Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
idź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka
description

Akt prawny

Akt prawny
obowiązujący
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L rok 2019 nr 315 str. 267
Wersja aktualna od 2021-03-01
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L rok 2019 nr 315 str. 267
Wersja aktualna od 2021-03-01
Akt prawny
obowiązujący
ZAMKNIJ close

Alerty

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2019/2022

z dnia 1 października 2019 r.

ustanawiające wymogi dotyczące ekoprojektu dla zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE, zmieniające rozporządzenie Komisji (WE) nr 1275/2008 oraz uchylające rozporządzenie Komisji (UE) nr 1016/2010

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(ostatnia zmiana: DUUEL. z 2021 r., Nr 68, poz. 108)  

loupe more_vert
ZAMKNIJ close

Alerty

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającą ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią (1), w szczególności jej art. 15 ust. 1,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Na podstawie dyrektywy 2009/125/WE Komisja powinna określić wymogi dotyczące ekoprojektu dla produktów związanych z energią, które mają znaczący udział w sprzedaży i obrocie handlowym w Unii, wywierają znaczący wpływ na środowisko i wykazują znaczący potencjał w zakresie poprawy tego wpływu poprzez odpowiednie zaprojektowanie, bez powodowania nadmiernych kosztów.

(2) W komunikacie Komisji COM(2016) 773 (2) (plan prac dotyczącym ekoprojektu) sporządzonym przez Komisję w zastosowaniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 2009/125/WE, określono priorytety działań w ramach ekoprojektu i etykietowania energetycznego na lata 2016-2019. W planie prac dotyczącym ekoprojektu określono grupy produktów związanych z energią, które należy traktować priorytetowo przy prowadzeniu badań przygotowawczych oraz przy ostatecznym wprowadzaniu środków wykonawczych, jak również przy przeglądzie rozporządzenia Komisji (UE) nr 1016/2010 (3) i rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) i nr 1059/2010 (4).

(3) Środki z planu prac dotyczącego ekoprojektu mogą potencjalnie przynieść łącznie ponad 260 TWh rocznych oszczędności energii końcowej w 2030 r., co jest równoważne redukcji emisji gazów cieplarnianych w2030r.,o około 100 mln ton rocznie w 2030 r. Zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych są jedną z grup produktów wymienionych w planie prac, których szacunkowe roczne oszczędności energii elektrycznej wyniosą 2,1 TWh, co doprowadzi do redukcji emisji gazów cieplarnianych o 0,7 Mt ekwiwalentu dwutlenku węgla rocznie oraz szacunkowych oszczędności wody na poziomie 16 mln m3 w 2030 r.

(4) Komisja ustanowiła wymogi dotyczące ekoprojektu dla zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych rozporządzeniem (UE) nr 1016/2010 i zgodnie z tym rozporządzeniem powinna dokonać jego przeglądu w świetle postępu technicznego.

(5) Komisja dokonała przeglądu rozporządzenia (UE) nr 1016/2010 oraz zbadała techniczne, ekologiczne i ekonomiczne aspekty zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych, jak również rzeczywiste zachowanie użytkowników. Przegląd został przeprowadzony w ścisłej współpracy z zainteresowanymi podmiotami i stronami pochodzącymi pz Unii i aństw trzecich. Wyniki przeglądu zostały opublikowane i przedstawione forum konsultacyjnemu ustanowionemu na podstawie art. 18 dyrektywy 2009/125/WE.

(6) Z badania przeglądowego wynika, że istnieje potrzeba dokonania przeglądu wymogów dotyczących ekoprojektu dla zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych, wymogów związanych z wykorzystaniem podstawowych zasobów, takich jak energia elektryczna czy woda, a także wprowadzenia wymogów związanych z efektywną gospodarką zasobami, na przykład w zakresie możliwości naprawy i recyklingu.

(7) Aspekty środowiskowe zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych uznane za istotne do celów niniejszego rozporządzenia to zużycie energii i wody w fazie użytkowania, wytwarzanie odpadów po zakończeniu eksploatacji, a także emisje do powietrza i wody w fazie produkcji (w związku z wydobyciem i przetwarzaniem surowców) oraz w fazie użytkowania (ze względu na zużycie energii).

(8) Roczne zużycie energii elektrycznej na terenie Unii przez produkty będące przedmiotem niniejszego rozporządzenia osiągnęło w 2015 r. szacunkową wartość 31,3 TWh, co odpowiada 11,1 mln ton ekwiwalentu dwutlenku węgla. Oczekuje się wzrostu przewidywanego zużycia energii przez zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych w dotychczasowym scenariuszu postępowania do 49,0 TWh w 2030 r., głównie ze względu na wzrost całkowitej liczby zmywarek do naczyń będących w użyciu. Ten wzrost zużycia energii może jednak zostać ograniczony, jeśli obecne wymogi dotyczące ekoprojektu zostaną zaktualizowane. Podobnie zużycie wody przez zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych oszacowano w 2015 r. na 318 mln m3, a przy braku aktualizacji wymogów spodziewany jest jego wzrost do 531 mln m w 2030 r. Wreszcie szacuje się, że cykl użytkowania zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych zmniejszył się w ostatnich latach do około 12,5 roku i ta tendencja prawdopodobnie się utrzyma przy braku zachęt.

(9) W komunikacie Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów COM (2015) 614 finał (5) (plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym) oraz komunikacie w sprawie planu prac dotyczących ekoprojektu (6) podkreślono znaczenie stosowania ram ekoprojektu w celu wspierania przejścia na bardziej zasobooszczędną gospodarkę o obiegu zamkniętym. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/19/UE (7) odnosi się do dyrektywy 2009/125/WE, w której wskazano, że wymogi dotyczące ekoprojektu powinny ułatwiać ponowne użycie, demontaż i odzysk zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE) poprzez rozwiązywanie problemów na wcześniejszym etapie. W związku z tym niniejsze rozporządzenie powinno ustanawiać odpowiednie wymogi przyczyniające się do osiągania celów gospodarki o obiegu zamkniętym.

(10) Zmywarki do naczyń do użytku innego niż w gospodarstwach domowych mają szczególne cechy charakterystyczne i zastosowania. Objęte są one innymi działaniami regulacyjnymi, w szczególności podlegają dyrektywie 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (8) w prawie maszyn, i nie powinny być objęte zakresem niniejszego rozporządzenia. Przepisy dotyczące zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych powinny mieć zastosowanie do zmywarek do naczyń o tych samych parametrach technicznych, bez względu na konfigurację, w jakiej są eksploatowane. Wszystkie zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych powinny spełniać minimalne wymogi dotyczące zmywania i suszenia, niezależnie od stosowanych metod.

(11) Należy ustanowić szczególne wymogi dotyczące trybów niskiego poboru mocy dla zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych. Wymogi rozporządzenia Komisji (WE) nr 1275/2008 (9) nie powinny obowiązywać w przypadku zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych objętych zakresem niniejszego rozporządzenia. Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 1275/2008.

(12) Odpowiednie parametry produktów należy mierzyć wiarygodnymi, dokładnymi i odtwarzalnymi metodami. Metody te powinny uwzględniać uznane najnowocześniejsze metody pomiarów, w tym, jeśli są dostępne, zharmonizowane normy przyjęte przez europejskie organizacje normalizacyjne wymienione w załączniku I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1025/2012 (10).

(13) Zgodnie z art. 8 dyrektywy 2009/125/WE w niniejszym rozporządzeniu należy określić mające zastosowanie procedury oceny zgodności.

(14) Aby ułatwić przeprowadzanie kontroli zgodności, producenci, importerzy lub upoważnieni przedstawiciele powinni przekazywać informacje w dokumentacji technicznej, o której mowa w załącznikach IV i V do dyrektywy 2009/125/WE, w zakresie, w jakim informacje te odnoszą się do wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu.

(15) W przypadku gdy parametry z dokumentacji technicznej określone w niniejszym rozporządzeniu są identyczne z parametrami na karcie informacyjnej produktu określonej w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2019/2017 (11), producenci, importerzy lub upoważnieni przedstawiciele powinni wprowadzić odpowiednie dane do bazy danych o produktach określonej w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i(UE) Rady (UE) 2017/1369 n(12) i nie powinni już przekazywać ich organom nadzoru rynku w ramach dokumentacji technicznej.

(16) Aby zapewnić skuteczność i wiarygodność rozporządzenia oraz ochronę konsumentów, nie należy zezwalać na wprowadzanie do obrotu produktów, które automatycznie zmieniają swoje działanie w warunkach testowych w celu poprawy deklarowanych parametrów.

(17) Oprócz wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu należy określić orientacyjne poziomy referencyjne dla najlepszych dostępnych technologii w celu zapewnienia szerokiego i łatwego dostępu do informacji dotyczących efektywności środowiskowej cyklu życia produktów objętych niniejszym rozporządzeniem, zgodnie z częścią 3 pkt 2 w załączniku I do dyrektywy 2009/125/WE.

(18) Należy dokonywać przeglądu niniejszego rozporządzenia, aby ocenić zasadność i skuteczność jego przepisów w osiąganiu zamierzonych celów. Harmonogram przeglądu powinien umożliwiać wdrożenie wszystkich przepisów i wykazywać wpływ na rynek.

(19) Należy uchylić rozporządzenie (UE) nr 1016/2010.

(20) W celu ułatwienia przejścia między przepisami rozporządzenia (UE) nr 1016/2010 a przepisami niniejszego rozporządzenia należy - od dnia jego wejścia w życie - zezwolić na stosowanie nazwy „eco” zamiast nazwy „program standardowy”.

(21) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią komitetu powołanego na podstawie art. 19 ust. 1 dyrektywy 2009/125/WE,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Przedmiot i zakres stosowania

1. Niniejsze rozporządzenie ustanawia wymogi dotyczące ekoprojektu w zakresie wprowadzania do obrotu lub do użytkowania zasilanych sieciowo zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych, w tym zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych do zabudowy oraz zasilanych sieciowo zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych, które mogą być również zasilane bateryjnie.

2. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do:

a) zmywarek do naczyń objętych zakresem dyrektywy 2006/42/WE;

b) zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych zasilanych bateryjnie, które można podłączyć do sieci zasilającej za pomocą nabytej oddzielnie przetwornicy AC/DC.

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

1) „sieć zasilająca” lub „sieć elektryczna” oznacza sieć dostarczającą energię z sieci prądu przemiennego o napięciu 230 (ą 10 %) woltów i częstotliwości 50 Hz;

2) „zmywarka do naczyń dla gospodarstw domowych” oznacza maszynę, która myje i płucze zastawy stołowe i która według deklaracji zgodności złożonej przez producenta jest zgodna z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/35/UE ( lub z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/53/UE (14);

3) „zmywarka do naczyń dla gospodarstw domowych do zabudowy” oznacza zmywarkę do naczyń dla gospodarstw domowych, która została zaprojektowana, przebadana i jest sprzedawana wyłącznie w celu:

a) zamontowania w szafkach lub obudowania (z góry, z dołu i po bokach) panelami;

b) stabilnego przymocowania do boków, górnej lub dolnej części szafek lub paneli; oraz

c) wyposażenia w fabrycznie wykonany front będący jej integralną częścią lub zamocowania na niej wykonanego na zamówienie przedniego panelu;

4) „model równoważny” oznacza model, który ma te same właściwości techniczne istotne w kontekście informacji technicznych, które należy zapewnić, ale który został wprowadzony do obrotu lub oddany do użytku przez tego samego producenta, importera lub upoważnionego przedstawiciela jako inny model z innym identyfikatorem modelu;

5) „identyfikator modelu” oznacza kod, zwykle alfanumeryczny, który odróżnia dany model produktu od innych modeli objętych tym samym znakiem towarowym lub tą samą nazwą producenta, importera lub upoważnionego przedstawiciela;

6) „baza danych o produktach” oznacza zbiór danych dotyczących produktów, który jest uporządkowany w sposób systematyczny i składa się z części publicznej zorientowanej na konsumentów, w której informacje dotyczące parametrów poszczególnych produktów są dostępne w formie elektronicznej, z portalu internetowego zapewniającego dostępność oraz z części dotyczącej zgodności, która zawiera jasno określone wymogi dotyczące dostępności i bezpieczeństwa, jak określono w rozporządzeniu (UE) 2017/1369;

7) „program” oznacza zestaw operacji, które zostały zdefiniowane fabrycznie i uznane przez producenta, importera lub upoważnionego przedstawiciela za odpowiednie dla określonego stopnia zabrudzenia lub rodzaju wkładu lub dla obydwu tych elementów;

8) „eco” oznacza nazwę programu zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych, który jest uznany przez producenta, importera lub upoważnionego przedstawiciela za odpowiedni do zmywania normalnie zabrudzonych zastaw stołowych oraz do którego odnoszą się wymogi dotyczące ekoprojektu w zakresie efektywności energetycznej oraz efektywności zmywania i suszenia.

Na potrzeby załączników dodatkowe definicje określono w załączniku I.

Artykuł 3

Wymogi dotyczące ekoprojektu

Wymogi dotyczące ekoprojektu określone w załączniku II mają zastosowanie, począwszy od dat w nim wskazanych.

Artykuł 4

Ocena zgodności

1. Procedurę oceny zgodności, o której mowa w art. 8 dyrektywy 2009/125/WE, stanowi wewnętrzna kontrola projektu określona w załączniku IV do tej dyrektywy lub system zarządzania określony w załączniku V do tej dyrektywy.

2. Na potrzeby oceny zgodności na podstawie art. 8 dyrektywy 2009/125/WE dokumentacja techniczna zawiera wartości deklarowane parametrów wymienionych w załączniku II pkt 2, 3 i 4 oraz szczegółowe informacje i wyniki obliczeń przeprowadzonych zgodnie z załącznikiem III.

3. W przypadku gdy informacje zawarte w dokumentacji technicznej dla danego modelu uzyskano:

a) na podstawie modelu, który ma takie same właściwości techniczne istotne w kontekście dostarczanych informacji technicznych, ale jest produkowany przez innego producenta; lub

b) poprzez dokonanie obliczeń opartych na projekcie lub ekstrapolacji danych dotyczących innego modelu tego samego lub innego producenta, lub za pomocą obu tych metod,

dokumentacja techniczna musi zawierać szczegóły takich obliczeń, ocenę przeprowadzoną przez producenta w celu weryfikacji dokładności obliczeń oraz, w stosownych przypadkach, deklarację identyczności modeli różnych producentów.

Dokumentacja techniczna musi zawierać wykaz wszystkich modeli równoważnych, w tym ich identyfikatory modelu.

4. Dokumentacja techniczna musi zawierać informacje uporządkowane w kolejności oraz w sposób określony w załączniku VI do rozporządzenia (UE) 2019/2017. Do celów nadzoru rynku producenci, importerzy lub upoważnieni przedstawiciele mogą, nie naruszając przepisów pkt 2 lit. g) załącznika IV do dyrektywy 2009/125/WE, skorzystać z dokumentacji technicznej wprowadzonej do bazy danych o produktach, która zawiera te same informacje określone w rozporządzeniu (UE) 2019/2017.

Artykuł 5

Procedura weryfikacji do celów nadzoru rynku

Podczas przeprowadzania kontroli w ramach nadzoru rynku, o których mowa w art. 3 ust. 2 dyrektywy 2009/125/WE, organy państw członkowskich stosują procedurę weryfikacji określoną w załączniku IV.

Artykuł 6

Obejście i aktualizacje oprogramowania

[1] Producent, importer lub upoważniony przedstawiciel nie może wprowadzać do obrotu produktów zaprojektowanych tak, aby miały możliwość wykrywania, że są testowane (na przykład poprzez rozpoznanie warunków testowych lub cyklu testowego) i reagowania na taką sytuację w szczególny sposób poprzez automatyczną zmianę swojego działania w trakcie testu w celu osiągnięcia bardziej korzystnego poziomu któregokolwiek z parametrów podanych w dokumentacji technicznej lub ujętych w jakiejkolwiek przekazanej dokumentacji.

Zużycie energii przez produkt ani żaden inny z deklarowanych parametrów nie może ulec pogorszeniu po aktualizacji oprogramowania komputerowego lub oprogramowania układowego, jeśli pomiar jest dokonywany na podstawie tej samej normy badania, co użyta przy deklaracji zgodności, chyba że użytkownik końcowy wyraził na to wyraźną zgodę przed aktualizacją. W wyniku odrzucenia aktualizacji nie może dojść do zmiany parametrów działania.

Aktualizacja oprogramowania nie może nigdy skutkować zmianą parametrów działania produktu w sposób, który powoduje jego niezgodność z wymogami dotyczącymi ekoprojektu mającymi zastosowanie do deklaracji zgodności.

Artykuł 7

Orientacyjne poziomy referencyjne

Orientacyjne poziomy referencyjne dla najlepszych produktów i technologii dostępnych na rynku w chwili przyjęcia niniejszego rozporządzenia określono w załączniku V.

Artykuł 8

Przegląd

Komisja dokonuje przeglądu niniejszego rozporządzenia w kontekście postępu technologicznego i przedstawia wyniki tego przeglądu, w tym w stosownych przypadkach projekt wniosku dotyczącego zmian, forum konsultacyjnemu do dnia 25 grudnia 2025 r.

W ramach przeglądu nacisk jest kładziony w szczególności na następujące kwestie:

a) potencjał poprawy, jeżeli chodzi o efektywność energetyczną i środowiskową zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych, z uwzględnieniem między innymi efektywności suszenia;

b) poziom dopuszczalnych odchyleń na potrzeby weryfikacji;

c) ocena ewolucji zachowań konsumentów i wskaźnika penetracji rynku przez zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych w państwach członkowskich UE;

d) skuteczność istniejących wymogów dotyczących zasobooszczędności;

e) celowość ustanowienia dodatkowych wymogów dotyczących zasobooszczędności produktów, zgodnie z celami gospodarki o obiegu zamkniętym, w tym uwzględnienia większej liczby części zamiennych.

Artykuł 9

Zmiana w rozporządzeniu (WE) nr 1275/2008

W pkt 1 załącznika I do rozporządzenia (WE) nr 1275/2008 skreśla się pozycję „Zmywarki”.

Artykuł 10

Uchylenie

Rozporządzenie (UE) nr 1016/2010 traci moc z dniem 1 marca 2021 r.

Artykuł 11

Środki przejściowe

Od dnia 25 grudnia 2019 r. do dnia 28 lutego 2021 r., w drodze odstępstwa od wymogu określonego w pkt 1 ppkt 1 w załączniku I do rozporządzenia (UE) nr 1016/2010, zamiast nazwy „program standardowy ” może być stosowana nazwa „eco” w odniesieniu do programu standardowego, zgodnie z pkt 1 załącznika II do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 12

Wejście w życie i stosowanie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 marca 2021 r. Art. 6 akapit pierwszy i art. 11 stosuje się jednak od dnia 25 grudnia 2019 r.

Artykuł 13

Przejściowa równoważność zgodności

[2] Jeżeli żaden egzemplarz należący do tego samego modelu lub modeli równoważnych nie został wprowadzony do obrotu przed dniem 1 listopada 2020 r., egzemplarze modeli wprowadzonych do obrotu w okresie od dnia 1 listopada 2020 r. do dnia 28 lutego 2021 r., które są zgodne z przepisami niniejszego rozporządzenia, uznaje się za zgodne z wymogami rozporządzenia Komisji (UE) nr 1016/2010.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 1 października 2019 r.

(1) Dz.U. L 285 z 31.10.2009, s. 10.

(2) Komunikat Komisji: Plan prac dotyczący ekoprojektu 2016-2019, COM(2016) 773 final z 30.11.2016.

(3) Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1016/2010 z dnia 10 listopada 2010 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych (Dz.U. L 293 z 11.11.2010, s. 31).

(4) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 1059/2010 z dnia 28 września 2010 r. uzupełniające dyrektywę 2010/30/UE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej dla zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych (Dz.U. L 314 z 30.11.2010, s. 1).

(5) Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Zamknięcie obiegu - plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym (COM(2015) 614 final z 2.12.2015).

(6) COM(2016) 773 final z 30.11.2016.

(7) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/19/UE z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE) (Dz.U. L 197 z 24.7.2012, s. 38).

(8) Dyrektywa 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn, zmieniająca dyrektywę 95/16/WE (Dz.U. L 157 z 9.6.2006, s. 24).

(9) Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1275/2008 z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie wykonania dyrektywy 2005/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla zużycia energii przez elektryczne i elektroniczne urządzenia gospodarstwa domowego i urządzenia biurowe w trybie czuwania i wyłączenia (Dz.U. L 339 z 18.12.2008, s. 45).

(10) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1025/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie normalizacji europejskiej, zmieniające dyrektywy Rady 89/686/EWG i 93/15/EWG oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 94/9/WE, 94/25/WE, 95/16/WE, 97/23/WE, 98/34/WE, 2004/22/WE, 2007/23/WE, 2009/23/WE i 2009/105/WE oraz uchylające decyzję Rady 87/95/EWG i decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1673/2006/WE (Dz.U. L 316 z 14.11.2012, s. 12).

(11) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2019/2017 z dnia 11 marca 2019 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1369 w odniesieniu do etykietowania energetycznego zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych oraz uchylające rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 1059/2010 (zob. s. 134 niniejszego Dziennika Urzędowego)..

(12) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1369 z dnia 4 lipca 2017 r. ustanawiające ramy etykietowania energetycznego i uchylające dyrektywę 2010/30/UE (Dz.U. L 198 z 28.7.2017, s. 1).

(13) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/35/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do udostępniania na rynku sprzętu elektrycznego przewidzianego do stosowania w określonych granicach napięcia (Dz.U. L 96 z 29.3.2014, s. 357).

(14) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/53/UE z dnia 16 kwietnia16 2014 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich dotyczących udostępniania na rynku urządzeń radiowych i uchylająca dyrektywę 1999/5/WE (Dz.U. L 153 z 22.5.2014, s. 62).

loupe more_vert
ZAMKNIJ close

Alerty

ZAŁĄCZNIK I

Definicje mające zastosowanie do załączników [3]

Stosuje się następujące definicje:

1) „wskaźnik efektywności energetycznej” (EEI) oznacza stosunek zużycia energii w programie eco do zużycia energii w programie standardowym;

2) „zużycie energii w programie eco” (EPEC) oznacza zużycie energii przez zmywarkę do naczyń dla gospodarstw domowych w programie eco, wyrażone w kilowatogodzinach na cykl;

3) „zużycie energii w programie standardowym” (SPEC) oznacza zużycie energii przyjęte za wartość odniesienia jako funkcja pojemności znamionowej, wyrażone w kilowatogodzinach na cykl;

4) „komplet naczyń” (ps) oznacza zestaw zastawy stołowej do użycia przez jedną osobę, bez naczyń do serwowania;

5) „naczynia do serwowania” oznaczają przedmioty służące do przygotowywania i serwowania żywności, które mogą obejmować garnki, salaterki, sztućce do serwowania i półmisek;

6) „pojemność znamionowa” oznacza maksymalną liczbę kompletów naczyń, razem z naczyniami do serwowania, które mogą być myte, płukane i suszone w zmywarce do naczyń dla gospodarstw domowych w pojedynczym cyklu, jeżeli zostaną załadowane zgodnie z instrukcjami producenta, importera lub upoważnionego przedstawiciela;

7) „wskaźnik efektywności zmywania” (IC) oznacza stosunek efektywności zmywania przez zmywarkę do naczyń dla gospodarstw domowych do efektywności zmywania przez referencyjną zmywarkę do naczyń dla gospodarstw domowych;

8) „wskaźnik efektywności suszenia” (ID) oznacza stosunek efektywności suszenia przez zmywarkę do naczyń dla gospodarstw domowych do efektywności suszenia przez referencyjną zmywarkę do naczyń dla gospodarstw domowych;

9) „czas trwania programu” (Tt) oznacza czas od rozpoczęcia wybranego programu, z wyłączeniem wszelkich opóźnień zaprogramowanych przez użytkownika, do momentu wskazania zakończenia programu i umożliwienia użytkownikowi dostępu do wsadu;

10) „cykl oznacza pełny” proces mycia, płukania i suszenia zdefiniowany dla wybranego programu, składający się z szeregu operacji do czasu całkowitego zakończenia działania;

11) „tryb wyłączenia” oznacza stan, w którym zmywarka do naczyń dla gospodarstw domowych jest podłączona do sieci zasilającej i nie wykonuje żadnej ze swoich funkcji; za tryb wyłączenia uważa się również:

a) stan wskazujący jedynie tryb wyłączenia;

b) stan, w którym wykonywane są tylko funkcje konieczne do zapewnienia kompatybilności elektromagnetycznej zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/30/UE (1);

12) „tryb czuwania” oznacza stan, gdy zmywarka do naczyń dla gospodarstw domowych jest podłączona do sieci zasilającej oraz wykonuje tylko poniższe funkcje przez dowolnie długi czas:

a) funkcja ponownego włączenia lub funkcja ponownego włączenia z samym wskazaniem aktywowania funkcji ponownego włączenia; lub

b) funkcja ponownego włączenia za pomocą połączenia z siecią; lub

c) wyświetlanie informacji lub statusu; lub

d) funkcja wykrywania dla środków nadzwyczajnych;

13) „sieć” oznacza infrastrukturę komunikacyjną z topologią połączeń, architekturę, z uwzględnieniem elementów fizycznych, zasad organizacyjnych, procedur i formatów (protokołów) komunikacyjnych;

14) „opóźniony start” oznacza stan, w którym użytkownik wybrał określone opóźnienie rozpoczęcia cyklu wybranego programu;

15) „część zamienna” oznacza oddzielną część, którą można zastąpić część pełniącą tę samą lub podobną funkcję w produkcie;

16) „profesjonalny serwis naprawczy” oznacza podmiot gospodarczy lub przedsiębiorstwo świadczące usługi w zakresie naprawy i profesjonalnej konserwacji zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych.

17) „zużycie wody w programie eco” (EPWC) oznacza zużycie wody przez zmywarkę do naczyń dla gospodarstw domowych w programie eco, wyrażone w litrach na cykl;

18) „gwarancja” oznacza każde zobowiązanie sprzedawcy detalicznego lub producenta wobec konsumenta do:

a) zwrotu zapłaconej ceny; lub

b) wymiany, naprawy zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych lub zajęcia się nimi w inny sposób, jeśli nie są one zgodne ze specyfikacjami określonymi w oświadczeniu gwarancyjnym lub w stosownej reklamie;

19) „wartości deklarowane” oznaczają wartości podane przez producenta, importera lub upoważnionego przedstawiciela dla parametrów technicznych określonych, obliczonych lub zmierzonych zgodnie z art. 4 na potrzeby weryfikacji zgodności przeprowadzanej przez organy państwa członkowskiego.

(1) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/30/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do kompatybilności elektromagnetycznej (Dz.U. L 96 z 29.3.2014, s. 79).

ZAŁĄCZNIK II

Wymogi dotyczące ekoprojektu

1. WYMOGI DOTYCZĄCE PROGRAMÓW

Od dnia 1 marca 2021 r. zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych muszą posiadać program eco spełniający następujące wymogi:

a) program ten:

– musi być oznaczony jako „eco” na urządzeniu do wybierania programu w zmywarce do naczyń dla gospodarstw domowych, na wyświetlaczu takiej zmywarki, jeśli występuje, oraz w odpowiedniej aplikacji sieciowej, jeśli występuje,

– musi być domyślnym programem dla zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych wyposażonych musi być automatyczny wybór programu lub jakąkolwiek funkcję zachowania wyboru programu, bądź, w przypadku braku automatycznego wyboru programów, musi być dostępny do bezpośredniego wyboru bez konieczności dokonywania dalszych ustawień, np. określonej temperatury lub wsadu;

b) nazwa „eco” jest stosowana wyłącznie w odniesieniu do tego programu. Nie ma ograniczeń dotyczących formatowania zapisu „eco”, jeżeli chodzi o rodzaj i rozmiar czcionki, pisownię małymi lub wielkimi literami lub kolor. Jedyną dodatkową informacją, która może łączyć się z terminem „eco”, jest temperatura programu eco;

c) określeń „normalny”, „codzienny”, „zwykły” i „standardowy ” h tłumaczeń na wszystkie języki urzędowe UE nie można używać w odniesieniu do nazw programów zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych, ani osobno ani w połączeniu z innymi informacjami.

2. WYMOGI DOTYCZĄCE EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ

Od dnia 1 marca 2021 r. zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych muszą spełniać następujące wymogi:

a) wskaźnik efektywności energetycznej (EEI) wynosi mniej niż 63.

Od dnia 1 marca 2024 r. zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych muszą spełniać następujące wymogi:

b) EEI jest niższy niż 56 dla zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych o pojemności znamionowej równej lub większej niż 10 kompletów naczyń.

EEI oblicza się zgodnie z załącznikiem III.

3. WYMOGI W ZAKRESIE FUNKCJONALNOŚCI

Od dnia 1 marca 2021 r. zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych muszą spełniać następujące wymogi:

a) wskaźnik efektywności zmywania (IC) jest wyższy niż 1,12;

b) wskaźnik efektywności suszenia (ID) jest wyższy niż 1,06 dla zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych o pojemności znamionowej większej niż 7 kompletów naczyń;

c) wskaźnik efektywności suszenia (ID) jest wyższy niż 0,86 dla zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych o pojemności znamionowej równej lub mniejszej niż 7 kompletów naczyń.

IC oraz ID oblicza się zgodnie z załącznikiem III.

4. TRYBY NISKIEGO POBORU MOCY

Od dnia 1 marca 2021 r. zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych muszą spełniać następujące wymogi:

a) zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych mają tryb wyłączenia, tryb czuwania lub oba te tryby. Pobór mocy w tych trybach nie może przekraczać 0,50 W;

b) jeżeli w ramach trybu czuwania wyświetlane są informacje lub status, pobór mocy w tym trybie nie może przekraczać 1,00 W;

c) jeżeli w ramach trybu czuwania zapewnione jest połączenie z siecią i tryb czuwania przy podłączeniu do sieci zgodnie z definicją zawartą w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 801/2013 (1), pobór mocy w tym trybie nie może przekraczać 2,00 W;

d) najpóźniej 15 minut po włączeniu zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych lub po zakończeniu dowolnego programu i towarzyszących działań bądź po jakiejkolwiek interakcji z urządzeniem, jeżeli nie zostanie uruchomiony żaden inny tryb, z uwzględnieniem środków nadzwyczajnych, urządzenie musi się automatycznie przełączać w tryb wyłączenia lub tryb czuwania;

e) jeżeli zmywarka do naczyń dla gospodarstw domowych ma funkcję opóźnionego startu, pobór mocy w tym stanie, w tym w trybie czuwania, nie może przekraczać 4,00 W. Użytkownik nie może mieć możliwości zaprogramowania opóźnienia startu przekraczającego 24 godziny;

f) każda zmywarka do naczyń dla gospodarstw domowych, którą można połączyć z siecią, musi zapewniać możliwość aktywowania i dezaktywowania połączenia z siecią. Połączenie z siecią jest wyłączane domyślnie.

5. WYMOGI DOTYCZĄCE ZASOBOOSZCZĘDNOŚCI

Od dnia 1 marca 2021 r. zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych muszą spełniać następujące wymogi:

1) dostępność części zamiennych:

a) producenci lub importerzy zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych lub ich upoważnieni przedstawiciele udostępniają profesjonalnym serwisom naprawczym co najmniej następujące części zamienne przez okres co najmniej siedmiu lat od momentu wprowadzenia ostatniego egzemplarza danego modelu do obrotu:

– silnik,

– pompa obiegowa i pompa odpływowa,

– grzałki i elementy grzewcze, w tym pompy ciepła (osobno lub w zestawie),

– rury i powiązany sprzęt, w tym wszystkie przewody elastyczne, zawory, filtry i systemy aquastop,

– części konstrukcyjne i wewnętrzne związane z zespołami drzwi (osobno lub w zestawie),

– płytki obwodu drukowanego,

– wyświetlacze elektroniczne,

– wyłączniki ciśnieniowe,

– termostaty i czujniki,

– oprogramowanie i oprogramowanie układowe, w tym oprogramowanie służące do resetowania;

b) producenci lub importerzy zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych lub ich upoważnieni przedstawiciele udostępniają profesjonalnym serwisom naprawczym i użytkownikom końcowym co najmniej następujące części zamienne: zawiasy do drzwi i uszczelki, inne uszczelki, ramiona natryskowe, filtry drenażowe, półki wewnętrzne i wyposażenie dodatkowe z tworzyw sztucznych, np. koszyki i pokrywy, przez co najmniej dziesięć lat od wprowadzenia do obrotu ostatniego egzemplarza danego modelu;

c) producenci lub importerzy zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych lub ich upoważnieni przedstawiciele zapewniają, aby części zamienne wymienione w lit. a) i b) można było wymienić przy użyciu powszechnie dostępnych narzędzi i bez powodowania trwałych uszkodzeń urządzenia;

d) wykaz części zamiennych, o których mowa w lit. a), i procedura ich zamawiania muszą być publicznie dostępne, na przykład na ogólnodostępnej stronie internetowej producenta, importera lub upoważnionego przedstawiciela, najpóźniej dwa lata po wprowadzeniu do obrotu pierwszego egzemplarza danego modelu oraz do końca okresu dostępności tych części zamiennych;

e) wykaz części zamiennych, o których mowa w lit. b), i procedura ich zamawiania, a także instrukcje naprawy muszą być publicznie dostępne, na przykład na ogólnodostępnej stronie internetowej producenta, importera lub upoważnionego przedstawiciela z chwilą wprowadzenia do obrotu pierwszego egzemplarza danego modelu oraz do końca okresu dostępności tych części zamiennych;

2) maksymalny czas dostawy części zamiennych:

a) w trakcie okresu, o którym mowa w pkt 1, producent, importer lub upoważniony przedstawiciel zapewniają dostawę części zamiennych w terminie 15 dni roboczych od otrzymania zamówienia;

b) w przypadku części zamiennych, o których mowa w pkt 1 lit. a), dostępność części zamiennych może zostać ograniczona do profesjonalnych serwisów naprawczych zarejestrowanych zgodnie z pkt 3 lit. a) i b);

3) dostęp do informacji dotyczących naprawy i konserwacji:

po upływie dwóch lat od wprowadzenia do obrotu pierwszego egzemplarza danego modelu oraz do końca okresu, o którym mowa w pkt 1, producent, importer lub upoważniony przedstawiciel udostępnia profesjonalnym serwisom naprawczym informacje dotyczące naprawy i konserwacji urządzenia na poniższych warunkach:

a) na stronie internetowej producenta, importera lub upoważnionego przedstawiciela wskazuje się sposób, w jaki profesjonalne serwisy naprawcze mogą zarejestrować się w celu uzyskania dostępu do informacji; w celu zaakceptowania takiego wniosku producenci, importerzy lub upoważnieni przedstawiciele mogą zażądać od profesjonalnego serwisu naprawczego wykazania, że:

i) profesjonalny serwis naprawczy ma kompetencje techniczne w zakresie naprawy zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych i spełnia wymogi stosownych przepisów dotyczących serwisów sprzętu elektrycznego w państwie członkowskim, w którym prowadzi działalność. Odniesienie do urzędowego systemu rejestracji profesjonalnego serwisu naprawczego, jeżeli taki system funkcjonuje w danym państwie członkowskim, uznaje się za dowód zgodności z niniejszym punktem;

ii) profesjonalny serwis naprawczy posiada ubezpieczenie obejmujące odpowiedzialność z tytułu prowadzonej działalności, niezależnie od tego, czy jest to wymagane przez państwo członkowskie;

b) producenci, importerzy lub upoważnieni przedstawiciele przyjmują lub odrzucają rejestrację w ciągu 5 dni roboczych od daty złożenia wniosku;

c) producenci, importerzy lub upoważnieni przedstawiciele mogą żądać opłat w uzasadnionej i proporcjonalnej wysokości za dostęp do informacji dotyczących napraw i konserwacji lub za regularne aktualizacje. Opłata jest w uzasadnionej wysokości, jeśli nie utrudnia dostępu poprzez brak uwzględnienia zakresu, w jakim profesjonalny serwis naprawczy wykorzystuje te informacje;

po zarejestrowaniu profesjonalny serwis naprawczy uzyskuje w ciągu jednego dnia roboczego od złożenia wniosku dostęp do żądanych informacji dotyczących napraw i konserwacji. W stosownych przypadkach mogą zostać dostarczone informacje dotyczące modelu równoważnego lub modelu z tej samej rodziny produktów;

dostępne informacje dotyczące naprawy i konserwacji obejmują:

– jednoznaczny identyfikator urządzenia,

– instrukcję demontażu lub widok w rozłożeniu,

– wykaz sprzętu niezbędnego do naprawy i prób,

– informacje dotyczące komponentu i diagnostyki (takie jak minimalne i maksymalne teoretyczne wartości pomiarów),

– schematy przewodów i połączeń elektrycznych,

– diagnostyczne kody błędów i usterek (w tym, w stosownych przypadkach, kody własne producenta),

– instrukcje instalacji odpowiedniego oprogramowania i oprogramowania układowego, w tym oprogramowania służącego do resetowania, oraz

– informacje dotyczące sposobu dostępu do rekordów danych dotyczących zgłoszonych awarii odnoszących się do zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych (w stosownych przypadkach);

4) wymogi dotyczące informacji odnoszących się do gazów chłodniczych:

nie naruszając przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 517/2014 (2), w przypadku zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych wyposażonych w pompę ciepła nazwa systematyczna lub równoważne odniesienie do nazwy używanego gazu chłodniczego, np. powszechnie używany i zrozumiały symbol, etykieta lub logo, muszą być umieszczone w sposób trwały, widoczny i czytelny na zewnętrznych powierzchniach urządzenia, na przykład na tylnym panelu. Można użyć więcej niż jednego odniesienia do tej samej nazwy chemicznej;

5) wymogi dotyczące rozebrania na części w celu odzyskania i recyklingu materiałów przy jednoczesnym uniknięciu zanieczyszczeń:

– producenci, importerzy lub upoważnieni przedstawiciele zapewniają, aby zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych były zaprojektowane w taki sposób, aby materiały i komponenty, o których mowa w załączniku VII do dyrektywy 2012/19/UE, można było usunąć przy użyciu powszechnie dostępnych narzędzi,

– producenci, importerzy i upoważnieni przedstawiciele muszą wypełniać obowiązki określone w art. 15 ust. 1 dyrektywy 2012/19/UE.

6. WYMOGI DOTYCZĄCE INFORMACJI

Instrukcje dla użytkowników i instalatorów muszą być dostępne w formie instrukcji użytkownika na ogólnodostępnej stronie internetowej producenta, importera lub upoważnionego przedstawiciela i muszą zawierać:

1) informację o tym, że program eco jest odpowiedni do zmywania normalnie zabrudzonych zastaw stołowych i że do tego celu jest najbardziej efektywnym programem pod względem łącznego zużycia energii i wody oraz że jest wykorzystywany do oceny zgodności z prawodawstwem UE dotyczącym ekoprojektu;

2) informację o tym, że załadowanie zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych do wskazanej przez producenta pojemności przyczyni się do oszczędności energii i wody oraz informację dotyczącą prawidłowego załadowania zastawy stołowej i głównych konsekwencji wynikających z nieprawidłowego załadowania;

3) informację o tym, że ręczne płukanie wstępne zastawy stołowej prowadzi do wzrostu zużycia wody oraz energii i nie jest zalecane;

4) informację o tym, że zmywanie zastawy stołowej w zmywarce do naczyń dla gospodarstw domowych zwykle zużywa mniej energii i wody w fazie użytkowania niż zmywanie ręczne, gdy zmywarka do naczyń dla gospodarstw domowych jest używana zgodnie z instrukcjami producenta;

5) wartości dotyczące czasu trwania programu, zużycia energii i wody dla wszystkich programów, w ramach których przeprowadzany jest cykl;

6) informację o tym, że wartości podane dla programów innych niż program eco są jedynie orientacyjne; oraz

7) instrukcje dotyczące sposobu znalezienia informacji o modelu w bazie danych o produktach, jak określono w rozporządzeniu (UE) 2019/2017, za pośrednictwem linków internetowych do informacji dotyczących modelu znajdujących się w bazie danych o produktach lub linku do bazy danych o produktach i informacji, jak znaleźć identyfikator modelu dla danego produktu.

Instrukcje dla użytkownika muszą również zawierać instrukcje dotyczące przeprowadzania czynności konserwacyjnych. Takie instrukcje zawierają co najmniej instrukcje dotyczące:

8) poprawnej instalacji (w tym równego usytuowania, podłączenia do sieci, podłączenia do wlotów wody, w stosownych przypadkach, ciepłej lub zimnej);

9) prawidłowego stosowania detergentów, soli i innych dodatków oraz konsekwencji nieprawidłowego dozowania;

10) usuwania ciał obcych ze zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych;

11) okresowego czyszczenia, w tym jego optymalnej częstotliwości i zapobiegania odkładaniu się kamienia, oraz procedury postępowania;

12) okresowych kontroli filtrów, w tym optymalnej częstotliwości i procedury ich przeprowadzania;

13) identyfikacji błędów, znaczenia błędów oraz wymaganych działań, w tym identyfikacji błędów wymagających profesjonalnej pomocy;

14) sposobu uzyskania dostępu do profesjonalnych napraw (strony internetowe, adresy, dane kontaktowe). Takie instrukcje muszą również zawierać informacje dotyczące:

15) wszelkich konsekwencji samodzielnej naprawy lub naprawy nieprofesjonalnej dla bezpieczeństwa użytkownika końcowego oraz dla gwarancji prawnej;

16) minimalnego okresu, w którym dostępne są części zamienne do zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych.

(1) Rozporządzenie Komisji (UE) nr 801/2013 z dnia 22 sierpnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1275/2008 w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla zużycia energii przez elektryczne i elektroniczne urządzenia gospodarstwa domowego i urządzenia biurowe w trybie czuwania i wyłączenia oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 642/2009 w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla telewizorów (Dz.U. L 225 z 23.8.2013, s. 1).

(2) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 517/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych i uchylenia rozporządzenia (WE) nr 842/2006 (Dz.U. L 150 z 20.5.2014, s. 195).

loupe more_vert
ZAMKNIJ close

Alerty

ZAŁĄCZNIK III

Metody pomiaru i obliczenia [4]

Na potrzeby zgodności i weryfikacji zgodności z wymogami niniejszego rozporządzenia pomiary i obliczenia wykonuje się przy użyciu zharmonizowanych norm, których numery referencyjne zostały opublikowane w tym celu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, lub przy użyciu innych wiarygodnych, dokładnych i powtarzalnych metod, uwzględniających powszechnie uznane najnowsze osiągnięcia w tej dziedzinie, a także zgodnie z następującymi przepisami.

W przypadku gdy parametr jest zgłaszany na podstawie art. 4, jego wartość deklarowana jest wykorzystywana przez producenta, importera lub upoważnionego przedstawiciela do obliczeń przedstawionych w niniejszym załączniku.

Do pomiaru i obliczenia wskaźnika efektywności energetycznej (EEI), zużycia wody, czasu trwania programu, efektywności zmywania i suszenia oraz emisji hałasu akustycznego zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych używa się programu eco przy pojemności znamionowej. Pomiarów zużycia energii, zużycia wody, czasu trwania programu oraz efektywności zmywania i suszenia dokonuje się jednocześnie.

Zużycie wody w programie eco (EPWC) wyraża się w litrach na cykl, z zaokrągleniem do jednego miejsca po przecinku.

Czas trwania programu eco (Tt) wyraża się w godzinach i minutach i zaokrągla do najbliższej minuty.

1. WSKAŹNIK EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ

W celu obliczenia EEI modelu zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych porównuje się zużycie energii w programie eco („EPEC” zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych ze zużyciem energii ) programie standardowym („SPEC”) tej zmywarki.

a) EEI oblicza się w następujący sposób i zaokrągla do jednego miejsca po przecinku:

EEI = (EPEC/SPEC) x 100

gdzie:

EPEC to zużycie energii w programie eco zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych, mierzone w kWh/cykl i zaokrąglone do trzech miejsc po przecinku;

SPEC to zużycie energii w programie standardowym zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych.

b) SPEC oblicza się w kWh/cykl i zaokrągla do trzech miejsc po przecinku w następujący sposób:

i) w przypadku zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych o pojemności znamionowej ps ≥ 10 i szerokości > 50 cm:

SPEC = 0,025 x ps + 1,350

ii) w przypadku zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych o pojemności znamionowej ps ≤ 9 lub szerokości ≤ 50 cm:

SPEC = 0,090 x ps + 0,450

gdzie ps oznacza liczbę kompletów naczyń.

2. WSKAŹNIK EFEKTYWNOŚCI ZMYWANIA

W celu obliczenia wskaźnika efektywności zmywania (IC) modelu zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych porównuje się efektywność zmywania w programie eco z efektywnością zmywania referencyjnej zmywarki do naczyń.

IC oblicza się w następujący sposób i zaokrągla do trzech miejsc po przecinku:

IC = exp (ln IC)

oraz

ln IC = (1/n) ×Σn i=1 ln (CT,i/CR,i)

gdzie:

CT,i oznacza efektywność zmywania w programie eco testowej zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych dla jednego cyklu testowego (i), zaokrągloną do trzech miejsc po przecinku;

CR,i oznacza efektywność zmywania referencyjnej zmywarki do naczyń dla jednego cyklu testowego (i), zaokrągloną do trzech miejsc po przecinku;

n oznacza liczbę cykli testowych.

3. WSKAŹNIK EFEKTYWNOŚCI SUSZENIA

W celu obliczenia wskaźnika efektywności suszenia (ID) modelu zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych porównuje się efektywność suszenia w programie eco z efektywnością suszenia referencyjnej zmywarki do naczyń.

ID oblicza się w następujący sposób i zaokrągla do trzech miejsc po przecinku:

ID = exp (ln ID)

oraz

ln ID = (1/n) × Σn i=1 ln(ID,i)

gdzie:

ID,i oznacza wskaźnik efektywności suszenia programu eco testowej zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych dla jednego cyklu testowego (i);

n oznacza łączną liczbę cykli testowych zmywania i suszenia.

ID,i oblicza się w następujący sposób i zaokrągla do trzech miejsc po przecinku:

ln ID,i = ln (DT,i / DR,t)

gdzie:

DT,i oznacza średni wynik efektywności suszenia programu eco testowej zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych dla jednego cyklu testowego (i), zaokrąglony do trzech miejsc po przecinku;

DR,t oznacza docelowy wynik suszenia referencyjnej zmywarki do naczyń, zaokrąglony do trzech miejsc po przecinku.

4. TRYBY NISKIEGO POBORU MOCY

W stosownych przypadkach dokonuje się pomiaru poboru mocy w trybie wyłączenia (Po), trybie czuwania (Psm) oraz przy opóźnionym starcie (Pds), wyrażonego w W i w zaokrągleniu do dwóch miejsc po przecinku.

W trakcie pomiarów poboru mocy w trybach niskiego poboru mocy sprawdza się i rejestruje następujące kwestie:

wyświetlanie informacji lub jego brak,

aktywacja połączenia z siecią lub jej brak.

loupe more_vert
ZAMKNIJ close

Alerty

ZAŁĄCZNIK IV

Procedura weryfikacji do celów nadzoru rynku [5]

Określone w niniejszym załączniku dopuszczalne odchylenia na potrzeby weryfikacji odnoszą się wyłącznie do prowadzonej przez organy państwa członkowskiego weryfikacji wartości deklarowanych i nie mogą być stosowane przez producenta, importera ani upoważnionego przedstawiciela jako dopuszczalne odchylenia do określania wartości w dokumentacji technicznej ani do interpretowania tych wartości w celu zapewnienia zgodności lub przekazania informacji o lepszej efektywności w jakikolwiek sposób.

W przypadku gdy dany model został zaprojektowany tak, aby miał możliwość wykrywania, że jest testowany (np. poprzez rozpoznanie warunków testowych lub cyklu testowego) i reagowania na taką sytuację w szczególny sposób poprzez automatyczną zmianę swojego działania w trakcie testu w celu osiągnięcia bardziej korzystnego poziomu w zakresie któregokolwiek z parametrów określonych w niniejszym rozporządzeniu lub podanych w dokumentacji technicznej bądź ujętych w jakiejkolwiek przekazanej dokumentacji, dany model i wszystkie modele równoważne uznaje się za niezgodne.

W ramach weryfikacji zgodności modelu produktu z wymogami ustanowionymi w niniejszym rozporządzeniu zgodnie z art. 3 ust. 2 dyrektywy 2009/125/WE, organy państw członkowskich stosują do celów wymogów, o których mowa w niniejszym załączniku, poniższą procedurę.

1) organy państwa członkowskiego poddają weryfikacji tylko jeden egzemplarz danego modelu;

2) model uznaje się za zgodny z mającymi zastosowanie wymogami, jeżeli:

a) wartości podane w dokumentacji technicznej zgodnie z załącznikiem IV pkt 2 do dyrektywy 2009/125/WE (wartości deklarowane) oraz, w stosownych przypadkach, wartości zastosowane do obliczenia tych wartości nie są korzystniejsze dla producenta, importera lub upoważnionego przedstawiciela niż wyniki odpowiadających im pomiarów wykonanych zgodnie z lit. g) wspomnianego przepisu; oraz

b) wartości deklarowane spełniają wszelkie wymogi ustanowione w niniejszym rozporządzeniu, a żadne wymagane informacje o produkcie opublikowane przez producenta lub importera nie zawierają wartości, które są bardziej korzystne dla producenta, importera lub upoważnionego przedstawiciela niż wartości deklarowane; oraz

c) gdy gany państw członkowskich sprawdzają egzemplarz danego modelu, ustalają, że producent, importer lub upoważniony przedstawiciel wdrożyli system, który spełnia wymogi określone w art. 6 akapit drugi; oraz

d) gdy organy państwa członkowskiego kontrolują egzemplarz danego modelu, jest on zgodny z wymogami określonymi w art. 6 akapit trzeci, wymogami dotyczącymi programów określonymi w pkt 1, wymogami dotyczącymi zasobooszczędności określonymi w pkt 5 oraz wymogami dotyczącymi informacji określonymi w załączniku II pkt 6; oraz

e) w przypadku gdy organy państwa członkowskiego badają egzemplarz danego modelu, wartości ustalone (wartości odpowiednich parametrów zmierzone w ramach testów oraz wartości wyliczone na podstawie tych pomiarów) są zgodne z odpowiednimi dopuszczalnymi odchyleniami na potrzeby weryfikacji podanymi w tabeli 1;

3) w przypadku nieuzyskania wyników, o których mowa w pkt 2 lit. a), b), c) lub d), uznaje się, że dany model oraz wszystkie modele równoważne nie są zgodne z przepisami niniejszego rozporządzenia;

4) w przypadku nieuzyskania wyniku, o którym mowa w pkt 2 lit. e), organy państwa członkowskiego wykonują badania trzech wybranych dodatkowych egzemplarzy tego samego modelu. Trzy wybrane dodatkowe egzemplarze mogą być ewentualnie egzemplarzami jednego lub kilku modeli równoważnych;

5) model uznaje się za zgodny z mającymi zastosowanie wymogami, jeżeli odnosząca się do wspomnianych trzech egzemplarzy średnia arytmetyczna wartości ustalonych pozostaje w zgodzie z odpowiednimi dopuszczalnymi odchyleniami na potrzeby weryfikacji podanymi w tabeli 1;

6) jeżeli wyniki określone w pkt 5 nie zostaną uzyskane, uznaje się, że model i wszystkie modele równoważne nie spełniają wymogów niniejszego rozporządzenia;

7) po podjęciu decyzji w sprawie niezgodności modelu zgodnie z pkt 3, 6 lub akapitem drugim niniejszego załącznika organy państwa członkowskiego niezwłocznie przekazują wszelkie istotne informacje organom pozostałych państw członkowskich oraz Komisji,

Organy państwa członkowskiego stosują metody pomiaru i obliczeń określone w załączniku III.

Do celów wymogów, o których mowa w niniejszym załączniku, organy państwa członkowskiego stosują wyłącznie dopuszczalne odchylenia na potrzeby weryfikacji określone w tabeli 1 i stosują wyłącznie procedurę opisaną w pkt 1-7. Odnośnie do parametrów w tabeli 1 nie stosuje się innych odchyleń, takich jak odchylenia określone w zharmonizowanych normach, ani innej metody pomiaru.

Tabela 1

Dopuszczalne odchylenia na potrzeby weryfikacji

Parametr

Dopuszczalne odchylenia na potrzeby weryfikacji

Zużycie energii w programie eco (EPEC)

Wartość ustalona (*) nie może przekraczać wartości deklarowanej EPEC o więcej niż 5 %.

Zużycie wody w programie eco (EPWC)

Wartość ustalona (*) nie może przekraczać wartości deklarowanej EPWC o więcej niż 5 %.

Wskaźnik efektywności zmywania (IC)

Wartość ustalona (*) nie może być niższa od wartości deklarowanej IC o więcej niż 14%.

Wskaźnik efektywności suszenia (ID)

Wartość ustalona (*) nie może być niższa od wartości deklarowanej ID o więcej niż 12%.

Czas trwania programu (Tt)

Wartość ustalona (*) nie może przekraczać wartości deklarowanej o więcej niż 5 % lub o więcej niż 10 minut, w zależności od tego, która z tych wartości jest większa.

Zużycie energii w trybie wyłączenia (Po)

Wartość ustalona (*) zużycia energii Po nie może przekraczać wartości deklarowanej o więcej niż 0,10 W.

Zużycie energii w trybie czuwania (Psm)

Jeżeli wartość deklarowana wynosi więcej niż 1,00 W, wartość ustalona (*) zużycia energii elektrycznej Psm nie może przekraczać wartości deklarowanej o więcej niż 10%, natomiast jeżeli wartość deklarowana wynosi 1,00 W bądź mniej, to wartość ustalona nie może jej przekraczać o więcej niż 0,10 W.

Pobór mocy w trybie opóźnionego startu (Pds)

Jeżeli wartość deklarowana wynosi więcej niż 1,00 W, wartość ustalona (*) zużycia energii elektrycznej Pds nie może przekraczać wartości deklarowanej o więcej niż 10%, natomiast jeżeli wartość deklarowana wynosi 1,00 W bądź mniej, to wartość ustalona nie może jej przekraczać o więcej niż 0,10 W.

(*) W przypadku badania trzech dodatkowych egzemplarzy zgodnie z pkt 4 wartość ustalona oznacza średnią arytmetyczną wartości ustalonych dla tych trzech dodatkowych egzemplarzy.

ZAŁĄCZNIK V

Poziomy referencyjne

1. ORIENTACYJNE POZIOMY REFERENCYJNE DLA ZMYWAREK DO NACZYŃ DLA GOSPODARSTW DOMOWYCH DOTYCZĄCE ZUŻYCIA WODY GII,I ENER EMISJI HAŁASU AKUSTYCZNEGO ORAZ CZASU TRWANIA PROGRAMÓW

W momencie wejścia w życie niniejszego rozporządzenia najlepszą dostępną na rynku technologię dla zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych pod względem efektywności energetycznej, zużycia energii i wody, emisji hałasu akustycznego oraz czasu trwania programu eco określa się w następujący sposób:

1) zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych na 14 kompletów naczyń (bez pompy ciepła):

a) zużycie energii: 0,67 kWh/cykl;

b) zużycie wody: 9,9 L/cykl;

c) emisja hałasu akustycznego: 44 dB(A);

d) czas trwania programu: 222 minuty (3 godziny i 42 minuty);

2) zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych na 13 kompletów naczyń (bez pompy ciepła):

a) zużycie energii: 0,55 kWh/cykl;

b) zużycie wody: 8,8 L/cykl;

c) emisja hałasu akustycznego: 46 dB(A);

d) czas trwania programu: 295 minut (4 godziny i 55 minut);

3) zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych na 10 kompletów naczyń:

a) zużycie energii: 0,66 kWh/cykl;

b) zużycie wody: 9,5 L/cykl;

c) emisja hałasu akustycznego: 44 dB(A);

d) czas trwania programu: 195 minut (3 godziny i 15 minut);

4) zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych na 6 kompletów naczyń:

a) zużycie energii: 0,62 kWh/cykl;

b) zużycie wody: 8,0 L/cykl;

c) emisja hałasu akustycznego: 48 dB(A);

d) czas trwania programu: 225 minut (3 godziny i 45 minut).

2. ORIENTACYJNE POZIOMY REFERENCYJNE DLA ZMYWAREK DO NACZYŃ DLA GOSPODARSTW DOMOWYCH DOTYCZĄCE ZUŻYCIA ENERGII W TRYBACH NISKIEGO POBORU MOCY

W momencie wejścia w życie niniejszego rozporządzenia najlepszą dostępną na rynku technologię dla zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych pod względem zużycia energii w trybach niskiego poboru mocy określa się w następujący sposób:

1) tryb czuwania: 0,20 W;

2) tryb czuwania przy podłączeniu do sieci: Ethernet 0,60 W, Wi-Fi 0,70 W.

[1] Art. 6 w brzmieniu ustalonym przez art. 6 pkt 1 rozporządzenia Komisji (UE) 2021/341 z dnia 23 lutego 2021 r. zmieniającego rozporządzenia (UE) 2019/424, (UE) 2019/1781, (UE) 2019/2019, (UE) 2019/2020, (UE) 2019/2021, (UE) 2019/2022, (UE) 2019/2023 oraz (UE) 2019/2024 w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla serwerów i produktów do przechowywania danych, silników elektrycznych i układów bezstopniowej regulacji obrotów, urządzeń chłodniczych, źródeł światła i oddzielnego osprzętu sterującego, wyświetlaczy elektronicznych, zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych, pralek dla gospodarstw domowych i pralko-suszarek dla gospodarstw domowych oraz urządzeń chłodniczych z funkcją sprzedaży bezpośredniej (Dz.Urz.UE L 68 z 26.02.2021, str. 108; ost. zm.: Dz.Urz.UE L 365 z 14.10.2021, str. 47). Zmiana weszła w życie 1 marca 2021 r.

[2] Art. 13 dodany przez art. 6 pkt 2 rozporządzenia Komisji (UE) 2021/341 z dnia 23 lutego 2021 r. zmieniającego rozporządzenia (UE) 2019/424, (UE) 2019/1781, (UE) 2019/2019, (UE) 2019/2020, (UE) 2019/2021, (UE) 2019/2022, (UE) 2019/2023 oraz (UE) 2019/2024 w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla serwerów i produktów do przechowywania danych, silników elektrycznych i układów bezstopniowej regulacji obrotów, urządzeń chłodniczych, źródeł światła i oddzielnego osprzętu sterującego, wyświetlaczy elektronicznych, zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych, pralek dla gospodarstw domowych i pralko-suszarek dla gospodarstw domowych oraz urządzeń chłodniczych z funkcją sprzedaży bezpośredniej (Dz.Urz.UE L 68 z 26.02.2021, str. 108; ost. zm.: Dz.Urz.UE L 365 z 14.10.2021, str. 47). Zmiana weszła w życie 1 marca 2021 r.

[3] Załącznik I w brzmieniu ustalonym przez art. 6 pkt 3 rozporządzenia Komisji (UE) 2021/341 z dnia 23 lutego 2021 r. zmieniającego rozporządzenia (UE) 2019/424, (UE) 2019/1781, (UE) 2019/2019, (UE) 2019/2020, (UE) 2019/2021, (UE) 2019/2022, (UE) 2019/2023 oraz (UE) 2019/2024 w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla serwerów i produktów do przechowywania danych, silników elektrycznych i układów bezstopniowej regulacji obrotów, urządzeń chłodniczych, źródeł światła i oddzielnego osprzętu sterującego, wyświetlaczy elektronicznych, zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych, pralek dla gospodarstw domowych i pralko-suszarek dla gospodarstw domowych oraz urządzeń chłodniczych z funkcją sprzedaży bezpośredniej (Dz.Urz.UE L 68 z 26.02.2021, str. 108; ost. zm.: Dz.Urz.UE L 365 z 14.10.2021, str. 47). Zmiana weszła w życie 1 marca 2021 r.

Na podstawie art. 9 rozporządzenia Komisji (UE) 2021/341 z dnia 23 lutego 2021 r. zmieniającego rozporządzenia (UE) 2019/424, (UE) 2019/1781, (UE) 2019/2019, (UE) 2019/2020, (UE) 2019/2021, (UE) 2019/2022, (UE) 2019/2023 oraz (UE) 2019/2024 w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla serwerów i produktów do przechowywania danych, silników elektrycznych i układów bezstopniowej regulacji obrotów, urządzeń chłodniczych, źródeł światła i oddzielnego osprzętu sterującego, wyświetlaczy elektronicznych, zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych, pralek dla gospodarstw domowych i pralko-suszarek dla gospodarstw domowych oraz urządzeń chłodniczych z funkcją sprzedaży bezpośredniej (Dz.Urz.UE L 68 z 26.02.2021, str. 108; ost. zm.: Dz.Urz.UE L 365 z 14.10.2021, str. 47) załącznik I ma zastosowanie od 1 maja 2021 r.

[4] Załącznik III w brzmieniu ustalonym przez art. 6 pkt 3 rozporządzenia Komisji (UE) 2021/341 z dnia 23 lutego 2021 r. zmieniającego rozporządzenia (UE) 2019/424, (UE) 2019/1781, (UE) 2019/2019, (UE) 2019/2020, (UE) 2019/2021, (UE) 2019/2022, (UE) 2019/2023 oraz (UE) 2019/2024 w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla serwerów i produktów do przechowywania danych, silników elektrycznych i układów bezstopniowej regulacji obrotów, urządzeń chłodniczych, źródeł światła i oddzielnego osprzętu sterującego, wyświetlaczy elektronicznych, zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych, pralek dla gospodarstw domowych i pralko-suszarek dla gospodarstw domowych oraz urządzeń chłodniczych z funkcją sprzedaży bezpośredniej (Dz.Urz.UE L 68 z 26.02.2021, str. 108; ost. zm.: Dz.Urz.UE L 365 z 14.10.2021, str. 47). Zmiana weszła w życie 1 marca 2021 r.

Na podstawie art. 9 rozporządzenia Komisji (UE) 2021/341 z dnia 23 lutego 2021 r. zmieniającego rozporządzenia (UE) 2019/424, (UE) 2019/1781, (UE) 2019/2019, (UE) 2019/2020, (UE) 2019/2021, (UE) 2019/2022, (UE) 2019/2023 oraz (UE) 2019/2024 w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla serwerów i produktów do przechowywania danych, silników elektrycznych i układów bezstopniowej regulacji obrotów, urządzeń chłodniczych, źródeł światła i oddzielnego osprzętu sterującego, wyświetlaczy elektronicznych, zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych, pralek dla gospodarstw domowych i pralko-suszarek dla gospodarstw domowych oraz urządzeń chłodniczych z funkcją sprzedaży bezpośredniej (Dz.Urz.UE L 68 z 26.02.2021, str. 108; ost. zm.: Dz.Urz.UE L 365 z 14.10.2021, str. 47) załącznik II ma zastosowanie od 1 maja 2021 r.

[5] Załącznik IV w brzmieniu ustalonym przez art. 6 pkt 3 rozporządzenia Komisji (UE) 2021/341 z dnia 23 lutego 2021 r. zmieniającego rozporządzenia (UE) 2019/424, (UE) 2019/1781, (UE) 2019/2019, (UE) 2019/2020, (UE) 2019/2021, (UE) 2019/2022, (UE) 2019/2023 oraz (UE) 2019/2024 w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla serwerów i produktów do przechowywania danych, silników elektrycznych i układów bezstopniowej regulacji obrotów, urządzeń chłodniczych, źródeł światła i oddzielnego osprzętu sterującego, wyświetlaczy elektronicznych, zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych, pralek dla gospodarstw domowych i pralko-suszarek dla gospodarstw domowych oraz urządzeń chłodniczych z funkcją sprzedaży bezpośredniej (Dz.Urz.UE L 68 z 26.02.2021, str. 108; ost. zm.: Dz.Urz.UE L 365 z 14.10.2021, str. 47). Zmiana weszła w życie 1 marca 2021 r.

Na podstawie art. 9 rozporządzenia Komisji (UE) 2021/341 z dnia 23 lutego 2021 r. zmieniającego rozporządzenia (UE) 2019/424, (UE) 2019/1781, (UE) 2019/2019, (UE) 2019/2020, (UE) 2019/2021, (UE) 2019/2022, (UE) 2019/2023 oraz (UE) 2019/2024 w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla serwerów i produktów do przechowywania danych, silników elektrycznych i układów bezstopniowej regulacji obrotów, urządzeń chłodniczych, źródeł światła i oddzielnego osprzętu sterującego, wyświetlaczy elektronicznych, zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych, pralek dla gospodarstw domowych i pralko-suszarek dla gospodarstw domowych oraz urządzeń chłodniczych z funkcją sprzedaży bezpośredniej (Dz.Urz.UE L 68 z 26.02.2021, str. 108; ost. zm.: Dz.Urz.UE L 365 z 14.10.2021, str. 47) załącznik IV ma zastosowanie od 1 maja 2021 r.

* Autentyczne są wyłącznie dokumenty UE opublikowane w formacie PDF w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Treść przypisu ZAMKNIJ close
Treść przypisu ZAMKNIJ close
close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00