(1)

Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/1119 (europejskie prawo o klimacie) Komisja jest zobowiązana do oceny spójności krajowych środków z celem neutralności klimatycznej i z zapewnianiem postępów w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu. Komisja dokonała oceny spójności bułgarskich krajowych środków z tymi celami (2). Poniższe zalecenia oparte są na tej ocenie. Bułgaria powinna w należyty sposób uwzględnić obecne zalecenia i podjąć w związku z nimi odpowiednie działania następcze zgodnie z europejskim prawem o klimacie.

(2)

Pomimo że unijne emisje netto gazów cieplarnianych (włączając emisje z użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa - LULUCF - lecz wyłączając emisje z transportu międzynarodowego) ogólnie wykazują stałe tendencje spadkowe, zasadniczo zgodnie ze ścieżką liniową prowadzącą do osiągnięcia unijnego celu klimatycznego na 2030 r., jakim jest redukcja emisji o -55 %, i celu neutralności klimatycznej do 2050 r., to jednak należy przyspieszyć tempo redukcji, a działania każdego z państw członkowskich mają w tym zakresie podstawowe znaczenie. Postępy w poszczególnych państwach członkowskich różnią się znacznie i należy bezzwłocznie sprostać kilku wyzwaniom sektorowym i wyeliminować słabe punkty. Rzetelne strategie długoterminowe są niezbędne, aby dokonać transformacji gospodarczej koniecznej do realizacji unijnego celu neutralności klimatycznej.

(3)

Zaktualizowane krajowe plany w dziedzinie energii i klimatu zgodnie z art. 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 (3) mają podstawowe znaczenie dla podjęcia przez poszczególne państwa członkowskie działań umożliwiających wspólne osiągnięcie celu neutralności klimatycznej i zapewnienie stałych postępów w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu zgodnie z europejskim prawem o klimacie. Jednak Bułgaria nie przedstawiła dotąd zaktualizowanego projektu ostatnio zgłoszonego zintegrowanego krajowego planu w dziedzinie energii i klimatu.

(4)

Aby zapewnić skuteczność strategii i planów przystosowania się do zmiany klimatu, należy odpowiednio określić potencjalne zagrożenia związane z tą zmianą, które mogą mieć wpływ na określony obszar lub sektor. Skuteczne przystosowanie się do zmiany klimatu wymaga jasno określonej struktury zarządzania i koordynacji przy jednoczesnym wsparciu politycznym wysokiego szczebla. Polityka przystosowania się do zmiany klimatu powinna przede wszystkim objąć obszary i sektory szczególnie narażone lub których działalność ma podstawowe znaczenie dla budowania odporności innych sektorów, lub które mają podstawowe znaczenie dla gospodarki krajowej lub zdrowia publicznego. W pierwszej kolejności należy podjąć działania mające eliminować skutki lub zagrożenia dla infrastruktury krytycznej lub systemów o długim okresie eksploatacji, lub które mogą nieodwracalnie wpłynąć na systemy, z jednoczesnym uwzględnieniem oddziaływania na rozwój społeczno-gospodarczy lub innych czynników niezwiązanych z klimatem. W celu finansowania przystosowania się do zmiany klimatu można uruchomić różne unijne instrumenty finansowania. Kwestie odporności na zmianę klimatu powinny znaleźć się na pierwszym planie przy opracowywaniu przez państwa członkowskie planów krajowych w ramach odpowiednich funduszy unijnych. Wydatki nie powinny szkodzić przystosowaniu się do zmiany klimatu: to znaczy nie powinny zwiększać podatności na zagrożenia zarówno u beneficjentów, jak i innych podmiotów.

(5)

Najbardziej podatne są te społeczności, które z dużym prawdopodobieństwem odczują skutki zmiany klimatu. Nierówne narażenie i wrażliwość poszczególnych regionów i grup społeczno-gospodarczych na skutki zmiany klimatu pogłębiają istniejące nierówności. Sprawiedliwa odporność powinna zmniejszyć nierówne obciążenie ryzykiem klimatycznym i zapewnić równość. Systemowa zdolność przystosowania się do zmiany klimatu jest kluczowym elementem pozwalającym uniknąć potencjalnych szkód lub je złagodzić, wykorzystać możliwości i radzić sobie z konsekwencjami. Postępy w zakresie zdolności przystosowawczych są potrzebne na wszystkich poziomach sprawowania rządów oraz w sektorze publicznym i prywatnym. Wiele interwencji w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu ma początek na szczeblu lokalnym i regionalnym. Władze lokalne odgrywają zasadniczą rolę we wspieraniu zaangażowania społeczeństwa i działań lokalnych. Nawet jeżeli zagrożenie związane z klimatem dotyczy terytorium tylko jednego państwa członkowskiego, może ono wywołać kaskadowe skutki transgraniczne wymagające budowania sprawiedliwej odporności. Przygotowanie i wdrożenie polityki przystosowania się do zmiany klimatu na szczeblu niższym niż krajowy jest niezwykle istotne.