(1)

W dniu 4 marca 2022 r. zgodnie z art. 5 dyrektywy 2001/55/WE Rada przyjęła decyzję wykonawczą (UE) 2022/382 (2) stwierdzającą istnienie masowego napływu wysiedleńców z Ukrainy w rozumieniu art. 5 dyrektywy 2001/55/WE i skutkującą wprowadzeniem tymczasowej ochrony.

(2)

Zgodnie z art. 4 ust. 1 dyrektywy 2001/55/WE tymczasowa ochrona obowiązywała najpierw przez początkowy okres jednego roku, tj. do dnia 4 marca 2023 r., a następnie została automatycznie przedłużona o dodatkowy rok do dnia 4 marca 2024 r.

(3)

Dnia 19 października 2023 r. zgodnie z art. 4 ust. 2 dyrektywy 2001/55/WE, Rada przyjęła decyzję wykonawczą (UE) 2023/2409 (3) w sprawie przedłużenia tymczasowej ochrony wprowadzonej decyzją wykonawczą (UE) 2022/382 do dnia 4 marca 2025 r.

(4)

W kontekście uruchomienia dyrektywy 2001/55/WE, w dniu 4 marca 2022 r. państwa członkowskie jednomyślnie zgodziły się w oświadczeniu nie stosować art. 11 dyrektywy 2001/55/WE w stosunku do osób, które korzystają z tymczasowej ochrony w danym państwie członkowskim zgodnie z decyzją wykonawczą (UE) 2022/382 i które dostają się bez zezwolenia na terytorium innego państwa członkowskiego, chyba że państwa członkowskie postanowią inaczej na podstawie umowy dwustronnej.

(5)

Z uwagi na to, że z praw wynikających z tymczasowej ochrony można w danym momencie korzystać tylko w jednym państwie członkowskim, w przypadku gdy beneficjenci tymczasowej ochrony przeprowadzają się do innego państwa członkowskiego, w którym zostają objęci tymczasową ochroną, nie powinni oni korzystać z pomocy społecznej równocześnie w dwóch państwach członkowskich.

(6)

Z tymczasowej ochrony w Unii korzysta obecnie około 4,19 mln wysiedleńców z Ukrainy. Ogólna liczba rejestracji osób korzystających z tymczasowej ochrony utrzymuje się na stałym poziomie i wynosi ok. 4,19 mln, przy czym zauważalna jest niewielka, acz stała tendencja wzrostowa i niewiele osób zgłasza powrót na stałe do Ukrainy. Sytuacja w Ukrainie nie pozwala na powrót wysiedleńców do tego kraju w bezpiecznych i trwałych warunkach. Według szacunków Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji z marca 2024 r. liczba osób przesiedlonych wewnętrznie w Ukrainie wynosiła 3,6 mln 80 % wszystkich osób wewnętrznie przesiedlonych pozostawało wewnętrznie przesiedlonych przez rok lub dłużej. Według szacunków Biura ONZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (OCHA) ponad 14,6 mln osób w Ukrainie potrzebuje pilnej pomocy humanitarnej w 2024 r.

(7)

Co więcej nie można wykluczyć dalszego napływu wysiedleńców na dużą skalę z powodu trudnych warunków humanitarnych, dużej niestabilności i niepewnej sytuacji w Ukrainie w wyniku wojny napastniczej Rosji, w tym wzmożonych i powtarzających się ataków z powietrza na ludność cywilną w całym kraju. Utrzymuje się ryzyko eskalacji konfliktu. Jednocześnie nadal zagrożone jest wydajne działanie krajowych systemów azylowych, gdyby tymczasowa ochrona miała ustać i wszystkie osoby korzystające z tymczasowej ochrony w tym samym momencie wystąpiłyby o ochronę międzynarodową.

(8)

Tak długo, jak trwa wojna przeciwko Ukrainie, jest mało prawdopodobne, aby zmalała duża liczba wysiedleńców w Unii korzystających z tymczasowej ochrony, dlatego konieczne jest jej przedłużenie, aby zaradzić sytuacji osób obecnie korzystających z takiej ochrony w Unii lub tych, które będą jej potrzebować począwszy od dnia 5 marca 2025 r. Tymczasowa ochrona zapewnia bowiem natychmiastową ochronę i dostęp do zestawu zharmonizowanych praw i równocześnie jest sposobem na ograniczenie do minimum formalności związanych z masowym napływem osób do Unii. Przedłużenie tymczasowej ochrony pomoże również zapobiec przeciążeniu systemów azylowych państw członkowskich w związku ze znacznym wzrostem liczby wniosków o ochronę międzynarodową, które mogłyby być składane przez osoby korzystające z tymczasowej ochrony do dnia 4 marca 2025 r., gdyby do tego czasu miała ustać tymczasowa ochrona, lub przez osoby uciekające przed wojną w Ukrainie i przybywające do Unii po tej dacie i w dniu 4 marca 2026 r. lub przed tym dniem.

(9)

Z uwagi na utrzymujące się powody przyznawania tymczasowej ochrony taką ochronę w przypadku kategorii osób wysiedlonych, o których mowa w decyzji wykonawczej Rady (UE) 2022/382, należy zatem przedłużyć do dnia 4 marca 2026 r.

(10)

Niniejsza decyzja wykonawcza nie narusza praw podstawowych i jest zgodna z zasadami uznanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej.

(11)

Irlandia jest związana dyrektywą 2001/55/WE, a zatem uczestniczy w przyjęciu i stosowaniu niniejszej decyzji wykonawczej.

(12)

Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszej decyzji wykonawczej i nie jest nią związana ani jej nie stosuje,