(1)

Unijny rynek niektórych surowców do produkcji nawozów azotowych zależy w znacznym stopniu od przywozu z państw trzecich. W 2021 r. do Unii przywieziono 2,9 mln ton amoniaku i 4,7 mln ton mocznika do celów produkcji nawozów azotowych. Ceny tych produktów w 2021 r. znacznie wzrosły, a następnie zwiększyły się jeszcze bardziej w ciągu bieżącego roku.

(2)

Obecnie znaczna część tych surowców do produkcji nawozów azotowych jest przywożona do Unii z państw trzecich, które korzystają z preferencyjnego dostępu do rynku unijnego, a zatem przywóz ten jest bezcłowy. Niezależnie od tego do Unii przywozi się dużą ilość surowców do produkcji nawozów azotowych, pochodzących z krajów objętych wspólną taryfą celną określoną w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 2658/87 (1), przy czym stawki celne wynoszą obecnie między 5,5 % a 6,5 %.

(3)

W komunikacie Komisji z 23 marca 2022 r. pt. "Zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego i zwiększenie odporności systemów żywnościowych" Komisja zauważa, że już przed inwazją Rosji na Ukrainę na rynkach towarowych odnotowano znaczny wzrost cen, który został odzwierciedlony przez rynki rolne poprzez wzrost kosztów energii i nawozów, a w konsekwencji - wzrostu cen produktów rolnych. Komisja stwierdza, że inwazja na Ukrainę i gwałtowny wzrost cen towarów na całym świecie spowodowały dalszy wzrost cen na rynkach rolnych i uwidoczniły słabości systemu żywnościowego Unii, który jest częściowo uzależniony od przywozu nawozów. Sytuacja ta powoduje zwiększenie kosztów ponoszonych przez producentów i wpływa na cenę żywności, co budzi obawy co do siły nabywczej konsumentów oraz dochodów rolników w Unii. Komisja podkreśla, że w perspektywie krótkoterminowej, do czasu przejścia na stosowanie zrównoważonych rodzajów nawozów lub metod nawożenia, priorytetami muszą być kwestia kosztów i dostępności nawozów nieorganicznych. Przez ten czas przemysł nawozowy w Unii musi mieć dostęp do niezbędnego przywozu, w tym do surowców do produkcji nawozów w samej Unii. Komisja podkreśla również, że ceny nawozów i dostawy dla rolników będą monitorowane, aby zagwarantować, że perspektywy zbiorów w Unii nie będą zagrożone.

(4)

W związku z powyższym należy podjąć działania w celu zmniejszenia kosztów ponoszonych przez unijnych producentów nawozów przy przywozie surowców niezbędnych do produkcji nawozów azotowych.

(5)

Ponadto w okresie niedoboru nawozów azotowych na rynkach międzynarodowych cła na przywóz do Unii dóbr pośrednich, takich jak amoniak i mocznik, stanowią czynnik zniechęcający do dostaw na rynek unijny w porównaniu z innymi rynkami światowymi, na których nie obowiązują cła przywozowe. Ta różnica w cłach utrudnia również starania na rzecz dywersyfikacji przywozu do Unii.

(6)

Należy zatem tymczasowo zawiesić stawki celne wspólnej taryfy celnej, o których mowa w art. 56 ust. 2 lit. c) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Unii (UE) nr 952/2013 (2), w odniesieniu do niektórych surowców do produkcji nawozów azotowych. Ten tymczasowy środek powinien mieć zastosowanie przez okres sześciu miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia. Aby umożliwić ocenę skutków tego środka, Komisja powinna sporządzić sprawozdanie i przedłożyć je Radzie.

(7)

Jednocześnie, zgodnie z art. 21 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, Unia ma zapewnić spójność między różnymi obszarami swoich działań zewnętrznych, jak również między działaniami zewnętrznymi a innymi politykami Unii.

(8)

Na przestrzeni ostatnich lat sytuacja w stosunkach między Unią a Federacją Rosyjską znacznie się pogorszyła, a trend ten pogłębił się szczególnie w ostatnich miesiącach z powodu lekceważenia przez Federację Rosyjską prawa międzynarodowego, a zwłaszcza z powodu jej niczym niesprowokowanej i nieuzasadnionej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie.

(9)

Od lipca 2014 r. Unia stopniowo wprowadza wobec Federacji Rosyjskiej środki ograniczające. W konkluzjach z 24 lutego 2022 r. Rada Europejska stwierdziła, że niczym niesprowokowana i nieuzasadniona agresja wojskowa Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy rażąco narusza prawo międzynarodowe i zasady Karty Narodów Zjednoczonych oraz podważa bezpieczeństwo i stabilność w Europie i na świecie.

(10)

Ostatnio, 3 czerwca 2022 r., Rada przyjęła szósty pakiet sankcji wobec Federacji Rosyjskiej w związku z nadal prowadzoną przez nią wojną napastniczą przeciwko Ukrainie i doniesieniami o okrucieństwach, jakich dopuszczają się rosyjskie siły zbrojne w Ukrainie.

(11)

Ponadto, chociaż Federacja Rosyjska jest członkiem Światowej Organizacji Handlu, Unia jest zwolniona, w trybie wyjątków mających zastosowanie na podstawie Porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu, w szczególności art. XXI GATT 1994, z obowiązku udzielania produktom przywożonym z Federacji Rosyjskiej korzyści przyznawanych podobnym produktom przywożonym z innych krajów (najwyższe uprzywilejowanie).

(12)

Nie należy zatem zezwalać na to, by przywóz z Federacji Rosyjskiej produktów objętych niniejszym rozporządzeniem był bezcłowy i korzystał z zasady największego uprzywilejowania.

(13)

W ostatnich latach pogorszeniu uległy również stosunki między Unią a Białorusią z powodu lekceważenia przez tamtejszy reżim prawa międzynarodowego, podstawowych praw i praw człowieka. Ponadto Białoruś od samego początku wspiera agresję wojskową Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, m.in. zezwala Federacji Rosyjskiej na wystrzeliwanie rakiet balistycznych z terytorium Białorusi, umożliwia transport rosyjskiego personelu wojskowego i broni ciężkiej, czołgów i transporterów wojskowych, zezwala rosyjskim statkom powietrznym na przelot nad białoruską przestrzenią powietrzną w drodze na Ukrainę, zapewnia punkty tankowania oraz magazynuje rosyjską broń i sprzęt wojskowy na Białorusi.

(14)

Od października 2020 r. Unia nakłada na Białoruś kolejne środki ograniczające. 2 grudnia 2021 r. Rada przyjęła piąty pakiet sankcji mając na względzie ciągłe łamanie praw człowieka i instrumentalizację migrantów. Kolejne pakiety sankcji przyjęto 24 lutego, 2 marca, 9 marca i 3 czerwca 2022 r. w związku z zaangażowaniem Białorusi w nieuzasadnioną i niczym niesprowokowaną wojny napastniczej Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie. Ponadto Białoruś nie jest członkiem Światowej Organizacji Handlu. W związku z tym Unia nie jest zobowiązana, na podstawie Porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu, do przyznawania produktom pochodzącym z Białorusi najwyższego uprzywilejowania. Ponadto umowy handlowe dopuszczają działania uzasadnione na podstawie mających zastosowanie klauzul wyjątkowych, w szczególności wyjątków dotyczących bezpieczeństwa.

(15)

W świetle powyższego wyłączenie Federacji Rosyjskiej i Białorusi z zakresu zawieszeń ceł autonomicznych ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu jest właściwe w ramach zastosowania ogólnych reguł dotyczących ceł zawartych w załączniku I do rozporządzenia (EWG) nr 2658/87, w szczególności w części I sekcja 1 część B ust. 1 tego załącznika.

(16)

W związku z tym przywóz surowców do produkcji nawozów azotowych, pochodzących z Federacji Rosyjskiej i Białorusi nie powinien podlegać zawieszeniu cła. Wręcz przeciwnie, przywóz produktów objętych niniejszym rozporządzeniem z Federacji Rosyjskiej i Białorusi powinien nadal podlegać cłom przywozowym, którym podlegał on wcześniej.

(17)

W związku ze znaczącym i nagłym wzrostem cen surowców do produkcji nawozów azotowych, spotęgowanym przez sytuację kryzysową, jaką na rynku nawozów wywołała wojna napastnicza Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

(18)

Należy zatem odpowiednio zmienić załącznik I do rozporządzenia (EWG) nr 2658/87,