a)

Jeżeli posiadacz licencji zamierza korzystać z przywilejów wynikających z uprawnienia uzupełniającego w jednostce w państwie członkowskim, w którym właściwym organem nie jest organ, który wydał licencję, posiadacz licencji przedkłada wniosek o zmianę właściwego organu na właściwy organ państwa członkowskiego, w którym ma korzystać z przywilejów, zgodnie z procedurą ustanowioną przez ten organ. W tym celu zaangażowane właściwe organy przekazują sobie wszystkie istotne informacje potrzebne do dokonania zmiany właściwego organu oraz wymiany licencji zgodnie z procedurami, o których mowa w ATCO.AR.B.001 lit. c) i ATCO.AR.D.003.

b)

Na zasadzie odstępstwa od lit. a) powyżej zmiana właściwego organu nie jest wymagana w przypadku korzystania z przywilejów instruktora szkolenia na szkoleniowych urządzeniach symulacji ruchu lotniczego lub osoby oceniającej w środowisku szkoleniowych urządzeń symulacji ruchu lotniczego lub w przypadku korzystania z przywilejów wynikających z licencji praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego.

c)

Do celów korzystania z przywilejów wynikających z licencji w państwie członkowskim innym niż państwo, w którym została wydana licencja, posiadacz licencji musi spełnić wymagania w zakresie biegłości językowej, o których mowa w ATCO.B.030, ustanowione przez państwo członkowskie, w którym ma korzystać z tych przywilejów.";

a)

Korzystanie z przywilejów wynikających z licencji jest uzależnione od uprawnień i uprawnień uzupełniających, ważności uprawnień uzupełniających w jednostce i wpisów do licencji oraz orzeczenia lekarskiego, chyba że orzeczenie lekarskie nie jest wymagane zgodnie z lit. b).

b)

Orzeczenie lekarskie nie jest wymagane w przypadku korzystania z przywilejów instruktora szkolenia na szkoleniowych urządzeniach symulacji ruchu lotniczego lub osoby oceniającej w środowisku szkoleniowych urządzeń symulacji ruchu lotniczego.

c)

Posiadacze licencji nie mogą korzystać z przywilejów wynikających z licencji, jeżeli mają oni jakiekolwiek wątpliwości co do swojej zdolności do bezpiecznego korzystania z przywilejów wynikających z licencji, i w takich przypadkach niezwłocznie powiadamiają odpowiednią instytucję zapewniającą służby żeglugi powietrznej o czasowej niezdolności do korzystania z przywilejów wynikających z licencji.

d)

Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej mogą stwierdzić czasową niezdolność posiadacza licencji w przypadku otrzymania informacji o jakichkolwiek wątpliwościach co do zdolności posiadacza licencji do bezpiecznego korzystania z przywilejów wynikających z licencji.

e)

Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej opracowują i stosują obiektywne, przejrzyste i niedyskryminujące procedury umożliwiające posiadaczom licencji zgłaszającym czasową niezdolność do korzystania z przywilejów wynikających z licencji zgodnie z lit. c) stwierdzenie czasowej niezdolności posiadacza licencji zgodnie z lit. d) i poinformowanie właściwego organu zgodnie z tą procedurą.

f)

Procedury, o których mowa w lit. e), są uwzględnione w programie utrzymania poziomu wiedzy i umiejętności w jednostce zgodnie z ATCO.B.025 lit. a) pkt 13.";

a)

Posiadacze licencji praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego są upoważnieni do zapewniania służb kontroli ruchu lotniczego pod nadzorem instruktora szkolenia operacyjnego zgodnie z uprawnieniami i uprawnieniami uzupełniającymi wpisanymi do licencji oraz do podjęcia szkolenia w zakresie dodatkowych uprawnień uzupełniających lub uprawnień uzupełniających w jednostce.

b)

Kandydaci ubiegający się o licencję praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego:

c)

Licencja praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego zawiera uprawnienie lub uprawnienia uzupełniające w zakresie biegłości językowej, co najmniej jedno uprawnienie i w stosownych przypadkach jedno uprawnienie uzupełniające.

d)

Posiadacz licencji praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego, który nie zaczął korzystać z praw wynikających z tej licencji w ciągu roku od dnia jej wydania lub przerwał korzystanie z tych przywilejów na ponad rok, może rozpocząć lub kontynuować szkolenie operacyjne dotyczące tego uprawnienia wyłącznie:

„e)

Posiadacz licencji kontrolera ruchu lotniczego, który w ciągu roku od dnia wydania licencji nie zaczął korzystać z przywilejów wynikających z któregokolwiek z uprawnień, może rozpocząć szkolenie operacyjne dotyczące tego uprawnienia wyłącznie:

a)

Licencje zawierają jedno lub kilka spośród poniższych uprawnień, co umożliwia wskazanie rodzaju służby, do której zapewniania upoważniony jest posiadacz licencji:

b)

Posiadacz uprawnienia, który przerwał korzystanie z przywilejów związanych z tym uprawnieniem na bezpośrednio poprzedzający okres co najmniej czterech kolejnych lat, może rozpocząć szkolenie operacyjne dotyczące tego uprawnienia wyłącznie:

a)

Uprawnienie kontroli lotniska (ADC) może zawierać uprawnienie uzupełniające kontroli lotniska dozorowanej (SUR), które wskazuje, że posiadacz licencji ma wiedzę i umiejętności niezbędne do zapewniania kontroli lotniska za pomocą systemów kontroli dozorowanej.

b)

Uprawnienie kontroli zbliżania dozorowanej (APS) może zawierać co najmniej jedno z następujących uprawnień uzupełniających:

c)

Uprawnienie kontroli obszaru proceduralnej (ACP) może zawierać uprawnienie uzupełniające kontroli oceanicznej (OCN), które wskazuje, że posiadacz licencji ma wiedzę i umiejętności niezbędne do zapewniania służb kontroli ruchu lotniczego dla statków powietrznych poruszających się w Obszarze Kontroli Oceanicznej.

d)

Uprawnienie kontroli obszaru dozorowanej (ACS) może zawierać uprawnienie uzupełniające OCN, które wskazuje, że posiadacz licencji ma wiedzę i umiejętności niezbędne do zapewniania służb kontroli ruchu lotniczego dla statków powietrznych poruszających się w Obszarze Kontroli Oceanicznej.";

a)

Uprawnienie uzupełniające w jednostce uprawnia posiadacza licencji do zapewniania służb kontroli ruchu lotniczego dla określonego sektora, określonej grupy sektorów lub stanowisk pracy w ramach odpowiedzialności organu służb ruchu lotniczego.

b)

Wnioskodawcy ubiegający się o uprawnienie uzupełniające w jednostce muszą najpierw pomyślnie ukończyć kurs w zakresie uprawnień uzupełniających w jednostce zgodnie z wymaganiami określonymi w części ATCO podczęść D sekcja 3.

c)

W drodze wyjątku od lit. b) etap szkolenia operacyjnego określony w części ATCO podczęść D sekcja 3 może nie być wymagany w przypadku, gdy uprawnienie uzupełniające w jednostce wydaje się w związku z wydaniem tymczasowego upoważnienia OJTI dla tej samej jednostki.

d)

Ograniczenia w korzystaniu z przywilejów wynikających z uprawnienia kontroli lotniska (ADC) wskazuje się w uprawnieniu uzupełniającym w jednostce.

e)

Wnioskodawcy ubiegający się o uprawnienie uzupełniające w jednostce zmieniający swój właściwy organ zgodnie z ATCO.A.010, oprócz wymagań określonych w ATCO.B.020 lit. b) muszą spełnić wymagania określone w ATCO.D.060 lit. f).

f)

Właściwy organ może określić dodatkowe wymagania, które oprócz wymagań określonych w lit. b) muszą spełnić kontrolerzy ruchu lotniczego zapewniający służby kontroli ruchu lotniczego dla statków powietrznych wykonujących próby w locie.

g)

Uprawnienia uzupełniające w jednostce są ważne przez okres określony w programie utrzymania poziomu wiedzy i umiejętności w jednostce. Okres ten nie przekracza trzech lat.

h)

Okres ważności uprawnień uzupełniających w jednostce, które wydaje się po raz pierwszy lub wznawia, rozpoczyna się nie później niż 30 dni od daty pomyślnego przejścia oceny.

i)

Uprawnienia uzupełniające w jednostce przedłuża się, jeśli:

j)

Uprawnienia uzupełniające w jednostce przedłuża się pod warunkiem spełnienia wymagań określonych w lit. i) w ciągu trzech miesięcy bezpośrednio poprzedzających datę wygaśnięcia. W takich przypadkach okres ważności liczy się od tej daty wygaśnięcia.

k)

W przypadku przedłużenia uprawnienia uzupełniającego w jednostce przed okresem przewidzianym w lit. j) okres jego ważności rozpoczyna się nie później niż 30 dni od daty pomyślnego przejścia oceny, pod warunkiem że spełniono również wymagania określone w lit. i) pkt 1 i 2.

l)

W przypadku wygaśnięcia uprawnienia uzupełniającego w jednostce posiadacz licencji musi pomyślnie ukończyć kurs w zakresie uprawnienia uzupełniającego w jednostce zgodnie z wymaganiami określonymi w części ATCO podczęść D sekcja 3 w celu wznowienia uprawnienia.";

a)

Programy utrzymania poziomu wiedzy i umiejętności w jednostce są ustalane przez instytucję zapewniającą służby żeglugi powietrznej i zatwierdzane przez właściwy organ. Program utrzymania poziomu wiedzy i umiejętności w jednostce obejmuje co najmniej następujące elementy:

b)

W celu spełnienia wymagania określonego w lit. a) pkt 3 instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej prowadzą rejestry dotyczące godzin korzystania z przywilejów wynikających z uprawnienia uzupełniającego w jednostce lub uprawnień uzupełniających w jednostce przez posiadacza licencji pracującego w sektorach, grupie sektorów lub na stanowiskach pracy w organie kontroli ruchu lotniczego oraz udostępniają te dane na żądanie właściwym organom i posiadaczowi licencji.

c)

Przy ustanawianiu procedur, o których mowa w lit. a) pkt 4 i 13, instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej zapewniają stosowanie mechanizmów gwarantujących sprawiedliwe traktowanie posiadaczy licencji, którym nie można przedłużyć ważności uprawnień uzupełniających.";

„a)

Oceny biegłości językowej dokonuje się przy wykorzystaniu metody zatwierdzonej przez dowolny właściwy organ, która obejmuje:

a)

posiadać licencję kontrolera ruchu lotniczego wraz z ważnym uprawnieniem uzupełniającym w jednostce;

b)

korzystać z przywilejów wynikających z licencji kontrolera ruchu lotniczego przez okres co najmniej dwóch lat bezpośrednio poprzedzający złożenie wniosku. Na wniosek organizacji szkoleniowej właściwy organ może skrócić ten okres do nie mniej niż roku; oraz

c)

w ciągu 12 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku pomyślnie ukończyć kurs z zakresu praktycznych technik szkoleniowych, w trakcie którego przekazuje się niezbędną wiedzę i kształci niezbędne umiejętności pedagogiczne, oraz zostać odpowiednio ocenieni.";

a)

Uprawnienie uzupełniające OJTI jest ważne przez trzy lata.

b)

Uprawnienie uzupełniające OJTI może zostać przedłużone po pomyślnym ukończeniu szkolenia odświeżającego w zakresie praktycznych umiejętności nauczania w okresie jego ważności, pod warunkiem spełnienia wymagania określonego w ATCO.C.015 lit. a).

c)

W przypadku wygaśnięcia uprawnienia uzupełniającego OJTI można je wznowić pod warunkiem spełnienia wymagania określonego w ATCO.C.015 lit. a), jeżeli w ciągu 12 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o wznowienie posiadacz uprawnienia uzupełniającego OJTI:

d)

W przypadku pierwszego wydania i wznowienia okres ważności uprawnienia uzupełniającego OJTI rozpoczyna się nie później niż 30 dni od daty pomyślnego przejścia oceny.

e)

W razie niespełnienia wymagania określonego w ATCO.C.015 lit. a) uprawnienie uzupełniające OJTI można wymienić na uprawnienie uzupełniające STDI pod warunkiem zapewnienia zgodności z wymaganiami określonymi w ATCO.C.040 lit. b) i c).";

a)

Posiadacze uprawnienia uzupełniającego STDI są upoważnieni do prowadzenia szkolenia praktycznego na szkoleniowych urządzeniach symulacji ruchu lotniczego:

STDI prowadzący szkolenie przedoperacyjne posiada lub posiadał odpowiednie uprawnienie uzupełniające w jednostce.

b)

Posiadacze uprawnienia uzupełniającego STDI korzystają z przywilejów wynikających z tego uprawnienia, wyłącznie jeśli:

c)

W drodze wyjątku od lit. b) pkt 1:

a)

korzystać z przywilejów wynikających z licencji kontrolera ruchu lotniczego w związku z każdym uprawnieniem od co najmniej dwóch lat. Na wniosek organizacji szkoleniowej właściwy organ może skrócić ten okres do nie mniej niż roku; oraz

b)

w ciągu 12 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku pomyślnie ukończyć kurs z zakresu praktycznych technik szkoleniowych, w trakcie którego przekazuje się niezbędną wiedzę i kształci niezbędne umiejętności pedagogiczne z wykorzystaniem metod teoretycznych i praktycznych, oraz zostać odpowiednio ocenieni.";

a)

Uprawnienie uzupełniające STDI jest ważne przez trzy lata.

b)

Uprawnienie uzupełniające STDI może zostać przedłużone po pomyślnym ukończeniu szkolenia odświeżającego w zakresie praktycznych umiejętności nauczania oraz aktualnych praktyk operacyjnych w okresie ważności tego uprawnienia.

c)

W przypadku wygaśnięcia uprawnienia uzupełniającego STDI można je wznowić, jeżeli w ciągu 12 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o wznowienie posiadacz uprawnienia uzupełniającego STDI:

d)

W przypadku pierwszego wydania i wznowienia okres ważności uprawnienia uzupełniającego STDI rozpoczyna się nie później niż 30 dni od daty pomyślnego przejścia oceny.";

a)

Oceny dokonuje wyłącznie osoba posiadająca uprawnienie uzupełniające osoby oceniającej.

b)

Posiadacze uprawnienia uzupełniającego osoby oceniającej są upoważnieni do dokonywania ocen:

c)

Posiadacze uprawnienia uzupełniającego osoby oceniającej korzystają z przywilejów wynikających z tego uprawnienia, wyłącznie jeśli:

d)

Posiadacze uprawnienia uzupełniającego osoby oceniającej korzystają z przywilejów wynikających z tego uprawnienia, wyłącznie jeśli oprócz wymagań określonych w lit. c) spełniają następujące wymagania:

e)

Przy dokonywaniu oceny do celów wydania i wznowienia uprawnienia uzupełniającego w jednostce oraz w celu zapewnienia nadzoru nad operacyjnym stanowiskiem pracy, osoba oceniająca posiada również uprawnienie uzupełniające OJTI lub obecny jest instruktor szkolenia operacyjnego posiadający ważne uprawnienie uzupełniające w jednostce związane z oceną.";

a)

korzystać z przywilejów wynikających z licencji kontrolera ruchu lotniczego od co najmniej dwóch lat; oraz

b)

w ciągu 12 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku pomyślnie ukończyć kurs osoby oceniającej, w trakcie którego przekazuje się niezbędną wiedzę i kształci niezbędne umiejętności z wykorzystaniem metod teoretycznych i praktycznych, oraz zostać odpowiednio ocenieni.";

a)

Uprawnienie uzupełniające osoby oceniającej jest ważne przez trzy lata.

b)

Uprawnienie uzupełniające osoby oceniającej może zostać przedłużone po pomyślnym ukończeniu szkolenia odświeżającego w zakresie umiejętności prowadzenia oceny oraz aktualnych praktyk operacyjnych w okresie ważności tego uprawnienia.

c)

W przypadku wygaśnięcia uprawnienia uzupełniającego osoby oceniającej można je wznowić, jeżeli w ciągu 12 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o wznowienie posiadacz uprawnienia uzupełniającego osoby oceniającej:

d)

W przypadku pierwszego wydania i wznowienia okres ważności uprawnienia uzupełniającego osoby oceniającej rozpoczyna się nie później niż 30 dni od daty pomyślnego przejścia oceny.";

a)

Szkolenie wstępne, skierowane do kandydata ubiegającego się o licencję praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego lub wydanie dodatkowego uprawnienia lub w stosownych przypadkach uprawnienia uzupełniającego, obejmuje:

b)

Szkolenie w zakresie dodatkowego uprawnienia obejmuje przedmioty, tematy i podtematy mające zastosowanie do co najmniej jednego z uprawnień określonych w lit. a) pkt 2.

c)

Szkolenie mające na celu umożliwienie wznowienia uprawnienia po negatywnej ocenie wcześniejszego poziomu wiedzy i umiejętności zgodnie z ATCO.B.010 lit. b) dostosowuje się do wyniku tej oceny.

d)

Szkolenie w zakresie uprawnienia uzupełniającego obejmuje przedmioty, tematy i podtematy opracowane przez organizację szkoleniową i zatwierdzone jako część kursu szkoleniowego.

e)

Szkolenie podstawowe lub szkolenie w zakresie uprawnień może zostać uzupełnione przedmiotami, tematami i podtematami dodatkowymi względem zagadnień dotyczących funkcjonalnego bloku przestrzeni powietrznej (FAB) lub środowiska krajowego bądź dla nich specyficznymi.";

„d)

Zaliczenie w ramach oceny uzyskuje kandydat, który konsekwentnie wykazuje się wymaganymi wynikami wymienionymi w ATCO.D.030 oraz postawą niezbędną do wykonywania bezpiecznych operacji w ramach służby kontroli ruchu lotniczego.";

„e)

Zaliczenie w ramach oceny uzyskuje kandydat, który konsekwentnie wykazuje się wymaganymi wynikami określonymi w ATCO.D.040 oraz postawą niezbędną do bezpiecznego zapewniania służby kontroli ruchu lotniczego.";

a)

W odniesieniu do każdego kursu szkoleniowego w zakresie uprawnień określa się docelowe wyniki szkolenia w zakresie uprawnień oraz zadania związane z tymi wynikami.

b)

Docelowe wyniki szkolenia w zakresie uprawnień, które musi osiągnąć kandydat, są następujące:

c)

Oprócz wymagań określonych w lit. b) zgodnie z docelowymi wynikami szkolenia w zakresie uprawnienia kontroli lotniska (ADC) kandydaci muszą:

d)

Oprócz wymagań określonych w lit. b) zgodnie z docelowymi wynikami szkolenia w zakresie uprawnienia kontroli zbliżania proceduralnej (APP) kandydaci muszą:

e)

Oprócz wymagań określonych w lit. b) zgodnie z docelowymi wynikami szkolenia w zakresie uprawnienia kontroli zbliżania dozorowanej (APS) kandydaci muszą:

f)

Oprócz wymagań określonych w lit. b) zgodnie z docelowymi wynikami szkolenia w zakresie uprawnienia kontroli obszaru proceduralnej (ACP) kandydaci muszą:

g)

Oprócz wymagań określonych w lit. b) zgodnie z docelowymi wynikami szkolenia w zakresie uprawnienia kontroli obszaru dozorowanej (ACS) kandydaci muszą:

a)

szkolenie w jednostce mogą rozpocząć wyłącznie osoby, które pomyślnie ukończyły szkolenie wstępne odpowiednie dla danego uprawnienia i, w stosownych przypadkach, uprawnienia uzupełniającego;

b)

etap szkolenia operacyjnego w ramach szkolenia w jednostce mogą rozpocząć wyłącznie osoby posiadające licencję praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego lub kontrolera ruchu lotniczego wraz z odpowiednim uprawieniem oraz w stosownych przypadkach uprawnieniem uzupełniającym.";

„e)

Szkolenie w zakresie uprawnienia uzupełniającego obejmuje przedmioty, tematy i podtematy opracowane przez organizację szkoleniową i zatwierdzone jako część kursu szkoleniowego.

f)

Kursy w zakresie uprawnień uzupełniających w jednostce podejmowane przez praktykantów-kontrolerów ruchu lotniczego lub kontrolerów ruchu lotniczego w państwie członkowskim, w którym właściwym organem nie jest organ, który wydał licencję, dostosowuje się w taki sposób, aby zawierały elementy szkolenia wstępnego, które są specyficzne dla FAB lub środowiska krajowego. To samo wymaganie ma zastosowanie w przypadkach, gdy kandydat ubiegający się o licencję praktykanta ukończył szkolenie wstępne w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie, które będzie wydawać licencję praktykanta.";