(1)

Obecna sytuacja gospodarcza charakteryzująca się wysokimi kosztami nakładów w przypadku produkcji rolnej i wzrostem kosztów utrzymania ma znaczący negatywny wpływ na rynek wina w kilku państwach członkowskich. Globalna inflacja i wynikający z niej spadek siły nabywczej konsumentów powodują dalsze pogłębienie ogólnej tendencji spadkowej w zakresie spożycia wina w Unii. Plantatorzy winorośli napotykają zatem coraz większe problemy w związku z nadchodzącymi zbiorami, do których należą: nagromadzenie zapasów wina, ograniczona konsumpcja, straty dochodów i trudności ze sprzedażą. W tym kontekście konieczne stało się przyjęcie przez Komisję kilku wyjątkowych środków rynkowych, które pozwolą zaradzić obecnej niestabilnej sytuacji na rynku wina i zareagować w odpowiednim czasie, zanim ulegnie ona pogorszeniu. Przewidywane środki obejmują m.in. możliwość finansowania destylacji w sytuacji kryzysowej w ramach krajowych programów wsparcia w sektorze wina na zasadzie odstępstwa od przepisów art. 43 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, a także pewne dostosowania dotyczące pozostałych kwalifikujących się środków finansowanych w ramach programów zgodnie z tym artykułem.

(2)

Aby umożliwić państwom członkowskim natychmiastowe wdrożenie środków antykryzysowych, o których mowa powyżej, konieczne jest wprowadzenie na rok budżetowy 2023 odstępstwa od kilku przepisów rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2016/1150 (2) odnoszących się do realizacji krajowych programów wsparcia w sektorze wina.

(3)

Art. 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2016/1150 stanowi, że zmiany wprowadzane do stosownych programów wsparcia, o których to zmianach mowa w art. 41 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, przedkłada się najwyżej dwa razy w ciągu roku budżetowego. Pod warunkiem że obecne krajowe programy wsparcia w sektorze wina będą miały zastosowanie tylko do dnia 15 października 2023 r., jak określono w art. 5 ust. 7 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2117 (3), oraz aby umożliwić państwom członkowskim szybkie dostosowanie swoich krajowych programów wsparcia ze względów związanych z obecną niestabilną sytuacją na rynku wina, należy zezwolić im na przedkładanie zmian do programów częściej niż dwa razy w ciągu roku budżetowego, o ile zmiany te zostaną przedłożone przed dniem 15 października 2023 r. Państwa członkowskie powinny być w stanie szybko reagować na niestabilną sytuację na rynku i przedkładać zmiany do swoich programów tak wcześnie i tak często, jak uznaje się to za konieczne. Taka elastyczność umożliwiłaby państwom członkowskim optymalizację już wprowadzonych środków, zwiększenie liczby interwencji i częstsze wprowadzanie korekt z uwzględnieniem sytuacji rynkowej. Dzięki tej zwiększonej elastyczności podmiotom gospodarczym, w tym przedsiębiorstwom wchodzącym na rynek, udostępniono by więcej możliwości składania wniosków o wsparcie. W związku z tym konieczne jest odstępstwo od art. 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2016/1150, aby umożliwić w roku budżetowym 2023 wprowadzanie zmian do krajowych programów wsparcia, gdy tylko jest to konieczne.

(4)

Ponadto w związku z panującą sytuacją rynkową i w celu zmniejszenia ryzyka utrzymywania się jej po nadchodzącym winobraniu Komisja przyjmuje środki wyjątkowe m.in. w celu umożliwienia państwom członkowskim zwiększenia wykorzystania środka dotyczącego zielonych zbiorów w ramach ich programów wsparcia w sektorze wina latem tego roku. W tym celu należy zapewnić państwom członkowskim elastyczność w odniesieniu do terminów wdrożenia środka dotyczącego zielonych zbiorów. Po pierwsze należy przesunąć obowiązujący w roku budżetowym 2023 termin składania wniosków o wsparcie na rzecz zielonych zbiorów, a także termin przeprowadzenia takich operacji, które to terminy określono odpowiednio w art. 8 lit. b) i d) rozporządzenia wykonawczego (UE) 2016/1150, pod warunkiem że dana operacja zostanie zrealizowana przed normalnym czasem zbioru charakterystycznym dla odpowiedniego etapu dojrzałości Baggiolini. Powinno to zapewnić producentom dodatkowy czas na złożenie wniosku i przeprowadzenie takich operacji. Po drugie, w obliczu obecnego rozwoju sytuacji rynkowej i wynikających z tego rosnących nadwyżek wina wymóg przedstawiania przez państwa członkowskie szczegółowego uzasadnienia dla zastosowania zielonych zbiorów wydaje się nieistotny. W związku z tym należy wprowadzić odstępstwo od art. 8 lit. c) rozporządzenia wykonawczego (UE) 2016/1150 i tymczasowo zawiesić na rok budżetowy 2023 wymóg, zgodnie z którym państwa członkowskie określają przewidywaną sytuację rynkową uzasadniającą zastosowanie zielonych zbiorów w celu przywrócenia równowagi rynkowej i niedopuszczenia do kryzysu.

(5)

Ponadto w związku z elastycznością przyznaną państwom członkowskim w odniesieniu do terminów realizacji środka dotyczącego zielonych zbiorów konieczne jest wprowadzenie odstępstwa od art. 43 ust. 3 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2016/1150 w celu dostosowania przewidzianego w tym przepisie terminu przeprowadzania przez właściwe organy kontroli wykonania operacji zielonych zbiorów. W związku z tym w roku budżetowym 2023 takie kontrole powinny odbyć się do dnia 15 września 2023 r., a w każdym razie powinny zostać zakończone przed normalnym czasem zbioru (etap N Baggiolini, etap 89 BBCH).

(6)

Wobec konieczności natychmiastowego działania niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie z dniem jego opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

(7)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych,