Akt prawny
obowiązujący
Wersja aktualna od 2023-05-05
Wersja aktualna od 2023-05-05
obowiązujący
Alerty
DECYZJA RADY (WPZiB) 2023/927
z dnia 5 maja 2023 r.
w sprawie środka pomocy w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju w celu wsparcia ukraińskich sił zbrojnych poprzez dostarczanie amunicji
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 28 ust. 1 i art. 41 ust. 2,
uwzględniając wniosek Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) | Decyzją Rady (WPZiB) 2021/509 (1) ustanowiono Europejski Instrument na rzecz Pokoju w celu finansowania przez państwa członkowskie działań Unii w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB) służących utrzymaniu pokoju, zapobieganiu konfliktom i umacnianiu bezpieczeństwa międzynarodowego zgodnie z art. 21 ust. 2 lit. c) Traktatu. W szczególności, zgodnie z art. 1 ust. 2 decyzji (WPZiB) 2021/509, Europejski Instrument na rzecz Pokoju ma być wykorzystywany do finansowania środków pomocy, takich jak działania służące wzmocnieniu zdolności państw trzecich oraz organizacji regionalnych i międzynarodowych dotyczących kwestii wojskowych i obronnych. |
(2) | Od kilku lat ukraińskie siły zbrojne odpierają rosyjską napaść, ponosząc ofiary zarówno wśród wojska, jak i ludności cywilnej. W lutym 2022 r. doszło do dramatycznej eskalacji rosyjskiej agresji w formie niczym niesprowokowanej pełnoskalowej inwazji sił zbrojnych Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. |
(3) | W dniu 25 lutego 2022 r. rząd Ukrainy zwrócił się do Unii z pilną prośbą o pomoc polegającą na zapewnieniu sprzętu wojskowego. W odpowiedzi na tę prośbę od dnia 28 lutego 2022 r. udzielane jest wsparcie w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju zgodnie z decyzjami Rady (WPZiB) 2022/338 (2) i (WPZiB) 2022/339 (3). |
(4) | Podczas 24. szczytu UE-Ukraina, który odbył się w dniu 3 lutego 2023 r., Unia i jej państwa członkowskie ponownie zapewniły, że będą nadal wspierać Ukrainę i jej obywateli w walce z trwającą wojną napastniczą Rosji, tak długo, jak będzie to potrzebne. Na nadzwyczajnym szczycie Rady Europejskiej w dniach 9 i 10 lutego 2023 r. prezydent Ukrainy podkreślił pilną potrzebę dalszego wsparcia wojskowego na rzecz tego państwa. |
(5) | W dniu 2 marca 2023 r. Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Bezpieczeństwa (zwany dalej „Wysokim Przedstawicielem") otrzymał wniosek Ukrainy o wsparcie jej sił zbrojnych w postaci dostawy amunicji artyleryjskiej kalibru 155 mm. |
(6) | W dniu 20 marca 2023 r. Rada zgodziła się na trójtorowe podejście mające na celu, w szczególności, przyspieszenie dostawy i wspólnego zamówienia, które mają objąć 1 milion sztuk amunicji artyleryjskiej dla Ukrainy w ramach wspólnych wysiłków w ciągu najbliższych 12 miesięcy i zaapelowała o szybką realizację tych trzech ścieżek działania, które są wzajemnie powiązane i które należy przeprowadzić równolegle i w skoordynowany sposób. Rada wezwała państwa członkowskie do pilnego dostarczenia Ukrainie amunicji ziemia-ziemia oraz amunicji artyleryjskiej, a także, w razie takiej prośby, pocisków. W odniesieniu do trzeciej ścieżki Rada zwróciła się również do Komisji o przedstawienie konkretnych propozycji mających na celu pilne wsparcie zwiększenia wydajności produkcyjnej europejskiego przemysłu obronnego, zabezpieczenie łańcuchów dostaw, usprawnienie procedur zamówień, zaradzenie brakom w zdolnościach produkcyjnych i propagowanie inwestycji, w tym, w stosownych przypadkach, uruchomienie budżetu Unii. |
(7) | Rada zaapelowała ponadto do państw członkowskich o możliwie najszybsze wspólne zamówienie dla Ukrainy, przed dniem 30 września 2023 r., amunicji kalibru 155 mm i, w razie takiej prośby ze strony Ukrainy - pocisków w zakładach europejskiego przemysłu obronnego (i w Norwegii), zgodnie z parametrami określonymi w ramach istniejącego przedsięwzięcia Europejskiej Agencji Obrony lub poprzez komplementarne przedsięwzięcia wspólnego nabycia, którym przewodzi jedno z państw członkowskich. |
(8) | Warunki określone w niniejszej decyzji mają zastosowanie wyłącznie do wspólnego udzielania zamówień, o których mowa w pkt 3 zatwierdzonej przez Radę 20 marca 2023 r. noty na temat przyspieszenia dostaw i wspólnego udzielania zamówień dotyczących amunicji dla Ukrainy, i pozostają bez uszczerbku dla wszelkich warunków, które zostaną określone w przyszłych decyzjach lub rozporządzeniach dotyczących europejskiego przemysłu obronnego. |
(9) | Środki pomocy mają być realizowane z uwzględnieniem zasad i wymogów określonych w decyzji (WPZiB) 2021/509, w szczególności zgodnie ze wspólnym stanowiskiem Rady 2008/944/WPZiB (4), oraz zgodnie z przepisami dotyczącymi realizacji dochodów i wydatków finansowanych w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju (zwanymi dalej „przepisami wykonawczymi dotyczącymi Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju"), w tym z przepisami dotyczącymi pochodzenia sprzętu wojskowego. W drodze odstępstwa od art. 50 księgi 3 przepisów wykonawczych dotyczących Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju i ze względu na szczególne okoliczności udział we wspólnych postępowaniach o udzielenie zamówień na amunicję i pociski, które mają być finansowane w ramach niniejszego środka pomocy, jest otwarty wyłącznie dla podmiotów gospodarczych mających siedzibę w Unii lub w Norwegii, które produkują tę amunicję i pociski w Unii lub w Norwegii, bez uszczerbku dla wszelkich przyszłych decyzji. Zastosowanie powinny mieć reguły pochodzenia przewidziane w art. 60 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 (5). Amunicja i pociski poddane istotnemu etapowi wytwarzania w Unii lub Norwegii, polegającemu na ostatecznym zmontowaniu powinny również być uznawane ze kwalifikujące się. Łańcuchy dostaw tych podmiotów mogą obejmować podmioty mające siedzibę lub zakłady produkcyjne poza Unią lub Norwegią. W tym kontekście należy uwzględnić interesy państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa i obrony. |
(10) | Rada potwierdza, że jest zdecydowana chronić, propagować i urzeczywistniać prawa człowieka, podstawowe wolności i zasady demokratyczne, umacniać praworządność i dobre sprawowanie władzy zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych, Powszechną deklaracją praw człowieka i prawem międzynarodowym, w szczególności prawem międzynarodowym praw człowieka i międzynarodowym prawem humanitarnym. |
(11) | Rada będzie otrzymywać regularnie, raz w miesiącu, informacje na temat realizacji środka pomocy na podstawie niniejszej decyzji, aby monitorować postępy w realizacji celu, którym jest dostarczenie Ukrainie miliona sztuk amunicji artyleryjskiej. Organizowane będą także regularne spotkania na szczeblu krajowych dyrektorów ds. uzbrojenia z Grupą Zadaniową ds. Wspólnych Zamówień w dziedzinie Obronności (Komisja, Europejska Służba Działań Zewnętrznych, Europejska Agencja Obrony), aby ocenić potrzeby oraz zdolności przemysłu, a także by zapewnić niezbędną ścisłą koordynację, zwłaszcza w odniesieniu do dostaw z zapasów, zmiany priorytetów co do istniejących zamówień i w odniesieniu do różnych przedsięwzięć wspólnego nabycia, aby zapewnić odpowiednią realizację trzech różnych ścieżek działania. |
(12) | Komitet Stałych Przedstawicieli będzie monitorować skoordynowaną i równoległą realizację trójtorowego podejścia. |
(13) | Rada zaznaczyła też, że nadal jest zdecydowana udzielać Ukrainie wsparcia politycznego i wojskowego, w szczególności poprzez Europejski Instrument na rzecz Pokoju i misję UE w zakresie pomocy wojskowej dla Ukrainy, bez uszczerbku dla szczególnego charakteru polityki bezpieczeństwa i obronnej niektórych państw członkowskich oraz przy zapewnieniu należytego uwzględnienia interesów w zakresie bezpieczeństwa i obrony wszystkich państw członkowskich, |
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Artykuł 1
Ustanowienie, cele, zakres i czas trwania
1. Niniejszym ustanawia się środek pomocy na rzecz Ukrainy (zwanej dalej „beneficjentem"), który to środek (zwany dalej „środkiem pomocy") ma zostać sfinansowany z Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju.
2. Celem środka pomocy jest przyczynianie się do wzmocnienia zdolności i odporności ukraińskich sił zbrojnych, by broniły niepodległości, suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy oraz chroniły ludność cywilną przed trwającą agresją wojskową, poprzez przekazanie amunicji artyleryjskiej kalibru 155 mm, oraz, w razie takiej prośby, pocisków, która to amunicja i pociski zostaną wspólnie jak najszybciej zamówione od europejskiego przemysłu obronnego.
3. Aby osiągnąć cel określony w ust. 2, w ramach środka pomocy finansuje się dostarczenie ukraińskim siłom zbrojnym amunicji artyleryjskiej kalibru 155 mm, oraz, w razie takiej prośby, pocisków. Taka amunicja i takie pociski są zamawiane wspólnie od podmiotów gospodarczych mających siedzibę w Unii lub w Norwegii, które produkują tę amunicję i pociski w Unii lub w Norwegii. Zastosowanie mają reguły pochodzenia określone w art. 60 rozporządzenia (UE) nr 952/2013. Uznaje się, że amunicja i pociski poddane istotnemu etapowi wytwarzania w Unii lub Norwegii, polegającemu na ostatecznym zmontowaniu również się kwalifikują. Łańcuchy dostaw tych podmiotów mogą obejmować podmioty mające siedzibę lub zakłady produkcyjne poza Unią lub Norwegią. W tym kontekście uwzględnia się interesy państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa i obrony. Wspólne zamówienia realizowane w ramach niniejszego środka pomocy udzielane są przez podmioty wymienione w art. 4 ust. 3, zgodnie z parametrami określonymi w ramach istniejącego projektu Europejskiej Agencji Obrony lub poprzez uzupełniające projekty wspólnego nabycia prowadzone przez jedno z państw członkowskich.
4. Okres obowiązywania środka pomocy wynosi 56 miesięcy od dnia przyjęcia niniejszej decyzji.
Artykuł 2
Uzgodnienia finansowe
1. Kwota odniesienia przewidziana na pokrycie wydatków związanych ze środkiem pomocy wynosi 1 000 000 000 EUR.
2. Wszystkimi wydatkami zarządza się zgodnie z decyzją (WPZiB) 2021/509 oraz przepisami dotyczącymi realizacji dochodów i wydatków w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju (zwanymi dalej „przepisami wykonawczymi dotyczącymi Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju"), w tym przepisami dotyczącymi pochodzenia sprzętu wojskowego. Na zasadzie odstępstwa od art. 50 księgi 3 przepisów wykonawczych dotyczących Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju we wspólnych postępowaniach o udzielenie zamówienia uczestniczyć mogą wyłącznie podmioty gospodarcze, o których mowa w art. 1 ust. 3.
3. Zgodnie z art. 29 ust. 5 decyzji (WPZiB) 2021/509 administrator do spraw środków pomocy może, po przyjęciu niniejszej decyzji, wezwać do wniesienia wkładów maksymalnie do kwoty 1 000 000 000 EUR. Środki finansowe, do których wniesienia wezwał administrator do spraw środków pomocy, mogą być wykorzystane jedynie do pokrycia wydatków w granicach zatwierdzonych przez komitet ustanowiony decyzją (WPZiB) 2021/509 w odpowiednim budżecie korygującym i budżecie rocznym odpowiadających danemu środkowi pomocy.
4. Zamówienia publiczne lub zlecenia zakupu związane z realizacją środka pomocy są zawierane w możliwie najszybszy sposób między dniem 20 marca 2023 r. a dniem 30 września 2023 r. Powiązane wydatki kwalifikują się od dnia 20 marca 2023 r. do dnia określonego przez Radę.
Artykuł 3
Uzgodnienia z beneficjentem
1. Wysoki Przedstawiciel dokonuje z beneficjentem niezbędnych uzgodnień, by zapewnić przestrzeganie przez niego prawa międzynarodowego, w szczególności międzynarodowego prawa dotyczącego praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego, i art. 62 ust. 2 decyzji (WPZiB) 2021/509 jako warunku udzielenia wsparcia w ramach środka pomocy.
2. Uzgodnienia, o których mowa w ust. 1, obejmują postanowienia dotyczące zawieszenia i zakończenia wsparcia w ramach środka pomocy w przypadku stwierdzenia, że beneficjent naruszył obowiązki, o których mowa w ust. 1.
Artykuł 4
Wykonanie
1. Wysoki Przedstawiciel jest odpowiedzialny za zapewnienie wykonania niniejszej decyzji zgodnie z decyzją (WPZiB) 2021/509 oraz zgodnie z przepisami wykonawczymi dotyczącymi Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju, oraz zgodnie ze zintegrowanymi ramami metodologicznymi dla oceny i określenia środków i kontroli wymaganych w związku ze środkami pomocy w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju.
2. Specyfikacja amunicji artyleryjskiej kalibru 155 mm oraz pocisków, które to amunicja i pociski mają zostać przekazane w ramach środka pomocy, odpowiada priorytetom, o których powiadomiła Ukraina za pośrednictwem sztabu wojskowego UE. Komitet utworzony na mocy decyzji (WPZiB) 2021/509 decyduje o ramach mających zastosowanie do finansowania działań określonych w art. 1 ust. 3 oraz, w stosownych przypadkach, o uzgodnieniach dotyczących zwrotu kosztów.
3. Realizacja działań, o których mowa w art. 1 ust. 3, może być prowadzona przez:
a) | Ministerstwo Obrony Belgii; |
b) | Ministerstwo Obrony Bułgarii; |
c) | Ministerstwo Obrony Chorwacji; |
d) | Ministerstwo Obrony Cypru; |
e) | Ministerstwo Obrony Republiki Czeskiej; |
f) | Ministerstwo Obrony Danii; |
g) | Estońskie Centrum Inwestycji Obronnych (ECDI) w imieniu Ministerstwa Obrony Estonii; |
h) | Ministerstwo Obrony Finlandii; |
i) | Ministerstwo Obrony Francji; |
j) | Ministerstwo Obrony, Federalne Ministerstwo Spraw Zagranicznych oraz Federalne Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Ojczyźnianych Niemiec; |
k) | Ministerstwo Obrony Grecji; |
l) | Ministerstwo Obrony Włoch; |
m) | Ministerstwo Obrony Łotwy oraz Państwowe Centrum Logistyki i Zamówień Obronnych Łotwy; |
n) | Ministerstwo Obrony Narodowej Litwy; |
o) | Dyrekcję Obrony w Ministerstwie Spraw Zagranicznych i Europejskich Luksemburga; |
p) | Ministerstwo Obrony Niderlandów; |
q) | Ministerstwo Obrony Polski; |
r) | Ministerstwo Obrony Portugalii; |
s) | Ministerstwo Obrony Narodowej Rumunii; |
t) | Ministerstwo Obrony Republiki Słowackiej; |
u) | Ministerstwo Obrony Słowenii; |
v) | Ministerstwo Obrony Hiszpanii; |
w) | Ministerstwo Obrony Szwecji/Szwedzka Agencja Obronności. |
Artykuł 5
Wsparcie państw członkowskich
Państwa członkowskie zezwalają na tranzyt amunicji artyleryjskiej kalibru 155 mm oraz pocisków, w tym personelu towarzyszącego, przez swoje terytoria, w tym swoją przestrzeń powietrzną, w sposób zgodny z art. 56 ust. 3 decyzji (WPZiB) 2021/509.
Artykuł 6
Monitorowanie, kontrola i ocena
1. Wysoki Przedstawiciel monitoruje przestrzeganie przez beneficjenta obowiązków określonych w art. 3. Monitorowanie to jest wykorzystywane do zapewnienia świadomości kontekstu i ryzyka naruszenia obowiązków określonych zgodnie z art. 3 oraz do przyczyniania się do zapobiegania takim naruszeniom, w tym naruszaniu prawa międzynarodowego praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego przez jednostki sił zbrojnych Ukrainy wspierane w ramach środka pomocy.
2. Kontrola sprzętu po wysyłce jest zorganizowana w sposób zgodny ze zintegrowanymi ramami metodologicznymi dla oceny i określenia środków i kontroli wymaganych w związku ze środkami pomocy w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju.
Artykuł 7
Sprawozdawczość
W okresie wdrażania Wysoki Przedstawiciel przedstawia Komitetowi Politycznemu i Bezpieczeństwa (KPiB) półroczne sprawozdania z realizacji środka pomocy, zgodnie z art. 63 decyzji (WPZiB) 2021/509. Będą one uzupełniane regularnymi, comiesięcznymi aktualizacjami dla Rady na temat wdrażania środka pomocy, w tym postępów w realizacji jego celu, w oparciu o informacje przekazywane przez państwa członkowskie na temat dostaw amunicji artyleryjskiej kalibru 155 mm oraz, w razie takiej prośby, pocisków. Administrator do spraw środków pomocy regularnie informuje Komitet Instrumentu ustanowiony decyzją (WPZiB) 2021/509 o realizacji dochodów i wydatków zgodnie z art. 38 tej decyzji, w tym poprzez dostarczanie informacji na temat uczestniczących dostawców i podwykonawców.
Artykuł 8
Zawieszenie i zakończenie
1. KPiB może podjąć decyzję o całkowitym lub częściowym zawieszeniu realizacji środka pomocy zgodnie z art. 64 decyzji (WPZiB) 2021/509.
2. KPiB może też zalecić Radzie zakończenie środka pomocy.
Artykuł 9
Wejście w życie
Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem przyjęcia.
Niniejszą decyzję stosuje się od dnia 20 marca 2023 r.
Sporządzono w Brukseli dnia 5 maja 2023 r.
W imieniu Rady
Przewodnicząca
J. ROSWALL
(1) Decyzja Rady (WPZiB) 2021/509 z dnia 22 marca 2021 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju oraz uchylenia decyzji (WPZiB) 2015/528 (Dz.U. L 102 z 24.3.2021, s. 14).
(2) Decyzja Rady (WPZiB) 2022/338 z dnia 28 lutego 2022 r. w sprawie środka pomocy w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju w odniesieniu do dostarczenia ukraińskim siłom zbrojnym sprzętu wojskowego i platform wojskowych o śmiercionośnej sile (Dz.U. L 60 z 28.2.2022, s. 1).
(3) Decyzja Rady (WPZiB) 2022/339 z dnia 28 lutego 2022 r. w sprawie środka pomocy w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju w celu wsparcia ukraińskich sił zbrojnych (Dz.U. L 61 z 28.2.2022, s. 1).
(4) Wspólne stanowisko Rady 2008/944/WPZiB z dnia 8 grudnia 2008 r. określające wspólne zasady kontroli wywozu technologii wojskowych i sprzętu wojskowego (Dz.U. L 335 z 13.12.2008, s. 99).
(5) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiające unijny kodeks celny (Dz.U. L 269 z 10.10.2013, s. 1).