ROZPORZĄDZENIE RADY (UE) 2022/2586
z dnia 19 grudnia 2022 r.
w sprawie stosowania art. 93, 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do niektórych kategorii pomocy państwa w sektorze transportu kolejowego, żeglugi śródlądowej i transportu multimodalnego
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 109,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego (1),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) | Na mocy rozporządzenia Rady (UE) 2015/1588 (2) Komisja jest uprawniona do uznania w drodze rozporządzeń, że niektóre określone kategorie pomocy na rzecz przedsiębiorstw działających w różnych sektorach, takiej jak pomoc na ochronę środowiska, są zgodne z rynkiem wewnętrznym i nie są objęte wymogiem zgłoszenia przewidzianego w art. 108 ust. 3 Traktatu (zwanego dalej „wymogiem zgłoszenia"). Jednak rozporządzenie (UE) 2015/1588 nie obejmuje, między innymi, pomocy na rzecz wspierania transportu kolejowego i żeglugi śródlądowej, lub transportu multimodalnego zdefiniowanego w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1315/2013 (3). Sektory te nabierają coraz większego znaczenia na poziomie Unii w kontekście Europejskiego Zielonego Ładu oraz strategii Komisji na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności ustanowionej przez Komisję odpowiednio w jej komunikatach z dni 11 grudnia 2019 r. i 9 grudnia 2020 r. |
(2) | Zgodnie z art. 93 Traktatu pomoc odnosząca się do transportu kolejowego, żeglugi śródlądowej i transportu multimodalnego, uznaje się za zgodną z Traktatami, jeżeli odpowiada potrzebom koordynacji transportu lub jeżeli stanowi zwrot za wykonanie pewnych świadczeń nierozerwalnie związanych z pojęciem usługi publicznej. |
(3) | Komisja zastosowała art. 93, art. 107 ust. 1 i art. 108 Traktatu w licznych decyzjach dotyczących niektórych kategorii pomocy państwa dla przedsiębiorstw działających w sektorach transportu kolejowego, żeglugi śródlądowej i transportu intermodalnego oraz opracowała wytyczne na potrzeby oceny niektórych kategorii pomocy państwa, które mają sprostać potrzebom związanym z koordynacją transportu. Z doświadczenia Komisji wynika, że tego rodzaju pomoc nie prowadzi do żadnych istotnych zakłóceń konkurencji, pod warunkiem że jest ona udzielana na podstawie otwartych, przejrzystych i niedyskryminujących procedur oraz że można ustanowić jasne warunki zgodności na podstawie zdobytego doświadczenia. |
(4) | W związku z tym, w celu uproszczenia administrowania sprawami, w których zakłócenie konkurencji ograniczone jest do minimum, Komisja powinna być uprawniona do uznania w drodze rozporządzeń, że pomoc na rzecz koordynacji transportu lub stanowiąca zwrot za wykonanie pewnych świadczeń nierozerwalnie związanych z pojęciem usługi publicznej, o której to pomocy mowa w art. 93 Traktatu, jest zgodna z rynkiem wewnętrznym i nie jest objęta wymogiem zgłoszenia. |
(5) | Pomoc państwa stanowiąca rekompensatę za wykonanie zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych w związku z usługami publicznymi w zakresie transportu pasażerskiego wchodzi już w zakres rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady (4), w tym gdy państwo członkowskie decyduje się stosować to rozporządzenie do publicznego pasażerskiego transportu wodnego śródlądowego oraz na krajowych wodach terytorialnych. Rekompensata z tytułu świadczenia usług publicznych w zakresie publicznego transportu pasażerskiego powinna zatem zostać wyłączona z zakresu niniejszego rozporządzenia. |
(6) | Przyjmując rozporządzenia uznające niektóre kategorie pomocy za niepodlegające wymogom zgłoszenia zgodnie z niniejszym rozporządzeniem Komisja powinna określić: cel pomocy, kategorie beneficjentów, progi ograniczające pomoc, warunki regulujące kumulację pomocy oraz warunki monitorowania, a także powinna dołączyć wszelkie dalsze szczegółowe warunki w celu zapewnienia zgodności pomocy objętej niniejszym rozporządzeniem z rynkiem wewnętrznym. |
(7) | Ważne jest, aby wszystkie strony mogły sprawdzić, czy pomoc przyznawana jest zgodnie z obowiązującymi przepisami. Przejrzystość pomocy państwa ma zatem zasadnicze znaczenie dla prawidłowego stosowania postanowień Traktatu i prowadzi do lepszego przestrzegania przepisów, większej rozliczalności, wzajemnej oceny i ostatecznie do efektywniejszych wydatków publicznych. Z tego powodu każde z państw członkowskich powinno być zobowiązane do przekazywania podsumowań informacji dotyczących wdrożonej przez nie pomocy objętej rozporządzeniem przyjętym na podstawie niniejszego rozporządzenia. Aby zapewnić przejrzystość środków przyjętych przez każde z państw członkowskich, Komisja powinna publikować takie podsumowania. |
(8) | Zgodnie z art. 108 ust. 1 Traktatu Komisja we współpracy z państwami członkowskimi stale bada wszystkie istniejące systemy pomocy. W tym celu oraz aby zapewnić możliwie największą przejrzystość i odpowiednią kontrolę, każde z państw członkowskich powinno rejestrować i zestawiać informacje na temat stosowania przyjętych przez Komisję rozporządzeń przyjętych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Co najmniej raz w roku każde z państw członkowskich powinno przekazywać Komisji sprawozdanie ze stosowania takich rozporządzeń. Dostęp do tych sprawozdań powinny mieć wszystkie pozostałe państwa członkowskie. |
(9) | Przed przyjęciem zgodnie z niniejszym rozporządzeniem rozporządzeń Komisja powinna umożliwić wszystkim zainteresowanym osobom i organizacjom zgłaszanie uwag w celu zebrania możliwie jak najbardziej kompleksowych i reprezentatywnych informacji zwrotnych. W tym celu Komisja powinna publikować projekty takich rozporządzeń. |
(10) | Równocześnie z publikacją projektu rozporządzenia na podstawie niniejszego rozporządzenia należy konsultować się z Komitetem Doradczym ds. Pomocy Państwa ustanowionym na mocy rozporządzenia (UE) 2015/1588. Jednakże w trosce o zapewnienie przejrzystości ten projekt rozporządzenia należy także opublikować na stronie internetowej Komisji. |
(11) | Kontrola przyznawania pomocy dotyczy różnorodnych i mających złożony charakter kwestii natury faktycznej, prawnej i ekonomicznej występujących w stale zmieniającym się środowisku. Komisja powinna zatem regularnie prowadzić przegląd kategorii pomocy, które nie powinny podlegać wymogom zgłoszenia. W tym celu Komisja powinna co pięć lat przedkładać Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie z oceny stosowania niniejszego rozporządzenia, |
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Artykuł 1
Wyłączenia grupowe
1. Komisja może przyjąć, z zastrzeżeniem art. 5 niniejszego rozporządzenia, rozporządzenia uznające, że następujące kategorie pomocy w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu są zgodne z rynkiem wewnętrznym i nie podlegają wymogom zgłoszenia określonego w art. 108 ust. 3 Traktatu:
a) | pomoc na rzecz koordynacji transportu; |
b) | pomoc na zwrot za wykonanie pewnych świadczeń nierozerwalnie związanych z pojęciem usługi publicznej, z wyłączeniem rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych w związku z usługami publicznymi w zakresie transportu pasażerskiego, objęta rozporządzeniem (WE) nr 1370/2007. |
2. W rozporządzeniach przyjętych na podstawie ust. 1 określa się dla każdej kategorii pomocy:
a) | cel tej pomocy; |
b) | kategorie beneficjentów; |
c) | progi wyrażone jako:
|
d) | warunki regulujące kumulację pomocy; oraz |
e) | zasady przejrzystości i monitorowania określone w art. 2. |
3. Ponadto w rozporządzeniach przyjętych na podstawie ust. 1 można w szczególności:
a) | ustalać progi lub inne warunki dla zgłoszenia o przyznaniu pomocy indywidualnej; |
b) | wyłączyć niektóre sektory z zakresu stosowania tych rozporządzeń; |
c) | załączyć dalsze warunki dla zgodności pomocy z rynkiem wewnętrznym. |
Artykuł 2
Przejrzystość i monitorowanie
1. Rozporządzenia przyjęte na podstawie art. 1 ust. 1 zawierają szczegółowe zasady mające zapewnić przejrzystość i monitorowanie pomocy.
2. W przypadku gdy państwo członkowskie wdraża programy pomocy lub pomoc indywidualną niepodlegające wymogom zgłoszenia na podstawie rozporządzeń przyjętych na podstawie art. 1 ust. 1, przekazuje ono Komisji podsumowania informacji dotyczących takiej pomocy. Komisja publikuje te podsumowania.
3. Każde z państw członkowskich rejestruje i zestawia wszelkie informacje dotyczące stosowania rozporządzeń przyjętych na podstawie art. 1 ust. 1. W przypadku gdy Komisja posiada informacje pozwalające sądzić, że rozporządzenie przyjęte na podstawie art. 1 ust. 1 nie jest prawidłowo stosowane, zainteresowane państwo członkowskie przekazuje Komisji wszelkie informacje, jakie uzna ona za niezbędne do oceny, czy pomoc udzielona na podstawie tego rozporządzenia spełnia wszystkie określone w nim warunki.
4. Co najmniej raz w roku każde z państw członkowskich przekazuje Komisji sprawozdanie ze stosowania rozporządzeń przyjętych na podstawie art. 1 ust. 1, zgodnie z określonymi przez Komisję wymogami szczegółowymi. Komisja umożliwia dostęp do tych sprawozdań wszystkim pozostałym państwom członkowskim. Komitet, o którym mowa w art. 5, raz w roku bada i ocenia te sprawozdania.
Artykuł 3
Okres ważności i zmiana rozporządzeń
1. Rozporządzenia przyjęte na podstawie art. 1 ust. 1 określają okres ich obowiązywania oraz przewidują okres przejściowy, jeżeli ich okres obowiązywania nie zostanie przedłużony w chwili ich wygaśnięcia.
2. W przypadku gdy rozporządzenie przyjęte na podstawie art. 1 ust. 1 jest uchylone lub zmienione nowym rozporządzeniem, takie nowe rozporządzenie przewiduje sześciomiesięczny okres przejściowy, aby umożliwić dostosowanie pomocy objętej uchylonym lub zmienionym rozporządzeniem.
Artykuł 4
Wysłuchanie zainteresowanych osób i organizacji
Przed przyjęciem rozporządzenia na podstawie art. 1 ust. 1 Komisja publikuje jego projekt, aby umożliwić wszystkim zainteresowanym osobom i organizacjom przedstawienie uwag w terminie ustalonym przez nią. Termin ten wynosi co najmniej miesiąc. W tym samym czasie Komisja publikuje ten projekt rozporządzenia na swojej stronie internetowej.
Artykuł 5
Konsultacje z Komitetem Doradczym ds. Pomocy Państwa
1. Komisja konsultuje się z Komitetem Doradczym ds. Pomocy Państwa ustanowionym rozporządzeniem (UE) 2015/1588 (zwanym dalej „komitetem"):
a) | w tym samym czasie, gdy projekt rozporządzenia na podstawie art. 1 ust. 1 jest publikowany na podstawie art. 4; oraz |
b) | przed przyjęciem dowolnego rozporządzenia na podstawie art. 1 ust. 1. |
2. Komisja konsultuje się z komitetem na posiedzeniu zwołanym przez nią za pomocą wiadomości elektronicznej. Do takiej komunikacji elektronicznej załączane są projekty i dokumenty, które mają zostać zbadane. Posiedzenie odbywa się nie wcześniej niż w terminie dwóch miesięcy od daty komunikacji elektronicznej. Okres ten może zostać skrócony w przypadku konsultacji, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, gdy jest to uzasadnione pilnym charakterem sprawy lub w przypadku przedłużenia okresu ważności rozporządzenia przyjętego na podstawie art. 1 ust. 1.
3. Przedstawiciel Komisji przedkłada komitetowi projekt środków, które mają być wprowadzone. Komitet przedstawia swoją opinię na temat takiego projektu w terminie ustalonym przez przewodniczącego komitetu stosownie do pilności sprawy, w razie potrzeby w drodze głosowania.
4. Opinię komitetu zapisuje się w protokole spotkania. Każde z państw członkowskich ma prawo zwrócenia się o wpisanie do protokołu spotkania jego stanowiska. Komitet może zalecić publikację opinii w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
5. Komisja bierze pod uwagę opinię komitetu i informuje komitet o zakresie, w jakim jego opinia została uwzględniona.
Artykuł 6
Sprawozdanie z oceny
Co pięć lat Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie oceniające stosowanie niniejszego rozporządzenia. Projekt tego sprawozdania przedstawiany jest najpierw do rozpatrzenia komitetowi.
Artykuł 7
Wejście w życie
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 19 grudnia 2022 r.
W imieniu Rady
Przewodniczący
J. SÍKELA
(1) Opinia z 13 grudnia 2022 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym).
(2) Rozporządzenie Rady (UE) 2015/1588 z dnia 13 lipca 2015 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do niektórych kategorii horyzontalnej pomocy państwa (Dz.U. L 248 z 24.9.2015, s. 1).
(3) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1315/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej i uchylające decyzję nr 661/2010/UE (Dz.U. L 348 z 20.12.2013, s. 1).
(4) Rozporządzenie (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 (Dz.U. L 315 z 3.12.2007, s. 1).
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00