(1)

Art. 20 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1/2005 nakłada na właściwe organy państw członkowskich obowiązek skontrolowania statków do transportu zwierząt przed załadunkiem zwierząt domowych. W szczególności właściwe organy muszą sprawdzić, czy statki są zbudowane i wyposażone dla danej liczby i rodzaju transportowanych zwierząt, a wyposażenie, o którym mowa w rozdziale IV załącznika I do tego rozporządzenia, jest w dobrym stanie.

(2)

Właściwe organy państw członkowskich rejestrują obecnie świadectwa zatwierdzenia pojazdów do transportu zwierząt w swoich własnych elektronicznych bazach danych, do których właściwe organy innych państw członkowskich nie mają dostępu. Chociaż kontrola dokumentacji nie może zastąpić kontroli bezpośredniej samego statku, badanie, w ramach kontroli urzędowej, szczegółów certyfikacji zawartych w świadectwie zatwierdzenia statku może dostarczyć pewnych informacji na temat zgodności statku z wymogami rozdziału IV sekcja 1 załącznika I do rozporządzenia (WE) nr 1/2005. W związku z tym umieszczanie i przechowywanie świadectw zatwierdzenia wraz z wszelkimi szczegółami certyfikacji we wspólnej elektronicznej bazie danych powinno umożliwić właściwym organom dostęp do tych informacji w celu zmniejszenia obciążenia administracyjnego i ułatwienia im pracy podczas przeprowadzania kontroli urzędowej.

(3)

Szczegóły certyfikacji, które właściwe organy państw członkowskich rejestrują w jednej elektronicznej bazie danych, powinny obejmować datę wygaśnięcia świadectw, informacje dotyczące maksymalnej powierzchni dostępnej dla zwierząt oraz rodzaju zwierząt, które statki mogą przewozić. Powinno to umożliwić właściwym organom przeprowadzającym kontrole urzędowe ocenę, czy zatwierdzenie jest ważne w momencie kontroli oraz czy statek nadaje się do transportu danych zwierząt.

(4)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 (2) włącza do jednolitych ram prawnych przepisy mające zastosowanie do kontroli urzędowych zwierząt przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawodawstwem Unii dotyczącym łańcucha rolno-spożywczego.

(5)

W art. 13 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2017/625 zobowiązano właściwe organy do sporządzania pisemnej dokumentacji wszystkich kontroli urzędowych w formie papierowej lub elektronicznej. Przepis ten określa również informacje, które mają być zawarte w dokumentacji. Należy zatem rejestrować kontrole wymagane na mocy art. 20 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1/2005 przed załadunkiem domowych nieparzystokopytnych oraz gatunków domowego bydła, owiec, kóz lub świń na statki do transportu zwierząt.

(6)

Art. 9 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2017/625 zobowiązuje właściwe organy do przeprowadzania kontroli urzędowych z uwzględnieniem m.in. historii podmiotów pod względem wyników kontroli urzędowych i ich zgodności z przepisami unijnymi, w tym z rozporządzeniem (WE) nr 1/2005. Właściwe organy nie mają dostępu do wyników kontroli urzędowych przeprowadzanych przez właściwe organy innych państw członkowskich. Dokumentacja ta jest jednak niezbędna do podejmowania świadomych decyzji podczas przeprowadzania kontroli do celów art. 20 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1/2005. W celu właściwego wdrożenia art. 20 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1/2005 konieczne jest zatem ustanowienie wspólnej elektronicznej bazy danych gromadzącej i udostępniającej szczegółowe informacje dotyczące świadectw zatwierdzenia statków do transportu zwierząt oraz historię wyników ich kontroli. Powinno to umożliwić właściwym organom szybki dostęp do tych informacji, zmniejszyć obciążenie administracyjne i ułatwić im pracę podczas przeprowadzania kontroli urzędowych.

(7)

Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/16/WE (3) wszystkie państwa członkowskie posiadające porty morskie mają przeprowadzać inspekcje w ramach kontroli przeprowadzanej przez państwo portu na statkach, które zawijają do ich portów. Wyniki inspekcji w ramach kontroli przeprowadzanej przez państwo portu są obiektywne i weryfikowalne oraz mogą mieć znaczenie dla kontroli wymaganych na mocy art. 20 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1/2005, na przykład w przypadku wykrytych nieprawidłowości dotyczących wodoszczelności, wentylacji, wyporności lub sprzętu przeciwpożarowego. Należy zatem włączyć odpowiednie publicznie dostępne wyniki inspekcji w ramach kontroli przeprowadzanej przez państwo portu do wspólnej elektronicznej bazy danych.

(8)

Komisja przeprowadziła szereg audytów systemów kontroli urzędowych państw członkowskich dotyczących ochrony dobrostanu zwierząt podczas transportu morskiego do państw trzecich przy użyciu statków do transportu zwierząt. Po wykryciu w wyniku tych audytów niedociągnięć w systemach kontroli urzędowych państw członkowskich dotyczących wydawania zezwoleń przewoźnikom morskim właściwe organy powinny upewnić się, że plany kryzysowe przedstawione przez przewoźników zgodnie z art. 11 ust. 1 lit. b) ppkt (iv) rozporządzenia (WE) nr 1/2005 są dostosowane do najważniejszych nagłych przypadków, które mogą wystąpić podczas danego przewozu.

(9)

Aby mieć wystarczająco dużo czasu na ocenę informacji zawartych w dokumentacji otrzymanej od wnioskodawcy ubiegającego się o świadectwo zatwierdzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1/2005, na przygotowanie się do szczegółowej kontroli bezpośredniej statku do transportu zwierząt oraz na sprawdzenie, czy statek do transportu zwierząt spełnia wymogi dotyczące przyznania świadectwa zatwierdzenia, wnioskodawca powinien przedłożyć właściwym organom wniosek o zatwierdzenie co najmniej 20 dni przed datą kontroli statku do transportu zwierząt.

(10)

Na podstawie swoich doświadczeń w zakresie transportu zwierząt statkami do transportu zwierząt eksperci z państw członkowskich, w tym krajowe punkty kontaktowe ds. ochrony zwierząt podczas transportu, opracowali w 2014 r. dokument sieciowy (4) w celu zapewnienia wytycznych dotyczących kontroli urzędowych dobrostanu zwierząt podczas wywozu statkami do transportu zwierząt, zgodnie z wymogami rozporządzenia (WE) nr 1/2005 („dokument sieciowy"). Wytyczne zawarte w dokumencie sieciowym zaktualizowano w styczniu 2020 r. w świetle doświadczeń zdobytych podczas stosowania dokumentu sieciowego oraz audytów przeprowadzonych przez Komisję.

(11)

Inspektorami właściwych organów przeprowadzającymi kontrole statków do transportu zwierząt są głównie urzędowi lekarze weterynarii. W przypadku statków do transportu zwierząt same kompetencje weterynaryjne nie wystarczą, by sprawdzić funkcjonowanie systemów mechanicznych i systemów zarządzania, które mogą mieć wpływ na dobrostan transportowanych zwierząt. Zgodnie z propozycją zawartą w dokumencie sieciowym zespoły przeprowadzające kontrole w celu wydania świadectwa zatwierdzenia, o którym mowa w art. 19 rozporządzenia (WE) nr 1/2005, powinny składać się z urzędowych lekarzy weterynarii i ekspertów ds. żeglugi morskiej posiadających odpowiednią wiedzę fachową w zakresie wspomnianych systemów mechanicznych i systemów zarządzania oraz praktyczne doświadczenie w eksploatacji statków do transportu zwierząt.

(12)

Zatwierdzenie statku do transportu zwierząt przewidziane w art. 19 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1/2005 lub odnowienie takiego zatwierdzenia powinno być uzależnione od wyników kontroli przeprowadzonej przez urzędowego lekarza weterynarii na statku podczas pierwszego przewozu przesyłek zwierząt w celu sprawdzenia, czy systemy mechaniczne statku do transportu zwierząt i systemy zarządzania tym statkiem nie są szkodliwe dla dobrostanu zwierząt znajdujących się na statku podczas podróży.

(13)

W celu zapewnienia, aby zwierzęta transportowane z innych państw członkowskich albo w ramach długotrwałego przewozu drogowego z miejsca wyjazdu do punktów wyjścia w portach morskich mogły być bezpiecznie rozładowywane oraz by mogły zostać nakarmione i napojone, a także aby zapewnić im odpoczynek, co najmniej jeden punkt kontroli, o którym mowa w art. 1 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1255/97 (5), powinien być dostępny w punktach wyjścia w portach morskich lub w zasięgu dwóch godzin przewozem drogowym od danego punktu wyjścia.

(14)

Aby państwa członkowskie przydzieliły personel i zasoby na nowe zadania i obowiązki określone w niniejszym rozporządzeniu, aby zapewnić sprawne i płynne dostosowanie do nowych przepisów oraz aby państwa członkowskie miały wystarczająco dużo czasu na budowę punktów kontroli w punktach wyjścia, w razie potrzeby art. 10 niniejszego rozporządzenia dotyczący obecności lekarza weterynarii na pokładzie oraz art. 11 niniejszego rozporządzenia dotyczący punktów kontroli w punktach wyjścia stosuje się dopiero od dnia 1 stycznia 2024 r.

(15)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,