(1)

Unia musi zapewnić skuteczną ochronę integralności i właściwego funkcjonowania swojego systemu finansowego i rynku wewnętrznego przed praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu. W związku z tym dyrektywa (UE) 2015/849 stanowi, że Komisja powinna identyfikować państwa trzecie wysokiego ryzyka, które mają strategiczne braki w swoich systemach przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, które to braki stwarzają znaczące zagrożenia dla systemu finansowego Unii.

(2)

W rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2016/1675 (2) wskazano państwa trzecie wysokiego ryzyka mające strategiczne braki.

(3)

Z uwagi na wysoki poziom integracji międzynarodowego systemu finansowego, bliskie powiązania między podmiotami gospodarczymi, znaczny wolumen transakcji transgranicznych zawieranych z podmiotami z Unii i przez podmioty z Unii, a także stopień otwarcia rynku każde zagrożenie dla międzynarodowego systemu finansowego związane z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu stanowi również zagrożenie dla systemu finansowego Unii.

(4)

Zgodnie z art. 9 ust. 4 dyrektywy (UE) 2015/849 Komisja wzięła pod uwagę najnowsze dostępne informacje, w szczególności najnowsze dokumenty Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF) znane jako „Public Statement", prowadzony przez FATF wykaz „Jurisdictions under Increased Monitoring" („Jurysdykcje objęte zwiększoną kontrolą") oraz sprawozdania Grupy ds. Przeglądu Współpracy Międzynarodowej funkcjonującej w ramach FATF dotyczące ryzyka stwarzanego przez poszczególne państwa trzecie.

(5)

Od czasu ostatnich zmian rozporządzenia delegowanego (UE) 2016/1675 FATF zaktualizowała swój wykaz „Jurisdictions under Increased Monitoring". Na posiedzeniu plenarnym w lutym 2023 r. FATF dodała Nigerię i Republikę Południowej Afryki do tego wykazu oraz usunęła z niego Kambodżę i Maroko. Biorąc pod uwagę te zmiany, Komisja przeprowadziła ocenę w celu identyfikacji państw trzecich wysokiego ryzyka zgodnie z art. 9 dyrektywy (UE) 2015/849.

(6)

W lutym 2023 r. Nigeria podjęła polityczne zobowiązanie na wysokim szczeblu do współpracy z FATF i Groupe Intergouvernemental d'Action contre le Blanchiment d'Argent en Afrique de l'Ouest (GIABA), organem regionalnym będącym odpowiednikiem FATF, w celu zwiększenia skuteczności swojego systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Od czasu przyjęcia sporządzonego dla Nigerii sprawozdania z wzajemnej oceny w sierpniu 2021 r. Nigeria poczyniła postępy w realizacji niektórych działań zaleconych w tym sprawozdaniu w celu usprawnienia swojego systemu, w tym poprzez poprawę ram prawnych w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz aktualizację oceny nieodłącznego ryzyka związanego z praniem pieniędzy/finansowaniem terroryzmu/finansowaniem proliferacji, a także usprawniła wdrażanie ukierunkowanych sankcji finansowych. Nigeria ma prowadzić prace nad wdrożeniem swojego planu działania FATF przez: 1) ukończenie oceny ryzyka rezydualnego prania pieniędzy/finansowania terroryzmu oraz aktualizację krajowej strategii w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w celu zapewnienia zgodności z innymi krajowymi strategiami dotyczącymi przestępstw źródłowych wysokiego ryzyka; 2) wzmocnienie formalnej i nieformalnej współpracy międzynarodowej stosownie do ryzyka związanego z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu; 3) poprawę opartego na analizie ryzyka nadzoru w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu nad instytucjami finansowymi oraz wyznaczonymi przedsiębiorstwami i zawodami niefinansowymi, a także usprawnienie wdrażania środków zapobiegawczych w sektorach wysokiego ryzyka; 4) zapewnienie właściwym organom terminowego dostępu do dokładnych i aktualnych informacji o beneficjentach rzeczywistych dotyczących osób prawnych oraz stosowanie sankcji za naruszenie obowiązków w zakresie własności rzeczywistej; 5) wykazanie szerszego rozpowszechniania analiz finansowych przez jednostkę analityki finansowej i ich wykorzystania przez organy ścigania; 6) wykazanie stałego wzrostu liczby dochodzeń i wniesionych aktów oskarżenia w sprawach o pranie pieniędzy stosownie do poziomu ryzyka prania pieniędzy; 7) aktywne wykrywanie naruszeń obowiązków związanych z deklarowaniem waluty oraz stosowanie odpowiednich sankcji i przechowywanie kompletnych danych na temat zamrożonych, zajętych, skonfiskowanych i zbywanych aktywów; 8) wykazanie stałego wzrostu liczby dochodzeń i wniesionych aktów oskarżenia w odniesieniu do różnych rodzajów działań związanych z finansowaniem terroryzmu stosownie do poziomu ryzyka oraz zacieśnienie współpracy między agencjami w zakresie dochodzeń dotyczących finansowania terroryzmu; oraz 9) prowadzenie opartych na analizie ryzyka i ukierunkowanych działań informacyjnych skierowanych do organizacji non-profit wystawionych na ryzyko nadużyć w zakresie finansowania terroryzmu oraz wdrażanie opartego na analizie ryzyka monitorowania podzbioru organizacji non-profit wystawionych na ryzyko nadużyć w zakresie finansowania terroryzmu, bez zakłócania legalnej działalności organizacji non-profit i bez zniechęcania do podejmowania tego rodzaju działalności.

(7)

W lutym 2023 r. Republika Południowej Afryki podjęła polityczne zobowiązanie na wysokim szczeblu do współpracy z FATF i Grupą ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy dla Wschodniej i Południowej Afryki (ESAAMLG), organem regionalnym będącym odpowiednikiem FATF, której celem miało być zwiększenie skuteczności systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu RPA. Od czasu przyjęcia w czerwcu 2021 r. sporządzonego dla Republiki Południowej Afryki sprawozdania z wzajemnej oceny Republika Południowej Afryki poczyniła znaczne postępy w realizacji wielu działań zaleconych w tym sprawozdaniu w celu usprawnienia swojego systemu, w tym m.in. poprzez opracowanie krajowych strategii w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, aby przeciwdziałać wyższemu ryzyku, oraz poprzez ponowną zmianę ram prawnych dotyczących finansowania terroryzmu i ukierunkowanych sankcji finansowych. Republika Południowej Afryki ma prowadzić prace nad wdrożeniem swojego planu działania FATF przez: 1) wykazanie stałego wzrostu liczby wystosowanych wniosków o wzajemną pomoc prawną, które pomagają ułatwić prowadzenie dochodzeń w sprawie prania pieniędzy i finansowania terroryzmu oraz konfiskatę różnych rodzajów mienia stosownie do profilu ryzyka; 2) poprawę opartego na analizie ryzyka nadzoru nad wyznaczonymi przedsiębiorstwami i zawodami niefinansowymi oraz wykazanie, że wszystkie organy nadzoru ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu stosują proporcjonalne i skuteczne sankcje za nieprzestrzeganie przepisów; 3) zapewnienie właściwym organom terminowego dostępu do dokładnych i aktualnych informacji o beneficjentach rzeczywistych dotyczących osób prawnych i uzgodnień prawnych oraz stosowanie sankcji za naruszenie przez osoby prawne obowiązków w zakresie własności rzeczywistej; 4) wykazanie stałego wzrostu liczby wniosków o analizy finansowe kierowanych przez organy ścigania do Ośrodka Analityki Finansowej na potrzeby prowadzonych przez te organy dochodzeń w sprawie prania pieniędzy i finansowania terroryzmu; 5) wykazanie stałego wzrostu liczby dochodzeń i wniesionych aktów oskarżenia w sprawach dotyczących poważnego i złożonego prania pieniędzy oraz pełnego zakresu działań związanych z finansowaniem terroryzmu stosownie do profilu ryzyka tego procederu; 6) usprawnienie identyfikacji, zajmowania i konfiskaty dochodów z szerszego zakresu przestępstw źródłowych oraz narzędzi wykorzystywanych do ich popełniania, stosownie do ich profilu ryzyka; 7) zaktualizowanie swojej oceny ryzyka finansowania terroryzmu w celu wsparcia realizacji kompleksowej krajowej strategii zwalczania finansowania terroryzmu; oraz 8) zapewnienie skutecznego wdrożenia ukierunkowanych sankcji finansowych i wykazanie skutecznego mechanizmu identyfikacji osób i podmiotów, które spełniają kryteria wskazania na szczeblu krajowym.

(8)

W ocenie Komisji stwierdzono zatem, że Nigerię i Republikę Południowej Afryki należy uznać za jurysdykcje państw trzecich, które mają strategiczne braki w swoich systemach przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, które to braki stanowią poważne zagrożenie dla systemu finansowego UE. W związku z tym Nigerię i Republikę Południowej Afryki należy dodać do tabeli w pkt I załącznika do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2016/1675.

(9)

Komisja dokonała przeglądu postępów w eliminowaniu strategicznych braków w Kambodży i Maroku. Państwa te są wymienione w wykazie zawartym w rozporządzeniu delegowanym (UE) 2016/1675, ale zostały w lutym 2023 r. usunięte z prowadzonego przez FATF wykazu „Jurisdictions under Increased Monitoring".

(10)

FATF z zadowoleniem przyjęła znaczne postępy poczynione przez Kambodżę i Maroko w usprawnianiu ich systemów przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz stwierdziła, że państwa te ustanowiły ramy prawne i regulacyjne w celu wypełnienia zobowiązań zawartych w ich odpowiednich planach działania dotyczących strategicznych braków stwierdzonych przez FATF. W związku z tym Kambodża i Maroko nie są już objęte procesem monitorowania przez FATF w ramach realizowanego przez FATF globalnego procesu zgodności w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu i będą nadal współpracować z właściwymi dla nich regionalnymi organizacjami będącymi odpowiednikami FATF w celu dalszego wzmocnienia ich systemów przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.

(11)

Ponieważ Kambodża i Maroko zwiększyły skuteczność swoich systemów przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz usunęły braki techniczne w celu wypełnienia zobowiązań zawartych w ich planach działania dotyczących strategicznych braków stwierdzonych przez FATF, Komisja, w oparciu o przeprowadzoną przez siebie ocenę dostępnych informacji, doszła do wniosku, że Kambodża i Maroko nie mają już strategicznych braków w swoich systemach przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Kambodżę i Maroko należy zatem usunąć z tabeli w pkt I załącznika do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2016/1675.

(12)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie delegowane (UE) 2016/1675,