(1)

Dekarbonizacja transportu jest jednym z kluczowych celów polityki Unii. W komunikacie „Europejski Zielony Ład” (2) z dnia 11 grudnia 2019 r. Komisja potwierdziła i wzmocniła ambicje Unii w zakresie walki ze zmianą klimatu. W tym kontekście wspieranie transportu wodnego śródlądowego w celu zapewnienia przepływu towarów i pasażerów, jak określono w strategii na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności (3), jest ważną polityką transportową Unii i wieloletnim priorytetem w procesie wdrażania sieci TEN-T.

(2)

Po zakończeniu budowy sieci Sekwana-Skalda dorzecze Sekwany będzie bezpośrednio połączone ciągłą, wysokoprzepustową śródlądową drogą wodną z dorzeczem Skaldy na północy Francji, Belgii i Niderlandów, a następnie z innymi ważnymi europejskimi basenami wodnymi, takimi jak Ren i Moza. Pozwoli to na stworzenie ciągłej, skutecznej i spójnej sieci śródlądowych dróg wodnych o wysokiej przepustowości łączącej liczne porty morskie i śródlądowe tego poszerzonego europejskiego regionu transgranicznego.

(3)

Łącząc Francję, Belgię, Niderlandy i - z dalej położonych obszarów - Niemcy, sieć Sekwana-Skalda ma wyraźny wymiar transgraniczny.

(4)

W rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1153 (4) sieć Sekwana-Skalda i powiązane dorzecza Sekwany, Skaldy i Mozy to wstępnie zidentyfikowane połączenia transgraniczne w korytarzu sieci bazowej Morze Północne-Morze Śródziemne, a odcinek Hawr-Paryż znajduje się w korytarzu sieci bazowej Atlantyk. W deklaracji w sprawie realizacji korytarza sieci bazowej TEN-T Morze Północne-Morze Śródziemne (deklaracja tallińska) z dnia 17 października 2013 r., podpisanej przez belgijskiego, niderlandzkiego i francuskiego ministra transportu oraz przez komisarza ds. transportu, dodatkowo podkreślono zaangażowanie zainteresowanych stron w jego realizację. Ponadto w planach prac nad korytarzem sieci bazowej Morze Północne-Morze Śródziemne położono nacisk na konieczność ukończenia projektu Sekwana-Skalda, który jest podstawą utworzenia w pełni funkcjonalnego, multimodalnego korytarza transportowego.

(5)

Jednym z głównych celów projektu jest zapewnienie, aby główne trasy sieci Sekwana-Skalda posiadały co najmniej klasę Va ECMT, oraz zagwarantowanie dobrych warunków żeglugowych.

(6)

Wszystkie elementy składowe projektu Sekwana-Skalda są niezbędne do jego ukończenia. Jednym z głównych brakujących połączeń jest kanał Sekwana-Europa Północna, bez którego ukończenie sieci Sekwana-Skalda nie jest możliwe.

(7)

Projekt Sekwana-Skalda jest złożonym projektem transgranicznym z udziałem Belgii (regionów Flandrii i Walonii) i Francji oraz obejmującym prace mające na celu zarówno stworzenie nowej infrastruktury, jak i ulepszenie infrastruktury już istniejącej przy minimalnym wpływie na żeglugę. Istotnym wyzwaniem jest zatem odpowiednia koordynacja. W celu wsparcia skoordynowanej i terminowej realizacji projektu należy przyjąć przepisy zawierające opis niezbędnych działań oraz harmonogram ich wdrożenia. Przyczyniłoby się to do osiągnięcia celów w zakresie przesunięcia transgranicznego i międzygałęziowego, określonych w planach prac dotyczących korytarza sieci bazowej Morze Północne-Morze Śródziemne, jak również do ukończenia projektu Sekwana-Skalda w najwcześniejszym możliwym terminie, a w każdym razie najpóźniej do 2030 r.

(8)

Jasne określenie niezbędnych działań mających na celu dalsze wdrażanie i ukończenie projektu Sekwana-Skalda oraz harmonogramu ich realizacji jest ważne także z punktu widzenia planowania i pełnej optymalizacji dostępności funduszy europejskich, krajowych i regionalnych, jak również finansowania prywatnego. Współfinansowanie unijne wywiera efekt mnożnikowy na krajowy i regionalny proces decyzyjny dotyczący realizacji działań.

(9)

Belgia (regiony Flandrii i Walonii) oraz Francja przeprowadziły już istotne prace (badania i prace infrastrukturalne) przyczyniające się do realizacji projektu Sekwana-Skalda. Większość z nich była współfinansowana przez Unię w ramach różnych programów finansowania. Działania realizowane są obecnie na podstawie wszystkich odnośnych umów o udzielenie dotacji w ramach instrumentu „Łącząc Europę”, podpisywanych od 2014 r.

(10)

Od czasu przyjęcia decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2019/1118 (5) realizacja projektu Sekwana-Skalda weszła wyraźnie w nową ważną i bardzo widoczną fazę, gdy zakończono główne analizy. Prowadzone prace obejmują liczne lokalizacje, w tym sektor 1 kanału Sekwana-Europa Północna, odbudowę jazów oraz modernizację śluz na górnej i dolnej Sekwanie, a także na transgranicznej rzece Lys.

(11)

Główne dotychczasowe osiągnięcia obejmują m.in.: (i) podwyższenie klasy toru górnej Skaldy w Walonii do ECMT Va od stycznia 2020 r., w tym modernizację przepływu przez Tournai do klasy toru ECMT Va (w jednym kierunku); (ii) oddanie do użytku od sierpnia 2020 r. nowych śluz klasy ECMT Vb w St-Baafs-Vijve i Harelbeke, co usprawniło żeglugę na Lys, stanowiącej część szlaku Sekwana-Skalda we Flandrii; (iii) ponowne otwarcie w listopadzie 2023 r. transgranicznego kanału Condé-Pommeroeul z klasą ECMT Va.

(12)

Zgodnie z art. 5 decyzji wykonawczej (UE) 2019/1118 dokonano przeglądu w celu aktualizacji harmonogramu realizacji pozostałych działań.

(13)

Transgraniczny wymiar projektu wymaga stworzenia specjalnych struktur zarządzania. Belgia (regiony Flandrii i Walonii) i Francja od lat ściśle ze sobą współpracują, zwłaszcza w ramach międzyrządowej komisji ds. przygotowania i ukończenia projektu Sekwana-Skalda ustanowionej we wrześniu 2009 r. Ta międzyrządowa komisja działa przy wsparciu operacyjnym ze strony ugrupowania interesów gospodarczych Sekwana-Skalda (EUIG Sekwana-Skalda) zrzeszającego Voies Navigables de France (VNF), Société du Canal Seine-Nord Europe (SCSNE), Służbę Cywilną Walonii (SPW) oraz De Vlaamse Waterweg NV. Société du Canal Seine-Nord Europe, które odpowiada za budowę kanału Sekwana-Północ, utworzono w maju 2017 r. Te specjalne podmioty stanowią zintegrowaną strukturę zarządzania, która nadzoruje i koordynuje ukończenie projektu Sekwana-Skalda. Koordynator europejski ds. korytarza sieci bazowej Morze Północne-Morze Śródziemne oraz przedstawiciel Komisji powinni regularnie uczestniczyć w posiedzeniach międzyrządowej komisji oraz EUIG Sekwana-Skalda w charakterze obserwatorów. Ponadto koordynator europejski i przedstawiciel Komisji powinni uczestniczyć w posiedzeniach rady nadzorczej (conseil de surveillance) SCSNE w charakterze obserwatorów.

(14)

W celu monitorowania postępów w realizacji projektu państwa członkowskie powinny przekazywać Komisji regularne sprawozdania dotyczące tej kwestii i odcinków znajdujących się na ich terytoriach, a także powiadamiać o wszelkich odnotowanych opóźnieniach. 27 stycznia 2022 r. Komisja Międzyrządowa przedstawiła sprawozdanie na temat stanu realizacji. Sprawozdanie to zawiera również informacje na temat postępów prac wraz z niezbędnymi wnioskami dotyczącymi dostosowania i dopracowania ogólnego harmonogramu. Ze względu na istotny wpływ pandemii koronawirusa w latach 2020-2022 na warunki realizacji projektu dokonano przede wszystkim dostosowania harmonogramu określonego w art. 2.

(15)

Harmonogram realizacji określony w niniejszej decyzji powinien pozostawać bez uszczerbku dla spełnienia wymogów zawartych w prawie międzynarodowym i prawie Unii, w tym w przepisach o ochronie środowiska i zdrowia ludzkiego. Harmonogram ten powinien umożliwiać planowanie i pełną optymalizację dostępności finansowania, nie przesądzając o zobowiązaniach finansowych państwa członkowskiego lub Unii.

(16)

Zainteresowane państwa członkowskie powinny przestrzegać unijnych przepisów dotyczących ochrony środowiska, w szczególności przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE (6) w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE (7) w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (8), dyrektywy Rady 92/43/EWG (9) w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/60/WE (10) ustanawiającej ramy polityki Wspólnoty w dziedzinie wody.

(17)

Bez uszczerbku dla przepisów art. 47 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia (UE) nr 1315/2013 w niniejszej decyzji należy przewidzieć klauzulę przeglądową.

(18)

Ponieważ działania niezbędne do dokończenia projektu transgranicznego Sekwana-Skalda są obecnie określone w niniejszej decyzji, należy uchylić decyzję wykonawczą (UE) 2019/1118.

(19)

Środki przewidziane w niniejszej decyzji zostały zatwierdzone przez Belgię i Francję.

(20)

Środki przewidziane w niniejszej decyzji są zgodne z opinią komitetu, o którym mowa w art. 52 rozporządzenia (UE) nr 1315/2013,