(1)

Art. 220 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 (3) („rozporządzenie finansowe”) stanowi, że Komisja jest upoważniona, w danym akcie podstawowym, do zaciągania pożyczki w imieniu Unii lub Euratomu w celu dalszego udzielenia odpowiednich kwot państwom członkowskim lub państwom trzecim będącym beneficjentami na warunkach mających zastosowanie do zaciąganych pożyczek. W tym względzie wielkość przepływów pieniężnych odpowiadających pożyczonym funduszom i pożyczkom jest zrównoważona. Oznacza to, że Unia musi przeprowadzać operacje rynkowe w oparciu o potrzeby w zakresie wypłat dla każdego konkretnego przypadku udzielania pożyczek, co ogranicza możliwość spójnego planowania różnych operacji zaciągania pożyczek i kształtowanie struktury zapadalności w celu osiągnięcia najlepszych wyników pod względem kosztów.

(2)

Finansowanie poszczególnych programów pomocy finansowej za pomocą odrębnych metod finansowania stwarza koszty i złożoność, ponieważ różne programy pomocy finansowej konkurują o ograniczoną liczbę możliwości finansowania. Powoduje to fragmentację podaży dłużnych papierów wartościowych Unii oraz ogranicza płynność i zainteresowanie inwestorów odrębnymi programami, mimo że wszystkie dłużne papiery wartościowe Unii mają taką samą - wysoką - jakość kredytową. Pomoc finansowa powinna być zatem zorganizowana w oparciu o jednolitą metodę finansowania, która zwiększa płynność obligacji unijnych oraz atrakcyjność i opłacalność emisji unijnej.

(3)

Potrzeba jednolitej metody finansowania jest szczególnie widoczna w obecnym kontekście wsparcia finansowego dla Ukrainy ze względu na jej pilne potrzeby finansowania. Niedawne doświadczenia związane z potrzebami finansowymi Ukrainy uwypukliły wady fragmentarycznego podejścia do organizacji długu Unii. Aby wzmocnić pozycję Unii jako emitenta długu denominowanego w euro, niezwykle ważne jest zorganizowanie wszystkich nowych emisji w ramach jednolitej metody finansowania.

(4)

Model jednolitej metody finansowania oraz większość elementów infrastruktury niezbędnej do jej wdrożenia ustanowiono już w formie zróżnicowanej strategii finansowania na podstawie decyzji (UE, Euratom) 2020/2053 (4). Strategia ta umożliwiła skuteczne uruchomienie środków finansowych na dotacje i pożyczki na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/241 (5) oraz na szereginnych programów unijnych, o których mowa w rozporządzeniu (UE) 2020/2094 (6). Ze względu na oczekiwaną złożoność operacji niezbędnych do zaspokojenia pilnych potrzeb finansowania Ukrainy oraz do przewidywania ewentualnych przyszłych operacji zaciągania i udzielania pożyczek należy ustanowić zróżnicowaną strategię finansowania jako jednolitą metodę finansowania realizacji operacji zaciągania i zaciągania pożyczek.

(5)

Stosowanie zróżnicowanej strategii finansowania powinno umożliwić elastyczną realizację programu finansowania, przy pełnym poszanowaniu zasad neutralności budżetowej i równowagi budżetowej określonych w art. 310 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej („TFUE”). Beneficjenci powinni w pełni ponosić koszty programu finansowania w oparciu o jednolitą metodykę alokacji kosztów, która zapewnia przejrzystą i proporcjonalną alokację kosztów. Zobowiązania do spłaty powinny nadal spoczywać na beneficjentach pomocy finansowej, zgodnie z art. 220 ust. 5 lit. e) rozporządzenia finansowego.

(6)

Realizacja zróżnicowanej strategii finansowania wymaga przestrzegania jednolitego zbioru zasad w odniesieniu do wszystkich opartych na niej programów zaciągania i udzielania pożyczek. Zasady te należy zatem dodać do horyzontalnych przepisów finansowych określonych w rozporządzeniu finansowym przyjętym przez Parlament Europejski i Radę na podstawie art. 322 TFUE.

(7)

Zróżnicowana strategia finansowania powinna zapewnić Komisji większą elastyczność w odniesieniu do harmonogramu i terminów zapadalności pojedynczych transakcji finansowania oraz umożliwić regularne i stałe wypłaty na rzecz różnych krajów będących beneficjentami. Strategia taka powinna opierać się na łączeniu instrumentów finansowania. Zapewniłoby to Komisji elastyczność w organizowaniu płatności na rzecz beneficjentów niezależnie od warunków rynkowych w momencie dokonywania płatności, przy jednoczesnym zmniejszeniu ryzyka, że Komisja musiałaby gromadzić stałe kwoty w niestabilnych lub niekorzystnych warunkach.

(8)

Zapewnienie Komisji tej elastyczności wymagałoby wprowadzenia wspólnej puli płynności. Taka scentralizowana funkcja zarządzania płynnością sprawiłaby, że zdolność Unii do finansowania stałaby się bardziej odporna i była w stanie wytrzymać tymczasowy brak równowagi wszystkich wpływów i wypływów w oparciu o solidną zdolność prognozowania płynności.

(9)

Komisja powinna realizować wszystkie niezbędne transakcje mające na celu zapewnienie regularnej obecności na rynku kapitałowym, osiągnięcie jak najlepszych kosztów finansowania oraz ułatwienie transakcji na dłużnych papierach wartościowych Unii i Euratomu.

(10)

Rozszerzając zrównoważoną strategię finansowania na szerszy zakres programów, Komisja powinna zatem dokonać niezbędnych ustaleń w celu jej wdrożenia. Ustalenia te powinny obejmować ramy zarządzania, procedury zarządzania ryzykiem oraz metodykę alokacji kosztów, która powinna być zgodna z art. 220 ust. 5 lit. e) rozporządzenia finansowego. Aby zapewnić przejrzystość, Komisja powinna regularnie przedstawiać Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wyczerpujące informacje na temat wszystkich aspektów swojej strategii zaciągania pożyczek i zarządzania długiem.

(11)

Należy zatem zmienić rozporządzenie finansowe.

(12)

Ze względu na pewność i jasność prawa w odniesieniu do już przyznanej pomocy finansowej oraz w odniesieniu do pomocy finansowej na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/… ustanawiającego instrument wsparcia dla Ukrainy na rok 2023 (pomoc makrofinansowa +) (7), niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie wyłącznie do programów pomocy finansowej, w odniesieniu do której akty podstawowe wchodzą w życie w dniu 9 listopada 2022 r. lub po tym dniu.

(13)

Z uwagi na pilną potrzebę wynikającą z wyjątkowych okoliczności spowodowanych niczym niesprowokowaną i nieuzasadnioną wojną napastniczą Rosji przeciwko Ukrainie, należy zastosować wyjątek od terminu ośmiu tygodni przewidziany w art. 4 Protokołu nr 1 w sprawie roli parlamentów narodowych w Unii Europejskiej, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej, TFUE i do Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej.

(14)

W świetle sytuacji na Ukrainie, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie w trybie pilnym następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,