(1)

4 grudnia 2023 r. do Komisji wpłynął wniosek o rejestrację europejskiej inicjatywy obywatelskiej zatytułowanej „Europejska inicjatywa obywatelska w obronie rolnictwa i gospodarki wiejskiej w Europie”.

(2)

Organizatorzy tej inicjatywy pogrupowali jej założenia według trzech głównych celów. W ramach pierwszego z nich - „Integralne ramy prawne ochrony europejskiego rolnictwa i gospodarki wiejskiej” - apelują oni o „nowe, ochronne ramy legislacyjne” obejmujące: „priorytetowe wykorzystanie gruntów rolnych do produkcji żywności”; zagwarantowanie „suwerenności żywnościowej i bezpieczeństwa żywnościowego”; „rozwiązanie problemów związanych z łańcuchem żywnościowym i wysokimi cenami” oraz zapewnienie „rolnikom i społecznościom wiejskim dostępu do infrastruktury i transportu, finansowania, cyfryzacji, pracy, przedsiębiorczości i edukacji”. W ramach drugiego celu - „Poprawa gospodarki wodnej w celu wspierania bezpieczeństwa żywnościowego oraz opracowanie europejskiego planu hydrologicznego” - organizatorzy wzywają do utworzenia „europejskiego planu hydrologicznego gwarantującego dostawę i dystrybucję wody na wszystkich terytoriach Unii”. W ramach trzeciego celu - „Ustanowienie Europejskiej Agencji ds. Rolnictwa i Gospodarki Wiejskiej” - organizatorzy apelują o utworzenie „stałego organu europejskiego” w formie „agencji UE lub komitetu konsultacyjnego działającego na wysokim szczeblu, które monitorowałyby i obserwowałyby ochronę rolnictwa i gospodarki wiejskiej w procesie decyzyjnym UE”.

(3)

W załączniku do inicjatywy przedstawiono dalsze szczegóły dotyczące jej przedmiotu, celów i kontekstu. W odniesieniu do pierwszego celu stwierdzono w nim, że „w europejskiej polityce brak jest zrównoważonej i długoterminowej strategii dla europejskich rolników” oraz że produkcja rolna i grunty wiejskie „cierpią z powodu spekulacji […] zmuszającej rolników do zastępowania gruntów rolnych innymi gałęziami przemysłu, które nie służą zapewnianiu bezpieczeństwa żywnościowego”. W kontekście drugiego celu inicjatywy w załączniku wyjaśniono, że „zdrowe i bogate woda i gleba są kluczowe dla gospodarki wiejskiej”, i uznano, że dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (2)„nie przyniosła rezultatu w postaci zobowiązania państw członkowskich do inwestowania w czyste rzeki, jeziora, estuaria, wody przybrzeżne i wody gruntowe”. W odniesieniu do trzeciego celu inicjatywy w załączniku stwierdzono, że utworzenie „stałego organu europejskiego” działającego „jako organ doradczy mający prawo do wyrażania opinii w sprawach politycznych i legislacyjnych mających wpływ na rolnictwo i gospodarkę wiejską” zapewniłoby „poszanowanie praw i interesów rolnictwa i gospodarki wiejskiej” w procesach decyzyjnych Unii.

(4)

W ramach wniosku o rejestrację grupa organizatorów przedłożyła również dodatkowy dokument zawierający analizę proponowanych działań.

(5)

W odniesieniu do pierwszego i trzeciego celu inicjatywy Komisja mogłaby przyjąć wniosek dotyczący „integralnych ram prawnych ochrony europejskiego rolnictwa i gospodarki wiejskiej” oraz „ustanowienia Europejskiej Agencji ds. Rolnictwa i Gospodarki Wiejskiej” na podstawie art. 43 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) dotyczącego wspólnej polityki rolnej.

(6)

W odniesieniu do drugiego celu inicjatywy, wzywającego do poprawy „gospodarki wodnej w celu wspierania bezpieczeństwa żywnościowego” oraz do opracowania „europejskiego planu hydrologicznego gwarantującego dostawę i dystrybucję wody na wszystkich terytoriach Unii”, Komisja jest uprawniona do przedstawiania wniosków dotyczących aktów prawnych na podstawie art. 192 TFUE w zakresie, w jakim wnioski te można uznać za przyczyniające się do osiągnięcia celów polityki Unii w dziedzinie środowiska określonych w art. 191 TFUE.

(7)

Z powyższych względów Komisja uważa, że żadna z części inicjatywy nie wykracza w sposób oczywisty poza kompetencje Komisji do przedłożenia wniosku dotyczącego aktu prawnego Unii w celu wprowadzenia w życie Traktatów.

(8)

Konkluzja ta nie ma wpływu na ocenę, czy w tym przypadku spełnione są konkretne warunki merytoryczne wymagane do podjęcia działań przez Komisję, w tym zgodność z zasadami proporcjonalności i pomocniczości oraz z prawami podstawowymi.

(9)

Grupa organizatorów przedstawiła odpowiednie dowody na to, że inicjatywa spełnia wymogi określone w art. 5 ust. 1 i 2 rozporządzenia (UE) 2019/788, i wskazała osoby wyznaczone do kontaktów zgodnie z art. 5 ust. 3 akapit pierwszy tego rozporządzenia.

(10)

Inicjatywa nie jest oczywistym nadużyciem i nie jest w sposób wyraźny niepoważna lub dokuczliwa, nie jest też w sposób oczywisty sprzeczna z wartościami Unii określonymi w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej ani z prawami zapisanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej.

(11)

Należy zatem zarejestrować inicjatywę zatytułowaną „Europejska inicjatywa obywatelska w obronie rolnictwa i gospodarki wiejskiej w Europie”.

(12)

Konkluzja, że warunki rejestracji określone w art. 6 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2019/788 są spełnione, nie oznacza, że Komisja w jakikolwiek sposób potwierdza poprawność treści inicjatywy pod względem merytorycznym, za co wyłączną odpowiedzialność ponosi grupa organizatorów inicjatywy. Treść inicjatywy wyraża jedynie poglądy grupy organizatorów i w żaden sposób nie może być rozumiana jako odzwierciedlenie poglądów Komisji,