-

uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego za rok budżetowy 2020,

-

uwzględniając art. 100 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,

-

uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Transportu i Turystyki,

-

uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0122/2022),

A.

mając na uwadze, że zgodnie z zestawieniem dochodów i wydatków (1) ostateczny budżet Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego na rok budżetowy 2020 wyniósł 183 042 000 EUR, co stanowi spadek o 6,81% w porównaniu z 2019 r.; mając na uwadze, że 37 954 000 EUR w budżecie Agencji pochodzi z budżetu Unii, natomiast kwota 90 000 000 EUR stanowi dochód z opłat i należności (2); mając na uwadze, że kryzys związany z COVID-19 doprowadził do znacznego zmniejszenia dochodów Agencji z opłat i należności o 18 000 000 EUR (- 15 %);

B.

mając na uwadze, że Trybunał Obrachunkowy w sprawozdaniu dotyczącym rocznego sprawozdania finansowego Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego za rok budżetowy 2020 stwierdza, iż uzyskał wystarczającą pewność, że roczne sprawozdanie finansowe Agencji jest wiarygodne oraz że transakcje leżące u jego podstaw są legalne i prawidłowe;

1.

z zadowoleniem zauważa, że wysiłek włożony w monitorowanie budżetu w ciągu roku budżetowego 2020 doprowadził do osiągnięcia wskaźnika wykonania budżetu w wysokości 98,62%, co oznacza wzrost o 1,93% w porównaniu z rokiem 2019; ponadto zwraca uwagę, że wskaźnik wykonania w odniesieniu do środków na płatności wyniósł 92,65%, co oznacza wzrost o 3,59% w porównaniu z rokiem 2019;

2.

zauważa, że na koniec roku Agencja odnotowała nadwyżkę w wysokości 9,4 mln EUR w opłatach i należnościach; zauważa, że nadwyżkę opłat i należności dodaje się do skumulowanej nadwyżki, która wzrasta z 51,5 mln EUR do 60,9 mln EUR;

3.

zauważa, że odsetek anulowanych środków na zobowiązania przeniesionych na 2020 r. wzrósł do 5,46 % (3,7 % w 2019 r.) i przekroczył docelowy poziom 2,5 % ustalony przez Agencję w jej wskaźnikach wykonania na 2020 r., plasując się nieznacznie powyżej pułapu 5 % ustalonego przez Komisję; wynika to głównie z kryzysu związanego z COVID-19 i odwołań ze względu na powszechne ograniczenia dotyczące podróży, środki izolacji, ograniczenie działalności i odwołania wydarzeń; zaleca, aby ustanowić środki w celu osiągnięcia docelowego poziomu 2,5%;

4.

zauważa, że Agencja stosuje niektóre kluczowe wskaźniki skuteczności działania do oceny wartości dodanej wynikającej z jej działalności oraz inne środki do usprawnienia zarządzania budżetem; zauważa, że w 2020 r. Agencja monitorowała 59 kluczowych wskaźników efektywności, w tym cele dotyczące poprawy administracji budżetowej, takie jak wskaźnik wykonania budżetu równy lub większy niż 95%, wskaźnik przeniesienia środków na zobowiązania równy lub niższy niż 5%, wskaźnik wykorzystania dochodów z tytułu opłat i należności oraz wyniki w zakresie outsourcingu; zauważa ponadto, że Agencja realizuje kluczowe programy/projekty, takie jak program transformacji, z kluczowymi celami modernizacji sposobów pracy, uproszczenia procesów i świadczenia usług cyfrowych na rzecz zewnętrznych zainteresowanych stron, co ma na celu osiągnięcie wzrostu efektywności kosztowej o co najmniej 8% w porównaniu z 2019 r. i osiągnięcie do 2025 r. ogólnego przyrostu wydajności w skali 20-25% na poziomie Agencji; wzywa Agencję, aby poinformowała o przyszłej sytuacji w zakresie jej efektywności;

5.

zauważa, że Agencja, jako organ regulacyjny sektora lotniczego, została w dużym stopniu dotknięta pandemią COVID-19; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Agencja przeformułowała swój plan ciągłości działania, aby uwzględnić konkretne aspekty COVID-19 dotyczące zdrowia i bezpieczeństwa pracowników Agencji, personelu lotniczego, pasażerów i ogólnie innych zainteresowanych stron z sektora lotniczego; zauważa, że w marcu 2020 r. Agencja zmieniła swój roczny program prac, uzupełniając istniejące priorytety i cele poprzez aktywne wspieranie swoich zainteresowanych stron i stawianie czoła nowym wyzwaniom; na podstawie odpowiedzi Agencji na standardowy kwestionariusz zauważa, że choć pandemia miała wpływ na ok. 35-40% celów lub kluczowych wskaźników efektywności, Agencja była w stanie osiągnąć 90% celów rocznego programu prac;

6.

odnotowuje, że w związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii Agencja musiała z powrotem przejąć nadzór - wcześniej zlecany brytyjskiemu Urzędowi Lotnictwa Cywilnego - nad 129 organizacjami z państw trzecich;

7.

z zadowoleniem przyjmuje w szczególności prace przeprowadzone przez Agencję nad projektem dotyczącym powrotu samolotów Boeing 737 MAX do latania w Europie, w związku z którymi wykazała silne przywództwo i odporność;

8.

z zadowoleniem przyjmuje szybką reakcję Agencji na kryzys związany z COVID-19, która stanowiła podstawę jasnego i zharmonizowanego podejścia w całej Europie; Zauważa, że ta szybka reakcja obejmowała publikację protokołu w sprawie bezpieczeństwa zdrowotnego w lotnictwie - wraz z Europejskim Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) - zawierającego jasne wytyczne operacyjne i oparte na analizie ryzyka zalecenia dotyczące podróży lotniczych, uruchomienie programu lotów czarterowych z liniami lotniczymi i operatorami lotnisk w celu monitorowania wdrażania protokołu, zainicjowanie projektu "Powrót do normalnego funkcjonowania" oraz stworzenie dossier poświęconego ryzyku dla bezpieczeństwa w związku z COVID-19; wzywa Komisję do współpracy z Agencją w celu zapewnienia, by odpowiedź państw członkowskich na obecną sytuację epidemiologiczną pozostała spójna i skoordynowana oraz by koncentrowała się na indywidualnym podejściu powiązanym z unijnymi cyfrowymi zaświadczeniami COVID;

9.

zauważa, że sytuacja związana z COVID-19 poważnie wpłynęła na zdolność Agencji do poczynienia postępów w zakresie działań międzynarodowych, w szczególności w odniesieniu do projektów pomocy technicznej, ze względu na rozszerzone ograniczenia podróży, brak dostępu do partnerów międzynarodowych / zainteresowanych stron oraz ograniczenie kontaktów personalnych;

10.

z zadowoleniem przyjmuje stałe wysiłki Agencji na rzecz zbadania obszarów dalszej współpracy z innymi agencjami Unii, tam gdzie jest to wykonalne, z uwzględnieniem charakteru działań, aby ograniczyć ich potencjalne nakładanie się; z zadowoleniem przyjmuje konkretne działania podjęte już wraz z Europejską Agencją Kolejową, Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej, Europejską Agencją Bezpieczeństwa Żywności, Europejską Fundacją Kształcenia, Europejskim Urzędem Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych oraz Europejską Agencją Środowiska; zdecydowanie zachęca Urząd, aby poszukiwał dalszych i szerszych płaszczyzn współpracy ze wszystkimi agencjami Unii;

11.

zauważa, że Agencja uruchomiła program transformacji korporacyjnej "Cel: sprostać wyzwaniom przyszłości" obejmujący trwającą inicjatywę na rzecz cyfryzacji ("CORAL"), której głównym celem jest modernizacja sposobów pracy, uproszczenie procesów i świadczenie usług cyfrowych na rzecz zewnętrznych zainteresowanych stron; zauważa, że program ma być realizowany do 2023 r. i przynieść ogólny przyrost wydajności w wysokości 20-25% do 2025 r.;

12.

zauważa, że Agencja zleca na zewnątrz do państw członkowskich niektóre powtarzające się zadania w celu uwolnienia od nich wysoko wykwalifikowanych ekspertów, tak aby mogli oni wykonywać bardziej strategiczne zadania; uznaje nieustanne wysiłki Agencji na rzecz zwiększenia wydajności i uwolnienia zasobów, w tym wykwalifikowanego personelu;

13.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Agencja podpisała umowę na przeprowadzenie badań finansowanych z programu "Horyzont Europa 2020" w celu poprawy wymogów dotyczących pobierania próbek i pomiaru emisji z silników zawartych w tomie II załącznika 16 ICAO oraz zaproponowania lepszych technik projektowania i pomiaru;

14.

zauważa, że w dniu 31 grudnia 2020 r. plan zatrudnienia zrealizowano w 94,26% - przyjęto 641 pracowników na czas określony, podczas gdy budżet Unii przewidywał 680 stanowisk dla tej kategorii pracowników (w porównaniu ze 680 stanowiskami zatwierdzonymi w 2019 r.); stwierdza ponadto, że w 2020 r. Agencja zatrudniała również 88 pracowników kontraktowych i 15 oddelegowanych ekspertów krajowych;

15.

odnotowuje z zaniepokojeniem brak równowagi płci wśród kadry kierowniczej wyższego szczebla Agencji, przy czym 20 z 25 członków (80%) to mężczyźni, oraz w zarządzie Agencji, gdzie 60 z 80 członków (75%) to mężczyźni; odnotowuje równowagę płci wśród całego personelu Agencji, przy czym 508 z 744 pracowników (68,3%) to mężczyźni; zwraca się do Agencji, aby w przyszłości zapewniła równowagę płci wśród kadry kierowniczej wyższego szczebla i wśród pracowników; Ponownie apeluje do Komisji i państw członkowskich, by podczas mianowania kandydatów na członków zarządu Agencji zwracały uwagę na zapewnienie równowagi płci;

16.

z zadowoleniem przyjmuje środki podjęte przez Agencję w celu osiągnięcia równowagi płci, takie jak zachęcanie kandydatów płci żeńskiej do udziału w procedurach naboru oraz oferowanie korzystnych warunków pracy i elastycznych rozwiązań związanych z macierzyństwem; zachęca Agencję, aby w swoich skonsolidowanych danych dotyczących personelu uwzględniła ogólnounijny podział na płeć według kategorii pracowników, aby zapewnić więcej informacji na temat równowagi płci wśród jej pracowników;

17.

z zadowoleniem przyjmuje ustanowienie i funkcjonowanie programu rekrutowania młodych talentów świeżo po studiach (junior qualification programme); zachęca Agencję do dalszego opracowywania długoterminowych ram polityki kadrowej uwzględniających równowagę między życiem zawodowym a prywatnym, poradnictwo zawodowe i rozwój kariery zawodowej przez całe życie, równowagę płci, telepracę, równowagę geograficzną oraz zatrudnianie i integrację osób z niepełnosprawnościami;

18.

zauważa, że w odpowiedzi na kryzys związany z COVID-19 i jego wpływ na przemysł lotniczy Agencja przyjęła bardziej konserwatywne podejście do rekrutacji, dążąc do osiągnięcia właściwej równowagi między potrzebami biznesowymi a dostępnymi zasobami, preferując mobilność wewnętrzną i tymczasowe dzielenie się zasobami między jednostkami; zauważa, że Agencja wdrożyła model planowania zasobów przewidujący przeglądy kwartalne w celu znalezienia równowagi między priorytetowym zapotrzebowaniem na wykwalifikowanych pracowników a skutkami finansowymi, aby zapewnić realizację wszystkich zadań przewidzianych w dokumencie dotyczącym planowania strategicznego; zauważa ponadto, że ze względu na tę nową procedurę pozyskiwania zasobów Agencja musiała wstrzymać niektóre z planowanych rekrutacji na lata 2020-2023;

19.

z zadowoleniem przyjmuje wysiłki podjęte przez Agencję w celu poprawy dialogu społecznego na tematy takie jak zapobieganie molestowaniu i wsparcie personelu, które stanowią ważne aspekty prowadzenia działalności Agencji i dobrostanu jej pracowników; zauważa, że w następstwie dialogu społecznego Agencja osiągnęła w lipcu 2020 r. porozumienie w sprawie środków powstrzymujących rozprzestrzenianie się wirusa mające na celu reakcję na światowy kryzys; przypomina o coraz większym udziale pracowników Agencji w związkach zawodowych i przyjmuje do wiadomości oświadczenie Agencji, że przynależność do związków zawodowych przyczyniła się do szerszych konsultacji i odpowiada wysokiemu poziomowi niepewności i zaniepokojenia co do przyszłości całego sektora lotniczego; zwraca uwagę, że według Agencji jej kierownictwo pozostaje w częstym kontakcie z partnerami społecznymi w celu rozwiązania kwestii społecznych, i wzywa Agencję do informowania organu udzielającego absolutorium o tej sprawie;

20.

na podstawie sprawozdania Trybunału zauważa odnośnie do działań podjętych w związku z uwagami z poprzednich lat, że Agencja przeznaczyła środki na umowę z Komisją w sprawie usług archiwizacji około osiem miesięcy po przedłużeniu umowy w 2018 r.; zauważa, że zgodnie z rozporządzeniem finansowym zobowiązanie do przeznaczenia środków na określony cel powinno zostać zarejestrowane przed zaciągnięciem zobowiązania prawnego; przyjmuje do wiadomości odpowiedź Agencji, że wdroży ona system informatyczny, który będzie zapobiegać ryzyku zaciągnięcia zobowiązań prawnych przed podjęciem zobowiązań budżetowych; wzywa Agencję do poinformowania organu udzielającego absolutorium o poczynionych w związku z tym postępach;

21.

zauważa, że w związku z odpowiedziami udzielonymi Parlamentowi w ramach absolutorium za 2018 r., w których stwierdzono, że ryzyko związane z kosztami fakturowania w postępowaniach o udzielenie zamówienia Agencji zostało uwzględnione za pomocą rozwiązania w zakresie e-zamówień, Agencja wprowadziła szereg środków mających na celu znaczne usprawnienie zarządzania umowami, co doprowadziło do dalszego wzrostu wydajności i redukcji kosztów; zauważa, że Agencja ponownie podkreśla znaczenie zamówień zapewniających najlepszą relację jakości do ceny i podjęła kroki w celu wzmocnienia roli podmiotów zaangażowanych w proces udzielania zamówień, w szczególności pracowników zarządzających umowami;

22.

w odniesieniu do działań następczych podjętych w związku ze sprawozdaniem Trybunału z 2019 r. zauważa, że Agencja podjęła działania w celu usprawnienia swoich systemów informatycznych i organizuje szkolenia w celu zapewnienia zgodności wszystkich zobowiązań finansowych z odpowiednimi prawnymi zobowiązaniami instytucjonalnymi; wzywa Agencję, aby poinformowała o wynikach podjętych działań;

23.

w odniesieniu do działań podjętych w następstwie uwag Trybunału w 2020 r. zauważa, że Agencja wdrożyła narzędzie elektronicznego składania ofert w postępowaniach o udzielenie zamówienia; zauważa, że w odniesieniu do fakturowania elektronicznego Agencja sfinalizowała specyfikacje biznesowe i obecnie poszukuje rozwiązania informatycznego zgodnego z tymi specyfikacjami; wzywa Agencję, by poinformowała organ udzielający absolutorium o poczynionych w związku z tym postępach;

24.

odnotowuje już zrealizowane i aktualnie wdrażane działania Agencji służące zapewnieniu przejrzystości, zapobieganiu konfliktowi interesów i zarządzaniu nim oraz ochronie sygnalistów; z zadowoleniem przyjmuje, że w 2020 r. nie wystąpiły żadne faktyczne przypadki konfliktu interesów; zauważa ponadto, że wszelkie potencjalne przypadki w Agencji można rozwiązać za pomocą środków łagodzących; zauważa, że na stronie internetowej Agencji opublikowano życiorysy i deklaracje o braku konfliktu interesów większości członków zarządu Agencji;

25.

zauważa, że ze względu na swój techniczny charakter Agencja prowadzi otwarty dialog z zainteresowanymi stronami z sektora lotnictwa, uwzględniając ich opinie przy podejmowaniu decyzji w sprawie procedur stanowienia przepisów i certyfikacji; zauważa ponadto, że wszystkie warsztaty techniczne organizowane przez Agencję z udziałem zainteresowanych stron z sektora lotnictwa znajdują odzwierciedlenie na stronie internetowej Agencji poświęconej wydarzeniom;

26.

wzywa Agencję, aby nadal dążyła do utrzymania najwyższych międzynarodowych standardów jakości jej funkcjonowania, w tym zintegrowanego systemu zarządzania;

27.

zauważa, że pomimo pewnych opóźnień spowodowanych kryzysem związanym z COVID-19 wszystkie działania zaproponowane w odpowiedzi na zalecenia wydane przez Służbę Audytu Wewnętrznego zostały rozpoczęte i mają status "w toku"; zauważa, że główne zalecenia dotyczące Agencji obejmowały przeprowadzenie szkoleń przypominających dotyczących zapobiegania nadużyciom finansowym i konfliktom interesów; odnotowuje ponadto porady dla Agencji dotyczące monitorowania czasu trwania projektów certyfikacyjnych oraz zalecenie w sprawie mechanizmów kontroli systemów zarządzania krajowych władz lotniczych; apeluje do Agencji, by poinformowała organ udzielający absolutorium o rozwoju sytuacji w odniesieniu do tych kwestii;

28.

zauważa, że w 2020 r. jednostka audytu wewnętrznego wykonała pięć kontrolnych zadań atestacyjnych, aby ocenić, czy Agencja przestrzegała obowiązujących przepisów, osiągnęła cele procesu i właściwie ograniczyła główne zagrożenia; zauważa, że wydano zalecenia w celu dalszej poprawy środowiska kontroli lub ogólnej efektywności procedur;

29.

zauważa, że reakcja Agencji na kryzys związany z COVID-19 koncentrowała się na zapewnieniu elastyczności regulacyjnej dla europejskiego przemysłu lotniczego, zapewnieniu bezpieczeństwa zdrowotnego pasażerów i personelu pierwszej linii, koordynacji z organizacjami międzynarodowymi w celu wdrożenia odpowiednich środków służących zwalczaniu rozprzestrzeniania się COVID-19 oraz dostosowaniu priorytetów i metod pracy do nowych realiów i pojawiających się wyzwań związanych z pandemią;

30.

zauważa, że Agencja zainwestowała zasoby w ukończenie zaległych projektów, wspieranie wątków roboczych związanych z COVID-19 oraz realizację priorytetów strategicznych, takich jak środowisko, innowacje i przyszłe zmiany, w tym drony; zauważa ponadto, że kryzys doprowadził również do znacznego obniżenia dochodów Agencji z tytułu opłat i należności o 18 000 000 EUR, co oznacza spadek o 15% w porównaniu z pierwotnym planem na 2020 r.; zauważa jednak, że Agencja była w stanie zachować stabilność finansową dzięki kompleksowemu ograniczaniu kosztów;