(1)

Finansowanie publiczne spełniające kryteria określone w art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej stanowi pomoc państwa i wymaga zgłoszenia go Komisji zgodnie z art. 108 ust. 3 Traktatu. Na mocy art. 109 Traktatu Rada może jednak określić kategorie pomocy, które są zwolnione z tego obowiązku zgłoszenia. Zgodnie z art. 108 ust. 4 Traktatu Komisja może przyjąć rozporządzenia dotyczące tych kategorii pomocy państwa. Rozporządzeniem (UE) 2015/1588 Rada zdecydowała, zgodnie z art. 109 Traktatu, że pomoc de minimis (tj. pomoc przyznana temu samemu przedsiębiorstwu w konkretnym okresie, która nie przekracza pewnej określonej kwoty) może stanowić jedną z takich kategorii. Na tej podstawie uznaje się, że pomoc de minimis nie spełnia wszystkich kryteriów określonych w art. 107 ust. 1 Traktatu i w związku z tym nie podlega procedurze zgłoszenia.

(2)

Komisja w licznych decyzjach wyjaśniała pojęcie pomocy w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu. Komisja określiła również swoją strategię dotyczącą pułapu pomocy de minimis, poniżej którego można uznać, że art. 107 ust. 1 Traktatu nie ma zastosowania.

(3)

Jak wynika z doświadczeń Komisji w stosowaniu zasad pomocy państwa na rzecz przedsiębiorstw wykonujących usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym w rozumieniu art. 106 ust. 2 Traktatu, pułap, poniżej którego korzyści przypadające w udziale takim przedsiębiorstwom można uznać za niemające wpływu na handel między państwami członkowskimi oraz za niezakłócające lub niegrożące zakłóceniem konkurencji, może w niektórych przypadkach różnić się od ogólnego pułapu de minimis określonego w rozporządzeniu Komisji (UE) 2023/2831 (2). Przynajmniej niektóre z tych korzyści mogą bowiem stanowić rekompensatę za dodatkowe koszty związane z wykonywaniem usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym. Co więcej, wiele działań, które kwalifikują się jako usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym, ma ograniczony zasięg terytorialny. Zgodnie z art. 2 ust. 2 rozporządzenia Komisji (UE) nr 360/2012 (3) pomoc przyznawana przedsiębiorstwom wykonującym usługę świadczoną w ogólnym interesie gospodarczym nie wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi ani nie zakłóca bądź nie grozi zakłóceniem konkurencji, jeżeli całkowita wartość pomocy otrzymanej na wykonywanie usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym nie przekracza 500 000 EUR w okresie 3 lat podatkowych.

(4)

W świetle doświadczeń zdobytych podczas stosowania rozporządzenia (UE) nr 360/2012 należy dostosować zasady de minimis w odniesieniu do pomocy na rzecz usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym, aby odzwierciedlić niektóre dostosowania wprowadzone w ogólnym rozporządzeniu (UE) 2023/2831 w sprawie pomocy de minimis, co pozwoli zachować spójność, a jednocześnie uwzględnić cechy szczególne usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym.

(5)

Należy także zwiększyć do 750 000 EUR pułap pomocy de minimis przeznaczonej na usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym, którą jedno przedsiębiorstwo może otrzymać od jednego państwa członkowskiego w okresie 3 lat. Pułap ten odzwierciedla inflację, która miała miejsce od czasu wejścia w życie rozporządzenia (UE) nr 360/2012, oraz zakładany rozwój sytuacji w okresie obowiązywania niniejszego rozporządzenia. Pułap ten jest niezbędny, aby każdy środek wchodzący w zakres niniejszego rozporządzenia można było uznać za niewywierający wpływu na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi, niezakłócający konkurencji i niegrożący jej zakłóceniem.

(6)

Należy uwzględnić pomoc państwa przyznaną przez państwo członkowskie, nawet jeśli jest ona finansowana w całości lub w części ze środków Unii pod kontrolą tego państwa członkowskiego. Należy uniemożliwić podział środków pomocy, których wartość przekracza pułap pomocy de minimis, na mniejsze części po to, aby części te mieściły się w zakresie niniejszego rozporządzenia.

(7)

Do celów reguł konkurencji określonych w Traktacie przedsiębiorstwem jest każda jednostka, czy to osoba fizyczna czy osoba prawna, wykonująca działalność gospodarczą niezależnie od jej formy prawnej i sposobu finansowania (4). Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wyjaśnił, że „podmiot, który, posiadając udziały kontrolne w spółce, skutecznie wykonuje tę kontrolę poprzez bezpośrednie lub pośrednie wywieranie wpływu na zarządzanie nią”, należy uznać za uczestniczący w działalności gospodarczej tej spółki. W związku z tym sam podmiot należy uznać za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu (5). Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że wszystkie podmioty, które są kontrolowane (prawnie lub de facto) przez ten sam podmiot, należy traktować jako jedno przedsiębiorstwo (6).

(8)

Aby zagwarantować pewność prawa i ograniczyć obciążenie administracyjne, niniejsze rozporządzenie powinno zawierać jasny i wyczerpujący wykaz kryteriów określających, w jakich okolicznościach co najmniej dwie jednostki gospodarcze w tym samym państwie członkowskim powinny być uznane za jedno przedsiębiorstwo. Spośród utrwalonych kryteriów służących określeniu „powiązanych jednostek gospodarczych” w definicji małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) zawartej w zaleceniu Komisji 2003/361/WE (7) i w załączniku I do rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 (8) Komisja wybrała te kryteria, które są właściwe do celów niniejszego rozporządzenia. Biorąc pod uwagę zakres niniejszego rozporządzenia, kryteria te powinny mieć zastosowanie zarówno do MŚP, jak i dużych przedsiębiorstw, oraz powinny zapewniać, aby grupa powiązanych jednostek gospodarczych była traktowana jako jedno przedsiębiorstwo do celów stosowania zasady de minimis. Jak jednak uznano w art. 14 Traktatu, usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym zajmują szczególne miejsce we wspólnych wartościach Unii i odgrywają szczególną rolę we wspieraniu spójności społecznej i terytorialnej. Usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym powinny w możliwie jak największym zakresie zaspokajać potrzeby użytkowników, a państwa członkowskie powinny być w stanie zaspakajać te potrzeby w najbardziej odpowiedni sposób, z uwzględnieniem specyfiki każdego państwa członkowskiego, w szczególności w odniesieniu do świadczenia usług społecznych. Z tego powodu przedsiębiorstwa, które wykonują usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym i których nie łączą żadne stosunki z wyjątkiem faktu, że każde z nich jest bezpośrednio powiązane z tym samym organem publicznym lub tymi samymi organami publicznymi, lub z tym samym podmiotem nienastawionym na zysk lub tymi samymi podmiotami nienastawionymi na zysk, nie powinny być traktowane jako powiązane ze sobą. Uwzględnić należy w związku z tym szczególną sytuację jednostek gospodarczych, które są kontrolowane przez ten sam organ publiczny lub te same organy publiczne, lub ten sam podmiot nienastawiony na zysk lub te same podmioty nienastawione na zysk, w którym lub w których jednostki gospodarcze mogą posiadać niezależne uprawnienia decyzyjne.

(9)

Niniejsze rozporządzenie powinno stosować się wyłącznie do pomocy przyznanej na wykonywanie usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym. Przedsiębiorstwu korzystającemu z pomocy należy zatem powierzyć na piśmie lub w formie elektronicznej wykonywanie usługi świadczonej w ogólnym interesie gospodarczym, na którą przyznawana jest pomoc. Chociaż w takim piśmie należy poinformować przedsiębiorstwo o usłudze świadczonej w ogólnym interesie gospodarczym, na którą przyznawana jest pomoc, nie jest konieczne podawanie wszystkich szczegółowych informacji określonych w art. 4 decyzji Komisji 2012/21/UE (9).

(10)

Ze względu na szczególne zasady, które stosuje się w sektorach produkcji podstawowej, przede wszystkim produkcji podstawowej produktów rolnych i produkcji podstawowej produktów rybołówstwa i akwakultury, oraz ze względu na fakt, że przedsiębiorstwom w tych sektorach rzadko powierza się usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym, a także uwzględniając ryzyko, że kwoty pomocy poniżej pułapu określonego w niniejszym rozporządzeniu mogłyby mimo wszystko spełniać kryteria określone w art. 107 ust. 1 Traktatu, niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do tych sektorów.

(11)

Biorąc pod uwagę podobieństwa między przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu produktów rolnych oraz produktów innych niż rolne, niniejsze rozporządzenie powinno stosować się do przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych, jeśli spełnione są określone warunki. Za przetwarzanie lub wprowadzanie do obrotu nie można w tym względzie uznać czynności wykonywanych w gospodarstwach jako niezbędny element przygotowania produktu do pierwszej sprzedaży (np. takich jak zbiór, koszenie czy młócka zbóż, lub pakowanie jaj), ani też pierwszej sprzedaży na rzecz podmiotów zajmujących się odsprzedażą lub przetwórstwem. Niniejsze rozporządzenie nie powinno być zatem stosowane w odniesieniu do tych czynności.

(12)

Jednocześnie, biorąc pod uwagę specyfikę działalności w zakresie przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rybołówstwa i akwakultury oraz podobieństwo między tą działalnością i innymi rodzajami działalności związanej z przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu, niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do przedsiębiorstw zajmujących się przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu produktów rybołówstwa i akwakultury, o ile spełnione są określone warunki. Za przetwarzanie lub wprowadzanie do obrotu nie można w tym względzie uznać ani czynności wykonywanych w gospodarstwach ani na pokładzie niezbędnych do przygotowania produktów zwierzęcych lub roślinnych do pierwszej sprzedaży, w tym cięcia, filetowania lub zamrażania, ani do pierwszej sprzedaży odsprzedawcom lub przetwórcom, a zatem niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do tego rodzaju działalności.

(13)

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że z dniem przyjęcia przez Unię aktów prawnych w celu ustanowienia wspólnej organizacji rynku w danym sektorze rolnictwa państwa członkowskie mają obowiązek powstrzymania się od wszelkich działań mogących zaszkodzić takiej organizacji lub wprowadzić od niej wyjątki (10). W związku z tym niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do pomocy, której kwoty ustalono na podstawie ceny lub ilości produktów nabytych lub wprowadzonych do obrotu w sektorze rolnictwa. Nie powinno ono mieć zastosowania również do pomocy związanej z obowiązkiem dzielenia się środkami pomocy z producentami produktów pierwotnych. Zasady te mają również zastosowanie do sektora rybołówstwa i akwakultury.

(14)

Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do pomocy wywozowej ani pomocy uwarunkowanej pierwszeństwem korzystania z krajowych towarów lub usług w stosunku do towarów lub usług pochodzących z przywozu. Nie powinno ono mieć zastosowania zwłaszcza do pomocy finansującej tworzenie i prowadzenie sieci dystrybucji w innych państwach członkowskich lub państwach trzecich. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że rozporządzenie Komisji (WE) nr 1998/2006 (11)„nie wyłącza każdej pomocy, która mogłaby mieć wpływ na wywóz, ale jedynie tę, która ma bezpośrednio na celu, przez samą formę, jaką przyjmuje, wspieranie sprzedaży w innym państwie” oraz że „pomoc inwestycyjna, pod warunkiem że nie jest ona w takiej lub w innej formie określona, co do zasady, jak i co do kwoty, ilością wywożonych produktów, nie zalicza się do »pomocy na działalność związaną z wywozem« w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. d) rozporządzenia (WE) nr 1998/2006, a zatem nie wchodzi w zakres stosowania tego przepisu, mimo że w ten sposób wspierane inwestycje umożliwiają opracowywanie produktów przeznaczonych na wywóz” (12). Pomocy wywozowej nie stanowi zasadniczo pomoc na pokrycie kosztów uczestnictwa w targach handlowych bądź pomoc na pokrycie kosztów badań lub usług doradczych potrzebnych do wprowadzenia nowego lub istniejącego już produktu na nowy rynek w innym państwie członkowskim lub w państwie trzecim.

(15)

Okres 3 lat brany pod uwagę do celów niniejszego rozporządzenia należy oceniać w sposób ciągły. Dla każdego przypadku przyznania nowej pomocy de minimis należy uwzględnić całkowitą kwotę pomocy de minimis przyznaną w ciągu minionych 3 lat.

(16)

Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi działalność w jednym z sektorów wyłączonych z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia i jednocześnie prowadzi działalność w innych sektorach lub obszarach działalności, niniejsze rozporządzenie powinno stosować się do działalności w tych innych sektorach lub obszarach działalności, pod warunkiem że dane państwo członkowskie zapewni za pomocą odpowiednich środków, takich jak rozdzielenie działalności lub oddzielenie rachunkowości, aby działalność w wyłączonych sektorach nie była objęta pomocą de minimis. Ta sama zasada powinna mieć zastosowanie w przypadku przedsiębiorstwa prowadzącego działalność w sektorach, w których stosuje się niższe pułapy pomocy de minimis. Jeżeli przedsiębiorstwo nie ma możliwości zagwarantowania, aby działalność w sektorach, w odniesieniu do których stosuje się niższe pułapy pomocy de minimis, była objęta pomocą de minimis wyłącznie do wysokości tych obniżonych pułapów, do całej działalności przedsiębiorstwa należy stosować najniższy pułap.

(17)

Należy ustanowić przepisy uniemożliwiające obejście maksymalnych poziomów intensywności pomocy określonych w odpowiednich rozporządzeniach lub decyzjach Komisji dotyczących pomocy państwa. Należy również ustanowić jasne przepisy dotyczące kumulacji.

(18)

W niniejszym rozporządzeniu nie wyklucza się sytuacji, w której środka można nie uznać za pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu na podstawie innych przesłanek niż te wymienione w niniejszym rozporządzeniu, na przykład gdy środek spełnia warunki testu prywatnego inwestora lub nie wiąże się z przekazaniem zasobów państwowych. Pomocy państwa nie stanowi w szczególności finansowanie unijne zarządzane centralnie przez Komisję, które nie jest bezpośrednio ani pośrednio kontrolowane przez państwo członkowskie, i nie należy brać go pod uwagę przy ustalaniu, czy przekroczono pułap określony w niniejszym rozporządzeniu.

(19)

Niniejsze rozporządzenie nie obejmuje wszystkich sytuacji, w których środek może nie wywierać żadnego wpływu na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi, nie zakłócać konkurencji ani nie grozić jej zakłóceniem. Mogą wystąpić sytuacje, w których beneficjent realizuje dostawy towarów lub usług na ograniczonym obszarze (np. w regionie wyspiarskim lub regionie najbardziej oddalonym) w obrębie danego państwa członkowskiego i nie jest prawdopodobne, aby mógł przyciągnąć klientów z innego państwa członkowskiego, oraz nie można przewidzieć, że środek wpłynąłby na warunki transgranicznych inwestycji lub funkcjonowania zakładów w sposób większy niż marginalny. Takie środki należy oceniać w zależności od konkretnej sytuacji.

(20)

Niniejsze rozporządzenie nie powinno wpływać na stosowanie rozporządzenia (UE) 2023/2831 do przedsiębiorstw wykonujących usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym. W odniesieniu do pomocy przyznanej na wykonywanie usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym państwa członkowskie powinny móc powoływać się na niniejsze rozporządzenie lub na rozporządzenie (UE) 2023/2831.

(21)

Trybunał Sprawiedliwości w wyroku (13) w sprawie Altmark określił szereg warunków, które muszą być spełnione, aby rekompensata z tytułu wykonywania usługi świadczonej w ogólnym interesie gospodarczym nie stanowiła pomocy państwa. Warunki te mają zagwarantować, że rekompensata ograniczona do kosztów netto ponoszonych przez rentowne przedsiębiorstwa w związku z wykonywaniem usługi świadczonej w ogólnym interesie gospodarczym nie stanowi pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu. W przypadku niespełnienia tych warunków rekompensata stanowi pomoc państwa, którą można uznać za zgodną z prawem na podstawie obowiązujących przepisów unijnych. Aby uniknąć stosowania niniejszego rozporządzenia w celu obejścia warunków określonych w wyroku w sprawie Altmark oraz aby pomoc de minimis przyznawana na podstawie niniejszego rozporządzenia nie wpływała na wymianę handlową przez łączenie tej pomocy z innymi rekompensatami z tytułu wykonywania tej samej usługi w ogólnym interesie gospodarczym, pomocy de minimis przyznawanej na podstawie niniejszego rozporządzenia nie należy łączyć z żadnym rodzajem rekompensaty z tytułu tej samej usługi niezależnie od tego, czy stanowi pomoc państwa na podstawie wyroku w sprawie Altmark czy pomoc państwa zgodną z prawem na mocy decyzji 2012/21/UE lub komunikatu Komisji - Zasady ramowe Unii Europejskiej dotyczące pomocy państwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych (14).

(22)

W trosce o przejrzystość, równe traktowanie i możliwość skutecznego monitorowania niniejsze rozporządzenie powinno stosować się jedynie do pomocy de minimis, w przypadku której możliwe jest obliczenie dokładnego ekwiwalentu dotacji brutto ex ante bez konieczności przeprowadzania oceny ryzyka („przejrzysta pomoc de minimis”). Takie dokładne obliczenie jest przykładowo możliwe w odniesieniu do dotacji, dopłat do oprocentowania, ograniczonych zwolnień podatkowych lub innych instrumentów, które przewidują maksymalny poziom gwarantujący nieprzekroczenie odpowiedniego pułapu. Określenie maksymalnego poziomu oznacza, że jeżeli dokładna wartość pomocy nie jest znana, państwo członkowskie musi przyjąć, że kwota ta jest równa maksymalnemu poziomowi pomocy, aby zagwarantować, że kilka środków pomocy łącznie nie przekroczy pułapu ustanowionego w niniejszym rozporządzeniu, oraz zastosować zasady dotyczące kumulacji pomocy.

(23)

W trosce o przejrzystość, równe traktowanie oraz prawidłowe stosowanie pułapu pomocy de minimis wszystkie państwa członkowskie powinny stosować tę samą metodę obliczeń w przypadku obliczeń całkowitej kwoty przyznanej pomocy. Aby ułatwić obliczenia, kwoty pomocy przyznanej w formie innej niż dotacje pieniężne należy przeliczyć na ekwiwalent dotacji brutto. Przy obliczaniu ekwiwalentu dotacji brutto dla przejrzystych rodzajów pomocy innych niż dotacje oraz pomocy wypłacanej w kilku transzach należy stosować rynkowe stopy procentowe obowiązujące w chwili przyznania takiej pomocy. Aby ułatwić jednolite, przejrzyste i proste stosowanie zasad pomocy państwa, stopami rynkowymi stosowanymi do celów niniejszego rozporządzenia powinny być stopy referencyjne określone zgodnie z komunikatem Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych (15).

(24)

Pomoc w formie pożyczek, w tym pomoc de minimis na finansowanie ryzyka przyjmującą postać pożyczek, należy uznać za przejrzystą pomoc de minimis, jeżeli ekwiwalent dotacji brutto obliczono na podstawie rynkowych stóp procentowych obowiązujących w chwili przyznania takiej pomocy. W celu uproszczenia obsługi niewielkich krótkoterminowych pożyczek konieczne jest ustanowienie jasnej, łatwej do zastosowania zasady uwzględniającej zarówno kwotę pożyczki, jak i jej termin. Pożyczki objęte zabezpieczeniem pokrywającym co najmniej 50 % ich wartości i nieprzekraczające albo kwoty 3 750 000 EUR przez okres 5 lat, albo kwoty 1 875 000 EUR przez okres 10 lat można uznać za posiadające ekwiwalent dotacji brutto nieprzekraczający pułapu pomocy de minimis. Powyższe wynika z doświadczenia Komisji oraz odzwierciedla poziom inflacji od czasu wejścia w życie rozporządzenia (UE) nr 360/2012 i prognozowane zmiany inflacji w okresie obowiązywania niniejszego rozporządzenia. Biorąc pod uwagę trudności w określeniu ekwiwalentu dotacji brutto pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom, które mogą nie być w stanie spłacić pożyczki (na przykład dlatego, że przedsiębiorstwo to podlega zbiorowemu postępowaniu upadłościowemu lub spełnia przewidziane w prawie krajowym kryteria objęcia go zbiorowym postępowaniem upadłościowym na wniosek wierzycieli), zasada ta nie powinna mieć zastosowania do takich przedsiębiorstw.

(25)

Pomocy w formie dokapitalizowania nie należy uznawać za przejrzystą pomoc de minimis, chyba że całkowita wartość dokapitalizowania ze środków publicznych nie przekracza pułapu de minimis. Pomocy w formie środków finansowania ryzyka przyjmujących postać inwestycji kapitałowych i quasi-kapitałowych, o której mowa w wytycznych dotyczących finansowania ryzyka (16), nie należy uznawać za przejrzystą pomoc de minimis, chyba że kapitał dostarczany w ramach danego środka nie przekracza pułapu pomocy de minimis.

(26)

Pomoc polegającą na udzieleniu gwarancji, w tym pomoc de minimis na finansowanie ryzyka przyjmującą postać gwarancji, należy uznać za przejrzystą, jeżeli ekwiwalent dotacji brutto obliczono na podstawie bezpiecznych stawek określonych w obwieszczeniu Komisji w odniesieniu do rodzaju przedsiębiorstwa objętego pomocą (17). W niniejszym rozporządzeniu należy określić jasne zasady uwzględniające zarówno kwotę pożyczki bazowej, jak i okres obowiązywania gwarancji. Określenie jasnych zasad powinno pomóc w uproszczeniu obsługi gwarancji krótkoterminowych zabezpieczających do 80 % stosunkowo niewielkich pożyczek w przypadkach, gdy straty są ponoszone proporcjonalnie i w ten sam sposób przez pożyczkodawcę i gwaranta, a odzyskane kwoty netto generowane w wyniku spłaty długu z gwarancji udzielonych przez pożyczkobiorcę obniżają proporcjonalnie straty poniesione przez pożyczkodawcę i gwaranta. Zasady te nie powinny być stosowane w odniesieniu do gwarancji na transakcje bazowe niestanowiące pożyczki, np. gwarancji na transakcje kapitałowe. W oparciu o doświadczenie Komisji oraz poziom inflacji od czasu wejścia w życie rozporządzenia (UE) nr 360/2012 i prognozowane zmiany inflacji w okresie obowiązywania niniejszego rozporządzenia, w przypadku gwarancji należy uznać, że ekwiwalent dotacji brutto nie przekracza pułapu pomocy de minimis, jeżeli (i) gwarancja nie przekracza 80 % wartości pożyczki bazowej, (ii) kwota objęta gwarancją nie przekracza 5 625 000 EUR oraz (iii) okres obowiązywania gwarancji nie przekracza 5 lat. To samo ma zastosowanie, jeżeli (i) gwarancja nie przekracza 80 % wartości pożyczki bazowej, (ii) kwota objęta gwarancją nie przekracza 2 813 036 EUR oraz (iii) okres obowiązywania gwarancji nie przekracza 10 lat.

(27)

Państwa członkowskie mogą ponadto stosować do obliczania ekwiwalentu dotacji brutto gwarancji metodę, która została zgłoszona Komisji na podstawie innego rozporządzenia Komisji w obszarze pomocy państwa obowiązującego w danym okresie i zatwierdzona przez Komisję jako zgodna z zawiadomieniem w sprawie gwarancji (18) lub dowolnym aktem zastępującym to zawiadomienie. Państwa członkowskie mogą to zrobić wyłącznie, jeśli zatwierdzona metoda jednoznacznie odnosi się do danego rodzaju gwarancji i rodzaju transakcji bazowej w ramach stosowania niniejszego rozporządzenia.

(28)

Po zgłoszeniu danego środka pomocy przez państwo członkowskie Komisja powinna zbadać, czy środek ten, który nie jest dotacją, pożyczką, gwarancją, zastrzykiem kapitałowym lub środkiem finansowania ryzyka w formie inwestycji kapitałowej lub quasi-kapitałowej, ani ograniczonymi do pewnego maksymalnego poziomu zwolnieniami podatkowymi lub innymi instrumentami przewidującymi taki maksymalny poziom, prowadzi do powstania ekwiwalentu dotacji brutto o wartości nieprzekraczającej pułapu pomocy de minimis, przez co mógłby zostać objęty zakresem niniejszego rozporządzenia.

(29)

Komisja ma obowiązek czuwać nad przestrzeganiem zasad pomocy państwa i zasady lojalnej współpracy określonej w art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej. Państwa członkowskie powinny ułatwiać wypełnianie tego obowiązku za pomocą narzędzi niezbędnych do zapewnienia, aby całkowita kwota pomocy de minimis przyznanej jednemu przedsiębiorstwu na świadczenie usług w ogólnym interesie gospodarczym zgodnie z zasadą de minimis nie przekraczała ogólnego dopuszczalnego pułapu. Państwa członkowskie powinny monitorować udzieloną pomoc, aby zapewnić nieprzekraczanie pułapu określonego w niniejszym rozporządzeniu oraz przestrzeganie zasad dotyczących kumulacji pomocy. Aby wywiązać się z tego obowiązku, państwa członkowskie powinny udostępniać pełne informacje na temat przyznanej pomocy de minimis w centralnym rejestrze na poziomie krajowym lub unijnym najpóźniej od 1 stycznia 2026 r. oraz upewnić się, że udzielenie nowej pomocy nie spowoduje przekroczenia pułapu określonego w niniejszym rozporządzeniu. Centralny rejestr pomoże zmniejszyć obciążenie administracyjne dla przedsiębiorstw. Na mocy niniejszego rozporządzenia nie będą one już zobowiązane do monitorowania i deklarowania jakiejkolwiek innej otrzymanej pomocy de minimis, od momentu gdy centralny rejestr będzie zawierał dane z 3 lat. Do celów niniejszego rozporządzenia kontrola przestrzegania pułapu określonego w niniejszym rozporządzeniu opiera się zasadniczo na informacjach zawartych w centralnym rejestrze.

(30)

Każde państwo członkowskie może utworzyć centralny rejestr krajowy. Działające już centralne rejestry krajowe spełniające wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu mogą być nadal wykorzystywane. Komisja utworzy centralny rejestr na poziomie unijnym, z którego państwa członkowskie będą mogły korzystać od 1 stycznia 2026 r.

(31)

Biorąc pod uwagę, że obciążenie administracyjne i bariery regulacyjne są problemem dla większości MŚP oraz że Komisja zamierza ograniczyć obciążenia wynikające z wymogów sprawozdawczych o 25 % (19), każdy centralny rejestr powinien zostać utworzony w taki sposób, aby ograniczyć obciążenie administracyjne. Podczas tworzenia i korzystania z centralnego rejestru na poziomie unijnym i krajowym można wykorzystać dobre praktyki administracyjne, jak np. praktyki określone w rozporządzeniu w sprawie jednolitego portalu cyfrowego (20).

(32)

Celem zasad przejrzystości jest zapewnienie lepszego przestrzegania przepisów, większej odpowiedzialności i wzajemnej oceny, a w efekcie - efektywniejszych wydatków publicznych. Publikacja nazwy beneficjenta pomocy w centralnym rejestrze służy uzasadnionemu interesowi w zakresie przejrzystości przez informowanie opinii publicznej o wykorzystaniu funduszy państw członkowskich. Nie narusza to w nieuzasadniony sposób prawa beneficjentów do ochrony ich danych osobowych, o ile publikacja w centralnym rejestrze danych osobowych jest zgodna z przepisami Unii dotyczącymi ochrony danych (21). Państwa członkowskie powinny mieć możliwość pseudonimizacji konkretnych wpisów, jeżeli będzie to konieczne do zapewnienia zgodności z unijnymi przepisami o ochronie danych.

(33)

W niniejszym rozporządzeniu należy określić szereg warunków, zgodnie z którymi każdy środek wchodzący w zakres niniejszego rozporządzenia można uznać za niewywierający wpływu na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi, niezakłócający konkurencji i niegrożący jej zakłóceniem. W tym celu niniejsze rozporządzenie powinno mieć również zastosowanie do pomocy przyznanej przed jego wejściem w życie, jeżeli spełnione są wszystkie określone w nim warunki. Podobnie wsparcie zgodne z kryteriami rozporządzenia (UE) nr 360/2012 przyznane między 29 kwietnia 2012 r. a 31 grudnia 2023 r. powinno być uznawane za zwolnione z wymogu zgłoszenia przewidzianego w art. 108 ust. 3 Traktatu.

(34)

Uwzględniając konieczność systematycznego dokonywania przeglądu jej polityki w zakresie pomocy państwa, należy ograniczyć okres stosowania niniejszego rozporządzenia. Niniejsze rozporządzenie zastępuje rozporządzenie (UE) nr 360/2012 po jego wygaśnięciu.

(35)

W przypadku wygaśnięcia okresu stosowania niniejszego rozporządzenia bez jego przedłużenia państwa członkowskie powinny dysponować sześciomiesięcznym okresem dostosowawczym w odniesieniu do pomocy de minimis objętej niniejszym rozporządzeniem,