(1)

W dyrektywie 2001/55/WE ustanowione zostały minimalne standardy przyznawania tymczasowej ochrony w przypadku masowego napływu wysiedleńców z krajów trzecich, którzy nie mogą powrócić do kraju pochodzenia; wspiera ona również zapewnienie równowagi wysiłków państw członkowskich w związku z przyjmowaniem wysiedleńców i jego następstwami.

(2)

W dniu 4 marca 2022 r. Rada przyjęła decyzję wykonawczą (UE) 2022/382 (2) stwierdzającą istnienie masowego napływu wysiedleńców z Ukrainy w rozumieniu art. 5 dyrektywy 2001/55/WE i skutkującą wprowadzeniem tymczasowej ochrony.

(3)

Zgodnie z dyrektywą 2001/55/WE tymczasowa ochrona obowiązywała najpierw przez początkowy okres jednego roku, tj. do dnia 4 marca 2023 r., a następnie została automatycznie przedłużona o dodatkowy rok do dnia 4 marca 2024 r.

(4)

Odnosząc się do uruchomienia tymczasowej ochrony, państwa członkowskie zgodziły się nie stosować art. 11 dyrektywy 2001/55/WE w stosunku do osób, które korzystają z tymczasowej ochrony w danym państwie członkowskim zgodnie z decyzją wykonawczą (UE) 2022/382 i które przemieszczają się bez zezwolenia na terytorium innego państwa członkowskiego, chyba że państwa członkowskie postanowią inaczej na zasadzie dwustronnej.

(5)

Z tymczasowej ochrony w Unii korzysta obecnie około 4,1 mln wysiedleńców. Sytuacja w Ukrainie nie pozwala na bezpieczny i trwały powrót do Ukrainy. Według szacunków Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji na dzień 25 maja 2023 r. liczba osób przesiedlonych wewnętrznie w Ukrainie sięgała 5,1 mln Ponad połowa z nich pozostawała wewnętrznie przesiedlona przez rok lub dłużej. Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców oszacował, że liczba osób wewnętrznie przesiedlonych w Ukrainie przekracza 5 mln, i podał, że pilnej pomocy humanitarnej potrzebuje ponad 17 mln osób. W czerwcu 2023 r. z uwagi na ówczesną sytuację w Ukrainie Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców podtrzymał swoje stanowisko w sprawie powrotów do Ukrainy i zwrócił się do państw, aby nie zmuszały do powrotu obywateli Ukrainy i osób mających poprzednie miejsce zwykłego pobytu w Ukrainie, w tym osób, których wniosek o udzielenie azylu został odrzucony.

(6)

Całkowita liczba rejestracji osób korzystających z tymczasowej ochrony utrzymuje się na stałym poziomie ok. 4,1 mln, a niewiele osób zgłasza powrót na stałe do Ukrainy. Co więcej, utrzymuje się ryzyko, że w przyszłości dojdzie do masowego napływu i przymusowych wysiedleń większej liczby osób uciekających z Ukrainy do Unii z powodu niestabilnej i niepewnej sytuacji w Ukrainie wynikającej z wrogich działań Rosji. Na wielu obszarach wciąż trwają zacięte walki i utrzymuje się ryzyko eskalacji konfliktu. Wszystko to w połączeniu z trudną sytuacją humanitarną w Ukrainie może doprowadzić do nagłego i dalszego wzrostu liczby osób przybywających do Unii, co może przerodzić się w masowy napływ. Jednocześnie nadal zagrożone byłoby sprawne działanie krajowych systemów azylowych, gdyby tymczasowa ochrona miała ustać i wszystkie osoby w tym samym momencie wystąpiłyby o ochronę międzynarodową.

(7)

Duża liczba wysiedleńców w Unii, którzy korzystają z tymczasowej ochrony, najprawdopodobniej nie ulegnie zmniejszeniu, dopóki trwa wojna przeciwko Ukrainie. Z tego powodu konieczne jest przedłużenie tymczasowej ochrony, aby uregulować sytuację osób, które obecnie korzystają z takiej ochrony w Unii lub będą jej potrzebować począwszy od dnia 4 marca 2024 r. Pozwoli to zapewnić im natychmiastową ochronę i dostęp do zharmonizowanego zestawu praw, a równocześnie zmniejszyć do minimum formalności związane z masowym napływem osób do Unii. Przedłużenie tymczasowej ochrony pomoże również zapobiec przeciążeniu systemów azylowych państw członkowskich w związku ze znacznym wzrostem liczby wniosków o ochronę międzynarodową, które mogłyby być składane przez osoby korzystające z tymczasowej ochrony do dnia 4 marca 2024 r., gdyby do tego czasu miała ustać tymczasowa ochrona, lub przez osoby uciekające przed wojną w Ukrainie i przybywające do Unii między 4 marca 2024 r. a 4 marca 2025 r.

(8)

Z uwagi na to, że utrzymują się powody wprowadzenia tymczasowej ochrony, należy ją przedłużyć do dnia 4 marca 2025 r. wobec wysiedleńców należących do kategorii, o których mowa w decyzji wykonawczej Rady (UE) 2022/382.

(9)

Niniejsza decyzja nie narusza praw podstawowych i jest zgodna z zasadami uznanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej.

(10)

Irlandia jest związana dyrektywą 2001/55/WE, a zatem uczestniczy w przyjęciu niniejszej decyzji wykonawczej.

(11)

Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszej decyzji wykonawczej i nie jest nią związana ani jej nie stosuje,