Nazwa etapu: Przyjęcie strategicznego planu cyfryzacji państwowej administracji celnej

Powiązana reforma/inwestycja: Reforma 1 Poprawa zarządzania dochodami

Źródło finansowania: Pożyczki

Kontekst

Wymóg dla etapu 2.2 przedstawiony w opisie etapu w załączniku do decyzji wykonawczej Rady:

Etap 2.2 jest pierwszym etapem reformy 1 przewidzianej w rozdziale 2 (Zarządzanie finansami publicznymi). Reforma 1 przewiduje jeden dodatkowy etap (2.1), który ma zostać zrealizowany do IV kw. 2024 r., mający na celu przyjęcie strategicznego planu cyfryzacji państwowej administracji podatkowej.

Przedstawione dowody

Analiza

Uzasadnienie i dowody merytoryczne przedstawione przez władze ukraińskie obejmują wszystkie elementy składowe etapu 2.2.

Strategia została przyjęta przez Ministerstwo Finansów 9 lutego 2024 r. zarządzeniem nr 63. Strategia obejmuje długoterminowy plan rozwoju cyfrowego, transformacji cyfrowej i cyfryzacji ukraińskiej państwowej administracji celnej na podstawie programu prac dotyczącego unijnego kodeksu celnego oraz Wieloletniego planu strategicznego dla elektronicznych systemów celnych (MASP-C) - głównej inicjatywy Unii Europejskiej na rzecz cyfryzacji systemu celnego UE. W sekcji 1 strategii przedstawiono ogólny cel, jakim jest cyfryzacja i dostosowanie do norm UE. W sekcji 2 opisano konkretne docelowe poziomy odniesienia, które należy osiągnąć, aby zrealizować ten cel, a w sekcji 3 przedstawiono zasady wdrażania odpowiednich środków. W sekcji 4 wyszczególniono kolejność działań, jakie należy podjąć, aby osiągnąć te cele, oraz określono grupy projektów klasyfikowane w zależności od stopnia zaangażowania instytucji UE i państw członkowskich. W sekcji 5 przedstawiono podejście do restrukturyzacji odpowiedniej infrastruktury informatycznej, w tym jej dostosowanie do podejścia stosowanego w UE. W sekcji 6 natomiast nakreślono procedury, które państwowa administracja celna i Ministerstwo Finansów powinny stosować w ramach zarządzania procesem zmian i reform.

Ocena Komisji: Zrealizowano w sposób zadowalający.

Nazwa etapu: Zatwierdzenie deklaracji budżetowej na lata 2025-2027

Powiązana reforma/inwestycja: Reforma 2 Poprawa zarządzania finansami publicznymi

Źródło finansowania: Pożyczki

Kontekst

Wymóg dla etapu 2.3 przedstawiony w opisie etapu w załączniku do decyzji wykonawczej Rady:

Zatwierdza się deklarację budżetową na lata 2025-2027 i przedkłada się ją Parlamentowi. Deklaracja koncentruje się na następujących głównych obszarach: (i) kluczowe prognozy makroekonomiczne dotyczące rozwoju gospodarczego i społecznego kraju; (ii) kluczowe wskaźniki budżetowe (dochody, wydatki, deficyt budżetowy, dług publiczny); (iii) priorytety polityki publicznej w podziale na dziedziny i pułapy wydatków w odniesieniu do każdej kluczowej jednostki wydatków; (iv) stosunki między budżetem państwa a budżetami lokalnymi, w tym niezbędne wytyczne dotyczące przygotowywania średniookresowych prognoz budżetów lokalnych; (v) ocena ryzyka fiskalnego.

Etap 2.3 jest pierwszym etapem reformy 2 przewidzianej w rozdziale 2 (Zarządzanie finansami publicznymi). Reforma 2 przewiduje dwa dodatkowe etapy, które mają zostać zrealizowane do IV kw. 2026 r.: etap 2.4 mający na celu wprowadzenie przeglądu wydatków publicznych w ramach budżetu państwa; oraz etap 2.5 dotyczący zmiany kodeksu budżetowego w celu określenia procedury zarządzania ryzykiem fiskalnym w przypadku budżetów lokalnych.

Przedstawione dowody

Analiza

Uzasadnienie i dowody merytoryczne przedstawione przez władze ukraińskie obejmują wszystkie elementy składowe etapu 2.3.

Deklaracja budżetowa na lata 2025-2027 została zatwierdzona 28 czerwca 2024 r. i przedłożona Parlamentowi tego samego dnia. Zawiera szacunki dotyczące kluczowych prognoz makroekonomicznych dotyczących rozwoju gospodarczego i społecznego kraju oraz wskaźniki takie jak stopa wzrostu gospodarczego, wskaźniki inflacji, stopa bezrobocia i kursy walutowe na lata 2025-2027.

W deklaracji budżetowej oszacowano również kluczowe wskaźniki budżetowe związane z dochodami (takimi jak dochody podatkowe lub dywidendy od przedsiębiorstw państwowych), wydatkami (podzielonymi i skategoryzowanymi według obszarów polityki), deficytem budżetowym i długiem publicznym. Wyszczególniono również priorytety polityki publicznej w podziale na dziedziny i pułapy wydatków w odniesieniu do każdej kluczowej jednostki wydatków. Główne priorytety polityki publicznej dotyczą obszarów takich jak ochrona socjalna, edukacja, opieka zdrowotna, otoczenie biznesowe/wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw, rolnictwo i energia.

W dokumencie tym określono i opisano również relacje między budżetem państwa a budżetami lokalnymi. Oczekuje się między innymi, że polityka budżetu państwa w zakresie budżetów lokalnych przyczyni się do rozwoju średnioterminowego planowania budżetowego i wzmocni zdolności finansowe na szczeblu lokalnym. W budżecie państwa prognozuje się wysokość dochodów budżetów lokalnych w latach 2025-2027, na podstawie których budżety lokalne przygotowują swoje prognozy średniookresowe.

Ponadto deklaracja budżetowa na lata 2025-2027 zawiera ocenę ryzyka fiskalnego i jego wpływu na wskaźniki budżetu państwa w trzyletnim okresie sprawozdawczym. Ryzyko fiskalne obejmuje niepewność związaną z wojną, wpływ zniszczenia infrastruktury energetycznej, bariery w handlu i transporcie towarów oraz stabilność międzynarodowej pomocy finansowej.

Ocena Komisji: Zrealizowano w sposób zadowalający.

Nazwa etapu: Przyjęcie planu działania na rzecz realizacji harmonogramu reformy zarządzania inwestycjami publicznymi

Powiązana reforma/inwestycja: Reforma 4. Poprawa zarządzania inwestycjami publicznymi

Źródło finansowania: Pożyczki

Kontekst

Wymóg dla etapu 2.7 przedstawiony w opisie etapu w załączniku do decyzji wykonawczej Rady:

Przyjęcie planu działania na rzecz realizacji harmonogramu reformy zarządzania inwestycjami publicznymi. Plan działania koncentruje się na następujących głównych obszarach ze wskazaniem kolejności działań i ram czasowych:

Etap 2.7 jest pierwszym etapem wdrażania reformy 4 przewidzianej w rozdziale 2 (Zarządzanie finansami publicznymi). Reforma 4 obejmuje dodatkowy etap 2.8, który ma zostać zrealizowany do III kw. 2025 r., mający na celu opracowanie i wdrożenie cyfrowego narzędzia zarządzania na potrzeby odbudowy Ukrainy.

Przedstawione dowody

Analiza

Uzasadnienie i dowody merytoryczne przedstawione przez władze ukraińskie obejmują wszystkie elementy składowe etapu 2.7.

18 czerwca rząd przyjął plan działania na rzecz realizacji harmonogramu reformy zarządzania inwestycjami publicznymi. Przedstawiono w nim działania, które należy podjąć, oraz podmioty odpowiedzialne za realizację harmonogramu reformy zarządzania inwestycjami publicznymi.

Plan działania przewiduje wprowadzenie strategicznego planowania inwestycji publicznych w ścisłym powiązaniu z planowaniem budżetowym. W tym względzie, w ramach celu 1 określono kolejność i ramy czasowe reform procesu planowania budżetowego, w tym poprzez zmiany prawne w kodeksie budżetowym, które zostaną przyjęte w celu zapewnienia zgodności ze strategicznym planowaniem inwestycji publicznych. Zmiany te to m.in. aktualizacja definicji projektów inwestycji publicznych i powiązanych wydatków, określenie kwoty zasobów fiskalnych dostępnych na inwestycje publiczne, wprowadzenie średniookresowego planowania wydatków inwestycyjnych oraz zasada finansowania z budżetu wyłącznie projektów wybranych w ramach ustalonego systemu planowania strategicznego. W ramach celu 2 określono kolejność i ramy czasowe wprowadzenia strategicznego planowania inwestycji publicznych. Obejmuje to ustanowienie Rady ds. Inwestycji Strategicznych, opracowanie krajowego systemu planowania strategicznego obejmującego kluczowe procesy planowania i niezbędne ku temu dokumenty, opracowanie krajowych, sektorowych i regionalnych strategii oraz związanych z nimi metod i procesów, a także opracowanie średniookresowego planu priorytetowych inwestycji publicznych. W ramach celu 2 określono ponadto, że krajowy system planowania strategicznego będzie uwzględniał jako kluczową cechę zgodność z ramami makrobudżetowymi. W ramach celu 4 określono kolejność i ramy czasowe poprawy średniookresowego procesu planowania budżetowego inwestycji publicznych. Obejmuje to zarządzanie wieloletnimi zobowiązaniami budżetowymi i kontrolę nad nimi w całym cyklu życia inwestycji, wybór inwestycji publicznych do finansowania oraz ocenę ryzyka fiskalnego i zobowiązań warunkowych oraz zarządzanie nimi.

W planie działania zdefiniowano role wszystkich uczestników na wszystkich etapach cyklu projektu inwestycyjnego. W tym kontekście cel 1 przewiduje, że w drodze zmiany przepisów dotyczących kodeksu budżetowego i zarządzania inwestycjami publicznymi określone zostaną funkcje uczestników procesu zarządzania inwestycjami publicznymi. W ramach celu 3 określono kolejność i ramy czasowe utworzenia nowych procedur i metod dla każdego etapu cyklu projektu inwestycyjnego, tj. przygotowania, kontroli, określenia priorytetów, oceny, wyboru, identyfikacji ryzyka, wdrożenia, monitorowania i oceny działania. Każdy wynik musi jasno określać podział funkcji między uczestnikami procesu.

Plan działania określa jednolite podejście do wyboru, oceny i monitorowania projektów inwestycyjnych, niezależnie od źródeł finansowania (dochody budżetowe, międzynarodowi darczyńcy, gwarancje państwowe (lokalne), koncesje, partnerstwa publiczno-prywatne), co umożliwić ma przygotowanie jednolitego wykazu priorytetowych projektów. W tym kontekście cel 3 określa kolejność i ramy czasowe wypracowania jednolitego podejścia metodologicznego dla każdego etapu cyklu projektu inwestycyjnego w celu stworzenia jednolitego wykazu projektów inwestycji publicznych. Zaznaczono w nim również, że należy to ustalić niezależnie od źródła finansowania, oraz ustanowiono metodykę określania źródeł/mechanizmów finansowania projektów inwestycji publicznych, które zostały wybrane.

Plan działania określa ponadto kryteria ustalania priorytetów, które uwzględniają określone potrzeby, stopień zaawansowania projektów oraz dostosowanie do strategii sektorowych lub regionalnych w kontekście zarządzania inwestycjami publicznymi. W tym względzie cel 3 stanowi, że określanie priorytetów odbywa się zgodnie z kryteriami strategicznej przydatności, wykonalności finansowej, efektywności społecznej i ekonomicznej, wykonalności technicznej, zdolności instytucjonalnej i odporności na zmianę klimatu. Sprecyzowano w nim również, że przy ocenie projektów uwzględnia się stopień pilności zaspokojenia potrzeb publicznych, oraz zaznaczono, że określanie priorytetów odbywa się w zależności od stopnia zaawansowania projektu i zgodności z sektorowymi lub regionalnymi priorytetami strategicznymi.

Plan działania wprowadza ponadto niezależną ocenę dużych projektów inwestycji publicznych. W tym kontekście cel 3 określa kolejność i ramy czasowe wprowadzenia niezależnej oceny dużych projektów inwestycji publicznych do procesu oceny inwestycji.

Ocena Komisji: Zrealizowano w sposób zadowalający.

Nazwa etapu: Mianowanie nowego szefa Krajowej Agencji ds. Zapobiegania Korupcji

Powiązana reforma/inwestycja: Rozwój zdolności instytucjonalnych ram antykorupcyjnych

Źródło finansowania: Bezzwrotne wsparcie

Kontekst

Wymóg dla etapu 4.2 przedstawiony w opisie etapu w załączniku do decyzji wykonawczej Rady:

Etap 4.2 jest pierwszym etapem wdrażania reformy 1 przewidzianej w rozdziale 4 (Zwalczanie korupcji i prania pieniędzy). Po etapie tym następuje etap 4.1, który ma zostać zrealizowany do III kw. 2024 r., mający na celu zwiększenie liczby pracowników Wyspecjalizowanej Prokuratury Antykorupcyjnej, oraz etap 4.3, który ma zostać zrealizowany do I kw. 2025 r., mający na celu zwiększenie liczby pracowników Najwyższego Sądu Antykorupcyjnego Ukrainy.

Przedstawione dowody

Analiza

Uzasadnienie i dowody merytoryczne przedstawione przez władze ukraińskie obejmują wszystkie elementy składowe etapu 4.2.

27 lutego 2024 r. Rada Ministrów Ukrainy przyjęła dekret Rady Ministrów Ukrainy nr 162-r, w którym mianowała Wiktora Wołodymyrowycza Pawłuszczyka szefem Krajowej Agencji ds. Zapobiegania Korupcji.

Z protokołu posiedzenia Komitetu ds. Konkurencji, które odbyło się 25 lutego 2024 r. w celu wyboru szefa Krajowej Agencji ds. Zapobiegania Korupcji („protokół”), wynika, że wyboru takiego dokonano zgodnie z art. 6 dotyczącym procedury konkurencyjnej selekcji i mianowania szefa krajowej agencji ukraińskiej ustawy nr 1700-VII o zapobieganiu korupcji („ustawa”). Z protokołu wynika, że zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy w skład Komitetu ds. Konkurencji weszło trzech członków mianowanych przez Radę Ministrów Ukrainy oraz trzech członków mianowanych przez Radę Ministrów Ukrainy spośród kandydatów zaproponowanych przez darczyńców, którzy udzielili Ukrainie międzynarodowej pomocy technicznej w zapobieganiu korupcji i jej zwalczaniu. W. Pawłuszczyk otrzymał sześć głosów za i jako najbardziej odpowiedni kandydat został wybrany na szefa Krajowej Agencji ds. Zapobiegania Korupcji.

Ocena Komisji: Zrealizowano w sposób zadowalający.

Nazwa etapu: Wejście w życie przepisów dotyczących ładu korporacyjnego w przedsiębiorstwach państwowych

Powiązana reforma/inwestycja: Reforma 2. Poprawa zarządzania przedsiębiorstwami państwowymi

Źródło finansowania: Bezzwrotne wsparcie

Kontekst

Wymóg dla etapu 2.7 przedstawiony w opisie etapu w załączniku do decyzji wykonawczej Rady:

Wejście w życie nowej ustawy o ładzie korporacyjnym przedsiębiorstw państwowych z uwzględnieniem wytycznych OECD dotyczących ładu korporacyjnego. Ustawa koncentruje się na następujących głównych obszarach:

Etap 6.2 jest pierwszym z czterech etapów w ramach tej reformy przewidzianej w rozdziale 6 (Zarządzanie aktywami publicznymi). Po etapie tym następuje etap 6.3, który ma zostać zrealizowany do II kw. 2026 r., mający na celu powołanie rad nadzorczych z większością niezależnych członków w co najmniej 15 kluczowych przedsiębiorstwach państwowych i przekształcenie co najmniej 15 czołowych kluczowych przedsiębiorstw państwowych w spółki akcyjne lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (etap), oraz etap 6.4, który ma zostać zrealizowany do III kw. 2026 r., mający na celu wdrożenie zasad ładu korporacyjnego we wszystkich skonsolidowanych podmiotach zarządzających przedsiębiorstwami państwowymi.

Przedstawione dowody

Analiza

Uzasadnienie i dowody merytoryczne przedstawione przez władze ukraińskie obejmują wszystkie elementy składowe opisu etapu.

Ustawa nr 3587-IX o wprowadzeniu zmian do niektórych ukraińskich aktów ustawodawczych dotyczących poprawy ładu korporacyjnego (ustawa) weszła w życie z dniem 8 marca 2024 r.

W ustawie uwzględniono odpowiednie wytyczne OECD dotyczące ładu korporacyjnego, jak określono w zasadach G-20/OECD dotyczących ładu korporacyjnego z 2023 r. W szczególności jest ona zgodna z zasadami V.D.1. i V.D.4., które określają kluczowe funkcje zarządów: (i) przegląd strategii, głównych planów działania, budżetów rocznych i biznesplanów oraz kierowanie tymi procesami, ustalanie celów w zakresie wyników, monitorowanie wdrażania i wyników przedsiębiorstw oraz nadzorowanie głównych wydatków kapitałowych, przejęć i zbyć (V.D.1); oraz (ii) wybór, nadzorowanie i monitorowanie wyników kluczowych członków kadry zarządzającej oraz - w razie potrzeby - zastępowanie ich i nadzorowanie planowania ciągłości kadr (V.D.4.). Ustawa jest również zgodna z zasadą V.E.4, która stanowi, że zarządy powinny regularnie przeprowadzać ewaluacje w celu oceny swoich wyników i tego, czy posiadają odpowiednie doświadczenie i kompetencje, w tym pod względem płci i innych form różnorodności.

Ustawa określa uprawnienia rad nadzorczych przedsiębiorstw państwowych do powoływania i odwoływania dyrektorów generalnych. W art. 11-4 ust. 7 poprzedniej wersji ustawy nr 185-V o zarządzaniu obiektami będącymi własnością państwową określono, że powołanie na stanowisko dyrektora generalnego i wygaśnięcie uprawnień dyrektora generalnego jest wyłączną kompetencją rady nadzorczej państwowego przedsiębiorstwa unitarnego. Ustawą nr 3587-IX („ustawa”) zmieniono art. 11-4, aby zapewnić, że ma on zastosowanie zarówno do państwowych przedsiębiorstw unitarnych, jak i do innych stowarzyszeń przedsiębiorców, w których co najmniej 50 % udziałów należy do państwa. Ponadto w ustawie wyjaśniono rolę rad nadzorczych w powoływaniu dyrektorów generalnych w przedsiębiorstwach państwowych, w których Rada Ministrów działa jako podmiot właścicielski. Przed zmianą omawianej ustawy ustawa o zarządzaniu własnością państwową przewidywała, że do powołania dyrektora generalnego w takich przedsiębiorstwach państwowych uprawniona jest Rada Ministrów, natomiast ukraińska ustawa nr 2465-IX o spółkach akcyjnych zawierała ogólną zasadę, zgodnie z którą powołanie i odwołanie dyrektora generalnego jest zastrzeżone dla rady nadzorczej. To nakładanie się przepisów powodowało dezorientację i dyskusje na temat tego, który przepis ma pierwszeństwo w takich przedsiębiorstwach państwowych. Nowa ustawa usunęła mylący przepis z ustawy o zarządzaniu własnością państwową, a ogólna zasada ma obecnie zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw państwowych będących spółkami akcyjnymi.

Ustawa określa uprawnienia rad nadzorczych przedsiębiorstw państwowych do zatwierdzania dokumentów dotyczących planów strategicznych, inwestycyjnych i finansowych przedsiębiorstw państwowych. Ustawą wprowadzono zmiany do innych odpowiednich ustaw w celu zapewnienia, by rady nadzorcze przedsiębiorstw państwowych zatwierdzały dokumenty dotyczące planów strategicznych, inwestycyjnych i finansowych przedsiębiorstw państwowych. W szczególności, zgodnie ze zmianami do art. 11-4 ustawy o zarządzaniu obiektami będącymi własnością państwową, wyłączna kompetencja rady nadzorczej (jeżeli taka została utworzona) państwowego przedsiębiorstwa unitarnego lub stowarzyszenia przedsiębiorców obejmuje między innymi zatwierdzenie strategicznego planu rozwoju państwowego przedsiębiorstwa unitarnego, zatwierdzenie rocznego planu finansowego i sprawozdania z jego realizacji, rocznego planu inwestycyjnego oraz planu inwestycyjnego w perspektywie średnioterminowej (od trzech do pięciu lat). Ponadto, zgodnie ze zmianami do art. 7-1 ust. 1-1 ukraińskiej ustawy o spółkach akcyjnych, jedną z wyłącznych kompetencji rad nadzorczych spółki akcyjnej jest zatwierdzanie strategicznego planu rozwoju i wskaźników efektywności spółki, rocznego planu finansowego oraz sprawozdania z jego realizacji, a także rocznych i średniookresowych planów inwestycyjnych. Podobne zmiany wprowadzono w innych odpowiednich ustawach, takich jak ukraiński kodeks handlowy (ustawa nr 436-IV), który przewiduje, że tworzenie planów finansowych i inwestycyjnych oraz strategicznych planów rozwoju jest obowiązkowe w przypadku przedsiębiorstw państwowych, a dokumenty te są zatwierdzane przez radę nadzorczą (jeżeli taka została utworzona).

Ponadto ustawą wprowadzono roczną procedurę oceny rad nadzorczych przedsiębiorstw państwowych. Zgodnie ze zmianami do art. 11-7 ustawy o zarządzaniu obiektami będącymi własnością państwową działania rady nadzorczej państwowego przedsiębiorstwa unitarnego lub stowarzyszenia przedsiębiorców, w którym utworzenie rady nadzorczej jest obowiązkowe, oceniane są co najmniej raz na trzy lata. Wyniki oceny są publikowane na stronie internetowej przedsiębiorstwa państwowego w ciągu dwóch dni roboczych od daty ich zatwierdzenia.

Ocena Komisji: Zrealizowano w sposób zadowalający.

Nazwa etapu: Wejście w życie ustawy o zmianie podstawy prawnej Biura Bezpieczeństwa Gospodarczego Ukrainy.

Powiązana reforma/inwestycja: Reforma Biura Bezpieczeństwa Gospodarczego Ukrainy

Źródło finansowania: Bezzwrotne wsparcie

Kontekst

Wymogi dla etapu 8.3 przedstawione w załączniku do decyzji wykonawczej Rady:

Wejście w życie ustawy o zmianie podstawy prawnej funkcjonowania Biura Bezpieczeństwa Gospodarczego Ukrainy. Nowe przepisy koncentrują się na następujących głównych obszarach:

Etap 8.3 jest jedynym etapem reformy 2 przewidzianej w rozdziale 8 (Otoczenie biznesowe), którego dotyczy reforma Biura Bezpieczeństwa Gospodarczego Ukrainy. Etap ten stanowi uzupełnienie reformy 1 przewidzianej w rozdziale 3 (System sądowy) dotyczącej zwiększenia odpowiedzialności, uczciwości i profesjonalizmu sądownictwa.

Przedstawione dowody

Analiza

Uzasadnienie i dowody merytoryczne przedstawione przez władze ukraińskie obejmują wszystkie elementy składowe etapu 8.3.

Ustawa nr 3840-IX o zmianach w niektórych aktach ustawodawczych Ukrainy w celu usprawnienia prac Biura Bezpieczeństwa Gospodarczego Ukrainy została zatwierdzona przez Radę Najwyższą Ukrainy 20 czerwca, podpisana przez Prezydenta 28 czerwca i weszła w życie wraz z publikacją w Dzienniku Urzędowym 29 czerwca 2024 r.

Ustawa wprowadza otwartą, przejrzystą i konkurencyjną procedurę wyboru kadry kierowniczej i personelu, w tym na potrzeby wyboru nowego szefa (dyrektora) na podstawie merytorycznej procedury określonej w przepisach. W ustawie określono wymogi dotyczące charakteru i kompetencji zawodowych kandydatów na stanowisko dyrektora, w tym niezbędnej wiedzy, doświadczenia, zdolności analitycznych, zdolności przywódczych oraz umiejętności w zakresie komunikacji ustnej i pisemnej. Osiągnięto to w drodze zmian do art. 15 i 19.

W art. 15 ustawy zdefiniowano również proces wyboru obejmujący powołanie wzmocnionej komisji selekcyjnej składającej się z sześciu osób. Spośród tych sześciu osób trzy zostaną wyznaczone przez Radę Ministrów Ukrainy, a pozostałe trzy - powołane przez Radę Ministrów spośród kandydatów zaproponowanych przez organizacje międzynarodowe udzielające Ukrainie pomocy technicznej w zakresie zapobiegania i zwalczania korupcji oraz w zakresie reformy organów ścigania zgodnie z traktatami międzynarodowymi. W art. 15 opisano również wymogi dotyczące członków komisji selekcyjnej, ich uprawnienia i obowiązki, a także procedury podejmowania decyzji. Zgodnie z ustawą komisja selekcyjna wybiera nie więcej niż dwóch kandydatów.

W ustawie opisano wprowadzenie systemu kontraktowego dla pracowników, w ramach którego powołanie do pracy na stanowisku w Biurze może opierać się na umowie o świadczenie usług, zawartej na podstawie i w sposób określony przez Radę Ministrów.

Ustawą określono jaśniejszy zakres i mandat Biura Bezpieczeństwa Gospodarczego Ukrainy poprzez zmianę art. 8 odrębnej ustawy o działalności operacyjnej i dochodzeniowej oraz poprzez wprowadzenie do tej ustawy przepisu, zgodnie z którym prawo wykonywania tej działalności mają wyłącznie Biuro Bezpieczeństwa Gospodarczego Ukrainy i Krajowe Biuro Antykorupcyjne.

Ustawa określa procedury obowiązkowej ponownej certyfikacji pracowników, mającej na celu zapewnienie odpowiedniego poziomu uczciwości i kompetencji zawodowych pracowników Biura Bezpieczeństwa Gospodarczego. Proces certyfikacji rozpocznie się po opublikowaniu zarządzenia nowego dyrektora na oficjalnej stronie internetowej Biura. W terminie 14 dni od dnia publikacji pracownicy objęci jednorazową certyfikacją muszą przedstawić pisemne oświadczenie o wyrażeniu zgody na poddanie się certyfikacji lub odmowie poddania się certyfikacji. Ustawa stanowi, że okres certyfikacji nie może przekraczać 18 miesięcy od daty powołania dyrektora, z wyjątkiem szczególnych przypadków. Certyfikację przeprowadza 12-osobowa komisja certyfikacyjna. 6 członków komisji wskazuje dyrektor, a 6 - organizacje międzynarodowe. Jeżeli procedury organizacji i prowadzenia procesu certyfikacji, kryteria i metody oceny uczciwości i kompetencji zawodowych pracowników w trakcie procesu certyfikacji nie zostały uregulowane w ustawie, dyrektor określa je w porozumieniu z komisją certyfikacyjną. W ustawie podzielono proces certyfikacji na dwa następujące etapy: (i) certyfikacja kierowników departamentów organów centralnych i ich zastępców oraz kierowników departamentów organów terytorialnych i ich zastępców; oraz (ii) certyfikacja pozostałych pracowników.

Ocena Komisji: Zrealizowano w sposób zadowalający.

Nazwa etapu: Przyjęcie zintegrowanego krajowego planu w dziedzinie energii i klimatu

Powiązana reforma/inwestycja: Reforma 1. Zintegrowany plan krajowy w dziedzinie energii i klimatu

Źródło finansowania: Pożyczki

Kontekst

Wymóg dla etapu 10.1 przedstawiony w opisie etapu w załączniku do decyzji wykonawczej Rady:

Etap 10.1 jest jedynym etapem wdrażania reformy 1 przewidzianej w rozdziale 10 (Sektor energetyczny).

Przedstawione dowody

Analiza

Uzasadnienie i dowody merytoryczne przedstawione przez władze ukraińskie obejmują wszystkie elementy składowe etapu 10.1.

25 czerwca 2024 r. Rada Ministrów Ukrainy przyjęła rozporządzenie nr 587-p w sprawie zatwierdzenia zintegrowanego krajowego planu Ukrainy w dziedzinie energii i klimatu. W przyjętym planie podsumowano zakres dokumentu, podkreślając jego strategiczne znaczenie jako instrumentu koordynacji i planowania polityki energetycznej i klimatycznej, a także zapewnienia rozwoju i odbudowy gospodarczej Ukrainy. Ze względu na określony w planie kompleksowy zestaw celów i strategii ma on przyczynić się również do osiągnięcia krajowego celu neutralności klimatycznej do 2050 r. Biorąc pod uwagę bezprecedensowy poziom niepewności spowodowanej wojną oraz narażenie na taką niepewność polityki energetycznej i klimatycznej określonych w planie, w rozporządzeniu w sprawie zatwierdzenia planu ustanowiono również termin aktualizacji tego planu do grudnia 2025 r.

Na podstawie rozporządzenia (UE) 2018/1999, jako umawiająca się strona Traktatu Wspólnoty Energetycznej, Ukraina przedłożyła projekt planu Sekretariatowi Wspólnoty Energetycznej, który przedstawił swoje zalecenia dotyczące tego planu.

Plan został przyjęty po należytym uwzględnieniu zaleceń Sekretariatu Wspólnoty Energetycznej. W przyjętym dokumencie uwzględniono i wdrożono znaczną część zaleceń, w tym m.in. zobowiązanie do ustanowienia systemu monitorowania i wdrażania w celu wsparcia realizacji planu oraz koordynowania jego przyszłych korekt. Ukraina przedstawiła ponadto wstępne uwagi i uzasadnienia do wszystkich zaleceń Sekretariatu. W odniesieniu do każdego zalecenia Ukraina wskazuje, czy: (i) uwzględniła je i włączyła do przyjętego planu; (ii) częściowo je uwzględniła; (iii) nie uwzględniła go. W przypadku zaleceń, które zostały uwzględnione tylko częściowo lub nie zostały uwzględnione, Ukraina przedstawiła powody takiej decyzji i opublikowała je na stronie internetowej Ministerstwa Gospodarki.

W planie określono cele, które mają zostać osiągnięte do 2030 r. w zakresie: (i) redukcji emisji gazów cieplarnianych, m.in. za pomocą rynkowych mechanizmów ustalania opłat za emisje gazów cieplarnianych; (ii) udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto; (iii) oszczędności energii w zużyciu energii końcowej. W przyjętym planie określono cele, które mają zostać osiągnięte do 2030 r. W szczególności określono w nim następujące krajowe założenia i cele:

Ocena Komisji: Zrealizowano w sposób zadowalający.

Nazwa etapu: Przyjęcie strategii termomodernizacji budynków do 2050 r. oraz planu działania

Powiązana reforma/inwestycja: Przyjęcie strategii termomodernizacji budynków do 2050 r. oraz planu działania

Źródło finansowania: Pożyczki

Kontekst

Wymóg dla etapu 10.15 przedstawiony w opisie etapu w załączniku do decyzji wykonawczej Rady:

Etap 10.15 jest pierwszym etapem wdrażania reformy 7 przewidzianej w rozdziale 10 (Sektor energetyczny). Po etapie tym następuje etap 10.16, który ma zostać zrealizowany do III kw. 2026 r., mający na celu przyjęcie aktów prawnych w sprawie ustanowienia minimalnych poziomów efektywności energetycznej budynków, oraz etap 10.17, który ma zostać zrealizowany do I kw. 2027 r., mający na celu przyjęcie aktów prawnych w sprawie wymogów dotyczących etykietowania energetycznego i ekoprojektu jako obowiązkowych kryteriów minimalnych podczas udzielania zamówień publicznych.

Przedstawione dowody

Analiza

Uzasadnienie i dowody merytoryczne przedstawione przez władze ukraińskie obejmują wszystkie elementy składowe etapu 10.15.

Rada Ministrów Ukrainy przyjęła zarządzenie nr 1228-P z dnia 29 grudnia 2023 r. w sprawie zatwierdzenia strategii termomodernizacji budynków do 2050 r. oraz dotyczący tej strategii plan działania. Strategia termomodernizacji budynków do 2050 r. (zwana dalej „strategią”) oraz plan działania stanowią załączniki do zatwierdzonego zarządzenia nr 1228-P.

Strategia obejmuje różne sekcje dotyczące wprowadzenia rynkowych instrumentów finansowych i zachęt. Strategia stanowi, że w celu stworzenia korzystnego otoczenia rynkowego dla termomodernizacji aktywnym małym i średnim przedsiębiorstwom działającym w sektorze termomodernizacji należy udzielać wsparcia w formie częściowych gwarancji państwowych i zwrotu części ich kosztów odsetek. Należy również wspierać lokalną produkcję energooszczędnego sprzętu w Ukrainie na potrzeby energooszczędnej renowacji domów.

Przyjęte dokumenty zawierają plan działania obejmujący środki z zakresu polityki, w tym środki mające na celu wspieranie wprowadzenia budynków o niemal zerowym zużyciu energii. W planie działania, będącym załącznikiem do zarządzenia, przedstawiono konkretne etapy wdrażania strategii termomodernizacji budynków do 2050 r. wraz ze środkami z zakresu polityki. Zdefiniowano w nim terminy, organy odpowiedzialne i status realizacji środka. W planie działania opisano wszystkie etapy wdrażania strategii w latach 2024-2026.

Strategia stanowi, że program wspierania termomodernizacji budynków do 2050 r. powinien zapewniać promowanie budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Ponadto jednym z celów strategii jest wzrost liczby budynków o niemal zerowym zużyciu energii. W planie działania cel dotyczący budynków o niemal zerowym zużyciu energii uwzględniony jest w pięciu „priorytetowych kierunkach działań”, a mianowicie:

Ocena Komisji: Zrealizowano w sposób zadowalający.

Nazwa etapu: Przyjęcie dokumentu strategicznego w sprawie działań przeciwminowych na okres do 2033 r.

Powiązana reforma/inwestycja: Rozminowywanie obszarów lądowych i wodnych

Źródło finansowania: Pożyczki

Kontekst

Wymóg dla etapu 12.8 przedstawiony w opisie etapu w załączniku do decyzji wykonawczej Rady:

Przyjęcie aktu ustawodawczego w sprawie zatwierdzenia dokumentu strategicznego dotyczącego działań przeciwminowych na okres do 2033 r. (ustawa Rady Ministrów Ukrainy lub Prezydenta Ukrainy). Akt ustawodawczy koncentruje się na następujących głównych obszarach:

Etap 12.8 jest jedynym etapem w ramach reformy 6 przewidzianej w rozdziale 12 (Sektor rolno-spożywczy) dotyczącej rozminowywania obszarów lądowych i wodnych. Ten etap jest powiązany z dwoma innymi etapami (12.9 i 12.10) w ramach inwestycji 1 przewidzianej w tym samym rozdziale, w przypadku których potrzebna jest łączna kwota co najmniej 150 mln EUR inwestycji w rozminowywanie gruntów rolnych w budżetach państwa na lata 2024-2027. Co najmniej 75 mln EUR z tej kwoty należy zabudżetować do 2025 r.

Przedstawione dowody

Analiza

Uzasadnienie i dowody merytoryczne przedstawione przez władze ukraińskie obejmują wszystkie elementy składowe etapu 12.8.

Zarządzeniem nr 616-r z dnia 28 czerwca 2024 r. Rada Ministrów Ukrainy zatwierdziła krajową strategię działań przeciwminowych na okres do 2033 r. W strategii określono następujące cele strategiczne: (i) wyeliminowanie ryzyka związanego z materiałami wybuchowymi na terytoriach, aby umożliwić ich bezpieczne i produktywne użytkowanie; (ii) ograniczenie wpływu materiałów wybuchowych na życie i zdrowie ludności; oraz (iii) opracowanie systemu zarządzania działaniami przeciwminowymi.

W strategii opisano zarządzanie w obszarze działań przeciwminowych. W ramach celu strategicznego 3 określono zestaw zadań służących osiągnięciu tego celu strategicznego. Należy do nich zapewnienie niezbędnych zdolności organom wykonawczym odpowiedzialnym za zarządzanie działaniami przeciwminowymi, a także wdrożenie skutecznego systemu ustalania priorytetów zadań w tej dziedzinie. Celem jest poprawa koordynacji działań przeciwminowych na szczeblu lokalnym oraz wdrożenie skutecznej komunikacji między organami wykonawczymi a samorządami lokalnymi na szczeblu krajowym i niższym niż krajowy. Ponadto wprowadza się jednolity system zarządzania informacjami. Cel strategiczny 2 dotyczy skutecznej koordynacji szkoleń w zakresie świadomości ryzyka.

Strategia wspiera efektywność operatorów prowadzących działania przeciwminowe. W ramach celu strategicznego 3 przewidziano ustanowienie jednolitych procedur certyfikacji dla operatorów prowadzących działania przeciwminowe i procesów w ramach takich działań. Wprowadzenie innowacji w tej dziedzinie, jak przewidziano w ramach celu strategicznego 1, zwiększy efektywność operatorów prowadzących działania przeciwminowe.

Celem strategii jest zapobieganie wypadkom. W ramach celu strategicznego 2 zakłada się budowanie świadomości społecznej na temat granic geograficznych obszarów, na których może występować zagrożenie związane z materiałami wybuchowymi, w tym poprzez skuteczne oznakowanie takich terytoriów. W ramach celu dąży się do ułatwienia skutecznej koordynacji szkoleń w zakresie świadomości ryzyka związanego z materiałami wybuchowymi. Cel strategiczny 3 obejmuje wdrożenie mechanizmów zapobiegających zaangażowaniu osób w pracę na obszarach niebezpiecznych wykraczającą poza ustalone wymogi oraz określenie odpowiedzialności w przypadku ich zaangażowania w takie prace.

W strategii opisano mechanizmy mające na celu zapewnienie kompleksowej pomocy ofiarom. W ramach celu strategicznego 2 zakłada się odpowiednią i dostępną ochronę socjalną dla ofiar materiałów wybuchowych, w tym poprzez skuteczną międzysektorową koordynację organizacji odpowiedniej pomocy, świadczenie odpowiednich i dostępnych usług reintegracji społecznej oraz dostępność i brak barier w społecznościach, w których takie osoby mieszkają.

Strategia koncentruje się na innowacjach. W ramach celu strategicznego 1 zakłada się stworzenie środowiska sprzyjającego innowacjom w dziedzinie działań przeciwminowych. Przewiduje się stworzenie lub funkcjonowanie środowiska sprzyjającego wprowadzaniu innowacji i produkcji oraz wdrażaniu innowacyjnych technologii, które dowiodły swojej skuteczności.

Strategia promuje równowagę płci i reprezentację. Cel strategiczny 1 zakłada zapewnienie odpowiednich zasobów ludzkich w tej dziedzinie poprzez zaangażowanie przedstawicieli kategorii społecznych i grup o szczególnym znaczeniu dla państwa w zawodowe uczestnictwo w działaniach przeciwminowych. Strategia przewiduje zaangażowanie kobiet, weteranów, ofiar materiałów wybuchowych oraz osób z niepełnosprawnościami.

Strategia ma na celu rozwój rynku prywatnego. W ramach celu strategicznego 1 przewidziano stymulowanie rynku usług w zakresie działań przeciwminowych. Ponadto dąży się do stworzenia środowiska sprzyjającego innowacjom w dziedzinie działań przeciwminowych i zapewnia warunki dla rozwoju krajowej produkcji towarów na potrzeby działań przeciwminowych i obsługi tych działań na Ukrainie.

Strategia koncentruje się na skutecznej i przejrzystej koordynacji z darczyńcami. W ramach celu strategicznego 3 proponuje się skuteczne wykorzystanie międzynarodowej pomocy technicznej przy prowadzeniu działań przeciwminowych. Ukraina wprowadzi mechanizm ustalania priorytetów w zakresie zapotrzebowania na pomoc darczyńców w terenie. W strategii planuje się zapewnienie przejrzystości w zakresie wykorzystania udzielanej pomocy poprzez wprowadzenie skutecznych i odpowiednich mechanizmów. Przyjęcie tego środka przyczyni się do zapobiegania korupcji i pomoże wywiązywać się z zobowiązań wobec darczyńców.

Strategia stanowi podstawę do stworzenia systemu ustalania priorytetów zadań w ramach działań przeciwminowych. W ramach celu strategicznego 3 przewiduje się wdrożenie skutecznego systemu ustalania priorytetów zadań w terenie. W ramach celu strategicznego 1 zdefiniowano kryteria usuwania gruntów wspólnot terytorialnych z wykazu gruntów podejrzanych o obecność materiałów wybuchowych. W planie działania towarzyszącym strategii przewidziano przyjęcie w 2024 r. systemu ustalania priorytetów zadań w ramach działań przeciwminowych.

Ocena Komisji: Zrealizowano w sposób zadowalający.