Akt prawny
obowiązujący
Wersja aktualna od 2024-04-08
Wersja aktualna od 2024-04-08
obowiązujący
Alerty
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2024/868
z dnia 13 marca 2024 r.
zmieniające decyzję Rady 2009/917/WSiSW w odniesieniu do jej dostosowania do przepisów unijnych dotyczących ochrony danych osobowych
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 16 ust. 2,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą (1),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) | Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/680 (2) określa zharmonizowane zasady ochrony i swobodnego przepływu danych osobowych przetwarzanych do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych i wykonywania kar, w tym ochrony przed zagrożeniami dla bezpieczeństwa publicznego i zapobiegania takim zagrożeniom. W dyrektywie tej nałożono na Komisję obowiązek dokonania przeglądu innych stosownych aktów prawnych przyjętych przez Unię w celu oceny konieczności dostosowania ich do tej dyrektywy i, w razie potrzeby, przedstawienia niezbędnych propozycji zmian takich aktów dla celów zapewnienia spójnego podejścia do ochrony danych osobowych wchodzących w zakres stosowania tej dyrektywy. |
(2) | Decyzja Rady 2009/917/WSiSW (3) ustanawia system informacji celnej (CIS), którego celem jest pomoc w zapobieganiu poważnym naruszeniom przepisów krajowych, w prowadzeniu dochodzeń w sprawie tych naruszeń i w ich ściganiu przez szybkie udostępnianie informacji, a tym samym poprawa skuteczności administracji celnych. CIS składa się z centralnej bazy danych, w której przechowywane są dane osobowe, takie jak nazwiska i imiona, adresy, numery dokumentów tożsamości, związane z towarami, środkami transportu, przedsiębiorstwami lub osobami oraz zatrzymanymi, zajętymi lub skonfiskowanymi przedmiotami i gotówką. Centralną bazą danych zarządza Komisja, która nie ma dostępu do danych osobowych przechowywanych w bazie. Organy wyznaczone przez państwa członkowskie mają prawo dostępu do centralnej bazy danych oraz mogą wprowadzać do niej informacje oraz przeglądać przechowywane w niej informacje. Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol) i Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych (Eurojust) mają, w ramach swoich odpowiednich mandatów i wykonywania swoich zadań, prawo dostępu do danych wprowadzonych do centralnej bazy danych przez organy wyznaczone przez państwa członkowskie oraz do przeszukiwania tych danych. |
(3) | Aby zapewnić spójne podejście do ochrony danych osobowych w Unii, należy zmienić decyzję 2009/917/WSiSW w celu dostosowania jej do dyrektywy (UE) 2016/680. Określone w tej decyzji przepisy o ochronie danych osobowych powinny być w szczególności zgodne z zasadą celowości, ograniczać się do określonych kategorii osób, których dane dotyczą, i określonych kategorii danych osobowych, być zgodne z wymogami w zakresie bezpieczeństwa danych, obejmować dodatkową ochronę szczególnych kategorii danych osobowych i być zgodne z warunkami dalszego przetwarzania. Ponadto należy przewidzieć skoordynowany nadzór nad funkcjonowaniem CIS sprawowany przez Europejskiego Inspektora Ochrony Danych i krajowe organy nadzorcze zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 (4). |
(4) | W celu zapewnienia jasnego i spójnego podejścia do ochrony danych osobowych na odpowiednim poziomie termin „poważne naruszenia” stosowany w decyzji 2009/917/WSiSW należy zastąpić terminem „czyny zabronione”, używanym w dyrektywie (UE) 2016/680, mając na uwadze, że sam fakt, iż dane zachowanie jest zakazane na mocy prawa karnego państwa członkowskiego, wskazuje na pewną wagę danego naruszenia. Ponadto cel CIS powinien nadal ograniczać się do pomocy w zapobieganiu czynom zabronionym, w prowadzeniu dochodzeń w ich sprawie oraz w wykrywaniu i ściganiu czynów zabronionych określonych w przepisach krajowych, zdefiniowanych w decyzji 2009/917/WSiSW, czyli w przepisach krajowych, w odniesieniu do których właściwe są administracje celne państw członkowskich i które w związku z tym są szczególnie istotne w kontekście ceł. W związku z powyższym, mimo że kwalifikacja jako czyn zabroniony jest niezbędnym wymogiem, nie wszystkie czyny zabronione określone w przepisach krajowych należy uznać za objęte decyzją 2009/917/WSiSW. Na przykład czyny zabronione związane z nielegalnym handlem narkotykami, nielegalnym handlem bronią i praniem pieniędzy są objęte decyzją 2009/917/WSiSW. Zastąpienia terminu „poważne naruszenia” terminem „czyny zabronione” nie należy ponadto rozumieć jako mającego wpływ na szczególne wymogi określone w decyzji 2009/917/WSiSW dotyczące sporządzania i przesyłania przez każde państwo członkowskie wykazu czynów zabronionych określonych w jego przepisach krajowych, które spełniają określone warunki, na potrzeby bazy danych rejestru celnego dla celów identyfikacyjnych. |
(5) | Podczas przetwarzania danych osobowych na podstawie decyzji 2009/917/WSiSW, bez uszczerbku dla przepisów szczegółowych zawartych w tej decyzji, państwa członkowskie podlegają przepisom krajowym przyjętym na podstawie dyrektywy (UE) 2016/680, Komisja podlega przepisom określonym w rozporządzeniu (UE) 2018/1725, Europol podlega przepisom określonym w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/794 (5), a Eurojust podlega przepisom określonym w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1727 (6). Akty te regulują w szczególności obowiązki i zadania administratorów, współadministratorów i podmiotów przetwarzających oraz relacje między nimi w zakresie ochrony danych osobowych. Krajowe organy nadzorcze odpowiedzialne za monitorowanie i zapewnianie stosowania dyrektywy (UE) 2016/680 w każdym państwie członkowskim powinny być właściwe do monitorowania i zapewniania stosowania przepisów dotyczących ochrony danych osobowych określonych w decyzji 2009/917/WSiSW przez właściwe organy każdego państwa członkowskiego. Europejski Inspektor Ochrony Danych powinien być odpowiedzialny za monitorowanie i zapewnianie stosowania przepisów dotyczących ochrony danych osobowych określonych w decyzji 2009/917/WSiSW przez Komisję, Europol i Eurojust. |
(6) | Aby zapewnić optymalne zabezpieczanie danych w CIS przy jednoczesnym zmniejszeniu obciążeń administracyjnych dla właściwych organów i zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 515/97 (7), należy uprościć procedurę zatrzymywania danych osobowych w CIS przez zniesienie obowiązku corocznego przeglądu konieczności zatrzymywania danych osobowych oraz określenie maksymalnego pięcioletniego okresu zatrzymywania, który może zostać wydłużony o okres dodatkowych dwóch lat, o ile takie wydłużenie zostanie uzasadnione. Ten okres zatrzymywania jest konieczny i proporcjonalny ze względu na typowy czas trwania postępowania karnego i konieczność dostępu do danych w celu prowadzenia wspólnych operacji celnych i dochodzeń. |
(7) | Przetwarzanie danych osobowych na podstawie decyzji 2009/917/WSiSW wiąże się z przetwarzaniem, wymianą i późniejszym wykorzystywaniem odpowiednich informacji do celów określonych w art. 87 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Z myślą o spójności i skutecznej ochronie danych osobowych przetwarzanie danych osobowych na podstawie decyzji 2009/917/WSiSW powinno być zgodne z prawem Unii i prawem krajowym dotyczącym ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez właściwe organy do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania lub ścigania czynów zabronionych lub wykonywania kar, w tym ochrony przed zagrożeniami dla bezpieczeństwa publicznego i zapobiegania takim zagrożeniom. |
(8) | Zgodnie z art. 6a Protokołu nr 21 w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) i do TFUE, Irlandia jest związana decyzją 2009/917/WSiSW i uczestniczy w związku z tym w przyjęciu niniejszego rozporządzenia. |
(9) | Zgodnie z art. 1, 2 i 2a Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, załączonego do TUE i do TFUE, Dania jest związana decyzją 2009/917/WSiSW i uczestniczy w związku z tym w przyjęciu niniejszego rozporządzenia. |
(10) | Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1725 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię w dniu 4 lipca 2023 r. |
(11) | Należy zatem odpowiednio zmienić decyzję Rady 2009/917/WSiSW, |
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Artykuł 1
W decyzji 2009/917/WSiSW wprowadza się następujące zmiany:
1) | art. 1 ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Celem systemu informacji celnej, zgodnie z niniejszą decyzją, jest pomoc właściwym organom państw członkowskich w zapobieganiu czynom zabronionym w określonym w przepisach krajowych, w prowadzeniu dochodzeń w sprawie tych czynów oraz w ich wykrywaniu i ściganiu poprzez możliwie szybkie udostępnianie danych, a przez to zwiększanie skuteczności procedur współpracy i kontroli stosowanych przez administracje celne państw członkowskich.” |
2) | w art. 2 wprowadza się następujące zmiany:
|
3) | w art. 3 ust. 1 zdanie wprowadzające otrzymuje brzmienie: (nie dotyczy wersji polskiej); |
4) | w art. 4 wprowadza się następujące zmiany:
|
5) | art. 5 ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Na potrzeby działań, o których mowa w ust. 1, dane osobowe wchodzące w zakres kategorii wymienionych w art. 3 ust. 1 mogą zostać wprowadzone do systemu informacji celnej jedynie wtedy, gdy istnieją uzasadnione powody pozwalające domniemywać, w szczególności na podstawie wcześniejszych nielegalnych działań, że dana osoba dopuściła się, dopuszcza się lub dopuści się czynu zabronionego określonego w przepisach krajowych.” |
6) | art. 7 otrzymuje brzmienie:
|
7) | w art. 8 wprowadza się następujące zmiany:
|
8) | art. 13 ust. 5 otrzymuje brzmienie: „5. Z zastrzeżeniem niniejszej decyzji, jeżeli sąd lub inny właściwy organ któregokolwiek państwa członkowskiego podejmuje ostateczną decyzję o zmianie, uzupełnieniu, korekcie lub usunięciu danych znajdujących się w systemie informacji celnej, państwa członkowskie zobowiązują się wzajemnie do wykonania tej decyzji. W razie sprzeczności między decyzjami sądów lub innych właściwych organów różnych państw członkowskich, w tym między decyzjami krajowych organów nadzorczych, dotyczącymi korekt lub usunięć, państwo członkowskie, które wprowadziło odnośne dane, usuwa te dane z Systemu.” |
9) | art. 14 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 14 Dane osobowe wprowadzone do systemu informacji celnej są zatrzymywane jedynie przez okres konieczny do osiągnięcia celu określonego w art. 1 ust. 2 i nie mogą być zatrzymywane przez okres dłuższy niż pięć lat. Jednakże w wyjątkowych przypadkach dane te mogą być zatrzymywane przez dodatkowy okres do dwóch lat, jeżeli, i tylko w zakresie w jakim, w indywidualnym przypadku ustalone zostanie, że istnieje bezwzględna potrzeba warunkująca osiągnięcie tego celu.”; |
10) | w art. 15 wprowadza się następujące zmiany:
|
11) | art. 20 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 20 O ile niniejsza decyzja nie stanowi inaczej, do przetwarzania danych osobowych na podstawie niniejszej decyzji:
(*2) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 z dnia 23 października 2018 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii i swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia rozporządzenia (WE) nr 45/2001 i decyzji nr 1247/2002/WE (Dz.U. L 295 z 21.11.2018, s. 39)." (*3) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/794 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol), zastępujące i uchylające decyzje Rady 2009/371/WSiSW, 2009/934/WSiSW, 2009/935/WSiSW, 2009/936/WSiSW i 2009/968/WSiSW (Dz.U. L 135 z 24.5.2016, s. 53)." (*4) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1727 z dnia 14 listopada 2018 r. w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych (Eurojust) oraz zastąpienia i uchylenia decyzji Rady 2002/187/WSiSW (Dz.U. L 295 z 21.11.2018, s. 138).”;" |
12) | uchyla się art. 22, 23, 24 i 25; |
13) | art. 26 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 26 1. Europejski Inspektor Ochrony Danych odpowiada za monitorowanie przetwarzania danych osobowych przez Komisję na podstawie niniejszej decyzji oraz za dopilnowanie, by było ono prowadzone zgodnie z niniejszą decyzją. Zastosowanie mają odpowiednio zadania i uprawnienia, o których mowa w art. 57 i 58 rozporządzenia (UE) 2018/1725. 2. Co najmniej raz na pięć lat Europejski Inspektor Ochrony Danych przeprowadza audyt przetwarzania danych osobowych przez Komisję na podstawie niniejszej decyzji, zgodnie z międzynarodowymi standardami audytu. Sprawozdanie z tego audytu przekazuje się Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Komisji i krajowym organom nadzorczym. 3. Europejski Inspektor Ochrony Danych i krajowe organy nadzorcze, działając w zakresie swoich kompetencji, czynnie współpracują w ramach swoich obowiązków, aby zapewnić skoordynowany nadzór nad funkcjonowaniem systemu informacji celnej zgodnie z art. 62 rozporządzenia (UE) 2018/1725.” |
14) | art. 27 ust. 2 lit. a) otrzymuje brzmienie:
|
15) | w art. 28 wprowadza się następujące zmiany:
|
16) | art. 29 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 29 Właściwa administracja celna, o której mowa w art. 10 ust. 1, odpowiada za środki bezpieczeństwa, o których mowa w art. 28, w odniesieniu do terminali znajdujących się na terytorium danego państwa członkowskiego, za weryfikacje określone w art. 14 i 19, oraz pod innymi względami za prawidłowe stosowanie niniejszej decyzji w zakresie, w jakim jest to konieczne w świetle przepisów ustawowych, wykonawczych i procedur tego państwa członkowskiego.”; |
17) | w art. 30 uchyla się ust. 1. |
Artykuł 2
Do dnia 9 października 2025 r., bez uszczerbku dla stosowania niniejszego rozporządzenia, dane osobowe wprowadzone do systemu informacji celnej przed dniem 8 kwietnia 2024 r. są poddawane przeglądowi przez państwa członkowskie, które wprowadziły te dane, oraz, w razie potrzeby, aktualizowane lub usuwane w celu zapewnienia zgodności ich przetwarzania z decyzją 2009/917/WSiSW zmienioną niniejszym rozporządzeniem.
Artykuł 3
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich zgodnie z Traktatami.
Sporządzono w Strasburgu dnia 13 marca 2024 r.
W imieniu Parlamentu Europejskiego
Przewodnicząca
R. METSOLA
W imieniu Rady
Przewodnicząca
H. LAHBIB
(1) Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 6 lutego 2024 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) oraz decyzja Rady z dnia 26 lutego 2024 r.
(2) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/680 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez właściwe organy do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych i wykonywania kar, w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylająca decyzję ramową Rady 2008/977/WSiSW (Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 89).
(3) Decyzja Rady 2009/917/WSiSW z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie stosowania technologii informatycznej do potrzeb celnych (Dz.U. L 323 z 10.12.2009, s. 20).
(4) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 z dnia 23 października 2018 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii i swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia rozporządzenia (WE) nr 45/2001 i decyzji nr 1247/2002/WE (Dz.U. L 295 z 21.11.2018, s. 39).
(5) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/794 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol), zastępujące i uchylające decyzje Rady 2009/371/WSiSW, 2009/934/WSiSW, 2009/935/WSiSW, 2009/936/WSiSW i 2009/968/WSiSW (Dz.U. L 135 z 24.5.2016, s. 53).
(6) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1727 z dnia 14 listopada 2018 r. w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych (Eurojust) oraz zastąpienia i uchylenia decyzji Rady 2002/187/WSiSW (Dz.U. L 295 z 21.11.2018, s. 138).
(7) Rozporządzenie Rady (WE) nr 515/97 z dnia 13 marca 1997 r. w sprawie wzajemnej pomocy między organami administracyjnymi państw członkowskich i współpracy między państwami członkowskimi a Komisją w celu zapewnienia prawidłowego stosowania przepisów prawa celnego i rolnego (Dz.U. L 82 z 22.3.1997, s. 1).