(1)

Półprzewodniki mają zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania współczesnego społeczeństwa i nowoczesnej gospodarki. W ciągu ostatniego roku Unia doświadczyła bezprecedensowych zakłóceń w ich dostawach, które spowodowały poważne opóźnienia i negatywne skutki dla ważnych sektorów gospodarki oraz doprowadziły do opóźnień w naprawie i utrzymaniu podstawowych produktów (takich jak sprzęt medyczny i diagnostyczny) dla sektorów krytycznych.

(2)

Obecny kryzys niedoboru półprzewodników i jego negatywne skutki sprawiają, że zagrożone są sektory krytyczne, takie jak zdrowie, transport, energia, obronność, bezpieczeństwo i przestrzeń kosmiczna. Istnieje ryzyko opóźnień w transformacji ekologicznej i cyfrowej Unii.

(3)

W tym kontekście wniosek Komisji dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ramy dotyczące środków na rzecz wzmocnienia europejskiego ekosystemu półprzewodników (akt w sprawie czipów) (1) ma na celu zwiększenie odporności Unii na zakłócenia w łańcuchu dostaw półprzewodników, wspieranie rozwoju zdolności w zakresie zaawansowanej produkcji, projektowania i integracji systemów, a także najnowocześniejszej produkcji przemysłowej w Unii, rozwiązanie dotkliwego problemu niedoboru kwalifikacji, zwiększenie liczby wykwalifikowanych pracowników oraz przyczynienie się do stworzenia odpornego i dynamicznego ekosystemu półprzewodników w Unii. Unia jest zaangażowana w realizację swojego strategicznego celu, jakim jest osiągnięcie do 2030 r. co najmniej 20 % światowej produkcji (pod względem wartości) najnowocześniejszych, innowacyjnych i zrównoważonych półprzewodników, jak określono w programie polityki dotyczącym cyfrowej dekady (2).

(4)

Niniejsze zalecenie towarzyszy proponowanemu rozporządzeniu jako narzędzie o natychmiastowym skutku, umożliwiające szybką i skoordynowaną reakcję Unii na obecny niedobór. W tym celu proponuje się w nim ustanowienie mechanizmu koordynacji w celu omówienia terminowych i proporcjonalnych środków reagowania kryzysowego i podjęcia odpowiedniej decyzji.

(5)

Z uwagi na braki strukturalne w łańcuchu dostaw półprzewodników zaleca się ponadto środki umożliwiające skoordynowane monitorowanie łańcucha wartości półprzewodników, koncentrując się na zagrożeniach, które mogą zakłócać dostawy półprzewodników, zagrażać im lub negatywnie na nie wpływać. Środki te powinny umożliwić przygotowanie i wprowadzenie zaproponowanego w rozporządzeniu stałego mechanizmu monitorowania łańcucha dostaw półprzewodników.

(6)

W celu wdrożenia niniejszego zalecenia Komisja powołała Europejską Grupę Ekspertów ds. Półprzewodników. Europejska Grupa Ekspertów ds. Półprzewodników będzie platformą koordynacji między państwami członkowskimi oraz będzie służyć Komisji radą i pomocą przy wdrażaniu przyszłego rozporządzenia. Zadania Europejskiej Grupy Ekspertów ds. Półprzewodników zostaną przejęte przez Europejską Radę ds. Półprzewodników, która zostanie ustanowiona na podstawie tego rozporządzenia.

(7)

Europejska Grupa Ekspertów ds. Półprzewodników powinna ułatwiać szybką i skuteczną wymianę informacji między państwami członkowskimi a Komisją na temat zmian na rynku, które narażają dostawy Unii na konkretne ryzyko, oraz wspierać jednolite i skoordynowane reagowanie kryzysowe.

(8)

Jako pierwszy środek zaleca się państwom członkowskim zwrócenie się o informacje do organizacji reprezentujących przedsiębiorstwa lub, w razie potrzeby, do poszczególnych producentów półprzewodników i sprzętu. Zwiększyłoby to zdolność Europejskiej Grupy Ekspertów ds. Półprzewodników do określania potencjalnych środków reagowania kryzysowego i dostosowywania ich do istniejącej sytuacji. Zgromadzone dane powinny dotyczyć zdolności i mocy produkcyjnych oraz obecnych głównych zakłóceń i wąskich gardeł. Gromadzenie lub wymiana informacji powinny być zgodne z mającymi zastosowanie przepisami dotyczącymi udostępniania danych oraz poufności informacji i danych.

(9)

Niniejsze zalecenie zawiera sugestie dotyczące środków reagowania kryzysowego, które państwa członkowskie powinny omówić i rozważyć ich zastosowanie tam, gdzie jest to stosowne i proporcjonalne.

(10)

Jeżeli wymaga tego ocena obecnego kryzysu, państwa członkowskie mogłyby rozważyć podjęcie dialogu z producentami półprzewodników mających siedzibę w Unii i zwrócenie się do nich o priorytetowe traktowanie umów z przedsiębiorstwami dostarczającymi produkty do sektorów krytycznych w celu zapewnienia dalszego funkcjonowania tych sektorów.

(11)

Ponadto, jeżeli jest to właściwe i odpowiednie zgodnie z oceną obecnego kryzysu, państwa członkowskie mogą rozważyć udzielenie Komisji upoważnienia do zamawiania niektórych produktów w ich imieniu w celu stworzenia efektu dźwigni dzięki jej sile nabywczej oraz zapewnienia dostaw do sektorów krytycznych w interesie publicznym.

(12)

Ponadto zachęca się państwa członkowskie do oceny, czy Unia powinna sprawować nadzór nad wywozem niektórych towarów w celu zabezpieczenia dostaw na rynek wewnętrzny. Jeżeli uznają takie środki ochronne za odpowiednie, konieczne i proporcjonalne, mogą omówić tę kwestię i zwrócić się do Komisji o ocenę, czy zostały spełnione warunki dotyczące środków ochronnych w odniesieniu do wywozu zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/479 (3).

(13)

Zalecane działania monitorujące powinny być zgodne z zasadami przewidywania, koordynacji i gotowości w celu ustanowienia systemu wczesnego ostrzegania, aby zapobiegać kryzysom dotyczącym półprzewodników i wzmocnić unijny ekosystem półprzewodników. W tym celu państwa członkowskie proszone są o omówienie na forum Europejskiej Grupy Ekspertów ds. Półprzewodników odpowiednich wskaźników wczesnego ostrzegania, aby przewidzieć przyszłe niedobory w łańcuchu dostaw półprzewodników.

(14)

Konieczna jest dalsza dogłębna ocena ryzyka, które może zakłócać łańcuch wartości, zagrażać mu lub negatywnie na niego wpływać, w tym w odniesieniu do źródeł pochodzenia i dostaw spoza Unii. W związku z tym zaleca się państwom członkowskim gromadzenie odpowiednich informacji i współpracę w celu umożliwienia Komisji przygotowania wspólnej oceny ryzyka dla łańcucha wartości półprzewodników w Unii. Należy wskazać czynniki, które należy wziąć pod uwagę podczas przygotowywania ocen ryzyka.

(15)

W proponowanym rozporządzeniu Komisja ustanawia stały i wiążący mechanizm skoordynowanego monitorowania i reagowania kryzysowego, który opiera się na środkach zaproponowanych w niniejszym zaleceniu. Po wejściu w życie rozporządzenia niniejsze zalecenie może zostać uchylone,

1)

2)

3)

4)

5)

6)

7)

8)

9)

10)

11)

12)

13)

14)

15)