Umowa między Królestwem Norwegii a Unią Europejską w sprawie norweskiego mechanizmu finansowego na okres od maja 2021 r. do kwietnia 2028 r.
Artykuł 1
1. Cele
Królestwo Norwegii zobowiązuje się działać na rzecz zmniejszania różnic gospodarczych i społecznych w Europejskim Obszarze Gospodarczym i wzmacniania swoich stosunków z państwami będącymi beneficjentami, za pośrednictwem oddzielnego Norweskiego Mechanizmu Finansowego w ramach priorytetów tematycznych wymienionych w art. 3 (1).
2. Wspólne wartości i zasady
Norweski Mechanizm Finansowy (2021-2028) opiera się na wspólnych wartościach i zasadach, takich jak zasada poszanowania godności ludzkiej oraz zasady wolności, demokracji, równości, praworządności i poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości.
Wszystkie programy i działania finansowane w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego wdrażane są z poszanowaniem tych wartości i zasad; a w ramach żadnego z tych programów i działań nie wspiera się działalności realizowanej bez poszanowania tych wartości i zasad. Wdrażanie programów i działań jest zgodne z podstawowymi prawami i obowiązkami przewidzianymi w odpowiednich instrumentach i normach.
Artykuł 2
Środki na zobowiązania
Kwota wkładu finansowego przewidzianego w art. 1 wynosi 1 380 000 000 EUR. Zostanie także udostępniony dodatkowy wkład finansowy w wysokości 83 000 000 EUR na projekty związane z wyzwaniami, jakie pojawiły się w wyniku inwazji na Ukrainę. Wkłady te udostępnia się na zobowiązania w rocznych transzach w wysokości 209 000 000 EUR w okresie od dnia 1 maja 2021 r. do dnia 30 kwietnia 2028 r. włącznie.
Całkowita kwota obejmuje przydziały dla poszczególnych państw określone w art. 6 oraz środki określone w art. 7.
Artykuł 3
1. Priorytety tematyczne
Przydziały dla poszczególnych państw udostępnia się w celu wspierania realizacji następujących ogólnych priorytetów tematycznych:
a) | zielona transformacja Europy; |
b) | demokracja, praworządność i prawa człowieka; |
c) | włączenie społeczne i odporność. |
Obszary objęte programem, wchodzące w zakres tych priorytetów tematycznych, określono w załączniku do niniejszej Umowy. Elementy składowe tych obszarów objętych programem będą określone po konsultacji z państwami będącymi beneficjentami.
2. Potrzeby państw będących beneficjentami
Obszary objęte programem wybiera się, kierunkuje i dostosowuje w taki sposób, aby odpowiadały one na różne potrzeby w poszczególnych państwach będących beneficjentami, z uwzględnieniem ich wielkości i wysokości wkładu. Procedurę, którą należy w tym celu stosować, określono w art. 9 ust. 5.
Artykuł 4
1. Protokoły ustaleń
Mając na celu odpowiednie skupienie oraz zapewnienie skutecznego wdrożenia, zgodnie z ogólnymi celami, o których mowa w art. 1, oraz biorąc pod uwagę politykę UE, zalecenia dla poszczególnych krajów oraz umowy o partnerstwie zawarte między państwami członkowskimi a Komisją Europejską, Królestwo Norwegii podpisuje z każdym państwem będącym beneficjentem protokół ustaleń, zgodnie z art. 9 ust. 5.
2. Konsultacje z Komisją Europejską
Konsultacje z Komisją Europejską odbywają się na poziomie strategicznym i mają miejsce podczas negocjacji protokołów ustaleń, a ich celem jest promowanie komplementarności i synergii z polityką spójności UE.
Artykuł 5
1. Współfinansowanie
W odniesieniu do tych programów realizowanych w ramach przydziałów dla poszczególnych państw, w przypadku których państwa będące beneficjentami odpowiadają za wdrożenie, wkład Królestwa Norwegii nie przekracza 85 % kosztów programu, chyba że Królestwo Norwegii zdecyduje inaczej.
2. Pomoc państwa
Należy przestrzegać obowiązujących przepisów w zakresie pomocy państwa.
3. Odpowiedzialność
Odpowiedzialność Królestwa Norwegii za projekty ogranicza się do zapewniania środków zgodnie z uzgodnionym planem. W związku z tym Królestwo Norwegii nie będzie ponosić odpowiedzialności wobec osób trzecich.
Artykuł 6
Przydziały dla poszczególnych państw
Przydziały dla poszczególnych państw udostępnia się następującym państwom będącym beneficjentami: Chorwacji, Cyprowi, Czechom, Bułgarii, Estonii, Litwie, Łotwie, Malcie, Polsce, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Węgrom, zgodnie z następującym podziałem:
Państwo będące beneficjentem | Środki finansowe (EUR) |
Bułgaria | 127 197 491 |
Chorwacja | 65 092 127 |
Cypr | 8 613 472 |
Czechy | 110 034 588 |
Estonia | 35 081 761 |
Węgry | 124 271 436 |
Łotwa | 53 529 539 |
Litwa | 57 575 226 |
Malta | 5 462 877 |
Polska | 452 283 429 |
Rumunia | 291 616 358 |
Słowacja | 63 904 256 |
Słowenia | 24 437 440 |
Przedstawione kwoty obejmują przydziały dla poszczególnych krajów, udostępniane każdemu państwu będącemu beneficjentem zgodnie z art. 9 ust. 5, oraz udział każdego z państw będących beneficjentami w funduszu na rzecz społeczeństwa obywatelskiego, o którym mowa w art. 7.
Artykuł 7
W ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego udostępnia się trzy fundusze. Służą one osiągnięciu celów Norweskiego Mechanizmu Finansowego (2021-2028), określonych w art. 1, oraz realizacji priorytetów tematycznych, o których mowa w art. 3. Podmioty norweskie mogą uczestniczyć w tych funduszach jako partnerzy.
1. Fundusz na rzecz społeczeństwa obywatelskiego
10 % całkowitej kwoty przeznacza się na fundusz na rzecz społeczeństwa obywatelskiego. Klucz podziału środków między państwa będące beneficjentami określono w art. 6.
5 % środków funduszu udostępnia się na realizację inicjatyw transnarodowych.
2. Fundusz na rzecz budowania zdolności i współpracy z międzynarodowymi organizacjami i instytucjami
2 % całkowitej kwoty przeznacza się na fundusz na rzecz budowania zdolności i współpracy z międzynarodowymi organizacjami i instytucjami, między innymi Radą Europy, OECD i Agencją Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA). Fundusz ten będzie służył wsparciu realizacji priorytetów tematycznych w państwach będących beneficjentami.
3. Fundusz na rzecz dialogu społecznego i godnej pracy
1 % całkowitej kwoty przeznacza się na fundusz na rzecz dialogu społecznego i godnej pracy.
Artykuł 8
1. Koordynacja z Mechanizmem Finansowym EOG
Wkład finansowy przewidziany w art. 1 jest ściśle skoordynowany z wkładem państw EOG w ramach Mechanizmu Finansowego EOG. W szczególności Królestwo Norwegii zapewnia zasadniczo jednakowe procedury i warunki wdrażania dla obydwu tych mechanizmów finansowych.
2. Koordynacja z polityką spójności UE
W stosownych przypadkach uwzględnia się odpowiednio wszystkie istotne zmiany w polityce spójności UE.
Artykuł 9
Przy wdrażaniu Norweskiego Mechanizmu Finansowego stosuje się następujące zasady:
1. Współpraca
Cele Norweskiego Mechanizmu Finansowego, o których mowa w art. 1, realizuje się w ramach ścisłej współpracy państw będących beneficjentami i Królestwa Norwegii, z poszanowaniem wartości i zasad oraz zgodnie z prawami i obowiązkami, o których mowa w art. 1 ust. 2.
2. Zasady wdrażania
Na wszystkich etapach wdrażania stosuje się najwyższy stopień przejrzystości, rozliczalności i gospodarności, przy jednoczesnym poszanowaniu zasad dobrych rządów, partnerstwa i zarządzania na wielu szczeblach, zrównoważonego rozwoju i promowania równości płci oraz niedyskryminacji.
3. Zarządzanie funduszami
Królestwo Norwegii prowadzi trzy fundusze określone w art. 7 oraz jest odpowiedzialne za ich wdrażanie, w tym za zarządzanie nimi i ich kontrolę.
4. Zarządzanie przez Królestwo Norwegii
Za ogólne zarządzanie Norweskim Mechanizmem Finansowym odpowiedzialne jest Królestwo Norwegii lub wyznaczony przez nie podmiot. Dalsze postanowienia dotyczące wdrażania Norweskiego Mechanizmu Finansowego - w tym środki upraszczające mające na celu zapewnienie wydajności i skuteczności tego wdrażania - zostaną wydane przez Królestwo Norwegii po przeprowadzeniu konsultacji z państwami będącymi beneficjentami, w których to konsultacjach uczestniczyć może Komisja Europejska. Królestwo Norwegii dołoży starań, aby wydać te postanowienia jeszcze przed podpisaniem protokołów ustaleń.
5. Negocjowanie protokołów ustaleń
Królestwo Norwegii podpisuje z każdym państwem będącym beneficjentem protokół ustaleń dotyczący odpowiednich przydziałów dla poszczególnych państw, z wyłączeniem funduszy, o których mowa w art. 7 i w ust. 3 niniejszego artykułu. Protokół ustaleń określa programy, podział środków między obszary objęte programem, struktury zarządzania i kontroli, a także obowiązujące warunki.
6. Wdrażanie
a) | Na podstawie protokołów ustaleń państwa będące beneficjentami składają do Królestwa Norwegii wnioski w sprawie programów szczegółowych; Królestwo Norwegii te wnioski ocenia i zatwierdza, a następnie w odniesieniu do każdego programu zawiera z państwami będącymi beneficjentami umowy o udzielenie dotacji, określające odpowiednie warunki, a także ocenę ryzyka i sposób jego ograniczania. |
b) | Za wdrażanie uzgodnionych programów odpowiadają państwa będące beneficjentami, które wprowadzają odpowiedni system zarządzania i kontroli w celu zapewnienia należytego wdrażania i zarządzania. |
c) | Królestwo Norwegii może przeprowadzać kontrole zgodnie ze swoimi wymogami wewnętrznymi. Państwa będące beneficjentami zapewniają w tym celu wszelką konieczną pomoc, informacje i dokumentację. |
d) | Aby zapewnić przestrzeganie obowiązków, Królestwo Norwegii może, po przeprowadzeniu oceny i wysłuchaniu państwa będącego beneficjentem, podjąć odpowiednie i proporcjonalne środki, w tym dokonać zawieszenia płatności i odzyskania środków. |
e) | W stosownych przypadkach podczas przygotowywania, wdrażania, monitorowania i oceniania wkładu finansowego stosuje się zasadę partnerstwa, która umożliwia zapewnienie szerokiego uczestnictwa. Partnerzy mogą reprezentować m.in. poziom lokalny, regionalny i krajowy oraz sektor prywatny i społeczeństwo obywatelskie; mogą być także partnerami społecznymi z państw będących beneficjentami oraz z Królestwa Norwegii. |
f) | Każdy projekt objęty programami w państwach będących beneficjentami można wdrażać w formie współpracy m.in. podmiotów mających siedzibę w państwach będących beneficjentami i w Królestwie Norwegii, zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi zamówień publicznych. |
7. Koszty zarządzania
Koszty zarządzania poniesione przez Królestwo Norwegii pokrywa się z ogólnej kwoty, o której mowa w art. 2; są one określone w postanowieniach dotyczących wdrażania, o których mowa w ust. 4 niniejszego artykułu. Koszty zarządzania funduszami, o których mowa w art. 7, zostaną pokryte z kwoty przydzielonej na te fundusze.
8. Sprawozdawczość
Królestwo Norwegii składa sprawozdania ze swojego wkładu w realizację celów Norweskiego Mechanizmu Finansowego.
Artykuł 10
1. | Niniejsza umowa jest ratyfikowana lub zatwierdzona przez strony zgodnie z ich procedurami wewnętrznymi. Dokumenty ratyfikacyjne lub zatwierdzające zostają złożone w Sekretariacie Generalnym Rady Unii Europejskiej. |
2. | Protokół wchodzi w życie pierwszego dnia drugiego miesiąca po złożeniu ostatniego dokumentu ratyfikacyjnego lub zatwierdzającego. |
3. | Do czasu zakończenia procedur, o których mowa w ust. 1 i ust. 2, niniejszą umowę stosuje się tymczasowo od pierwszego dnia pierwszego miesiąca następującego po złożeniu w tym celu ostatniej notyfikacji. |
Artykuł 11
Niniejsza umowa, sporządzona w jednym egzemplarzu w języku angielskim, bułgarskim, chorwackim, czeskim, duńskim, estońskim, fińskim, francuskim, greckim, hiszpańskim, irlandzkim, litewskim, łotewskim, maltańskim, niderlandzkim, niemieckim, polskim, portugalskim, rumuńskim, słowackim, słoweńskim, szwedzkim, węgierskim, włoskim i norweskim, przy czym każda z tych wersji językowych jest na równi autentyczna, zostaje złożona w Sekretariacie Generalnym Rady Unii Europejskiej, który przekaże każdej ze stron niniejszej umowy jej uwierzytelniony odpis.
(1) O ile nie określono inaczej, odniesienia do artykułów zawarte w niniejszej Umowie należy rozumieć jako odniesienia do artykułów niniejszej Umowy.
ZAŁĄCZNIK
Zielona transformacja
Zielone przedsiębiorstwa i innowacje
Badania naukowe i innowacje
Kształcenie, szkolenie i zatrudnienie młodzieży
Kultura
Rozwój lokalny, dobre rządy i włączenie społeczne
Integracja i wzmocnienie pozycji Romów
Zdrowie publiczne
Zapobieganie klęskom żywiołowym i gotowość na wypadek ich wystąpienia
Wymiar sprawiedliwości, w tym przemoc domowa i przemoc na tle płciowym, dostęp do wymiaru sprawiedliwości, więziennictwo, poważna i zorganizowana przestępczość
Azyl, migracja i integracja
Współpraca instytucjonalna i rozwój zdolności
Państwa będące beneficjentami skorzystają również z projektów finansowanych ze środków:
| Funduszu na rzecz społeczeństwa obywatelskiego |
| Funduszu na rzecz budowania zdolności i współpracy z międzynarodowymi organizacjami i instytucjami partnerskimi |
| Funduszu na rzecz dialogu społecznego i godnej pracy |
Kwestie równości płci i cyfryzacji zostaną uwzględnione we wszystkich odpowiednich obszarach objętych programem.
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00