KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/520 z dnia 19 marca 2019 r. w sprawie interoperacyjności systemów elektronicznego poboru opłat drogowych i ułatwiania transgranicznej wymiany informacji na temat przypadków nieuiszczenia opłat drogowych w Unii (¹), w szczególności jej art. 8 ust. 5, art. 10 ust. 3, art. 15 ust. 4 i 5 oraz art. 19 ust. 5,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) W celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania europejskiej usługi opłaty elektronicznej (EETS) użytkownicy EETS muszą zapewnić prawidłowe dane i są odpowiedzialni za status urządzeń pokładowych, jeżeli takie urządzenia są stosowane.

(2) Aby wzmocnić interoperacyjność systemów elektronicznego poboru opłat drogowych i zapewnić zgodność z ogólnymi wymogami wynikającymi z prawodawstwa UE, na przykład w zakresie ochrony danych, dostawcy EETS i podmioty pobierające opłaty muszą spełniać minimalne wymogi proceduralne, techniczne i operacyjne.

(3) Należy ustanowić ogólne wymogi dotyczące infrastruktury, aby zagwarantować, że składniki interoperacyjności zapewniają dokładne dane, prawidłową identyfikację dostawców EETS, odpowiednią instalację urządzeń pokładowych, jeżeli takie urządzenia są stosowane, oraz prawidłowe informacje dla kierowców na temat obowiązków w zakresie opłat drogowych.

(4) Należy zdefiniować standardowe kryteria wyznaczania organów odpowiedzialnych za ocenę zgodności specyfikacji i przydatności do stosowania składników interoperacyjności, tak aby zapewnić minimalny poziom wiedzy fachowej, oraz aby producenci mogli mieć pewność co do równego traktowaniu we wszystkich państwach członkowskich.

(5) W celu zapewnienia spójnego stosowania niniejszego rozporządzenia i dyrektywy (UE) 2019/520 powinno ono mieć zastosowanie od daty, o której mowa w art. 32 ust. 1 dyrektywy (UE) 2019/520,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Zakres

Niniejsze rozporządzenie delegowane określa wymogi dotyczące:

1) klasyfikacji pojazdów;

2) szczegółowych obowiązków użytkowników EETS;

3) składników interoperacyjności;

4) minimalnych kryteriów kwalifikowalności jednostek notyfikowanych.

Artykuł 2

Klasyfikacja pojazdów

1. Parametry wykorzystywane do celów klasyfikacji pojazdów na potrzeby ustalania opłat drogowych muszą spełniać wymogi określone w załączniku I do niniejszego rozporządzenia delegowanego.

2. Nie naruszając przepisów art. 6 ust. 2 dyrektywy (UE) 2019/520, w przypadku gdy podmiot pobierający opłaty zamierza wprowadzić nowe parametry klasyfikacji pojazdów, państwo członkowskie, w którym podmiot jest zarejestrowany, musi o tym powiadomić Komisję, pozostałe państwa członkowskie i dostawców EETS działających na danym obszarze EETS sześć miesięcy przed wprowadzeniem nowych parametrów klasyfikacji.

Artykuł 3

Obowiązki użytkowników EETS

1. Użytkownicy EETS zapewniają poprawność wszystkich danych użytkowników i pojazdów podawanych dostawcom EETS oraz zgłoszeń parametrów zmiennych.

2. Użytkownicy EETS podejmują wszelkie możliwe środki celem zapewnienia sprawności urządzenia pokładowego w czasie poruszania się pojazdu po obszarze objętym EETS, na którym wymagane jest urządzenie pokładowe.

3. Użytkownicy EETS korzystają z urządzeń pokładowych zgodnie z instrukcjami dostawcy EETS, w szczególności, w przypadku gdy mają one zastosowanie do zgłaszania parametrów zmiennych pojazdu.

Artykuł 4

Wymagania dotyczące składników interoperacyjności

Składniki interoperacyjności oraz infrastruktura na poboczu drogi muszą spełniać wymogi przewidziane w załączniku II do niniejszego rozporządzenia delegowanego.

Artykuł 5

Minimalne kryteria kwalifikowalności jednostek notyfikowanych

Jednostki notyfikowane, o których mowa w art. 19 ust. 1 dyrektywy (UE) 2019/520, muszą spełniać minimalne kryteria określone w załączniku III do niniejszego rozporządzenia delegowanego.

Artykuł 6

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie delegowane wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 19 października 2021 r.

Niniejsze rozporządzenie delegowane wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 28 listopada 2019 r.

ZAŁĄCZNIK I

PRZEPISY DOTYCZĄCE KLASYFIKACJI POJAZDÓW

1. Przepisy ogólne

1.1. Podmiot pobierający opłaty musi opublikować informacje o powiązaniach pomiędzy stosowanym zestawem parametrów klasyfikacji pojazdów a swoimi klasami taryf dla pojazdów w odniesieniu do każdego systemu taryfowego stosowanego na danym obszarze EETS podlegającym jego odpowiedzialności, co najmniej trzy miesiące przed zastosowaniem danego systemu taryfowego. Obowiązek ten nie odnosi się do jakichkolwiek zmian wprowadzonych przez podmiot pobierający opłaty do poszczególnych taryf w ramach systemu taryfowego.

1.2. Podmiot pobierający musi opublikować informacje o powiązaniu klas taryf dla pojazdów ze strukturą taryf w ramach każdego systemu taryfowego stosowanego na podlegającym mu obszarze EETS. Musi on niezwłocznie aktualizować publikację w momencie zmiany takich powiązań.

2. Parametry klasyfikacji pojazdów

2.1. Podmiot pobierający opłaty może stosować parametry klasyfikacji pojazdów zgodnie z co najmniej jednym z następujących przepisów:

a) każdy parametr klasyfikacji pojazdów, który można zmierzyć urządzeniami na poboczu drogi;

b) parametry pojazdu wymienione w dokumentach rejestracyjnych (¹) pojazdów i znormalizowane w pkt 8.4 normy EN ISO 14906:2018 (²).

Jeżeli używane jest urządzenie pokładowe, ma ono jedynie obsługiwać przechowywanie i przekazywanie ewentualnych parametrów klasyfikacji pojazdów, które można uzyskać z urządzenia pokładowego za pomocą dedykowanej komunikacji krótkiego zasięgu w paśmie 5,8 GHz, jak określono w normach EN 15509:2014 (³) i ETSI ES 200674-1 V2.4.1 (⁴); w przypadku systemów opartych na GNSS ponadto każdy parametr pojazdu może zostać pobrany z urządzenia pokładowego za pomocą technologii CEN-DSRC, jak określono w normie EN ISO 12813:2019 (⁵).

2.2. Podczas ruchu na obszarze poboru opłat urządzenie pokładowe pojazdu musi mieć możliwość przekazania informacji na temat statusu urządzenia pokładowego oraz, w stosownych przypadkach, jego parametrów klasyfikacji pojazdów do urządzeń do monitorowania zgłoszeń opłaty, określonych w załączniku I do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2020/204 (⁶).

3. Nowe systemy taryfowe

3.1. W przypadku gdy nowo wprowadzony system taryfowy jest oparty na parametrach klasyfikacji pojazdów stosowanych dotychczas na co najmniej jednym obszarze EETS, dostawcy EETS muszą wdrożyć nowy system taryfowy od chwili wejścia w życie tego systemu.

3.2. W przypadku gdy nowy system taryfowy wprowadza jeden lub kilka nowych parametrów klasyfikacji pojazdów, zastosowanie ma procedura, o której mowa w art. 2 ust. 2 rozporządzenia delegowanego.

(¹) Dyrektywa Komisji 2003/127/WE z dnia 23 grudnia 2003 r. zmieniająca dyrektywę Rady 1999/37/WE sprawie dokumentów rejestracyjnych pojazdów (Dz.U. L 10 z 16.1.2004, s. 29).

(²) Elektroniczny pobór opłat – Określenie interfejsu aplikacji dla dedykowanej komunikacji krótkiego zasięgu.

(³) Elektroniczny system poboru opłat – Profil wzajemnie oddziałujących programów użytkowych dla DSRC.

(⁴) Inteligentne systemy transportowe (ITS), telematyka transportu i ruchu drogowego (RTTT); urządzenia transmisyjne wydzielonej łączności bliskiego zasięgu (DSRC); Część 1: Parametry techniczne i metody badań w odniesieniu do urządzeń do przesyłania danych o wysokiej transmisji danych (HDR) pracujących w paśmie 5,8 GHz w zakresie przemysłowym, naukowym i medycznym (ISM).

(⁵) Elektroniczny pobór opłat – Kontrola zgodności komunikacji dla systemów autonomicznych.

(⁶) Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2020/204 z dnia 28 listopada 2019 r. w sprawie szczegółowych obowiązków dostawców europejskiej usługi opłaty elektronicznej, minimalnej treści informacji o obszarze europejskiej usługi opłaty elektronicznej, interfejsów elektronicznych, wymogów dotyczących składników interoperacyjności oraz uchylenia decyzji 2009/750/WE (Dz.U. L 43 z 17.2.2020, s. 49).

ZAŁĄCZNIK II

WYMOGI DOTYCZĄCE SKŁADNIKÓW INTEROPERACYJNOŚCI

1. WYMAGANIA OGÓLNE

1.1. Niezawodność i dostępność

1.1.1. Monitorowanie i konserwacja nieruchomych i ruchomych elementów stosowanych w EETS muszą być zorganizowane, przeprowadzane i określane ilościowo w taki sposób, aby utrzymać ich funkcjonowanie w zamierzonych warunkach.

1.1.2. Projekt EETS powinien umożliwiać systemowi kontynuowanie pracy w przypadku niesprawności lub awarii elementów, ewentualnie na obniżonym poziomie, ale z najmniejszymi utrudnieniami dla użytkowników EETS.

1.2. Zgodność techniczna

W przypadku interfejsów charakterystyka techniczna sprzętu dostawców EETS i podmiotów pobierających opłaty musi być zgodna i spójna z przepisami określonymi w załączniku I do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2020/204.

1.3. Bezpieczeństwo/prywatność i ochrona danych osobowych

1.3.1. EETS musi zapewniać zabezpieczenia umożliwiające ochronę przechowywanych, przetwarzanych i przekazywanych między poszczególnymi podmiotami danych w środowisku EETS. Zabezpieczenia muszą obejmować niezbędną środki ochronne przetwarzania w celu ochrony praw i interesów zainteresowanych stron EETS, w szczególności w celu ich ochrony przed zagrożeniami lub szkodą spowodowanymi brakiem dostępności, poufności, integralności, uwierzytelnienia, niezaprzeczalności i ochrony przed nieuprawnionym dostępem do danych użytkownika w europejskim środowisku wielodostępnym, zgodnie z odpowiednimi przepisami dotyczącymi ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych.

1.3.2. EETS musi być zgodny z prawodawstwem UE w zakresie ochrony danych. W szczególności należy zapewnić zgodność z rozporządzeniem (UE) 2016/679 oraz z krajowymi przepisami ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi transponującymi dyrektywę 2002/58/WE do prawa krajowego.

2. WYMAGANIA SZCZEGÓLNE

2.1. Wymagania dotyczące infrastruktury

2.1.1. Infrastruktura EETS musi zapewniać dokładność danych zawartych w zgłoszeniu opłaty i odpowiadać wymogom w zakresie systemu opłat, aby zagwarantować równe i sprawiedliwe traktowanie użytkowników EETS w odniesieniu do opłat i należności.

2.1.2. Urządzenia pokładowe muszą umożliwiać podmiotom pobierającym opłaty identyfikację odpowiedzialnego dostawcy EETS. Urządzenia pokładowe muszą regularnie monitorować tę funkcję, samoczynnie unieważniać się w razie wykrycia nieprawidłowości i w miarę możliwości informować dostawcę EETS o błędzie.

2.1.3. W stosownych przypadkach, urządzenie EETS musi być zaprojektowane w taki sposób, aby jego składniki interoperacyjności mogły wykorzystywać normy wydane przez europejskie organizacje normalizacyjne.

2.1.4. Urządzenia pokładowe muszą być podłączone w bezpieczny sposób. Ich montaż musi być zgodny z wymogami w zakresie widoczności pojazdów do przodu (¹).

2.1.5. Podmioty pobierające opłaty muszą informować kierowców, za pomocą sygnalizacji lub innych środków wybranych przez państwa członkowskie, o wymogu uiszczenia opłaty drogowej lub opłaty za prowadzenie pojazdu na obszarze EETS, a także o drogach objętych obszarem EETS.

2.2. Wymogi w zakresie eksploatacji i zarządzania

2.2.1. Podmioty pobierające opłaty i dostawcy EETS muszą opracować plany awaryjne w celu uniknięcia poważnych zakłóceń w przepływie ruchu na wypadek niedostępności EETS.

2.2.2. W odniesieniu do oceny działania urządzeń pokładowych wykorzystujących technologię pozycjonowania satelitarnego przewidzianą w art. 3 ust. 3 dyrektywy (UE) 2019/520 można stosować specyfikacje testów zgodności systemu eCall EGNOS/Galileo (²).

(¹) Dyrektywa Komisji 90/630/EWG z dnia 30 października 1990 r. dostosowująca do postępu technicznego dyrektywę Rady 77/649/EWG w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do pola widzenia kierowców pojazdów silnikowych. (Dz.U. L 341 z 6.12.1990, s. 20).

(²) Wytyczne dotyczące wdrażania dla producentów urządzeń pokładowych, sprzedawców rozwiązań testowych i centrów technicznych opracowane przez Agencję Europejskiego GNSS oraz Wspólne Centrum Badawcze (Implementation guidelines for On-Board Unit manufacturers, test solution vendors and technical centres, by European Global Navigation Satellite Systems Agency and EC Joint Research Centre) (grudzień 2017 r., wersja 1.0).

ZAŁĄCZNIK III

MINIMALNE KRYTERIA KWALIFIKOWALNOŚCI JEDNOSTEK NOTYFIKOWANYCH

1. Do celów notyfikacji jednostka oceniająca zgodność, jednostka upoważniona do przeprowadzania lub nadzorowania procedury oceny zgodności ze specyfikacjami i przydatności do stosowania składników interoperacyjności, musi spełniać wymogi określone w pkt 2–11 niniejszego załącznika.

Jednostka ta musi być akredytowana zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 765/2008 (¹) w odniesieniu do zharmonizowanej europejskiej normy dotyczącej oceny zgodności w zakresie wymogów dla organów certyfikujących wyroby, procesy i usługi.

2. Jednostka ta musi być ustanowiona zgodnie z prawem krajowym i posiadać osobowość prawną.

3. Jednostka ta musi być stroną trzecią, niezależną od organizacji lub produktu, które ocenia.

Jednostkę należącą do stowarzyszenia przedsiębiorców lub zrzeszenia zawodowego reprezentującego przedsiębiorstwa zaangażowane w projektowanie, produkcję, dostarczanie, montowanie, wykorzystywanie lub konserwację produktów, które ocenia, można uważać za taką jednostkę, jeżeli wykazano jej niezależność i brak konfliktu interesów.

4. Jednostka, jej najwyższe kierownictwo oraz pracownicy odpowiedzialni za wykonywanie zadań związanych z oceną zgodności nie mogą być projektantami, wytwórcami, dostawcami, instalatorami, nabywcami, właścicielami, użytkownikami ani konserwatorami ocenianych produktów, ani upoważnionymi przedstawicielami żadnej z wymienionych stron. Nie może to wykluczać wykorzystywania ocenionych produktów, które są niezbędne do prowadzenia działalności jednostki oceniającej zgodność, lub wykorzystywania tych produktów do celów osobistych.

Jednostka, jej ścisłe kierownictwo oraz pracownicy odpowiedzialni za wykonywanie zadań związanych z oceną zgodności nie mogą być bezpośrednio zaangażowani w projektowanie, wytwarzanie ani konstruowanie, wprowadzanie do obrotu, instalację, użytkowanie ani konserwację tych produktów, ani reprezentować stron zaangażowanych w taką działalność. Nie mogą oni angażować się w działalność, która może kłócić się z niezależnością ich osądów lub ich rzetelnością w odniesieniu do działań z zakresu oceny zgodności, których dotyczy notyfikacja. W szczególności musi to mieć zastosowanie do usług doradztwa.

Jednostki oceniające zgodność muszą zapewniać, aby działalność ich jednostek zależnych lub podwykonawców nie wpływała na poufność, obiektywizm ani bezstronność ich działalności związanej z oceną zgodności.

5. Jednostki oceniające zgodność i ich personel muszą prowadzić działania w ramach oceny zgodności z najwyższym stopniem rzetelności zawodowej oraz wymaganych kompetencji technicznych w poszczególnych dziedzinach. Nie mogą być poddawane żadnym naciskom ani zachętom, zwłaszcza finansowym, które mogą wpływać na ich osąd lub wyniki ich działań w ramach oceny zgodności, zwłaszcza w odniesieniu do osób lub grup osób zainteresowanych wynikami takich działań.

6. Jednostka musi mieć zdolność do realizacji wszystkich zadań związanych z oceną zgodności przydzielonych jej na mocy dyrektywy (UE) 2019/520 oraz odpowiednich aktów wykonawczych, do których została notyfikowana, niezależnie od tego, czy dana jednostka oceniająca zgodność wykonuje wspomniane zadania samodzielnie, czy są one realizowane w jej imieniu i na jej odpowiedzialność.

Przez cały czas i dla każdej procedury oceny zgodności oraz każdego rodzaju lub każdej kategorii produktów będących przedmiotem notyfikacji dana jednostka oceniająca zgodność musi dysponować niezbędnymi:

a) członkami personelu mającymi wiedzę techniczną oraz wystarczające i właściwe doświadczenie do realizacji zadań z zakresu oceny zgodności;

b) opisami procedur regulujących sposób przeprowadzania oceny zgodności, zapewniającymi przejrzystość i odtwarzalność tych procedur. Jednostka musi posiadać odpowiednią politykę i stosowne procedury, dzięki którym możliwe jest odróżnienie zadań wykonywanych jako jednostka notyfikowana od pozostałych działań; oraz

c) procedurami służącymi wykonywaniu działań z uwzględnieniem wielkości przedsiębiorstwa, sektora jego działalności, struktury przedsiębiorstwa, stopnia złożoności technologii danego produktu oraz masowego lub seryjnego charakteru procesu produkcyjnego.

Jednostka ta musi być w stanie wykonywać zadania techniczne i administracyjne związane z działalnością w zakresie oceny zgodności i musi mieć dostęp do wszelkich niezbędnych urządzeń lub obiektów.

7. Personel odpowiedzialny za realizację czynności z zakresu oceny zgodności musi mieć:

a) odpowiednie przeszkolenie techniczne i zawodowe, obejmujące całą działalność związaną z oceną zgodności w zakresie będącym przedmiotem notyfikacji;

b) dostateczną znajomość wymogów dotyczących ocen, które przeprowadzają, oraz wystarczające uprawnienia do dokonywania takich ocen;

c) wystarczającą znajomość i zrozumienie zasadniczych wymagań, mających zastosowanie norm oraz stosownych przepisów odpowiedniego unijnego prawodawstwa harmonizacyjnego i przepisów wykonawczych; oraz

d) umiejętności wymagane do sporządzania certyfikatów, zapisów i sprawozdań dokumentujących wykonanie ocen.

8. Konieczne jest zagwarantowanie bezstronności jednostek oceniających zgodność, ich ścisłego kierownictwa i pracowników przeprowadzających ocenę.

Wynagrodzenia ścisłego kierownictwa oraz pracowników dokonujących ocen nie może zależeć od liczby wykonanych ocen ani od wyników tych ocen.

9. Jednostki oceniające zgodność muszą posiadać ubezpieczenie od odpowiedzialności, chyba że na mocy prawa krajowego odpowiedzialność spoczywa na państwie lub za ocenę zgodności bezpośrednio odpowiada samo państwo członkowskie.

10. Personel jednostki oceniającej zgodność musi przestrzegać tajemnicy zawodowej w odniesieniu do wszystkich informacji uzyskanych w trakcie wykonywania swoich zadań zgodnie z dyrektywą (UE) 2019/520 i odnośnymi aktami wykonawczymi lub przepisami prawa krajowego w tym zakresie. Nie dotyczy to jednak właściwych organów państwa członkowskiego, w którym prowadzone są jej działania. Prawa własności muszą podlegać ochronie.

11. Organy oceny zgodności muszą brać udział w stosownej działalności normalizacyjnej i w działalności grupy koordynującej organu notyfikowanego, powołanej na podstawie odpowiedniego prawodawstwa unijnego, lub muszą zapewnić powiadomienie o takiej działalności swoich pracowników wykonujących oceny, natomiast decyzje administracyjne i dokumenty opracowane w wyniku prac takiej grupy zobowiązane są traktować jak ogólne wytyczne.

(¹) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiające wymagania w zakresie akredytacji i nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktów do obrotu i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 339/93 (Dz.U. L 218 z 13.8.2008, s. 30).