DECYZJA RADY (WPZiB) 2022/2444
z dnia 12 grudnia 2022 r.
w sprawie partnerskiej misji wojskowej Unii Europejskiej w Nigrze (EUMPM Niger)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 42 ust. 4 i art. 43 ust. 2,
uwzględniając wniosek Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) | W konkluzjach z dnia 16 kwietnia 2021 r. Rada określiła zintegrowaną strategię Unii Europejskiej w regionie Sahelu. Rada w szczególności wyraziła zaniepokojenie faktem, że stopniowe pogłębianie się sytuacji braku bezpieczeństwa i jej skutki, których ofiarą jest ludność cywilna, pogorszyły sytuację w przypadku wielu kryzysów, co wywołało bezprecedensowe skutki humanitarne w regionie, w tym wzrost liczby osób wewnętrznie przesiedlonych i uchodźców, przymusowe wysiedlenia, nadużycia, napięcia wewnątrz społeczności i pomiędzy nimi, zwielokrotnienie powtarzających się kryzysów żywnościowych i żywieniowych, wzrost potrzeb zdrowotnych oraz trudności z ustanowieniem służb państwowych na obszarach objętych konfliktem; Rada dostrzegła, że niestabilność przyczynia się także do nieuregulowanej migracji. Rada podkreśliła również, że Unia będzie nadal przyczyniać się do budowania zdolności w dziedzinach obrony i bezpieczeństwa poprzez uruchamianie misji w dziedzinie wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO). Rada podkreśliła, że poszanowanie i propagowanie praw człowieka, w tym równouprawnienia płci, oraz ochrona jednostek przed naruszaniem ich integralności pozostaną u podstaw działań Unii we wszystkich obszarach interwencji w regionie Sahelu. |
(2) | W dniu 30 czerwca 2022 r. Komitet Polityczny i Bezpieczeństwa (KPiB), kończąc całościowy przegląd strategiczny misji EUTM Mali i EUCAP Sahel Mali w dziedzinie WPBiO, uznał, że utworzenie specjalnej misji wojskowej w dziedzinie WPBiO w połączeniu ze środkiem pomocy w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju byłoby właściwe, by zapewnić Nigrowi niezbędne wsparcie. |
(3) | W dniu 18 lipca 2022 r. Rada utworzyła w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju środek pomocy służący wspieraniu nigerskich sił zbrojnych. W szczególności środek ten wspiera utworzenie centrum szkolenia techników sił zbrojnych. |
(4) | Pismem z dnia 30 listopada 2022 r. minister spraw zagranicznych i współpracy Republiki Nigru zwrócił się do Unii o rozmieszczenie unijnej partnerskiej misji wojskowej w dziedzinie WPBiO w Nigrze, by przyczyniać się do poprawy zdolności wojskowych nigerskich sił zbrojnych w celu wspierania Nigru w walce z terrorystycznymi ugrupowaniami zbrojnymi, przestrzegając przy tym praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego. |
(5) | W dniu 12 grudnia 2022 r. Rada zatwierdziła koncepcję zarządzania kryzysowego dotyczącą ewentualnej partnerskiej misji wojskowej w dziedzinie WPBiO w Nigrze mającej na celu wspieranie realizacji planu budowania zdolności w Nigrze poprzez wspomaganie utworzenia centrum szkolenia techników sił zbrojnych w powiązaniu ze środkiem pomocy przyjętym w dniu 18 lipca 2022 r.; na wniosek nigerskich sił zbrojnych miałyby one zapewnione specjalistyczne szkolenie oraz wsparcie w utworzeniu nowego batalionu łącznościowego i wspierającego dowodzenie. Misję tę należy utworzyć. |
(6) | Pod kierownictwem Rady i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa (zwanego dalej „Wysokim Przedstawicielem”), KPiB powinien sprawować kontrolę polityczną nad partnerską misją wojskową w dziedzinie WPBiO w Nigrze, zapewniać jej kierownictwo strategiczne oraz podejmować stosowne decyzje zgodnie z art. 38 akapit trzeci Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). |
(7) | Należy wynegocjować i zawrzeć umowy międzynarodowe dotyczące statusu jednostek dowodzonych przez UE i personelu w Nigrze oraz odnoszące się do udziału państw trzecich w tej misji. |
(8) | Zgodnie z art. 41 ust. 2 TUE oraz zgodnie z decyzją Rady (WPZiB) 2021/509 dotyczącą ustanowienia Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju (1), wydatki operacyjne wynikające z niniejszej decyzji, które mają wpływ na kwestie wojskowe lub polityczno-obronne, mają być ponoszone przez państwa członkowskie, |
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Artykuł 1
Misja
1. Unia prowadzi partnerską misję wojskową w Nigrze (EUMPM Niger), aby wspierać Niger, zgodnie z przepisami dotyczącymi praw człowieka oraz międzynarodowym prawem humanitarnym, w walce z terrorystycznymi ugrupowaniami zbrojnymi.
2. Celem strategicznym misji EUMPM Niger jest wspieranie budowania zdolności nigerskich sił zbrojnych, poprawa ich zdolności powstrzymywania zagrożenia, jakie stanowią terrorystyczne ugrupowania zbrojne, ochrona ludności Nigru oraz zapewnienie bezpiecznego i zabezpieczonego środowiska.
3. W tym celu misja EUMPM:
a) | wspiera utworzenie i rozbudowę centrum szkolenia techników sił zbrojnych przez zapewnianie doradztwa i szkolenia, również instruktorom; |
b) | wspiera rozwijanie specjalistycznych zdolności nigerskich sił zbrojnych przez zapewnianie specjalistycznego szkolenia na żądanie; |
c) | wspiera utworzenie i rozbudowę batalionu łącznościowego i wspierającego dowodzenie przez szkolenie jego jednostek, specjalistów i struktury dowodzenia i zapewnianie im opieki mentorskiej, aby umożliwić późniejsze rozmieszczenie tego batalionu jako wsparcia dla działań Nigru zgodnie z przepisami dotyczącymi praw człowieka i międzynarodowym prawem humanitarnym. |
4. W planowaniu strategicznym i operacyjnym, działaniach i sprawozdawczości EUMPM Niger w pełni uwzględnia się i aktywnie propaguje międzynarodowe prawo humanitarne, prawa człowieka i zasadę równości płci, ochronę ludności cywilnej oraz agendę „Kobiety, pokój i bezpieczeństwo” na podstawie rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych (RB ONZ) 1325 (2000), program działań na rzecz młodzieży, pokoju i bezpieczeństwa na podstawie RB ONZ nr 2250 (2015) i program działań dotyczący dzieci w konfliktach zbrojnych na podstawie RB ONZ nr 1612 (2005).
5. Ponadto misja EUMPM Niger ułatwia udzielanie pomocy świadczonej Nigrowi w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju w odniesieniu do centrum szkolenia techników sił zbrojnych oraz, jeżeli Rada zdecyduje o koniecznym środku pomocy, w odniesieniu do doborowego batalionu łącznościowego i wspierającego dowodzenie. Działania misji są koordynowane z terminowym dostarczaniem wyposażenia w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju.
Artykuł 2
Mianowanie dowódcy misji UE
Dowódcą misji EUMPM Niger jest dyrektor Komórki Planowania i Prowadzenia Operacji Wojskowych (MPCC).
Artykuł 3
Wyznaczenie dowództwa misji
1. MPCC jest statyczną strukturą dowodzenia i kontroli na strategicznym szczeblu wojskowym poza obszarem działań. Jest ona odpowiedzialna za planowanie operacyjne i prowadzenie EUMPM Niger.
2. Dowództwo sił EUMPM Niger znajduje się w Nigrze i działa pod zwierzchnictwem dowódcy sił misji UE.
3. Dopóki MPCC nie osiągnie pełnej zdolności operacyjnej, do MPCC włączana jest komórka wsparcia dowództwa sił misji znajdująca się w Brukseli.
Artykuł 4
Planowanie i uruchomienie EUMPM Niger
Decyzję o uruchomieniu EUMPM Niger podejmuje Rada po zatwierdzeniu planu misji i zasad użycia sił.
Artykuł 5
Kontrola polityczna i kierownictwo strategiczne
1. W ramach odpowiedzialności Rady i Wysokiego Przedstawiciela, KPiB sprawuje kontrolę polityczną i kierownictwo strategiczne nad EUMPM Niger. Rada upoważnia niniejszym KPiB do podejmowania stosownych decyzji zgodnie z art. 38 TUE. Upoważnienie to obejmuje uprawnienie do zmiany dokumentów związanych z planowaniem, w tym planu misji, oraz struktury dowodzenia. Upoważnienie to obejmuje również uprawnienie do podejmowania decyzji w sprawie mianowania przyszłych dowódców sił misji UE. Rada zachowuje uprawnienia do określania celów EUMPM Niger i jej zakończenia.
2. KPiB regularnie przedstawia Radzie sprawozdania.
3. KPiB regularnie otrzymuje od przewodniczącego Komitetu Wojskowego UE (EUMC) sprawozdania dotyczące przebiegu EUMPM Niger. KPiB może w stosownych przypadkach zapraszać dowódcę misji UE i dowódcę sił misji UE na swoje posiedzenia.
Artykuł 6
Kierownictwo wojskowe
1. EUMC monitoruje właściwe prowadzanie EUMPM Niger, za której przebieg odpowiedzialny jest dowódca misji UE.
2. EUMC regularnie otrzymuje sprawozdania od dowódcy misji UE. EUMC może w stosownych przypadkach zapraszać dowódcę misji UE i dowódcę sił misji UE na swoje posiedzenia.
3. Przewodniczący EUMC pełni rolę głównego punktu kontaktowego z dowódcą misji UE.
Artykuł 7
Spójność unijnej reakcji oraz koordynacja
1. Wysoki Przedstawiciel zapewnia wdrożenie niniejszej decyzji oraz jej spójność z całością działań zewnętrznych Unii, w tym z programami rozwojowymi Unii oraz programami unijnej pomocy humanitarnej.
2. Bez uszczerbku dla struktury dowodzenia oraz kontroli politycznej i kierownictwa strategicznego KPiB, dowódca sił misji UE otrzymuje lokalne wytyczne polityczne od szefa delegatury Unii w Nigrze.
3. EUMPM Niger prowadzi ścisłą koordynację z misją EUCAP Sahel Niger w zakresie odpowiednich dziedzin wiedzy fachowej, by wspomagać interoperacyjność między EUCAP Sahel Niger, EUMPM Niger oraz siłami bezpieczeństwa i obrony Nigru.
4. Ponadto EUMPM Niger koordynuje swoje działania z trwającymi lub przyszłymi dwustronnymi inicjatywami, staraniami i działaniami państw członkowskich w Nigrze oraz, w stosownych przypadkach, z partnerami o podobnych poglądach popierającymi plan budowania zdolności nigerskich sił zbrojnych.
Artykuł 8
Udział państw trzecich
1. Bez uszczerbku dla autonomii podejmowania decyzji przez Unię i jej jednolitych ram instytucjonalnych oraz zgodnie z odpowiednimi wytycznymi Rady Europejskiej do udziału w EUMPM Niger mogą zostać zaproszone państwa trzecie.
2. Rada upoważnia niniejszym KPiB do zapraszania państw trzecich, aby deklarowały swoje wkłady, oraz do podejmowania stosownych decyzji w sprawie przyjmowania proponowanych wkładów, zgodnie z zaleceniem dowódcy misji UE po konsultacjach z dowódcą sił misji UE i EUMC.
3. Szczegółowe uzgodnienia dotyczące udziału państw trzecich są przedmiotem umów zawieranych na mocy art. 37 TUE oraz zgodnie z procedurą określoną w art. 218 TFUE. W przypadku gdy Unia i państwo trzecie zawarły umowę określającą ramy udziału tego państwa w misjach zarządzania kryzysowego prowadzonych przez Unię, postanowienia takiej umowy mają zastosowanie także w kontekście EUMPM Niger.
4. Państwa trzecie wnoszące istotny wkład wojskowy w EUMPM Niger mają w odniesieniu do bieżącego zarządzania EUMPM Niger takie same prawa i obowiązki, jak państwa członkowskie biorące udział w EUMPM Niger.
5. Rada upoważnia niniejszym KPiB do podejmowania stosownych decyzji w sprawie utworzenia komitetu uczestników, w przypadku gdy państwa trzecie wnoszą istotne wkłady wojskowe w EUMPM Niger.
Artykuł 9
Status personelu dowodzonego przez UE
Status jednostek dowodzonych przez UE i personelu tych jednostek, w tym przywileje, immunitety i inne gwarancje niezbędne do wykonania ich misji oraz jej sprawnego przebiegu, jest przedmiotem umowy zawartej na mocy art. 37 TUE oraz zgodnie z procedurą określoną w art. 218 TFUE.
Artykuł 10
Uzgodnienia finansowe
1. Wspólnymi kosztami EUMPM Niger zarządza się zgodnie z decyzją (WPZiB) 2021/509.
2. Finansowa kwota odniesienia na pokrycie wspólnych kosztów EUMPM Niger w okresie trzech lat od daty przyjęcia niniejszej decyzji wynosi 27,3 miliona EUR. Odsetek kwoty odniesienia, o którym mowa w art. 51 ust. 2 decyzji (WPZiB) 2021/509, wynosi 15 % w środkach na zobowiązania i 10 % w środkach na płatności.
Artykuł 11
Komórka ds. projektów
1. W skład EUMPM Niger może wchodzić komórka ds. projektów, określająca i realizująca projekty. EUMPM Niger w stosownych przypadkach koordynuje i ułatwia realizację projektów realizowanych przez państwa członkowskie i państwa trzecie w ramach ich obowiązków oraz doradza w zakresie tych projektów, w obszarach związanych z mandatem EUMPM Niger i w ramach wspierania jej celów.
2. Z zastrzeżeniem ust. 3 dowódca misji UE jest upoważniony do ubiegania się o wkłady finansowych państw członkowskich lub państw trzecich w celu realizacji projektów, które uzupełniają inne działania EUMPM Niger i są z nimi spójne. W takich przypadkach dowódca misji UE zawiera uzgodnienie z tymi państwami członkowskimi lub państwami trzecimi, obejmujące w szczególności konkretne procedury postępowania z wszelkiego rodzaju skargami stron trzecich z tytułu szkód wynikających z działań lub zaniechań dowódcy misji UE w związku z korzystaniem ze środków finansowych przekazanych przez te państwa członkowskie lub państwa trzecie.
3. Unia ani Wysoki Przedstawiciel w żadnym przypadku nie ponoszą odpowiedzialności wobec państw członkowskich lub państw trzecich wnoszących wkład za działania lub zaniechania dowódcy misji UE w związku z korzystaniem ze środków finansowych przekazanych przez te państwa członkowskie lub państwa trzecie.
4. Przyjęcie wkładu finansowego państw członkowskich lub państw trzecich na rzecz komórki ds. projektów uzależnione jest od zgody KPiB.
Artykuł 12
Udostępnianie informacji
1. Wysoki Przedstawiciel jest upoważniony do udostępniania państwom trzecim, które przyłączą się do niniejszej decyzji, w stosownych przypadkach i zgodnie z potrzebami EUMPM Niger, informacji niejawnych UE sporządzonych do celów EUMPM Niger, zgodnie z decyzją Rady 2013/488/UE (2) określającą przepisy bezpieczeństwa dotyczące ochrony informacji niejawnych UE:
a) | opatrzonych klauzulą tajności na poziomie nie wyższym niż przewidziany w mających zastosowanie umowach o bezpieczeństwie informacji zawartych między Unią a odpowiednim państwem trzecim; lub |
b) | opatrzonych klauzulą tajności o poziomie nie wyższym niż „CONFIDENTIEL UE/EU CONFIDENTIAL” w innych przypadkach. |
2. W przypadku szczególnej i natychmiastowej potrzeby operacyjnej Wysoki Przedstawiciel jest również upoważniony do udostępnienia Nigrowi wszelkich informacji niejawnych UE sporządzonych do celów EUMPM Niger, opatrzonych klauzulą tajności do poziomu „RESTREINT UE/EU RESTRICTED”, zgodnie z decyzją 2013/488/UE. W tym celu dokonuje się niezbędnych uzgodnień między Wysokim Przedstawicielem a właściwymi organami Nigru.
3. Wysoki Przedstawiciel jest upoważniony do udostępnienia państwom trzecim, które przyłączą się do niniejszej decyzji, wszelkich dokumentów jawnych UE związanych z treścią obrad Rady dotyczących EUMPM Niger i objętych zobowiązaniem do zachowania tajemnicy służbowej na podstawie art. 6 ust. 1 regulaminu wewnętrznego Rady (3).
4. Wysoki Przedstawiciel może przekazywać uprawnienia, o których mowa w ust. 1-3, a także udzielać pełnomocnictw do zawierania uzgodnień, o których mowa w ust. 2, personelowi Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych, dowódcy misji UE lub dowódcy sił misji UE.
Artykuł 13
Wejście w życie i zakończenie
1. Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem przyjęcia.
2. EUMPM Niger kończy działanie w terminie trzech lat od daty przyjęcia niniejszej decyzji.
3. Niniejszą decyzję uchyla się z dniem zamknięcia dowództwa sił misji zgodnie z zatwierdzonymi planami dotyczącymi zakończenia EUMPM Niger oraz bez uszczerbku dla procedur dotyczących audytu i przedstawiania sprawozdań finansowych EUMPM Niger zgodnie z decyzją (WPZiB) 2021/509.
Sporządzono w Brukseli dnia 12 grudnia 2022 r.
W imieniu Rady
Przewodniczący
J. BORRELL FONTELLES
(1) Decyzja Rady (WPZiB) 2021/509 z dnia 22 marca 2021 r. ustanawiająca Europejski Instrument na rzecz Pokoju i uchylająca decyzję (WPZiB) 2015/528 (Dz.U. L 102 z 24.3.2021, s. 14).
(2) Decyzja Rady 2013/488/UE z dnia 23 września 2013 r. w sprawie przepisów bezpieczeństwa dotyczących ochrony informacji niejawnych UE (Dz.U. L 274 z 15.10.2013, s. 1).
(3) Decyzja Rady 2009/937/UE z dnia 1 grudnia 2009 r. w sprawie przyjęcia regulaminu wewnętrznego Rady (Dz.U. L 325 z 11.12.2009, s. 35).
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00