procedurę, którą należy w tym celu stosować, określono w art. 9 ust. 5.
Artykuł 4
1. Protokoły ustaleń
Mając na celu odpowiednie skupienie oraz zapewnienie skutecznego wdrożenia, zgodnie z ogólnymi celami, o których mowa w art. 1, oraz biorąc pod uwagę politykę UE, zalecenia dla poszczególnych krajów oraz umowy o partnerstwie zawarte między państwami członkowskimi a Komisją Europejską, państwa EFTA podpisują z każdym państwem będącym beneficjentem protokół ustaleń zgodnie z art. 9 ust. 5.
2. Konsultacje z Komisją Europejską
Konsultacje z Komisją Europejską odbywają się na poziomie strategicznym i mają miejsce podczas negocjacji protokołów ustaleń, a ich celem jest promowanie komplementarności i synergii z polityką spójności UE.
Artykuł 5
1. Współfinansowanie
W odniesieniu do tych programów realizowanych w ramach przydziałów dla poszczególnych państw, w przypadku których państwa będące beneficjentami odpowiadają za wdrożenie, wkład EFTA nie przekracza 85 % kosztów programu, chyba że państwa EFTA zdecydują inaczej.
2. Pomoc państwa
Należy przestrzegać obowiązujących przepisów w zakresie pomocy państwa.
3. Odpowiedzialność
Odpowiedzialność państw EFTA za projekty ogranicza się do zapewniania środków zgodnie z uzgodnionym planem. W związku z tym państwa EFTA nie będą ponosić odpowiedzialności wobec osób trzecich.
Artykuł 6
Przydziały dla poszczególnych państw
Przydziały dla poszczególnych państw udostępnia się następującym państwom będącym beneficjentami: Bułgarii, Chorwacji, Cyprowi, Czechom, Estonii, Grecji, Litwie, Łotwie, Malcie, Polsce, Portugalii, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Węgrom, zgodnie z następującym podziałem:
| Państwo będące beneficjentem | Środki finansowe (EUR) |
| Bułgaria | 132 807 931 |
| Chorwacja | 68 018 840 |
| Cypr | 9 014 276 |
| Czechy | 115 163 505 |
| Estonia | 36 750 087 |
| Grecja | 159 320 451 |
| Węgry | 129 868 485 |
| Łotwa | 56 013 268 |
| Litwa | 60 274 987 |
| Malta | 5 710 418 |
| Polska | 472 614 415 |
| Portugalia | 126 276 741 |
| Rumunia | 304 642 069 |
| Słowacja | 66 843 694 |
| Słowenia | 25 580 833 |
Przedstawione kwoty obejmują przydziały dla poszczególnych krajów, udostępniane każdemu państwu będącemu beneficjentem zgodnie z art. 9 ust. 5, oraz udział każdego z państw będących beneficjentami w funduszu na rzecz społeczeństwa obywatelskiego, o którym mowa w art. 7.
Artykuł 7
W ramach Mechanizmu Finansowego EOG udostępnia się dwa fundusze. Służą one osiągnięciu celów Mechanizmu Finansowego EOG (2021-2028), określonych w art. 1, oraz realizacji priorytetów tematycznych, o których mowa w art. 3. Państwa EFTA mogą uczestniczyć w tych funduszach jako państwa partnerskie.
1. Fundusz na rzecz społeczeństwa obywatelskiego
10 % całkowitej kwoty przeznacza się na fundusz na rzecz społeczeństwa obywatelskiego. Klucz podziału środków między państwa będące beneficjentami określono w art. 6.
5 % środków funduszu udostępnia się na realizację inicjatyw transnarodowych.
2. Fundusz na rzecz budowania zdolności i współpracy z międzynarodowymi organizacjami i instytucjami
2 % całkowitej kwoty przeznacza się na fundusz na rzecz budowania zdolności i współpracy z międzynarodowymi organizacjami i instytucjami, między innymi Radą Europy, OECD i Agencją Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA). Fundusz ten będzie służył wsparciu realizacji priorytetów tematycznych w państwach będących beneficjentami.
Artykuł 8
1. Koordynacja z Norweskim Mechanizmem Finansowym
Wkład finansowy przewidziany w niniejszym Protokole jest ściśle skoordynowany z wkładem dwustronnym Norwegii w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego. W szczególności państwa EFTA zapewniają zasadniczo jednakowe procedury i warunki wdrażania dla obydwu tych mechanizmów finansowych.
2. Koordynacja z polityką spójności UE
W stosownych przypadkach uwzględnia się odpowiednio wszystkie istotne zmiany w polityce spójności UE.
Artykuł 9
Przy wdrażaniu Mechanizmu Finansowego EOG stosuje się następujące zasady:
1. Współpraca
Cele Mechanizmu Finansowego EOG, o których mowa w art. 1, realizuje się w ramach ścisłej współpracy państw będących beneficjentami i państw EFTA, z poszanowaniem wartości i zasad oraz zgodnie z prawami i obowiązkami, o których mowa w art. 1 ust. 2.
2. Zasady wdrażania
Na wszystkich etapach wdrażania stosuje się najwyższy stopień przejrzystości, rozliczalności i gospodarności, przy jednoczesnym poszanowaniu zasad dobrych rządów, partnerstwa i zarządzania na wielu szczeblach, zrównoważonego rozwoju i promowania równości płci oraz niedyskryminacji.
3. Zarządzanie funduszami
Państwa EFTA prowadzą dwa fundusze określone w art. 7 oraz są odpowiedzialne za ich wdrażanie, w tym za zarządzanie nimi i ich kontrolę.
4. Komitet ds. Mechanizmu Finansowego
Państwa EFTA ustanawiają komitet ds. ogólnego zarządzania Mechanizmem Finansowym EOG. Dalsze postanowienia dotyczące wdrażania Mechanizmu Finansowego EOG - w tym środki upraszczające mające na celu zapewnienie wydajności i skuteczności tego wdrażania - zostaną wydane przez państwa EFTA po przeprowadzeniu konsultacji z państwami będącymi beneficjentami, w których to konsultacjach uczestniczyć może Komisja Europejska. Państwa EFTA dołożą starań, aby wydać te postanowienia jeszcze przed podpisaniem protokołów ustaleń.
5. Negocjowanie protokołów ustaleń
Państwa EFTA podpisują z każdym państwem będącym beneficjentem protokół ustaleń dotyczący odpowiednich przydziałów dla poszczególnych państw, z wyłączeniem funduszy, o których mowa w art. 7 i w ust. 3 niniejszego artykułu. Protokół ustaleń określa programy, podział środków między obszary objęte programem, struktury zarządzania i kontroli, a także obowiązujące warunki.
6. Wdrażanie
| a) | Na podstawie protokołów ustaleń państwa będące beneficjentami składają do państw EFTA wnioski w sprawie programów szczegółowych; państwa EFTA te wnioski oceniają i zatwierdzają, a następnie w odniesieniu do każdego programu zawierają umowy o udzielenie dotacji z państwami będącymi beneficjentami, w których to umowach określa się odpowiednie warunki, a także ocenę ryzyka i sposób jego ograniczania. |
| b) | Za wdrażanie uzgodnionych programów odpowiadają państwa będące beneficjentami, które wprowadzają odpowiedni system zarządzania i kontroli w celu zapewnienia należytego wdrażania i zarządzania. |
| c) | Państwa EFTA mogą przeprowadzać kontrole zgodnie ze swoimi wymogami wewnętrznymi. Państwa będące beneficjentami zapewniają w tym celu wszelką konieczną pomoc, informacje i dokumentację. |
| d) | Aby zapewnić przestrzeganie obowiązków, państwa EFTA mogą, po przeprowadzeniu oceny i wysłuchaniu państwa będącego beneficjentem, podjąć odpowiednie i proporcjonalne środki, w tym dokonać zawieszenia płatności i odzyskania środków. |
| e) | W stosownych przypadkach podczas przygotowywania, wdrażania, monitorowania i oceniania wkładu finansowego stosuje się zasadę partnerstwa, która umożliwia zapewnienie szerokiego uczestnictwa. Partnerzy mogą reprezentować m.in. poziom lokalny, regionalny i krajowy oraz sektor prywatny i społeczeństwo obywatelskie; mogą być także partnerami społecznymi z państw będących beneficjentami oraz państw EFTA. |
| f) | Każdy projekt objęty programami w państwach będących beneficjentami można wdrażać w formie współpracy m.in. podmiotów mających siedzibę w państwach będących beneficjentami i w państwach EFTA, zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi zamówień publicznych. |
7. Koszty zarządzania
Koszty zarządzania ponoszone przez państwa EFTA pokrywa się z ogólnej kwoty, o której mowa w art. 2; są one określone w postanowieniach dotyczących wdrażania, o których mowa w ust. 4 niniejszego artykułu. Koszty zarządzania funduszami, o których mowa w art. 7, zostaną pokryte z kwoty przydzielonej na te fundusze.
8. Sprawozdawczość
Państwa EFTA składają sprawozdania ze swojego wkładu w realizację celów Mechanizmu Finansowego EOG.
Artykuł 10
Przegląd
Na koniec okresu określonego w art. 2 oraz bez uszczerbku dla praw i obowiązków wynikających z Porozumienia EOG, umawiające się strony dokonują - w świetle art. 115 Porozumienia EOG - przeglądu w celu oceny potrzeby przeciwdziałania różnicom gospodarczym i społecznym w Europejskim Obszarze Gospodarczym.
ZAŁĄCZNIK DO PROTOKOŁU 38d
Zielona transformacja
Zielone przedsiębiorstwa i innowacje
Badania naukowe i innowacje
Kształcenie, szkolenie i zatrudnienie młodzieży
Kultura
Rozwój lokalny, dobre rządy i włączenie społeczne
Integracja i wzmocnienie pozycji Romów
Zdrowie publiczne
Zapobieganie klęskom żywiołowym i gotowość na wypadek ich wystąpienia
Wymiar sprawiedliwości, w tym przemoc domowa i przemoc na tle płciowym, dostęp do wymiaru sprawiedliwości, więziennictwo, poważna i zorganizowana przestępczość
Azyl, migracja i integracja
Współpraca instytucjonalna i rozwój zdolności
Państwa będące beneficjentami skorzystają również z projektów finansowanych ze środków:
|
| Funduszu na rzecz społeczeństwa obywatelskiego |
|
| Funduszu na rzecz budowania zdolności i współpracy z międzynarodowymi organizacjami i instytucjami partnerskimi |
Kwestie równości płci i cyfryzacji zostaną uwzględnione we wszystkich odpowiednich obszarach objętych programem.
(1) W niniejszym Protokole odniesienia do artykułów, o ile nie określono inaczej, należy rozumieć jako odniesienia do artykułów niniejszego Protokołu.
