(1)

Decyzją wykonawczą Rady (UE) 2015/1401 (2) upoważniono Włochy, by do dnia 31 grudnia 2017 r. mogły stosować wymóg, zgodnie z którym podatek od wartości dodanej (VAT) należny z tytułu dostaw dla organów publicznych musi być wpłacany przez te organy na odrębny i zablokowany rachunek bankowy administracji podatkowej (zwany dalej „szczególnym środkiem"). Szczególny środek stanowił odstępstwo od art. 206 i 226 dyrektywy 2006/112/WE w odniesieniu do przepisów dotyczących zapłaty VAT i fakturowania.

(2)

Decyzją wykonawczą Rady (UE) 2017/784 (3) upoważniono Włochy do stosowania tego szczególnego środka do dnia 30 czerwca 2020 r., a zakres stosowania szczególnego środka rozszerzono w celu uwzględnienia dostaw dla niektórych przedsiębiorstw kontrolowanych przez organy publiczne oraz dla spółek giełdowych umieszczonych w indeksie Financial Times Stock Exchange Milano Indice di Borsa („FTSE MIB"). Decyzją wykonawczą Rady (UE) 2020/1105 (4) okres obowiązywania szczególnego środka został następnie przedłużony do dnia 30 czerwca 2023 r.

(3)

Pismem, które wpłynęło do Komisji w dniu 26 września 2022 r., Włochy wystąpiły o upoważnienie do dalszego stosowania szczególnego środka do dnia 31 grudnia 2026 r. Pismem, które wpłynęło do Komisji w dniu 8 maja 2023 r., Włochy zwróciły się z wnioskiem o ograniczenie - od dnia 1 lipca 2025 r. - zakresu stosowania szczególnego środka do dostaw towarów i świadczenia usług dla organów publicznych i niektórych przedsiębiorstw kontrolowanych przez organy publiczne.

(4)

Zgodnie z art. 395 ust. 2 akapit drugi dyrektywy 2006/112/WE Komisja przekazała wniosek złożony przez Włochy pozostałym państwom członkowskim pismem z dnia 11 maja 2023 r. Pismem z dnia 12 maja 2023 r. Komisja powiadomiła Włochy, że posiada wszystkie informacje potrzebne do rozpatrzenia wniosku.

(5)

Szczególny środek należy do pakietu środków wprowadzonych przez Włochy, aby zwalczać oszustwa podatkowe i uchylanie się od opodatkowania. Ten pakiet środków, w tym obowiązkowe fakturowanie elektroniczne dopuszczony decyzją wykonawczą Rady (UE) 2018/593 (5), zastąpił inne środki kontroli i umożliwia włoskim organom podatkowym kontrolę krzyżową poszczególnych operacji zgłaszanych przez podatników i monitorowanie dokonanych przez nie płatności VAT.

(6)

Włochy uważają, że - w kontekście pakietu wdrożonych środków - obowiązek fakturowania elektronicznego skraca czas potrzebny organom podatkowym do wykrycia potencjalnego przypadku oszustwa podatkowego lub uchylania się od opodatkowania. Włochy są jednak również zdania, że w przypadku braku mechanizmu podzielonej płatności wprowadzonego szczególnym środkiem odzyskanie kwot VAT od podatników związanych z oszustwami podatkowymi lub uchylaniem się od opodatkowania może być niemożliwe po przeprowadzeniu kontroli krzyżowej, ponieważ w międzyczasie ci podatnicy mogą stać się niewypłacalni. Mechanizm podzielonej płatności, jako środek ex ante, okazał się zatem wysoce skuteczny i uzupełniający w stosunku do obowiązkowego fakturowania elektronicznego, które jest środkiem ex post.

(7)

Włochy wielokrotnie zobowiązywały się do tego, że nie będą się już ubiegać o przedłużenie okresu obowiązywania szczególnego środka po całkowitym wdrożeniu pakietu środków. Włochy uważają jednak, że ze względu na skuteczność szczególnego środka i jego synergię z innymi stosowanymi środkami, w szczególności z obowiązkowym fakturowaniem elektronicznym, okres obowiązywania szczególnego środka należy przedłużyć, aby uniknąć spowolnienia wysiłków podejmowanych w celu zmniejszenia ogólnej różnica pomiędzy oczekiwanymi dochodami z tytułu VAT a kwotą faktycznie pobieraną we Włoszech. Aby jednak wywiązać się ze swojego zobowiązania do stopniowego wycofywania szczególnego środka, Włochy zmodyfikowały swój wniosek, by wyłączyć z jego zakresu - od dnia 1 lipca 2025 r. - dostawy towarów i świadczenie usług dla spółek giełdowych umieszczonych w indeksie FTSE MIB. Ustanowienie takiego terminu umożliwi podatnikom, których dotyczy ograniczenie zakresu szczególnego środka, dokonanie odpowiednich dostosowań operacyjnych. Umożliwi to także włoskim organom podatkowym - monitorowanie skuteczności szczególnego środka i odpowiednią ocenę ewentualnych środków alternatywnych.

(8)

Jednym ze skutków szczególnego środka jest to, że dostawcy będący podatnikami nie są w stanie kompensować podatku VAT zapłaconego od kosztów podatkiem VAT otrzymanym z tytułu swoich dostaw. Tacy dostawcy mogą mieć stale nadpłacony podatek i mogą być zmuszeni do zwracania się do organów podatkowych o skuteczny zwrot tego VAT zapłaconego od kosztów. Z informacji przekazanych przez Włochy wynika, że podatnicy, którzy dokonują transakcji objętych szczególnym środkiem, są priorytetowo uprawnieni do otrzymania zwrotu odpowiedniej nadpłaty VAT w ramach limitu nadpłaty wynikającej z takich transakcji. Praktyka ta oznacza, że wnioski o zwrot związane ze szczególnym środkiem są rozpatrywane w pierwszej kolejności, przed zwrotami niepriorytetowymi, zarówno w trakcie wstępnej fazy badania, jak i na etapie dokonywania należnych płatności.

(9)

Wnioskowane o dalsze przedłużenie okresu obowiązywania upoważnienia do stosowania szczególnego środka powinno być ograniczone w czasie, aby umożliwić przeprowadzenie oceny, czy środek ten jest właściwy i skuteczny. Upoważnienie do stosowania szczególnego środka należy zatem przedłużyć do dnia 30 czerwca 2026 r. Powinno to zapewnić wystarczająco dużo czasu na ocenę skuteczności środków wprowadzonych przez Włochy w celu ograniczenia uchylania się od opodatkowania w przedmiotowych sektorach.

(10)

Aby zagwarantować niezbędne działania następcze w ramach szczególnego środka, a w szczególności aby ocenić wpływ na zwrot VAT podatnikom objętym tym szczególnym środkiem, Włochy powinny zostać zobowiązane do przedstawienia sprawozdania Komisji do września 2024 r. Sprawozdanie to powinno w szczególności uwzględniać ogólną sytuację w zakresie zwrotu VAT podatnikom, ze szczególnym uwzględnieniem średniego czasu potrzebnego na zwrot tego podatku, a także na temat skuteczności szczególnego środka i wszelkich innych środków wprowadzonych przez Włochy w celu ograniczenia uchylania się od opodatkowania w przedmiotowych sektorach. Sprawozdanie to powinno zawierać wykaz poszczególnych tych środków wraz z datą ich wejścia w życie.

(11)

Szczególny środek jest proporcjonalny do zamierzonych celów, ponieważ jest ograniczony w czasie i ograniczony do sektorów, które stwarzają istotne ryzyko w odniesieniu do uchylania się od opodatkowania. Szczególny środek nie stwarza ponadto ryzyka, że uchylanie się od opodatkowania przeniesie się do innych sektorów lub innych państw członkowskich.

(12)

Szczególny środek nie wpłynie negatywnie na ogólną kwotę wpływów z podatków pobieranych na etapie ostatecznej konsumpcji i nie będzie mieć negatywnego wpływu na zasoby własne Unii pochodzące z VAT.

(13)

Aby zapewnić osiągnięcie celów szczególnego środka, łącznie z nieprzerwanym stosowaniem szczególnego środka oraz pewności prawa w odniesieniu do okresu rozliczeniowego, należy udzielić upoważnienia do przedłużenia okresu obowiązywania szczególnego środka ze skutkiem od dnia 1 lipca 2023 r. Ponieważ Włochy wystąpiły z wnioskiem o upoważnienie do dalszego stosowania szczególnego środka w dniu 26 września 2022 r. i nadal stosowały reżim prawny ustanowiony w swoim prawie krajowym na podstawie decyzji wykonawczej (UE) 2017/784 od dnia 1 lipca 2023 r., uzasadnione oczekiwania zainteresowanych osób są należycie respektowane.

(14)

Należy zatem odpowiednio zmienić decyzję wykonawczą (UE) 2017/784,