(1)

Wskaźniki referencyjne mogą zostać uznane za kluczowe zgodnie z art. 20 ust. 1 lit. a), b) lub c) rozporządzenia (UE) 2016/1011. W art. 20 ust. 1 lit. b) nakłada się wymóg, zgodnie z którym, aby wskaźniki referencyjne mogły zostać uznane za kluczowe, ich podstawą muszą być dane pochodzące od podmiotów przekazujących dane, z których większość stanowią podmioty mające siedzibę lub miejsce zamieszkania w jednym państwie członkowskim, oraz muszą być one uznane za kluczowe przez to państwo członkowskie. W dniu 11 sierpnia 2016 r. Komisja przyjęła rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2016/1368 (2) ustanawiające wykaz kluczowych wskaźników referencyjnych.

(2)

Rozporządzenie (UE) 2016/1011 ma zastosowanie w Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) i zostało wdrożone do norweskiego ustawodawstwa w dniu 6 grudnia 2019 r.

(3)

W dniu 3 grudnia 2020 r. norweski właściwy organ - Finanstilsynet - skierował do Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) wniosek o uznanie norweskiej międzybankowej stopy procentowej (NIBOR) za kluczowy wskaźnik referencyjny zgodnie z art. 20 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) 2016/1011, ponieważ wskaźnik ten ma kluczowe znaczenie w Norwegii, a jego podstawą są dane pochodzące od podmiotów przekazujących dane, z których wszystkie stanowią podmioty mające siedzibę lub miejsce zamieszkania w Norwegii.

(4)

NIBOR jest stopą referencyjną opartą na średniej wartości stóp procentowych, po których banki działające na norweskim rynku pieniężnym są gotowe udzielać sobie niezabezpieczonych pożyczek o różnych terminach zapadalności. NIBOR określa się codziennie dla pięciu różnych terminów zapadalności: jeden tydzień, jeden miesiąc, dwa i trzy miesiące oraz sześć miesięcy. Na dzień 3 grudnia 2020 r. w skład panelu NIBOR wchodziło sześć banków, z których wszystkie miały siedzibę w Norwegii.

(5)

W swojej ocenie przedłożonej ESMA norweski organ Finanstilsynet stwierdził, że zaprzestanie stosowania NIBOR lub opracowywanie go w oparciu o dane wejściowe lub dane pochodzące od panelu podmiotów przekazujących dane, które to dane nie są już reprezentatywne dla rynku bazowego lub realiów gospodarczych, może mieć istotny negatywny wpływ na funkcjonowanie rynków finansowych w Norwegii.

(6)

Z oceny przeprowadzonej przez Finanstilsynet wynika, że NIBOR jest stosowany jako stopa referencyjna w przypadku kredytów udzielanych gospodarstwom domowych i instytucjom niefinansowym w łącznej wysokości około 418 mld EUR, co odpowiada 94 % łącznej kwoty wszystkich kredytów udzielonych w Norwegii gospodarstwom domowym i instytucjom niefinansowym oraz 136 % produktu krajowego brutto (PKB) Norwegii. NIBOR służy ponadto jako stopa referencyjna dla płatności kuponowych dla około 60 % według łącznej wartości nominalnej obligacji o zmiennej stopie procentowej w Norwegii, na łączną kwotę około 130 mld EUR. Finanstilsynet, na podstawie danych pochodzących od jednego partnera centralnego, wykazał również, że NIBOR jest stosowana jako stopa referencyjna w instrumentach pochodnych na stopę procentową będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym o nierozliczonej wartości nominalnej wynoszącej co najmniej 1988 mld EUR według stanu na październik 2020 r. Ponadto Finanstilsynet wskazał, że NIBOR jest obecnie stosowany jako wskaźnik referencyjny w funduszach inwestycyjnych o całkowitej wartości aktywów netto wynoszącej 0,3 mld EUR. Łączna wartość instrumentów finansowych i umów finansowych, dla których NIBOR stanowi wskaźnik referencyjny, jest zatem osiem razy większa niż produkt narodowy brutto Norwegii.

(7)

W ocenie Finanstilsynet stwierdzono, że NIBOR ma kluczowe znaczenie dla stabilności finansowej i integralności rynku w Norwegii, a zaprzestanie opracowywania tego wskaźnika referencyjnego lub jego niewiarygodność mogłyby mieć istotny negatywny wpływ na funkcjonowanie rynków finansowych w Norwegii oraz na przedsiębiorstwa i konsumentów, ponieważ wskaźnik ten jest wykorzystywany w kredytach, konsumenckich produktach kredytowych, instrumentach pochodnych na stopę procentową będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym i funduszach inwestycyjnych.

(8)

W dniu 28 stycznia 2021 r. ESMA przekazał Komisji swoją opinię, w której stwierdził, że ocena dokonana przez Finanstilsynet spełnia wymogi określone w art. 20 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2016/1011, a Finanstilsynet przedstawił dane ilościowe na poparcie uznania NIBOR za kluczowy wskaźnik referencyjny i analityczne uzasadnienie wskazujące na kluczową rolę NIBOR w gospodarce norweskiej.

(9)

Zgodnie z art. 20 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2016/1011 Komisja jest zobowiązana do dokonywania co najmniej co dwa lata przeglądu wykazu kluczowych wskaźników referencyjnych opracowywanych przez administratorów mających siedzibę lub miejsce zamieszkania w Unii. W dniu 31 stycznia 2020 r. Zjednoczone Królestwo opuściło Unię. Wskaźniki opracowywane przez administratora mającego siedzibę lub miejsce zamieszkania w Zjednoczonym Królestwie nie mogą już zatem kwalifikować się jako kluczowe wskaźniki i powinny zostać usunięte z wykazu kluczowych wskaźników w załączniku do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2016/1368. Londyńska międzybankowa stopa procentowa (LIBOR), która została uznana za kluczowy wskaźnik referencyjny w dniu 19 grudnia 2017 r., powinna zatem zostać usunięta z wykazu kluczowych wskaźników w załączniku do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2016/1368.

(10)

Rozporządzenie (UE) 2016/1011 zostało zmienione rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2175 (3) m.in. w celu wyznaczenia ESMA od dnia 1 stycznia 2022 r. jako organu właściwego dla administratorów kluczowych wskaźników referencyjnych, o których mowa w art. 20 ust. 1 lit. a) i c) rozporządzenia (UE) 2016/1011. Organami właściwymi dla administratorów kluczowych wskaźników referencyjnych, o których mowa w art. 20 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) 2016/1011, pozostaną jednak odpowiednie właściwe organy krajowe. Wykaz kluczowych wskaźników referencyjnych ustanowiony przez Komisję powinien zatem zawierać rozróżnienie między kluczowymi wskaźnikami referencyjnymi, o których mowa w art. 20 ust. 1 lit. a) i c) rozporządzenia (UE) 2016/1011, a wskaźnikami, o których mowa w art. 20 ust. 1 lit. b) tego rozporządzenia.

(11)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie wykonawcze (UE) 2016/1368.

(12)

Mając na uwadze kluczowe znaczenie stopy NIBOR, jej powszechne wykorzystanie oraz jej rolę w alokacji kapitału w Norwegii, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie w trybie pilnym.

(13)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Europejskiego Komitetu Papierów Wartościowych,