(3)

Grecka wyspa Kreta położona jest na Morzu Śródziemnym, na południe od kontynentalnej części Grecji. Do dnia 3 lipca 2021 r. działał tam autonomiczny system elektroenergetyczny niepołączony z kontynentalnym krajowym systemem elektroenergetycznym.

(4)

W następstwie decyzji Komisji 2014/536/UE (4), na podstawie której przyznano Grecji odstępstwo od niektórych przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/72/WE (5), Kretę uznano za mały system wydzielony w rozumieniu art. 2 pkt 42 dyrektywy (UE) 2019/944. Aktywa związane z wysokim napięciem na Krecie należą do Public Power Cooperation S.A. ("PPC S.A.") i są eksploatowane przez Operatora Systemu Dystrybucyjnego ("HEDNO S.A."). Ponieważ wyspa nie jest połączona z Grecją kontynentalną, Kreta nie mogła być częścią greckich rynków dnia następnego, dnia bieżącego i bilansujących uruchomionych w listopadzie 2020 r.

(5)

Zgodnie z art. 4 decyzji Komisji 2014/536/UE przewidziane odstępstwa nie obowiązują w przypadku małych systemów wydzielonych i mikrosystemów wydzielonych po ich połączeniu z systemem wzajemnie połączonym. Niezależnie od tego z dniem 1 stycznia 2017 r. władze greckie zakończyły odstępstwo przyznane na mocy tej decyzji w odniesieniu do Krety (6).

(6)

Grecja priorytetowo potraktowała przyłączenie Krety do sieci kontynentalnego systemu elektroenergetycznego jako projekt o dużym znaczeniu, aby zapewnić Krecie bezpieczne i niezawodne dostawy energii elektrycznej. W szczególności przyłączenie Krety do sieci, zatwierdzone przez grecki organ regulacyjny ("RAE") w ramach dziesięcioletnich planów rozwoju sieci, które obejmują odpowiednio lata 2017-2026, 2018-2027 i 2019-2028, ma być realizowane w dwóch etapach.

(7)

Pierwszy etap ("faza I") dotyczy przyłączenia do sieci zachodniej części Krety (prefektura Chania) do półwyspu Peloponez liniami HVAC o nominalnej zdolności przesyłowej wynoszącej około 150 MW. W związku z tym oczekuje się, że wraz z zakończeniem fazy I pokryta zostanie jedynie część zapotrzebowania Krety na energię elektryczną (około jedna trzecia zużycia energii elektrycznej na Krecie, czyli szczytowa wartość 710 MW i roczne zużycie 3TWh), co nie spowoduje zintegrowania Krety jako części w pełni wzajemnie połączonej z greckim systemem elektroenergetycznym. Oczekuje się, że połączenie wzajemne między kontynentalnym systemem elektroenergetycznym a Kretą będzie działać na poziomie maksymalnej mocy tego połączenia lub blisko niej, biorąc pod uwagę, że jego moc nie pokrywa w pełni zapotrzebowania Krety, a energia elektryczna będzie importowana na Kretę za pomocą systemu wzajemnie połączonego ze względu na niższe koszty wytwarzania. Działania w ramach projektu rozpoczęto dnia 3 lipca 2021 r. (7) (okres próbny) i kontynuowano od dnia 1 listopada 2021 r. (8) (okres komercyjny).

(8)

Drugi etap ("faza II") odnosi się do wzajemnego połączenia centralnej części Krety (prefektura Heraklion) z Grecją kontynentalną (region Attyka) za pomocą dwóch kabli HVDC o nominalnej zdolności przesyłowej wynoszącej około 1 000 MW. Oczekuje się, że pod koniec fazy II wyspa Kreta będzie w pełni wzajemnie połączona z kontynentalnym systemem przesyłu energii elektrycznej, a zapotrzebowanie na energię elektryczną na wyspie zostanie w pełni pokryte. Oczekuje się, że kable wykorzystane w fazie II zaczną działać do 2023 r.

(9)

Grecja wyjaśnia, że przed rozpoczęciem komercyjnej eksploatacji połączenia wzajemnego opracowanego w fazie I sieć elektroenergetyczna wysokiego napięcia na Krecie miała zostać przekazana greckiemu operatorowi systemu przesyłowego ("IPTO S.A."), który odtąd będzie właścicielem tych aktywów i będzie je eksploatować. HEDNO S.A. nie będzie już eksploatować sieci wysokiego napięcia na Krecie, ale będzie nadal obsługiwać sieci niskiego i średniego napięcia. Wspomniane przekazanie miało miejsce w dniu 1 sierpnia 2021 r., przed rozpoczęciem komercyjnej eksploatacji w ramach fazy I połączenia wzajemnego między Kretą a greckim systemem kontynentalnym.