KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1241 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie zachowania zasobów rybnych i ochrony ekosystemów morskich za pomocą środków technicznych, zmieniające rozporządzenia Rady (WE) nr 1967/2006, (WE) nr 1224/2009 i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1380/2013, (UE) 2016/1139, (UE) 2018/973, (UE) 2019/472 i (UE) 2019/1022 oraz uchylające rozporządzenia Rady (WE) nr 894/97, (WE) nr 850/98, (WE) nr 2549/2000, (WE) nr 254/2002, (WE) nr 812/2004 i (WE) nr 2187/2005 (¹), w szczególności jego art. 15 ust. 2,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Zgodnie z art. 3 ust. 2 lit. b) rozporządzenia (UE) 2019/1241 należy przyjąć środki techniczne, aby przyczynić się do zminimalizowania i, w miarę możliwości, wyeliminowania będących wynikiem rybołówstwa przypadkowych połowów wrażliwych gatunków morskich, w tym gatunków wymienionych w dyrektywie Rady 92/43/EWG (²) i dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE (³).

(2) Morświn (Phocoena phocoena) jest gatunkiem ściśle chronionym zgodnie z załącznikiem IV do dyrektywy 92/43/EWG, w którym wymieniono wszystkie walenie jako gatunki będące przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, wymagające ścisłej ochrony, i jest on wymieniony w załączniku II do tej dyrektywy jako gatunek będący przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, którego ochrona wymaga wyznaczenia specjalnych obszarów ochrony.

(3) Populacja morświna zwyczajnego z Bałtyku Właściwego genetycznie znacznie różni się od innych populacji. W związku z tym Międzynarodowa Rada Badań Morza (ICES) uważa, że populacja osiadła morświna z Bałtyku Właściwego powinna być zarządzana jako oddzielna jednostka populacji (⁴) (zwana dalej "populacją morświna z Bałtyku Właściwego").

(4) W załączniku XIII do rozporządzenia (UE) 2019/1241 ustanowiono przepisy na poziomie regionalnym dotyczące środków łagodzących mających na celu ograniczenie przypadkowych połowów gatunków wrażliwych, w tym waleni, poprzez szczegółowe określenie ograniczeń dotyczących obszarów, okresów i narzędzi połowowych.

(5) Zgodnie z pkt 3 załącznika XIII do rozporządzenia (UE) 2019/1241 państwa członkowskie przedkładają wspólne zalecenia dotyczące dodatkowych środków łagodzących służących ograniczeniu przypadkowych połowów gatunków wrażliwych na podstawie art. 15 tego rozporządzenia, w przypadku gdy dowody naukowe zatwierdzone przez ICES lub STECF wskazują na negatywny wpływ narzędzi połowowych na dane gatunki.

(6) Strony Porozumienia o ochronie małych waleni Bałtyku, Północno-Wschodniego Atlantyku, Morza Irlandzkiego i Północnego (porozumienie ASCOBANS) uznały poważne zagrożenie dla populacji morświna zwyczajnego z Bałtyku Właściwego oraz potrzebę podjęcia działań naprawczych poprzez przyjęcie Planu odtworzenia bałtyckiej populacji morświna zwyczajnego ("Plan z Jastarni"). Plan, który został opracowany w 2002 r. i poddany przeglądowi w 2009 i 2016 r. (⁵), wskazuje, że głównym zagrożeniem dla przetrwania populacji morświna bałtyckiego są przypadkowe połowy w trakcie połowów sieciami stawnymi.

(7) Komisja Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku (HELCOM) stwierdziła w swojej czerwonej księdze (⁶), że populacja morświna zwyczajnego z Bałtyku Właściwego w Morzu Bałtyckim drastycznie spadła w ciągu ostatnich stu lat i istnieją silne przesłanki wskazujące, że grozi jej wyginięcie.

(8) Na podstawie nowych informacji na temat stanu populacji morświna zwyczajnego z Bałtyku Właściwego, przedstawionych w ramach projektu SAMBAH w 2016 r. (⁷), liczebność populacji morświnów zwyczajnych z Bałtyku Właściwego wynosi 497 osobników.

(9) W następstwie wniosku UE o wydanie opinii w sprawie środków nadzwyczajnych zapobiegających przyłowowi delfina zwyczajnego (Delphinus delphis) i morświna zwyczajnego z Bałtyku Właściwego (Phocoena phocoena) na północno-wschodnim Atlantyku Międzynarodowa Rada Badań Morza (ICES) obliczyła w swojej opinii z dnia 26 maja 2020 r. (⁸) poziom przypadkowych połowów morświnów zwyczajnych z Bałtyku Właściwego, który umożliwiłby populacji odbudowę do 50 % jej pojemności środowiska przez 95 % czasu w perspektywie długoterminowej. Poziom ten obliczono jako 0,7 przyłowionych osobników rocznie. ICES stwierdziła, że aby osiągnąć ten cel zarządzania wszystkie łowiska będące przedmiotem zainteresowania powinny zostać zamknięte. Każdy przypadkowy połów nawet jednego osobnika rocznie dodatkowo zwiększyłby ryzyko wyginięcia populacji. W swojej opinii ICES stwierdziła, że biorąc pod uwagę historię życia małych waleni, wszelkie środki ochronne mogą być skuteczne tylko wtedy, gdy są stosowane w sposób ciągły przez długi okres.

(10) W swojej opinii z dnia 26 maja 2020 r. ICES zaleciła zbiór środków ograniczających przyłowy, które - jeżeli zostaną wdrożone jako całość - powinny natychmiast zmniejszyć ryzyko przyłowów morświna z Bałtyku Właściwego. Środki te obejmują zamknięcie północnego brzegu środkowomorskiego (Northern Midsea bank) dla wszystkich połowów z wyjątkiem więcierzy, koszy i takli, zamknięcie niektórych obszarów Natura 2000 i innych obszarów dla połowów sieciami stawnymi (tj. drygawicami, sieciami skrzelowymi i półpławnicami). Zaleca się również obowiązkowe stosowanie dźwiękowych urządzeń odstraszających na sieciach stawnych na obszarach o niskim lub potencjalnie niskim poziomie występowania morświna z Bałtyku Właściwego.

(11) Na podstawie opinii ICES (⁹) w grudniu 2020 r. Dania, Niemcy, Estonia, Łotwa, Litwa, Polska, Finlandia i Szwecja (grupa regionalna "forum BALTFISH") przedłożyły wspólne zalecenie, w którym zaproponowały środki łagodzące mające na celu ograniczenie przypadkowych połowów morświna z Bałtyku Właściwego. We wrześniu 2021 r., zgodnie z tą samą opinią ICES, "forum BALTFISH" przedłożyło nowe wspólne zalecenie zawierające dodatkowe środki łagodzące dla obszaru Natura 2000 Sydvästskånes utsjövatten (SE0430187).

(12) Wspólne zalecenia zostały ocenione przez Komitet Doradczy ds. Morza Bałtyckiego w październiku 2020 r. i lipcu 2021 r.

(13) We wspólnym zaleceniu przedłożonym w grudniu 2020 r. przez grupę regionalną "forum BALTFISH" proponuje się zamknięcie północnego brzegu środkowomorskiego, który jest głównym obszarem występowania morświna zwyczajnego z Bałtyku Właściwego w sezonie rozpłodowym (¹⁰), w przypadku wszystkich połowów z wyjątkiem więcierzy, koszy i takli. Zgodnie z opinią ICES z dnia 26 maja 2020 r. proponuje się również zamknięcie południowego brzegu środkowomorskiego (Southern Midsea Bank) i szeregu obszarów Natura 2000 w przypadku połowów przy użyciu sieci stawnych. We wspólnym zaleceniu przedłożonym we wrześniu 2021 r. proponuje się sezonowe zamknięcie (od dnia 1 listopada do dnia 30 kwietnia) połowów przy użyciu sieci stawnych na obszarze Natura 2000 Sydvästskånes utsjövatten, który ICES określiła również jako obszar mający znaczenie dla morświna z Bałtyku Właściwego. Oprócz obszarów objętych opinią ICES we wspólnym zaleceniu przedłożonym w grudniu 2020 r. zaproponowano zamknięcie Adler Grund i Rønne Bank (DK00VA261) między dniem 1 listopada a dniem 31 stycznia, czyli obszaru, na którym morświny występują sporadycznie w miesiącach zimowych (¹¹).

(14) We wspólnym zaleceniu z grudnia 2020 r. proponuje się ponadto całoroczne obowiązkowe stosowanie dźwiękowych urządzeń odstraszających na obszarze Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski (PLH220032) i poza nim, obejmującym całą Zatokę Pucką (Polska). ICES ograniczyła swoją opinię do obszaru należącego do tego obszaru Natura 2000. ICES zaleciła jednak zamknięcie połowów sieciami stawnymi na obszarze na wschód od piaszczystego wybrzeża Ryf Mew (Zatoka Pucka Zewnętrzna) ze względu na większe prawdopodobieństwo wykrycia morświna z Bałtyku Właściwego. We wspólnym zaleceniu z września 2021 r. proponuje się sezonowe obowiązkowe stosowanie dźwiękowych urządzeń odstraszających (od dnia 1 maja do dnia 31 października) na sieciach stawnych na obszarze Natura 2000 Sydvästskånes utsjövatten. Ponadto ICES zaleciła wyposażenie sieci stawnych w dźwiękowe urządzenia odstraszające na dodatkowych obszarach o niskim lub potencjalnie niskim poziomie występowania morświna z Bałtyku Właściwego, których nie uwzględniono we wspólnych zaleceniach.

(15) Wspólne zalecenie przedłożone w grudniu 2020 r. zostało ocenione przez Komitet Naukowo-Techniczny i Ekonomiczny ds. Rybołówstwa (STECF) na posiedzeniu plenarnym w marcu 2021 r. (¹²) STECF stwierdził, że chociaż środki zaproponowane w tym wspólnym zaleceniu są w dużej mierze zgodne ze środkami zaproponowanymi przez ICES, nie są one w pełni z nimi zgodne. STECF stwierdził jednak również, że jeżeli środki te zostaną skutecznie wdrożone, przyczynią się do ograniczenia niezamierzonych, przypadkowych połowów morświna z Bałtyku Właściwego. Środki wprowadzone we wspólnym zaleceniu z września 2021 r., zgodnie z opinią ICES, dodatkowo przyczyniają się do osiągnięcia tego celu.

(16) Oba wspólne zalecenia przewidują, że państwa członkowskie powinny zapewnić kontrolę działalności statków rybackich w celu wdrożenia proponowanych środków. W ocenie środków zaproponowanych we wspólnym zaleceniu z grudnia 2020 r. STECF stwierdził (¹³), że takie środki mogą zwiększyć dokładność rejestrowania przyłowów gatunków chronionych, zagrożonych i krytycznie zagrożonych.

(17) Zasadniczo STECF uważa, że wdrożenie środków zaproponowanych we wspólnym zaleceniu z grudnia 2020 r. przyczyni się do ograniczenia niezamierzonych, przypadkowych połowów morświna zwyczajnego z Bałtyku Właściwego i będzie krokiem w kierunku osiągnięcia celów rozporządzenia (UE) 2019/1241. W związku z tym proponowane środki należy włączyć do załącznika XIII do rozporządzenia (UE) 2019/1241.

(18) Komisja zauważa również, że we wspólnym zaleceniu przedłożonym w grudniu 2020 r. państwa członkowskie zobowiązały się do jak najszybszego opracowania dodatkowych środków łagodzących, w tym dodatkowych środków w odniesieniu do stosowania dźwiękowych urządzeń odstraszających na sieciach stawnych na obszarach o niskim lub potencjalnie niskim poziomie występowania morświna z Bałtyku Właściwego, oraz że dołożą starań, by uzgodnić bardziej szczegółowe środki kontroli związane z kontrolą środków łagodzących. Ponadto oprócz obszarów już uwzględnionych, we wspólnym zaleceniu przedłożonym we wrześniu 2021 r. państwa członkowskie zobowiązują się do opracowania dodatkowych środków mających na celu zaprzestanie działalności połowowej przy użyciu sieci stawnych na obszarach, na których wykryto morświny.

(19) Niniejsze rozporządzenie delegowane pozostaje bez uszczerbku dla dodatkowych środków ochrony morświna zwyczajnego z Bałtyku Właściwego, które Komisja może przyjąć, w tym w przypadku należycie uzasadnionej szczególnie pilnej potrzeby związanej z poważnym zagrożeniem dla ochrony żywych zasobów morza lub ekosystemu morskiego zgodnie z art. 12 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1380/2013 (¹⁴), oraz bardziej rygorystycznych środków krajowych, które państwa członkowskie mogą przyjąć w tym celu na swoich wodach zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1380/2013 i rozporządzeniem (UE) 2019/1241.

(20) Ze względu na pilną potrzebę natychmiastowej ochrony populacji morświna zwyczajnego z Bałtyku Właściwego, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie niezwłocznie. Aby rybacy mieli wystarczająco dużo czasu na wyposażenie swoich statków w dźwiękowe urządzenia odstraszające, należy odroczyć stosowanie pkt 1.1 lit. b) załącznika,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

W załączniku XIII do rozporządzenia (UE) 2019/1241 wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 2

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Środki określone w pkt 1.1 lit. b) załącznika stosuje się od dnia 1 czerwca 2022 r..

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 15 grudnia 2021 r.

ZAŁĄCZNIK

W części A załącznika XIII do rozporządzenia (UE) 2019/1241 wprowadza się następujące zmiany:

1) w pkt 1.1 wprowadza się następujące zmiany:

"1.1. Zabrania się:

a) statkom o długości całkowitej co najmniej 12 m stosowania narzędzi połowowych w określonych poniżej konkretnych obszarach bez jednoczesnego stosowania aktywnych dźwiękowych urządzeń odstraszających.

b) wszystkim statkom stosowania narzędzi połowowych w określonych poniżej konkretnych obszarach bez jednoczesnego stosowania aktywnych dźwiękowych urządzeń odstraszających.

2) dodaje się punkty w brzmieniu:

"3. Środki szczególne na Morzu Bałtyckim

3.1. Dozwolone są połowy wyłącznie przy użyciu więcierzy, koszy i takli, w obrębie obszarów wyznaczonych przez połączenie loksodromami kolejnych punktów o następujących współrzędnych geograficznych, mierzonych zgodnie z układem współrzędnych WGS84:

»Północny brzeg środkowomorski«:

3.2. Zabrania się połowów przy użyciu wszelkiego rodzaju sieci stawnych (*) w obrębie obszarów geograficznych wyznaczonych przez połączenie loksodromami kolejnych punktów o następujących współrzędnych geograficznych, mierzonych zgodnie z układem współrzędnych WGS84:

Obszar Natura 2000 »Hoburgs bank och Midsjöbankarna« (SE0330308)

»Południowy brzeg środkowomorski«:

Południowy brzeg środkowomorski (Southern Midsea Bank) definiuje się jako szwedzką część południowego brzegu środkowomorskiego, obejmującą wszystkie wody między obszarem Natura 2000 »Hoburgs bank och Mid-sjöbankarna« (SE0330308) a granicą szwedzko-polską. Wody Polski wyznacza się jako obszar o następujących współrzędnych geograficznych:

3.3. Połowy sieciami stawnymi (*) są zabronione w obszarach wyznaczonych loksodromami łączącymi kolejno następujące współrzędne w okresie od dnia 1 listopada do dnia 31 stycznia:

Obszar Natura 2000 »Adler Grund i Rønne Banke« (DK00VA261)

Obszar Natura 2000 »Adlergrund« (DE1251301)

Obszar Natura 2000 »Westliche Rönnebank« (DE1249301)

Obszar Natura 2000 »Pommersche Bucht mit Oderbank« (DE1652301)

Obszar Natura 2000 »Greifswalder Boddenrandschwelle und Teile der Pommerschen Bucht« (DE1749302)

Obszar morza ograniczony przez:

a) loksodromy łączące kolejno następujące współrzędne:

b) linia brzegowa od 54,35002° N 13,72601°E do 54,27765°N 13,75007°E

Obszar Natura 2000 »Ostoja na Zatoce Pomorskiej« (PLH990002).

Obszar morza ograniczony przez:

a) loksodromy łączące kolejno następujące współrzędne:

b) linia brzegowa od 54,15804°N 15,38067°E do 54,00013°N 14,65346°E

c) loksodromy łączące kolejno następujące współrzędne:

d) linia brzegowa od 53,93854°N 14,45827°E do 53,92176°N 14,28495°E

e) loksodromy łączące kolejno następujące współrzędne, w porządku kolumn:

f) loksodromy łączące kolejno następujące współrzędne, w porządku kolumn:

Morska część obszaru Natura 2000 »Wolin i Uznam« (PLH320019)

Obszar ten określa się jako obszar morza ograniczony:

a) loksodromami łączącymi kolejno następujące współrzędne:

b) linią brzegową między 53,93854°N a 14,45827°E

Obszar Natura 2000 »Pommersche Bucht« (DE1552401)

Obszar morza ograniczony loksodromami łączącymi kolejno następujące współrzędne:

3.4. Połowy sieciami stawnymi (*) są zabronione w obszarach wyznaczonych loksodromami łączącymi kolejno następujące współrzędne w okresie od dnia 1 listopada do dnia 30 kwietnia:

Obszar Natura 2000 »Sydvästskånes utsjövatten« (SE0430187)

3.5. Państwa członkowskie zapewniają organom kontrolnym możliwość monitorowania działalności statku rybackiego w dowolnym momencie w celu wdrożenia środków określonych w pkt 3.1-3.4."

(*) Półpławnice, sklasyfikowane w rejestrze floty Komisji Europejskiej jako sieci skrzelowe, które są zakotwiczone na dnie morskim z jednej strony, wchodzą w zakres definicji sieci stawnych.".