(1)

W kontekście reakcji na kryzys związany z COVID-19 przyjęto pakiet na rzecz odbudowy w ramach instrumentu NextGenerationEU („NGEU”) w celu sfinansowania inicjatyw na rzecz odbudowy, przy jednoczesnym ułatwianiu ekologicznej i cyfrowej transformacji gospodarki Unii Europejskiej. W tym względzie programy NGEU to programy finansowane zgodnie z art. 2 ust. 2 rozporządzenia Rady (UE) 2020/2094 (3) w zakresie, w jakim realizują one środki, o których mowa w art. 1 ust. 2 tego rozporządzenia.

(2)

Na podstawie art. 5 ust. 1 decyzji (UE, Euratom) 2020/2053 Komisja jest uprawniona do zaciągania w imieniu Unii pożyczek na rynkach kapitałowych do wysokości 750 000 mln EUR w cenach z 2018 r., z czego maksymalnie 360 000 mln EUR w cenach z 2018 r. może być wykorzystane na udzielanie pożyczek, a maksymalnie 390 000 mln EUR w cenach z 2018 r. może być wykorzystanie na wydatki.

(3)

Zgodnie z art. 5 ust. 2 decyzji (UE, Euratom) 2020/2053 spłata kwoty głównej środków finansowych pożyczonych do wykorzystania na wydatki oraz odnośnych należnych odsetek ma być pokrywana z budżetu Unii.

(4)

Zgodnie z art. 15 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2021/241 oraz z art. 220 ust. 5 lit. e) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 (4) koszty związane z zaciąganiem pożyczek udzielanych zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/241 mają być ponoszone przez państwo członkowskie będące beneficjentem.

(5)

Wraz z wdrożeniem przez Komisję strategii zdywersyfikowanego finansowania w celu realizacji operacji zaciągania pożyczek w ramach NGEU oraz operacji zarządzania długiem w ramach NGEU kapitał nie jest już pozyskiwany w oparciu o poszczególne transakcje. W ramach tego ostatniego modelu koszty finansowania były wyraźnie identyfikowalne i powiązane z konkretną transakcją zaciągnięcia pożyczki, a powiązane koszty mogły zostać przeniesione na beneficjenta pożyczki wraz z wpływami z transakcji zaciągnięcia pożyczki. Natomiast w przypadku strategii zdywersyfikowanego finansowania w ramach NGEU wypłaty w ramach NGEU mają być finansowane poprzez zastosowanie jednej puli finansowania, składającej się z krótko- i długoterminowych instrumentów finansowania, z której środki są pobierane, gdy trzeba dokonać wypłat na rzecz beneficjentów. Strategia zdywersyfikowanego finansowania zapewnia najkorzystniejsze warunki pożyczania znacznych kwot środków o różnych terminach zapadalności. W związku z tym należy opracować specjalne podejście do obliczania i przypisywania kosztów dzielonych związanych z każdą wypłatą na uczciwych, sprawiedliwych i przejrzystych zasadach.

(6)

Aby zapewnić to uczciwe, sprawiedliwe i przejrzyste podejście, Komisja powinna wdrożyć wspólną i ujednoliconą metodykę obliczania kosztów, mającą zastosowanie zarówno do wypłat związanych z pożyczkami, jak i do wypłat związanych z zewnętrznymi dochodami przeznaczonymi na określony cel, o których mowa w art. 3 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2020/2094.

(7)

Należy zastosować nową metodykę alokacji kosztów pozwalającą uniknąć subsydiowania skrośnego kosztów jednej kategorii beneficjentów przez inną. Koszty finansowania zewnętrznego przypisane do pożyczek powinny być w pełni przypisane państwom członkowskim, które korzystają z pożyczek zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/241. Koszty finansowania zewnętrznego przypisane do zewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel, o których mowa w art. 3 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2020/2094, przypisuje się w całości do budżetu Unii na podstawie rzeczywistych kosztów poniesionych w celu pozyskania i wypłaty odpowiedniej części wpływów na rzecz poszczególnych beneficjentów. Metodyka ta powinna obejmować wszystkie koszty ponoszone przez Komisję w związku z zaciąganiem pożyczek w ramach NGEU, w tym wszystkie koszty administracyjne, oraz powinna zapewniać obliczanie różnych kategorii kosztów w odniesieniu do każdej wypłaty.

(8)

W ramach metodyki obliczania i alokacji kosztów należy dokonać rozróżnienia między trzema kategoriami kosztów. Pierwszą z nich są koszty finansowania, które wynikają z oprocentowania i innych opłat, jakie Komisja musi ponieść w związku z poszczególnymi instrumentami wyemitowanymi w celu sfinansowania danych wypłat. Drugą z nich są koszty zarządzania płynnością, czyli koszty ponoszone w związku z kwotami utrzymywanymi tymczasowo na rachunkach płynności jako rezerwy na poczet przyszłych płatności. Trzecią kategorię kosztów stanowią koszty administracyjne związane z budową i utrzymaniem zdolności technicznej i operacyjnej w celu wdrożenia strategii zdywersyfikowanego finansowania.

(9)

Obliczanie kosztów finansowania wynikających z długoterminowych transakcji zaciągania pożyczek powinno opierać się na kosztach wynikających ze wszystkich operacji zaciągania pożyczek przeprowadzonych w sześciomiesięcznym okresie, na który zasadniczo przypada data wypłaty. Podział na okresy sześciomiesięczne jest uzasadniony potrzebą zagwarantowania, że koszt finansowania związany z wypłatą środków jest ściśle powiązany z kursami rynkowymi obowiązującymi w momencie dokonywania wypłaty, a nie oparty na kosztach finansowania poniesionych w jakimś odległym okresie. W ten sposób instrumenty finansowania i związane z nimi koszty są przypisywane do odpowiednich przedziałów czasowych. Dokładną pulę instrumentów finansowania ustala się dopiero wraz z zamknięciem sześciomiesięcznego przedziału czasowego. Powinno to umożliwić zastosowanie tych samych kosztów finansowania do każdej równoczesnej wypłaty przypisanej do tego samego przedziału czasowego oraz powinno zapewnić uczciwe, sprawiedliwe i przejrzyste podejście, w szczególności w stosunku do poszczególnych państw członkowskich. Państwa członkowskie i budżet Unii powinny wnieść swój odpowiedni wkład w zewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel, o których mowa w art. 3 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2020/2094. W ten sposób unika się arbitralności lub przypadkowości, które charakteryzowały tradycyjny system back-to-back, w którym koszty po stronie konkretnego beneficjenta odpowiadały warunkom, jakie można było uzyskać w danym dniu, w którym zaciągnięto pożyczkę. Z wyjątkiem pierwszego przedziału czasowego, który powinien obejmować okres od dnia 1 czerwca 2021 r. do dnia 31 grudnia 2021 r., każdy przedział czasowy powinien obejmować okres sześciu miesięcy, począwszy od dnia 1 stycznia lub 1 lipca. Ostatni aktywny okres przedziału czasowego powinien zakończyć się dnia 31 grudnia 2026 r., co daje jedenaście przedziałów czasowych. Z chwilą gdy finansowane wypłaty zostaną w całości spłacone, przedziały czasowe powinny przestać istnieć.

(10)

Podczas gdy stopy procentowe stosowane wobec beneficjentów pożyczek będą stabilne, to w przypadku konieczności zastąpienia w puli finansowania instrumentów, które stają się zapadalne, będzie miało miejsce okresowe ponowne obliczanie stóp w marginalnym zakresie. Komisja będzie rozwijać swoje możliwości w zakresie stosowania instrumentów pochodnych, takich jak swapy, w celu zarządzania ewentualnym pozostałym ryzykiem stopy procentowej i oferowania państwom członkowskim opcji pożyczek o stałej stopie procentowej. Koszty takiego instrumentu o stałej stopie procentowej powinny być ponoszone w całości i wyłącznie przez państwa członkowskie korzystające z tej opcji.

(11)

Kwoty wypłat w danym przedziale czasowym powinny być równe kwocie długoterminowych instrumentów finansowania przypisanych do tego przedziału czasowego. W większości przypadków wypłata wpływów będzie miała miejsce w tym samym przedziale czasowym co emisja długoterminowych instrumentów finansowania służących pozyskaniu tych wpływów oraz będzie przypisana do tego samego przedziału czasowego. Nieprzewidziane opóźnienia w dokonywaniu wypłat mogą jednak prowadzić do sytuacji, w której wpływy z finansowania długoterminowego zostały pozyskane, ale nie mogą zostać wypłacone zgodnie z pierwotnym harmonogramem. W takim przypadku wypłata może zostać opóźniona i nastąpić w okresie kolejnego przedziału czasowego. Jeżeli jednak środki na te konkretne potrzeby finansowe zostały już pozyskane i przypisane do poprzedniego przedziału czasowego, nie można ich wykorzystać na inne potrzeby w tym przedziale czasowym. W takich okolicznościach powinno być możliwe przypisanie odpowiednich wypłat do przedziału czasowego, do którego zostały przypisane instrumenty finansowania. Powinna również istnieć możliwość przypisania długoterminowych instrumentów finansowania z kolejnego przedziału czasowego do poprzedniego przedziału czasowego, w przypadku gdy kwota długoterminowych instrumentów finansowania z tego przedziału czasowego nie wystarcza na pokrycie kwoty wypłat.

(12)

Komisja będzie musiała również w poprzednim przedziale czasowym przewidzieć potrzeby w zakresie wypłat środków pojawiające się na początkowym etapie następnego przedziału czasowego. W celu uwzględnienia takich sytuacji i zapewnienia dysponowania przez Komisję zasobami dostępnymi na korzystnych warunkach z myślą o dokonywaniu wypłat realizowanych blisko przejścia między przedziałami czasowymi Komisja powinna mieć możliwość przypisania długoterminowych instrumentów finansowania do kolejnego przedziału czasowego.

(13)

Główną i definiującą cechą strategii zdywersyfikowanego finansowania jest zdolność do zarządzania płynnością operacji finansowania poprzez dostęp do krótkoterminowych pożyczek i utrzymywanie środków pieniężnych do celów ostrożnościowych. Takie zarządzanie płynnością umożliwi Komisji zaspokojenie wszystkich potrzeb w zakresie płatności i dostosowanie emisji do warunków rynkowych. Zdolność ta powoduje powstanie kosztów pozyskania wpływów poprzez emisję krótkoterminowych papierów wartościowych oraz tymczasowe utrzymywanie części wpływów na rachunku płynnościowym w celu zagwarantowania zdolności do dokonywania wszystkich płatności na żądanie. W niniejszej decyzji należy ustanowić podstawę obliczania tych kosztów płynności i obciążania nimi na uczciwych i sprawiedliwych zasadach wszystkich odpowiednich beneficjentów wpływów w trakcie danego roku.

(14)

Wyższe potrzeby w zakresie wypłat środków niż wynosi kwota długoterminowych instrumentów finansowania przypisanych do danego przedziału czasowego lub wypłacanych odsetek mogą skutkować deficytem płynności w danym przedziale czasowym. Niższe potrzeby w zakresie wypłat środków niż wynosi kwota długoterminowych instrumentów finansowania przypisanych do danego przedziału czasowego lub płatności z tytułu wykupu uzyskanych przez NGEU w odniesieniu do zaległych wypłat przypisanych do tego przedziału czasowego mogą skutkować nadwyżką płynności. Wyrównanie tych nadwyżek lub deficytów płynności jest nieuniknionym wymogiem wdrożenia strategii finansowania NGEU. Koszty te nie powinny być ponoszone według odpowiednich przedziałów czasowych, tylko powinny być wyodrębnione i zarządzane jako część odrębnych kosztów zarządzania płynnością. Konieczne jest ustanowienie mechanizmu mającego na celu wyodrębnienie kosztów wynikających z deficytów lub nadwyżek płynności, tak aby mogły one zostać wchłonięte w formie kosztów zarządzania płynnością przez szerszy program finansowania. Komisja powinna korzystać z przedziału zarządzania płynnością, aby wyrównać wszelkie dodatnie lub ujemne salda środków pieniężnych w przedziałach czasowych do łącznej kwoty wypłat.

(15)

Wdrożenie strategii zdywersyfikowanego finansowania wymaga nabycia nowych zdolności niezbędnych do uzyskania jak najkorzystniejszego dostępu do rynków kapitałowych oraz zapewnienia utrzymania tej infrastruktury w sposób ciągły i efektywny. Obejmuje to koszty niezbędne do prowadzenia rachunków płynnościowych, do nabycia zdolności do przeprowadzania aukcji eurobonów i euroobligacji oraz do wdrożenia nowych wewnętrznych zdolności przetwarzania danych. Takie koszty, które wynikają bezpośrednio z realizacji operacji zaciągania pożyczek i wypłacania środków w ramach NGEU, należy traktować jako koszty ogólne, w których rozróżnia się koszty związane z ustanowieniem oraz z utrzymaniem infrastruktury zaciągania pożyczek i wypłacania środków w ramach NGEU. Koszty te należy ująć w kosztach obsługi ogólnych kosztów administracyjnych.

(16)

Koszty obsługi ogólnych kosztów administracyjnych obejmują wszystkie koszty administracyjne poniesione bezpośrednio podczas wdrażania NGEU. Koszty te występują albo jako koszty utworzenia, związane z jednorazowymi kosztami budowania określonych zdolności operacyjnych, albo jako koszty stałe, które są nieuniknionymi kosztami dającymi się bezpośrednio przypisać do operacji w ramach NGEU i które występują z biegiem czasu.

(17)

Podczas gdy koszty stałe powinny stanowić główną część regularnych kosztów rocznych obciążających wypłaty, które mają miejsce w danym roku, koszty utworzenia powinny być naliczane jako opłaty jednorazowe.

(18)

Koszty administracyjne ujęte w kosztach obsługi ogólnych kosztów administracyjnych powinny być ograniczone do zamkniętego wykazu kosztów bezpośrednio związanych z NGEU. Zagregowane koszty obsługi ogólnych kosztów administracyjnych stanowią bardzo ograniczoną część zagregowanych kosztów związanych z operacjami w ramach NGEU. W przypadku pojawienia się w przyszłości uzasadnionej potrzeby Komisja przeprowadzi odpowiednie konsultacje, w tym z ekspertami z państw członkowskich, zanim rozszerzy wykaz kosztów administracyjnych. Takie konsultacje zostaną również podjęte przed modyfikacją innych aspektów tej metodyki, które będą miały wpływ na koszty ponoszone przez budżet Unii lub państwa członkowskie.

(19)

Proces fakturowania ex post należy opracować w taki sposób, aby zapewnić odzyskiwanie kosztów począwszy od 2022 r. do momentu, w którym koszty nie będą już generowane przez operacje zaciągania pożyczek i zarządzania długiem prowadzone w ramach NGEU.

(20)

Komisja powinna wydać notę potwierdzającą w odniesieniu do każdej wypłaty, czy to w przypadku zewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel, o których mowa w art. 3 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2020/2094, czy też w przypadku pożyczek udzielonych państwom członkowskim na mocy rozporządzenia (UE) 2021/241 („pożyczki w ramach RRF”).

(21)

Pożyczki udzielane zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/241 mają być realizowane na standardowych warunkach finansowych (termin zapadalności i profil spłaty) w odniesieniu do każdej wypłaty dokonywanej na rzecz państw członkowskich. W przypadku wypłat na rzecz zewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel, o których mowa w art. 3 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2020/2094, nota potwierdzająca powinna być głównym elementem wspierającym, określającym te warunki finansowe na potrzeby budżetu UE. Nota potwierdzająca służy określeniu wniosku o zwrot kosztów na podstawie zawartych w niej warunków finansowych. Warunki te powinny obejmować datę wypłaty, kwotę wsparcia finansowego oraz datę płatności kosztów finansowania zewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel, o których mowa w art. 3 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2020/2094.

(22)

Poprzez odpowiednie odniesienia w umowach pożyczki podpisanych przez państwa członkowskie zostanie wyjaśnione, że koszty wypłat oblicza się poprzez zastosowanie metodyki określonej w niniejszej decyzji.

(23)

W ramach metodyki alokacji kosztów określono metodę obliczania kosztów zaciągania pożyczek pokrywanych zarówno z budżetu zgodnie z art. 5 ust. 2 akapit pierwszy decyzji (UE, Euratom) 2020/2053, jak i ponoszonych przez państwa członkowskie zgodnie z art. 15 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2021/241. W związku z tym stanowi to ustalenie w zakresie zarządzania operacjami zaciągania i udzielania pożyczek w rozumieniu art. 5 ust. 3 decyzji (UE, Euratom) 2020/2053 i art. 15 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2021/241.

(24)

W celu zapewnienia jednolitej alokacji kosztów w ramach pakietu na rzecz odbudowy NGEU niniejsza decyzja powinna być stosowana od dnia 1 czerwca 2021 r. Ponieważ niniejsza decyzja powinna mieć zastosowanie do transakcji zaciągania pożyczek i wypłat w ramach programu NGEU, które miały miejsce przed jego wejściem w życie, powinna ona wejść w życie następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Stosowanie niniejszej decyzji do pożyczek udzielanych państwom członkowskim zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/241 powinno rozpocząć się wraz z wejściem w życie odpowiednich umów pożyczek,